Evet Herkese merhaba hepiniz hoş geldiniz şöyle güneşli bir İsveç akşamından Sevgilerimi sunuyorum arkadaşlar Evet arka plandan çocuk sesleri gelebilir şöyle Arkadaşlar neden her gün yayın yok yani her gün nasıl olsun Hani barış hocan da biyolojik bir varlık Evet şöyle ufak tefek ayarlarımızı yapalım yayına henüz zamanımız var Evet Nasıl gidiyor Gençler ben yiyeyim çok şükür çalışıyorum bildiğiniz gibi Evet Bun da buradan aldık 2x olmayınca odaklanamıyorum diyenler yine geldiler Merhaba Sümeyye hocam gençleşmiş demiş de arkadaşınız Maalesef öyle değil yaşlandık bak bak şimdi kamp ortalama ne zaman biter Güzel soru bu perşembe günü 12 sınıf kitabını bitireceğiz Çünkü Perşembe günü de metabolik Solunum ve fotosentez kemosentez konularını işlemiş olacağız Dolayısıyla 12 sınıf MEB kitabı bitmiş olacak 11 sınıfta da aslında Orası biraz daha hızlı gider çünkü sistemler üzerinde spesifik şeylerden bahsedeceğim Elbette ki okul kitabı biraz daha biliyorsunuz hani sistemleri özet halinde anlatıyor ama bu 12 sınıf kitabı öyle özet falan değil arkadaşlar gayet Eee detaylı O yüzden onu önce aldım hatta yani çünkü hep sona bırakılıyor 12 sınıf hele canlılar ve çevre konusu Aslında çok kıymetli çok değerli bir konu şimdi hemen oradan Eee başlayacağız zaten evet tyt biyoloji nasıl tekrar edilmeli arkadaşlar full tekrarlarla tyt biyoloji tekrar edilebilir çok rahat bir şekilde podositler tek katlı mı çift katlı mı podositler le Ne alakası var olayın podosit şeye mi gitti glomer kılcalları tek katlı çift katlı mı gitti glomus kılcalları tek katlıdır on haftaya arkadaşlar onlardan bahsedeceğiz podosit boman epitel didir boman kapsülün hücreleridir O da destek olmak için glomer kılcalların Sarar Levent hocam hoş geldiniz Aslında yavaş konuşuyormuşsunuz Ben hep söylerim ben çok yavaş konuşmam diye Aslında tam tersi hızlı konuşurum çarpı 2de dinleyenler cindir diyoruz Evet tamam şimdi 19 15 oldu yavaş yavaş konuya başlayalım arkadaşlar Evet şöyle bir notun son haline Bir daha bakıyorum Evet Tamamdır Şimdi canlılar ve çevre konusu biliyorsunuz ki 12 sınıfın son konusu aslında ama çok fazla konuyla iç içe mesela kalıtım içerisinde de eee biz bundan bahsediyoruz adaptasyon modifikasyon Varyasyon mutasyon vesaire ifadelerinden ama burada biraz daha spesifik arkadaşlar bazı şeylerden bahsetmek istiyorum Çünkü burası hakikaten özellikle doğal seçilim ve yapay seçilim kıyaslaması yaparlarsa çok tatlı bir soru olur Bakın mesela burada daha konuya girerken tanıtım yazısında ya da böyle bir hikaye tadında yazılar oluyor ya Çok da güzel oluyor genel kültür tadında Orada bile demişler ki alkol Temelli el dezenfektanlarının kullanılmaya başlamasın bu yana metisiline dirençli stafilokokus aureus enfeksiyonlarında bir düşüş görülüyor ama enterococcus enfeksiyonları 5 kat artıyor şimdi hocam bunun Türkçe meali Ne yani siz kullandığınız kimyasallarla sabunlarla tarım ilaçlarıyla vesaire bazı canlıların Evet Yok olmasına neden olabilirsiniz ama öte yandan bazı canlıların da dirençli hale gelmesine neden olursunuz Dolayısıyla onlarla ilgili daha fazla sıkıntı yaşamaya başlarsınız eee e bir canlı dengesi söz konusu mesela antibiyotik kullanımından biz neden çok fazla e hoşlanmıyor çünkü sizin bağırsaklarınız yaşayan mikroorganizmaların o mutualist mikroorganizmaların Yok olmasına neden olabilir ve onların yerine daha enfeksiyona yatkınlık yaratacak olan Eee mikroorganizmalar oturabilir Dolayısıyla Arkadaşlar her şeye dikkat etmek lazım Burada mutasyon özelinde ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle etkileşimini inceleyen bilim dalı demiştik ekosistemleri inceler Aslında ekosistemler komünite ve cansız çevreden meydana geliyordu komüniteler de üreticiler tüketiciler ve ayrıştırıcılar olmak üzere kendi içerisinde ayrılıyordu fenotip Bir canlının dışarıdan görünüşü söz konusu Eee genotipte bunun ortaya çıkmasına neden olan genlerin bütünüyle kelimesine yer verilmiyor artık kolay kolay onu görmüyorsunuz dikkat edin lütfen şimdi Eee olayımız şu modifikasyonlar kişinin kendisini ilgilendirir ama yine de bir çeşitlilik yaratır varyasyonlar ise popülasyonu ilgilendiren çeşitlilik Dolayısıyla kalıtsal olmayan Varyasyon derse modifikasyon kalıtsal Varyasyon derse işte bakın çok dikkat edin Şimdi mayoz bölünmedeki Crossing over omel kromozomların rastgele ayrılması döllenme ve mutasyon bu kalıtsal varyasyonlara neden olan faktörlerdir Tamam biz zaten bunlardan sürekli bahsediyorduk hocam ve vücut hücrelerinde meydana gelen değişiklikler kalıtsal değildir bir değişikliğin kalıtsal olabilmesi için üreme hücrelerin de meydana gelmesi lazım Burada da kelime oyunlarına dikkat edin mesela testi meydana gelen bir mutasyon derse orada testis dokusundan aslında bahsediyordur ama üreme hücresine nokta atış yaparsa işte spermanın hücresinde ya da yumurta ana hücresinde meydana gelen mutasyon derse bunun canlıya geçme ihtimali yüksek Ama hocam bu kesin geçer mi Kesin diye bir şey yok o üreme hücresinin döllenmeye katılması lazım Tamam peki Fatma 2x konuşuyorum şu anda Fatma mutasyonlar ve mutasyonlara neden olan faktörler işte neden olan faktörler mutajen ajanlar x ışınlar olabilir radyoaktivite olabilir virüsler olabilir kullanılan ilaçlar olabilir ve mutasyonlar her zaman zararlı mıdır Aslında çok büyük oranda zararlıdır yani % 199 vesaire zararlıdır ancak bazı mutasyonların zı fark etmezsiniz bile nötr mutasyonlar birazdan bahsedeceğim Silent mutasyon sessiz Mutasyon nedir hocam bu hani hatırlar mısınız bir aminoasit birden fazla kodon tarafından şifrelenebilir o yapısının bozulması engellenmiş oluyordu Dolayısıyla bu Silent mutasyon dediğimiz sessiz mutasyonları canlı fark etmiyor bile ama mesela yararlı mutasyon diye bir şey de var çok çok çok nadir ben size mesela bunlardan da bahsetmiştim konuşma bir mutasyon sonucunda oluşmuş Fox P2 genindeki mutasyonda ya da bizim çen kaslarımızın körelmesi Kafatası hacmimiz artmasına neden olmuş bu da beynin daha büyük hale gelmesine neden olmuş yani kafatasımı göre Evet şimdi Hocam şöyle Eee özellikle mesela neredeydi bu ha doğal seçilim muhabbete ve yapay seçilime dikkat etmemiz gerekiyordu doğal seçilim Aslında doğanın kendisinin uyguladığı bir seçilim Yani siz e Normal şartlar altında bir antibiyotik kullandığınızda mesela antibiyotiklere karşı otomatik olarak dirençli olan bakterilerin çoğalması Normal şartlar altında doğal seçilim gibi görülebilir mesela burada Aslında Siz şunu yapmış oluyorsunuz bakın Şuradaki kırmızıları görüyor musunuz o kırmızılar antibiyotiği dirençlilik içlerinde çoğalabilir ve bakın antibiyotiğe dirençli bakteriler meydana geliyor bu E buna dikkat etmemiz lazım tamam şöyle Dış dış ses Eee dış ses mantığına bakalım şimdi biri dış ses çok geliyor demiş Şimdi nasıl arkadaşlar dış sesle alakalı Peki şimdi Eee şöyle hocam Normal şartlarda hocam pdf'de sıkıntım var Ben de çizilmiş istiyorum Ha bu PDF Yani bu konuda çizim yoktu arkadaşlar sonradan ekledim Kusuruma bakmayın Eee şöyle mikrofonu kendime doğru Yaklaştır Tamam bence Evet şimdi bakterilerin antibiyotiğe direnç kazanması antibiyotiğe karşı dirençli olması yapay mı doğal mı demiş arkadaşınız Bakın bu doğal seçilim mekanizmasına örnektir Yani bu bakteri zaten dirençli ydi dirençsiz olanlar öldü dirençli olanlar hayatta kaldı Tamam yani siz bir şey yapmadınız aslında yani onun hayatta kalması için o zaten dirençli şimdi Normalde yapay seçilimi mantık şöyle isteyerek ve bilerek Siz bir şeyler yapacaksınız birazdan göstereceğim Zaten size onu protein sentezi olacak arkadaşlar sonradan canlı yayına katılan arkadaşlar için tekrar edeyim önce canlılar ve çevre konusunu tekrar edeceğim sonra hemen protein sentezi ve biyoteknolojiye geçeceğiz tamam şimdi DDT var mesela DDT olayı DDT yasaklanmış bir ilaçtı hatırlarsanız pestisitler var Canlı kıran işte herbisit fungisit ve insektisit biz Tabii insektisit böcek öldürücü yü zamanında çok kullandık ve düzensiz bir şekilde kullandık bu İlaca karşı kendisi dirençli olan canlılar hayatta kalınca Arkadaşlar bu ilaç etkisiz hale geldi Peki o zaman ne oluyor hocam etkisiz hale geldi Tamam güzel ama E ne oldu da sıkıntı oldu işte Arkadaşlar biz o ilaçları boşu boşuna kullandık Çünkü o ilaçlar toprağa karıştı toprağa karıştıktan sonra da bize ulaştı arkadaşlar bizim dokular mıza ulaştı Peki Evet arkadaşlar çocuk çocuklar çok bağırıyor Yapacak bir şey yok Eee şöyle bir kapıyı kapatayım ben isterseniz Müsaadenizle hemen kapatıyorum çocuk her yerde çocuktur arkadaşlar hayat onlara güzel Düşünsenize yani eee saat 10'a kadar gitmeyen batmayan bir güneş var ve dışarıda da her mahallede e oyun alanları var yani böyle ciddi manada oyun alanı böyle futbol Sahaları basketbol sahaları tenis kortları vesaire her mahallede var şimdi biz çocukların yerinde olsak bu sesi yapmayacak mıydık O fde nasıl ben çocukluğumu hatırlıyorum Eee ya sokaktan eve girmezdim net söyleyeyim yani girmezdim abi Bütün gün Eee top oynamalar işte Efendim Eee bu saklambaçlar klasik ya da bisiklet altta Mahalle mahalle gezmeler evet Neyse eee e çocukların sesi eksilmesin Arkadaşlar şimdi şöyle yapalım DDT de sıkıntımız neymiş toprağa aşırı derecede kimyasal madde karışmış olması ve tabii ki suya şimdi bu sayfayı okurken çok dikkatli bir şekilde okumanızı istiyorum çünkü bu en eski soru tiplerinden bir tanesi Eee özellikle İngiliz sanayi devrimi ile cümleye başlarlar havanın kirlenmesi isli puslu hale gelmesi ağaç kovukları üzerindeki alglerin ya da likenlerin ölmesi ifadesini kullanırlar bunların üzerindeki güvelerden bahsederler Şimdi normal şartlarda temiz havada tabii ne var işte liken bir liken kaplanmış açık renkli bir gövde var Dolayısıyla Bu açık renkli gövdenin üzerinde açık renkli güveler var Kuşlar bunları fark etmiyor koyu renkleri fark ediyorlar ve koyu renkleri tüketiyorlar ama ne oluyor sonra hava kirlenmeye başladığı zaman o likenler ölmeye başlıyor ölünce bir anda ağaç kabuğu Tabii koyu renk beyaz olan ya da açık renkli güveler kuşlar tarafından fark ediliyor bu sefer açık renkli olanlar tüketilmeye başlanıyor yani işte burada bir doğal seçilim mekanizması söz konusu oluyor tamam mı peki adaptasyon zaten organizmaların Yeni ortamlara ve mevcut şartlara ayak uydurmasıdır bir canlı adapte olamazsa neslini devam ettiremez Eee taklit ifadesini hatırlayın mimikri bakın hayvanlar düşmanlarından korunmak için morfolojik fizyolojik ve davranışsal olarak kendilerini birine benzetebilir mimikri unutmayın Eee Bununla ilgili Mesela size şu örneği Vermiştim hatırlarsanız işte kafası Yılana benzeyen işte küçük Tırtıllar ya da işte rengi arıya benzeyen sinekler gibi aratırsanız çok rahat bulabilirsiniz arkadaşlar Tamam Evet şuraları geçtim Heh şimdi yapay seçelim o Kafanız karışmasın diye ya hocam işte o da yapay değil miydi antibiyotik falan değil arkadaşlar o kendi mekanizması demiştim bakın burada insanlar bilinçli ve amaçlı olarak organizmanın belli özelliklerini seçiyor ve onun çoğalmasını sağlıyor kontrolü bir biçimde mesela bakın yapay seçilimle Antep fıstığı üretilmiş Menengiç bitkisinden ya da Arap atları Aslında e İngiliz atlarına devşirilmiş nasıl olmuş Arap atlarının en güçlü ve hız olanları çiftleştirilir yarış atları üretilmiş ya da en çok da şu E şey arkadaşlar örnek verilir işte Hardal bitkisinin uç tomurcukları ya da işte yan tomurcukları ya da susturulmuş gövdeleriyle bakın burada işte brokoliler lahanalar vesair eler üretilmiş Yani siz o bitkinin belli yerlerini alarak Ne yapıyorsunuz kendinizin istediği bitkiler çoğaltıyoruz Bunlar yapay seçilime örnek oluyor Tamam peki şöyle bakalım Mesela günümüzdeki köpek türlerinin çeşitliliğinin nedeni binlerce yıldır uygulanan yapay seçilim dedik Ve sanırım burayı bitirdik bakın burada güve Eee örneği tekrar verilmiş lütfen bunlara dikkat edin tamam Evet şimdi yapay seçilim doğal seçilim muhabbetinden sonra Gelelim esas Herkesin beklediği konuya nükleik asit protein sentezi Ve tabii ki biyoteknoloji şimdi buradaki anahtar kelimeler vesaire bunlara bir bakalım DNA ligaz polimeraz gen helikaz kromozom nükleik asit nükleotit ve DNA replikasyonu demişler Elbette ki bunların hepsine aşinayız öncelikle şunu söyleyeyim arkadaşlar DNA polimeraz enzimi Hani hatırlatayım daha doğrusu işte 1 2 3 şeklinde alt başlıklara ayrılıyor ama bunların alt başlıklarını bilmek zorunda değilsiniz temelde hangi enzim ne işe yarar onu bilmek zorundasınız Peki fark sadece bir gen mi demiş nükleik asitlere baktığınız zaman işte nüklein çekirdek içerisinde asit özellik gösterdiği fark edilen bir molekül ondan nükleik asit demişler ama sonra bakmışlar ki prokaryot canlılarda da bu var tabii ki sadece çekirdekte değil hatta ökaryot Bir canlının mitokondrisi ve kloroplastı içerisinde de var tamam Şimdi burası yıldızlı bir yer neden yıldızlı bir yer hocam Çünkü frederik griff deneyi olarak gösteril bu gri deneyini hatırlayalım şimdi burada bir bakteri türü var birinin kapsülü var birinin kapsülü yok kapsüllü Olanı verdiğinizde Fare ölüyor kapsülsüz olanı verdiğinizde fare yaşıyor burada bir sorun yok öldürülmüş kapsüllü verdiğinizde fare yine yaşıyor ancak öldürülmüş kapsüllü ile canlı kapsülsüz bir karışıma koyduktan sonra kapsülsüz bir karışıma koyduktan sonra fareye verdiğinizde Fare ölüyor şimdi Normal şartlar altında ölü kapsülsüz bir şey yapmayacaktı canlı kapsülsüz de bir şey yapmayacaktı ama bunların ikisi yan yana geldiği zaman farenin ölmesine neden oluyor Neden transformasyon Çünkü ne yapıyoruz Hocam biz canlı olan o kapsülsüz ya O cansızdan gelen birtakım parçaları işte DNA parçalarını alarak transformasyon alarak kapsül oluş özelliği kazanıyoruz bakın burada fareyi öldüren kapsül değil fareyi öldüren şey makrofajların kapsüllü bakteriyi yok ederken kaybettikleri zaman Çünkü niye o kapsüllü bakteri fagositoz olana kadar ortama toksinlerini salgılıyor ve bu da farenin ölmesine neden oluyor ki zaten streptokokus Pnömoni Denilen bakteriyle Bu deneyi yapıyorlar Tamam ve bunu tabii oswal bir basamak ileriye taşıyor ve diyor ki Evet güzel burada hani grafitin deneyinde Bir maddenin bakteri tarafından alınması ve bu özelliği kazanması söz konusu Ama gerçekten burada kalıtım molekülü DNA mı bir ön çalışma yapıyor ve diyor ki ben diyor Normal şartlar altında birtakım enzimler kullanarak Bu deneyi tekrarlarsan mesela karbonhidratı sindiren lipiti sindiren rnayı sindiren dna'yı sindiren enzimler kullanarak bunu tekrarlarsan ne olur dna'yı sindirdiği yerde arkadaşlar DNA kalmadığı için ve transformasyon la DNA alınamadığı için yeni kapsüllü bakteriler oluşamaz eklenen yerde kapsülsüz R tipi bakteriler eklense de yine kapsülsüz oluyor Çünkü neden orta DNA Yok hocam ama siz ribonükleaz proteaz lipaz ya da karbonhidratı parçalayan enzimleri koyduğunuz yerde dikkat edin canlı kapsülsüz bakteriler ne yapıyor kapsüllü bakteriler de meydana getiriyor Çünkü ortamdan alabilecekleri Bir DNA buluyorlar İşte bu da kalıtım molekülünün DNA olduğunun kanıtı oluyor Tamam o yüzden Arkadaşlar bu çalışmaları okurken şunu bilerek okuyacaksınız Hocam bu çalışmalar neden yapılmış diye bir soru sorsa ÖSYM Biz ne cevap vereceğiz bu çalışmaların amacı bir canlıda kalıtım molekülünün kim olduğunu anlamak protein mi RNA mı karbohidrat mı DNA mı Anlaştık mı peki Tabii burada Martha Chase ve Alfred hershey de var Bunlar ne yapmış hocam bunlar da virüslerle çalışmışlar şimdi demişler ki virüslerin yani bakteriyofajların kılıfında protein var bir de içlerinde DNA var DNA ve protein arasında bir fark var o fark da şu DNA'nın yapısında kükürt yok proteinin yapısında da fosfor yok çünkü DNA'ya baktığın zaman baz şeker fosfat o zaman buradan fosforu işaretleyelim protein kılıfın üzerindeki kükürtü de işaretleyelim ve bu işaretleme ile radyoaktif işaretleme ile virüsün Aslında girdiği hücrenin içerisine kimi bıraktığına bakalım işte bu da önemli olanı aktarır önemsiz olan dışarıda kalıyorsa kim kalıtım molekülü dürün çok rahat bir şekilde cevap vermiş olur bakıyorlar hocam DNA'sı işaretlenmiş virüs Burada da proteini işaretlenmiş virüs diyorlar ki ya Biz proteini işaretlediğimiz herhangi bir işaret kalmıyor Çünkü neden protein kılıf dışarıda kalıyor sonra kendi kendilerine Şu soruyu soruyorlar bir şey kalıtım molekülü isse onu dışarıda mı bırakırsın Yoksa beraber mi götürürsün E tabii ki beraber götürürsün o zaman hocam baktığımda radyoaktif olarak işaretlenmiş fosforla o DNA molekülünü Ben takip edebiliyorsan Demek ki virüs dna'yı aktarmış O yüzden kalıtım molekülü dna'dan güzel nükleik asitler pürin pirimidin Bunlar arkadaşlar tyt tadında burada şuna dikkatinizi çekmek istedim bakın ribozda deoksiribo göre bir oksijen atomu fazladır deoksiriboz bir oksijeni eksik riboz demekti hatırlarsanız ve C5 h10 o4 kapalı formülüne sahipti deoksiriboz bakın o da şurada gösterilmiş Tamam 8 çeşit nükleotit yazabilirim gidip de adenin timin gualin sözin urasil var hocam 5 çeşit nükleotit yazarım demeyin sakın Çünkü neden adenin timin guanin sitozin deoksiriboz ya da adenin urasil guanin sitozin riboz la 4 4 8 tane nükleotit yazabilir Burada tabii ki işte DNA'nın birtakım özellikleri işte Çift sarmal yapılıdır kendini eşleyebilir nükleotitlerden meydana gelmiştir hücrenin kalıtım molekülüdür gibi gibi gibi Evet güzel ben şöyle Arkadaşlar biraz daha kontrollü gidiyorum Çünkü burası çok kıymetli antiparalel sorusu çıktı hocam ne demek anti paralel bir zincir 3 üssü 5 üssü ile karşısındaki 5 üssü 3 üssü ile bu üssü muhabbetini de şöyle anlatayım size Hani baz ı şeker ı fosfat ya arkadaşlar hem bazda hem de şekerde karbon var bu karbonlar karışmasın diye bazdaki normal bırakmışlar şekerdil de üssü koymuşlar E bir taraftaki Eee şekerde gördüğünüz gibi fosfat grubu var Öbür tarafta da hidroksil grubu var Dolayısıyla arkadaşlar 5 üssü 3 üssü muhabbeti aslında bir tarafta 5 karbona bağlı olan Diğer tarafta da şekerin 3 karbona bağlı olan molekül anlamına geliyor Yani birbirinin tam paraleli değil antiparalel oluyor fosfodiester Bağları aynı zincir üzerinde arka arkaya gelen nükleotitleri birbirine bağlıyordu ve burada su çıkışı olur tamam mesela bazen öğrenci arkadaşlarım bana soruyor diyor ki hocam hidrojen Bağları kurulurken su çıkar mı Çıkmaz ama fosfodiester Bağında çıkar arkadaşlar Tamam şimdi sarmal Yapı nasıl oluşuyor muhabbeti var tabii sarmal yapının oluşmasında da işte zincirlerin birbirini itmesi çekmesi muhabbeti var Sen hidrojen bağlarıyla çekiyorsun fosfat molekül negatif yükü itiyorsun Dolayısıyla Bu bir sarmal Yapı oluşturuyor moleküler biyoloji okuyacak olan arkadaşlar için söylüyorum Mesela orada tipleri farklı olan DNA molekülleri öğreneceksiniz ve zincirlerin arasındaki mesafeyle aynı zincir arasındaki nükleotitlerin arasındaki mesafeleri hesaplayacak işte angstrom cinsinden bunları da ileride söyleyeceğiz Bravo magnezyum + 2 dengeler demiş arkadaşımız Onur Eee Evet Onurcuğum Doğru söylüyorsun Çünkü magnezyum + 2 iyonlu yani artı yüklü fosfatlar da eksi yüklü Aslında ATP de de biz bunu görüyoruz fosfatların e stabilizasyonunda DS RNA Double strand RNA genetics Bubble Evet evet genetikle ilişkili bir arkadaşımız Kusuruma bakmayın arada böyle Evet Barış Hoca la tanışmak mı AYT B 13'e 0 yapmak mı Tabii ki AYT B 133'e 0 yapmak boş ver Barış hocayı al sen karşında Barış Hoca Peki şimdi hocam Ejder suyu nerede demiş bir bitti Peki ya şu e olayı bir bitirelim mi Bak rna'dan hidrojen Bağları sayesinde gerçekleşir hangi rna'lar hocam Bak şuraya Yıldız atıyorum kendi üzerinde üç boyutlu Yapı mrna hariç yani TR artık arkadaşlarınız hocam sadece TR rna'da Hidrojen bağı vardı değil mi demez çünkü Türkiye diye kodlayın rRNA da arkadaşlar o şekilde Tamam bakıyorum hücrede miktarı en az olan RNA mrna'nın rtm olarak mrem rna'dan dizilimleri kodon dna'daki de DNA kodonu olarak geçiyor Şimdi burası çok kıymetli Bakın aynı amino asitin taşınmasında birden fazla çeşit trna görev alabilir Yani aslında şunu söylemeye çalışıyoruz Bakın bu bir doğru yanlış sorusudur ÖSYM'nin en sevdiği cümledir bu mesela x amino asidi var şu anda tamamen uyduruyorum a b c d e f anti kodonların sahip Bakın iki farklı trna çeşidi bir çeşit aminoasit taşıyabilir Neden Çünkü ne demiştik bir aminoasiti kodlayan birden fazla kodon bulunabilir Tamam devam ediyorum Hah Yıldızı atmışız çıkmış sınav sorusudur Aslında ribozomal RNA enzim gibi davranarak aminoasitler arasında peptit bağ kurar O zaman şöyle zor bir soru mu sorsak mesela hocam bütün enzimler aminoasit yapılı protein yapılı mıdır cevap Hayır Çünkü bakın R RNA da enzim gibi davranabiliyorum Buna dikkat edelim tamam Evet bu çok kıymetli bir soru ÖSYM'de bu tarz bir soruyu bekliyoruz arkadaşlar Hani msü tadında sınavlarda çıkıyor ama dikkat edeceğiz güzel şimdi Evet aferin hemen cevaplar da geliyor sorduğum zaman bir yandan gözüm chat ekranında ama dikkatim dağılmasın diye arkadaşlar olabildiğince kitaba konsantre oluyorum şimdi hücredeki genetik materyalin organizasyonu çıkmış sınav sorusudur küçükten büyüğe sıralayınız büyükten küçüğe sıralayınız hangisi hücrede daha fazladır ne diyoruz baz baz artı şeker nükleozit nükleozit fosfat ekledin nükleotit üçlü nükleotitler genetik kod genetik kodlar Neyi meydana getiriyor genleri meydana getiriyor genler dna'yı DNA da proteinle birleşerek kromozomu meydana getiriyor unutmayın lütfen DNA ve RNA'nın yapısında aminoasit ya da protein asla bulunmaz Tamam Bunlar proteinle birleşirse yani DNA protein birleşirse kromozom meydana geliyor Hangisinden daha çok bulunur sorusuna dikkat edin mesela gen mi daha çoktur kromozom mu hocam 46 kromozomumuz var 18.000 genimiz var değil mi Her bir genin içerisinde de binlerce nükleotit var o zaman sıralama sorularına Lütfen dikkat edin Evet metafaz safhasında en belirgin olarak görüldüğünü zaten mitoz konusundan biliyoruz ökaryot kromozomlarında dallık söz konusudur prokaryotlar halkasal dır ve burada birazdan birinden daha fazla bahsedeceğiz arkadaşlar o kalsın şimdi DNA polimeraz DNA onarımında da görev alır yani DNA polimeraz sentez de yapıyor onarım da yapıyor replikasyon baktığınız zaman mın şel deneyi yani yarı korunumlu eşlem meden bahsederiz yarı korunumlu eşleme de DNA Aslında ne yapmış oluyor zincirlerden bir tanesini koruyup karşısına yeni bir zincir yapmış oluyor yani tam korunur diye bir şey yok Yarı korunumlu eşleme Semi konservatif eşlenme bakın Semi yarım konser ve korumak demek bakın konserve hani biz de bu kelimeyi kullanıyoruz zaten şimdi şurada bir tablo var bu tablo çok güzel bir tablo herkes bunu geçiyor mesela çalışırken aslında burada bize çok şey anlatılıyor dikkat edin lütfen 15 15' le başlayan bir e çalışma şöyle kalemi beyaz yapalım bakın Burası 15 15 14'lü ortamda eş Dediğiniz zaman 14 15 Yani bütün bakın % 10000 Ne oldu melez oldu hepsi ve daha sonra 14'te ortamda eşleme devam ederseniz bir dna'yı Bu sefer 14 14 15 14 olacak yani hocam bir hafif bant Bir de melez bant oluşacak ve % olacak sonra ısrarla yine 14'te eşlenen artık 14'lü oranı artacak ama melez oranı oran olarak azalacak Halbuki bir tane melez dnan var şimdi buradan ben ne sonuç çıkartmalıyız ortam neyse o ortamın nükleotitleri kullanıldığı için o oran artacak onun lehine artacak 14'lü ortamdayız 14'lüler artacak 15'li ortamda 15'liler artacak Ama dikkat Lütfen herkes konsantre olsun Bak şimdi santrifüj Yaparsam eğer herhangi bir ortamda kaç tane Bant oluşabilir minimum kaç tane Bant oluşabilir maksimum Yani bir tüpün içerisinde kaç bant oluşabilir Hani 14 14 14 15 15 15 diyoruz ya bir kere 3 bant aynı anda olmaz Hocam eğer 14 14' le başladım ve 14'lü ortamda eşleme yapıyorsam zaten tek bir bant olur Eğer 14 14 başladığım yerde 15'lik eşlemeli o zaman deney sonunda işte 15'li ortam ya 15 15'ler ve 14 15'ler olur yani maksimum 2 bant çeşidi görürsünüz minimum zaten 1 bant çeşidi çeşit olarak Tamam ama üç çeşit bant aynı anda görülmez hocam sayısal ifadeler s sorulmuyor ama sayısal ifadeler üzerinden yorum yaptırılıyor arkadaşlar Peki çıkmış sınav sorusuyla yaptı hala yanlış yapabilme ihtimali olunduğu için bu soru ilk günkü gibi günceldir ve çok kıymetlidir prokaryot hücrelerle ökaryot hücrelerin Tabii ki eşit sayıda nükleotitten oluşan DNA'ların sentezlenme hızının kıyaslama yapılırsa şunu söyleyeceksiniz Hocam ökaryotlarda mesela bende DNA polimeraz bakterinin DNA polimerazın göre yavaş ama benim DNA replikasyon sırasında birden fazla sayıda Orijin olduğu için yani başlama noktası sayısı çok fazla olduğu için bendeki sentez süresi Daha kısa sürüyor yani hocam DNA polimeraz hızı kıyaslarsak prokaryot senden daha hızlı ama bir DNA Replikas onunun süresini sorarsa sana eşit sayıda nükleotit için o zaman diyeceksin ki hocam prokaryotlarda bir tane Orijin var ama ökaryotlarda o doğrusal dna'da birden fazla Orijin yani başlama noktası olduğu için daha kısa sürecek Tamam Çok güzel aferin size görüyorum böyle eee bir bakayım 500 nükleotit böl saniye diyordu polimeraz prokaryotlarda mümkün bunların ölçümleri yapılıyor arkadaşlar onları biraz daha moleküler biyoloji uzmanlarına bırakalım ben maalesef onlara artık çok hakim değilim o kadar çok bilgi girdisi var ki ve yaşlandık arkadaşlar hani bunun esprisini yapmaya gerek yok ya da sürekli şey olmaya gerek yok evet öğrenmeyi çok seviyorum yeni şeyler öğrenmeyi çok seviyorum ama artık daldan dala atlayamıyorum maalesef anatomi başlı başına İnanılmaz İnanılmaz zor bir meslek arkadaşlar y insanın makine olmadığını inanılmaz derecede varon sahip olduğunu çok ama çok Mikro bir dünyaya Eee sahip olduğumuzu falan görüyorum her kadavra çalışmasında Eee Vallah zor Arkadaşlar şimdi Hadi devam edelim branşım anatomi Arkadaşlar ben e klinik hekimlik seçmedim seçseydim kadın doğum uzmanlığı seçecek ama Eee nöbetler vesaire E çok olmaz yani ben artık daha çok çocuklarımla ve öğrencilerle ilgilenmek istediğim için Eee temel bilim seçtim Şimdi burası soruldu dedik mantığını da söyledik helikaz DNA polimeraz DNA ligaz mantığını söylemiştim zaten bakın burada klasik görevler enzim helikaz DNA polimeraz DNA ligaz atasal DNA Zincirlerini açar yani hidrojen Bağlarını açar DNA polimeraz nükleotit ekler ama aynı zamanda hata mekanizması o tamir mekanizmasını da işletir DNA ligaz da yeni Pol nükleotitleri birbirine bağlar özellikle okazaki fragmentler olduğu bölgede Tamam güzel Evet Duru size devredeceğim Öğrenmeyi Öğrenmek çok keyifli bir eylem Gerçekten bundan sıkılmayın Eee sınavın kendisi öğrenmenin önüne geçebiliyor Bunun farkındayım bir yerde Sınav varsa tadı kaçabiliyor bunun da farkındayım ama sınav olmasaydı öğrenir miydik O da bir soru işareti aslında [Müzik] e Ya bilmiyorum çok farklı şeyler ya Ama öğrenmek keyifli Şurayı çok hızlı anlatacağım zaten full tekrarda anlatmıştım buranın Hani okazaki fragmentler kazanımlarda yeri yoktu arkadaşlar ama lütfen dikkat edin mantık şuydu polimeraz enzimi 5 üssü yönünden 3 üssü yönüne doğru yani 3 üssü ucuna taka taka nükleotitleri ilerliyordu dolayısıyla bir zincirde sen bunu yapabiliyorsun bak 5 üssü 3 üsü diğer Zincire baktığın zaman şimdi alttaki zincir şurada 5 üssü şuradan başlaması lazım Ama hocam Yani 3'ten 5'e doğru gidemez 5'ten 3'e 3'ün ucuna takacak E o zaman ne olacak Sen ne yapacaksın buraya araya küçük bir tane RNA primeri koyacaksın 5 üssü 3 üssü 3 üssü ucuna taka taka ilerleyecek bu şekilde Tamam ve o primerlerin sağında ve solunda bulunan yapıl da okazaki fragmentleri olacak tabii ligaz da gelecek şu RNA primerleri çıktıktan sonra onu polimeraz 1 yapıyor ama sizin bilmenize gerek yok da onu hocam Ne yapacak o RNA primerleri çıktıktan sonra ligaz orayı birleştirecek Bu Fen Lisesi kitabı değil arkadaşlar gözünüzü seveyim Bu Anadolu isesi kitabı fen sesi kitabından Niye bu yayını yapayım Zamanımız çok kıymetli Burada şu soruyu unutmamanız lazımdı Eee işte Eğer bir RNA sentezi yapılacaksa hidrojen Bağlarını kim açar helikaz mı Hayır hocam RNA polimeraz açar diyecektik Bir de şu soru bana çok soruluyor Hocam işte D polimeraz ATP harcar mı harcamaz mı arkadaşlar bakın helikaz da ligaz da polimeraz da enerji harcar bakın enerji harcar diyorum polimerazın harcadığı şey ATP demiyoruz neden demiyoruz Çünkü polimeraz kendisine 3 fosforlu nükleotitler geliyor ve oradaki iki fosforu kopartıp açığa çıkan enerjiyle iş yapıyor O yüzden Biz diyoruz ki o ttp de kullanır gtp de kullanır CTP de kullanır utp de kullan vesaire vesaire işte Çünkü niye ona gelen nükleotit baz Art şeker ı fosfat fosfat fosfat şeklinde yani düşünün ki orada pirofosfat diyoruz biz ikili fosfat grupların organik kimyada Pir fosfatı koparttı zaman açığa çıkan enerji orada iş yapmasına Yetiyor yani hepsi enerji harcıyor ama polimeraz konusu geldiğinde buna ATP harcar demiyoruz Çünkü bilimsel hata olur ATP harcar dersen o zaman gtp ne oluyor CTP ne oluyor değil mi ttp ne oluyor güzel anlamlı iplik anlamsız iplik diye bir şey yok arkadaşlar kalıp iplik kalıp olmayan ipliği öğreneceksiniz Evet şimdi Burada birazcık biyoteknolojiden bahsedeceğim Ondan sonra genel böyle tekrar bir soru cevap yapacağız bugün soru cevap yapacağız arkadaşlar Tamam E peki şimdi bu seneki kitapta şöyle bir şey yapılmış E çok güzel bir cümle kurulmuş buraya protein sentezi aşaması dayım şu anda protein sentezinde demiş ki her kodon bir aminoasiti şifreler fakat bir aminoasit bir veya birden fazla kodon tarafından şifrelenebilir Şuradaki mavi yazıyı okuyorum şimdi şurada çok enteresan çok bilimsel bir cümle var aslında ve bu soru olarak soruldu Arkadaşlar kimse de Fark etmedi çoğu canlıda stop kodonların aminoasit olarak karşılığı yoktur yani uaa uag uga stop kod Onur aminas karşılık gelmez diyoruz ya bu genelde insanda çözümlenmiş bir şey Bazı canlılarda gelebilir ve okul kitabımız bunu belirtmiş çoğu canlıda demiş yani burada kesinlik söylememiş çoğu canlıda stop kodonların karşılığına amines gelmez bakın orada kocaman bir ünlem var Tamam hocam Mola demiş biri Bakayım kaç dakika oldu ki Tamam bir bir ik dakika daha konuşayım Mola veririm olur mu bir iki dakika daha konuşayım Şurayı bitireyim ve hocam auge metiyonin aminoasitin me yani auge kodonun aminoasitin metiyonin olduğunu belirtmiş o zaman buradan şöyle bir çıkarımda da bulunabiliriz bakın tabloyu aldım yıldızımı attım tablolar her zaman kıymetlidir dedim Bakın bir amino asidin birden fazla kodonu olabilir ama her amino asidin birden fazla kodonu olur mu sorusunun cevabı Aslında bildiğiniz bir şey bak metiyonin Bir tane Demek ki bu da kesinlik sorusu değil Lütfen dikkat edin tamam Evet devam devam devam yazan arkadaşlar var kaç dakikadır Ben Sayaca Bakıyorum şu anda 40 dakikad dayız bence çok hızlı geçti inşallah Sizin için de çok hızlı geçiyordur Arkadaşlar ben bunu çok söylerim ama ya hani ben öğreten taraftayım Benim işim sizden daha kolay ne diyorum öğrenen adam daha zorlanır hocam daha çok zorlanır O yüzden öğrencilik mesleği dünyanın en zor mesleğidir diyorum ve ısrarla da Altını çiziyorum Evet protein sentezindeki muhabbetimiz baktığımızda Şuradaki yıldıza dikkat edeceğiz RNA polimeraz DNA'nın ilgili bölgesini açar hidrojen Bağlarını oradan RNA sentezler ve hatta o hidrojen Bağlarını kapatır Tamam burada lütfen helikaz iş yapar falan tarzında bir şey söylemeyin amana sonlanma vesaire vesaire burada hepsini özetleyebilirim şimdi başlama olayını okul kitabımız çok güzel anlatmış demiş ki mrna sentezlenir küçük alt birime bağlanır ve ilk trna gelir o ilk trna da metiyonin aminoasit ile gelir işte bakın burada Aslında ilk üç olayın özeti var mrna sentezlenmiş küçük alt birime bağlanmış TR trna gelmiş ve daha aktif bir protein sentezi yok Neden Yok hocam çünkü büyük alt birimin bağlanması lazım büyük alt birim bağlanacak ve ondan sonra ne olacak ikinci bir trna gelecek dikkat Herkes bir konsantre olsun yine buraya bir ribozomun yapısında aynı anda iki tane trna Olabilir çünkü 2 aminoasit bir peptit bağı oluşacak ve bu 2 trna büyük alt birimde bulunur neden hocam böyle bir vurgu yapıyorsun ki çünkü okul kitabı çok güzel bir cümle kurmuş demiş ki peptit bağı oluşumunda büyük alt birimde bulunan rRNA enzim olarak görev alır Demek ki peptit bağı da ribozomun büyük alt biriminde oluşturuluyor ve ribozomal RNA tarafından oluşturuluyor Anlaştık mı çok basit yani hani Mantık olarak düşünün Sonuçta iki tane aminoasiti birleştireceğim ben o iki aminoasiti birleştirm lazım bir peptit bağ için o zaman trna iki tane olmalı iki çeşit demiyorum bak aynı çeşit de olabilir iki tane olmalı ve ne oluyor amino asidini bırakan trna çıkış yapıyor yerine başka bir aminoasit Taşıyan trna geliyor Tamam bunun özel ismi vardı unuttum neyin özel ismi vardı hatırlamıyorum Eee o soruyu görmedim Ama şunu söyleyeyim size tr rna'lar aminoasitlere nerede bağlanır bunu Test sorularında çok görüyorsunuz durur sitoplazmada her aminoasit kendisini taşıyacak olan trna özgü olan bir enzimle bağlanır ve Hatta buradaki enzimin adı işte moleküler biyologlar ve biyokimyacılar ileride öğrenecek bunu trna amino aç sentetaz ya da aminoaçil trna sentetaz ikisini de kullanabilirsiniz burada ATP harcanır esas ATP zaten trna aminoasitlere bağlanırken harcanıyor arkadaşlar o yüzden protein sentez dememek çok çok çok enerji yükü gerektiren enerji sarfiyatı gerektiren bir iştir sonlanma uag uga ya da uaa kolonlarından herhangi bir tanesi denk gelince olan bir şey bilgi dağarcığında kırmızı ile işaretlediğimiz bir yazı proteinlerin çeşitliliğin nedeni o proteinin yapısına katılan aminoasitlerin çeşitleri sayısı ve sırasının farklı olmasıdır hemen şunu hatırlatalım hocam diyelim ki elimizde valin fenilalanin triptofan tirozin gibi D çeşit aminoasit olsun Bir de burada da şöyle yazalım valin triptofan tirozin ve fenilalanin şimdi dikkat edin iki tane protein var aslında burada a proteini ve B proteini bu iki proteinin birbirinden farklı olma sebebi aminoasit sayısı değil İkisinde de 4 tane var aminoasit çeşidi de değil İkisinde de aynı çeşitler kullanılmış aminoasit tekrarı değil İkisinde de aynı çeşit aminoasitten aynı sayıda kullanılmış Peki farkı yaratan kesin şey ne işte amino asin dizilişi o zaman Aşağıdakilerden hangisi proteinlerde farklılık yaratır hocam aminoasit sayısı aminoasitin dizilişi aminoasitin çeşidi aminoasitin tekrarı Aşağıdakilerden hangisi proteinlerde kesinlikle farklılık yaratır hocam aminoasitin sırası Tabii ki Çünkü sayı aynı olabilir aynı olabilir tekrar aynı olabilir ama diziliş farklı proteinlerde kesinlikle farklıdır Tamam güzel Hadi Mola Tamam Mola 45 dakika oldu şöyle bir 5 dakika çayınızı kahvenizi tazeleyin Ayy Evet Barış hocanız da birazcık ses tellerini nemlendirin ham rib birimleri mi birbirine bağlanır yoksa mrna mı Ama mrna dedim ya mrna küçük alt birime bağlanır sonra trna gelir ondan sonra büyük alt birim bağlanır posttranslasyonel modifikasyon Maşallah Arda ne demek posttranslasyonel modifikasyon translasyonda sonra proteinlerde meydana gelen değişikliklerdir Çünkü biz şunu hatırlıyoruz proteinler Primer yapıda Yani ilk sentezlendiği hallerinde aktif değildirler işte Endoplazmik e kulum gibi Golgi gibi hücresel yapılarda üç boyutlu hal alırlar işte Primer sekonder tersiyer ve quat Turner dediğimiz sekonder ve tersiyerde mesela sekonder katlanmalar da hidrojen Bağları tersiyerde hidrojenin yanında disülfit köprüleri quat turnera ise birden fazla alt birim ve metal iyonları vardı Mesela hemoglobin bir quat Turner protein Tamam Canlarım benim ya Maşallah Barış hocam kütüphanedeyim önümdeki çocuk da sizi izliyor aynı anda çok garip hissediyorum ikinize de hepinize Daha doğrusu kocaman sevgiler arkadaşlar Cansınız hocam anatomi ve Tıp Fakültesi dersleri gelecek demiştiniz hala geçerli mi geçerli önümüzdeki sene çıkaracağım AYT defterinde hem kadavra görselleri beyin e beyin özelinde nörolojiye biraz daha böyle meyilliyim Şu aralar İşte insan beyninin görselleri ve Cerrah arkadaşlarım tarafından anatom anatomi ressamı cerrah arkadaşlarım tarafından çizilen bazı görsellerle anlatım yapacağım Bu biraz daha böyle dersleri bitiminde Mesela işte diyelim ki sinir sistemini bitirdik Ondan sonra ne yapacağım işte orada beyinle alakalı biraz konuşacağım laboratuvarda ne sorduğumu öğrencilere ne sorduğumu Söyleyeceğim belki de e gittiğiniz tıp fakültesindeki hocalar da size o soruyu soracaktır Çünkü çok bariz şeyler öğreteceğim anlatacağım bu Tabii ki lisenin çok üstünde bir şey ama motive olmak isteyen merak eden arkadaşlarımız da ne bileyim yemeğini yerken Efendim işte çayını kahvesini içerken arada molada bir bakacak ya Barış hocası normal hayatta nelerle uğraşıyor ne yapıyor hani seneye yoksunuz Tabii ben seneye dersi dinleyin demedim ki orada videolara özel bir bakış atarsınız Tamam hocam doktorlari ameli İzlem odası gerçekte yok diyorlar doğru mu Doğruysa doğru mu doğruysa hayallerini mi yık doğru değilse hayallerin yıkılır herhalde ha bir şey olay doğruysa Tamam Eee Bazı üniversitelerde var Eee özel üniversitelerde var Ama şöyle bir şey devlet üniversitelerinde de ameliyathaneler daha dönem birken girebiliyorsunuz ve Eee ameliyathanenin içerisinde Bence daha da güzel bir şey ameliyathanenin kokusuyla Eee hocamızın yanında durabiliyorsa ameliyatı Eee gerçekleştiren operatör arkadaşımız da beraber Eee Belki de bir şeyler yaptırırlar yani Nedir mesela sütür attırma gibi işte Eğer uygun şartları sağlamış sanız bir şeyler yaptırabilirler Tabii dönem 5 dönem 6 olduğunuzda mecbursunuz onları yapmaya ama dönem 1 2de de neden olmasın hocam kaç yaşındasınız 39 artık 40'a merdiven dayadık izin veriyorlar mı Tabii ki izin veriyorlar Arkadaşlar hekimsin artık yani tıp fakültesi girdiğiniz anda artık bir Hekim adayısın ve siz ne kadar öğrenmeye meyilli iseniz ve öğrenmek için ne kadar heyecanlı isan size o kadar çok bilgi verirler Tamam ilk ameliyatımı da ne hissettiniz ben arkadaşlar benim Tıp Fakültesi 3 üniversitem olduğu için öyle çok fazla heyecanlanmadan öncesinde Eee Aslında çok fazla hani moleküler biyolojiyle biyokimyaya vesaire iç içe olduğum için çok Aşır ne aşırdım ama bir 18 yaşında bir Eee öğrenci olarak ya da 1920 yaşında bir öğrenci olarak Tıp fak ine başlasaydım belki E biraz daha heyecanlı olurdu benim için İlk ameliyatım benim kolesistektomi di yani safra kesesi ameliyatıyla bir ameliyattı yani kapalı ameliyat cerrahımız Cerrah hocamız çok çok çok yetenekli bir hocaydı belki hoşuna gitmez diye ismini şimdi zikretmeye Kimyayı neden sevmiyorsunuz Sıkıcı olduğu için yani kimya Bu yüzden sevmiyorum hakikaten Allah affetsin Kimyayı peki Sizi Tıp okumaya eğiten ne oldu genel kültür Vallah Evet Boston Üniversitesi organik kimya bursuyla 2009 yılında ama gitmemiştim biyoloji olmasa hangi branşa önerirdiniz Hani 5 dakika içerisindeyiz arkadaşlar o yüzden muhabbet ediyorum şey yapmayın lütfen döneceğim biyoloji olmasaydı ne yapardım matematik matematikle ilgilenirim soyut matematik topoloji Ama iyi ki biyoloji var Hayata bir kez daha gelsem yine biyolojiyle alakalı işlerle uğraşırım arkadaşlar veteriner hekimlik çok karizmatik bir meslek Bana göre benim yapamayacağım 2ü tane meslekten biri ben bunun muhabbetini daha önceden de yapmıştım ben diş hekimliği Eczacılık ve veteriner hekimlik okuyamam arkadaşlar net kendimi çok iyi tanıyorum Bunları asla okuyamaz açıkçası e o yüzden hani ya konuşamayan bir canlı var yani onun derdini çözmeye çalışıyorsun muazzam bir şey ya Miray hocaa video gelir mi Yani aslında Miray benim kardeşim biliyorsunuz kendisi psikolog ve alanda çok iyi bir psikolog yani kardeşim di demiyorum ama onunla beraber çok fazla videomuz var aslında Şimdi bir de farklı yerlerde olduğum için o da bir hafta sonra Amerika'ya gidecek Muhtemelen Eee çok buluşamayız onunla ama eski videolarımız hala güncel arkadaşlar Eczacılık Diş neden okuyamam çok zor geliyor arkadaşlar bana yani hakikaten mesela farmakoloji dersleri de çok zor gelirdi bana Eczacılık zor bir meslek yani Eczacılık şöyle Hayal edilmesi çok çok sinirlendiriyor beni yani hani ya gittim işte bir tane eczane açtım ilaç verdim falan Eczacılık böyle bir şey değil yani farmakoloji Deniz Derya ve çok bilgi var ya çok çok çok bilgi var arkadaşlar hani çok zor bana göre ben okuyamam açık söyleyeyim ama okuyabilen arkadaşlarım da çatır çatır okudu yani hani bazıları genetikle ilgilendi bazıları e ileri laboratuvarlarda araştırma görevlisi oldular ya bu iş çok farklı bir boyut diş hekimliği de [Müzik] Eee abi o da çok fazla el becerisi istemiyor mu yani çok dar Alat yani hocam Şimdi sen kadın doğum istiyorsun kadın doğum cerrahi bir branşta anatomide cerrahi temel bilim olsa da kesme biçme bu da zor Evet ama ya o sırada sizin gözünüze bakan Hani anestezi altında olsa bile hani o anda sizinle diyalog kurmaya çalışan bir hastaya ben müdahale edebilir miydim Hani acil servislerden hatırlıyorum Hayır acildeki gibi de değil yani çok farklı yok arkadaşlar tarif edemiyorum yani bence okuyamaz M Yani aa Parol ver gitsin yemin ediyorum İsveç'te öyle ama biliyor musunuz Parol veriyorlar gönderiyorlar çok enteresan Eczacılık bakkalcılık falan değil arkadaşlar yani o farmakoloji ya Düşünsenize şu anda dünyadaki bütün ödülleri biyokimyacılar ve farmakologlar alıyor arkadaşlar Yani yarın öbür gün meydana getirebileceğiniz bir ilaç bir teknolojik alet cihaz vesaire y hakikaten birçok şeye Derman olabilir evet hadi yavaş yavaş başlayalım Peki şimdi şöyle bakalım polizom poliribozom bir mrna üzerinde birden fazla ribozomun tutulması durumudur ve birden fazla ribozom aslında aynı çeşit proteini sentezlemek için var Tamam aynı çeşit burada kelime oyunlarına Lütfen dikkat edin e Aslında prokaryotlara özgü bir şeydir ama ökaryotlarda da görebildiği söylenmiş ribozomda sentezlenen polipeptitler birincil yapıdadır Tabii ki bunu Sabahtan beri söylüyoruz Hocam daha sonra katlanmalar yaparak ikincil üçüncül ve dördüncül yapılar meydana gelir Tamam Evet Buralar Tamam şimdi genetik mühendisi ve biyoteknoloji son kısım dayız artık bitiriyoruz yavaş yavaş biraz daha böyle sabrınızı istiyorum Aslında ikisi arasındaki temel fark birinde bir ürün ortaya koyuyorsunuz işte biyoteknoloji bakın madde elde etmek ürün elde etmek bir şey üretiyorsunuz tamam mı Ama genetik mühendisliğinde şunu yapıyorsunuz DNA'nın yapısını değiştiriyorsunuz işte DNA'nın üzerine bir gen ekliyorsunuz gen çıkartıyorsunuz o geni alıyorsunuz başka bir DNA ekliyorsunuz sonra o dna'yı alıyorsunuz başka bir canlıyı aktarıyordu en sonunda bir ürün ortaya koyuyorsunuz Bu da biyoteknoloji Mesela ben size bir cümle kurdum dedim ki işte aldığınız dna'yı restriksiyon endonükleaz enzimleri kestiniz üstüne gen yerleştirdiniz hocam genetik mühendis diye aldınız bunu bir bakterinin geniyle birleştirdim hocam genetik mühendisliği ama sonrasında O bakteriye bir ürün ürettiren mesela insülin ürettiren hocam o biyoteknoloji işte yani burada biraz daha böyle hani Keskin sınırlarla ayrılmış olmasa da bunu göz önüne alabilirsiniz Tamam peki ürün varsa biyoteknoloji Evet klasik biyoteknoloji modern biyoteknoloji olmak üzere temelde ikiye ayrılıyor bu sene bakın şurada bir yıldız var tür içi Türler arası melezleme yapay döllenme ve polipoid gibi ıslah yöntemleri biyoteknolojik çalışma olarak kabul edilmemektedir yazdı Biz de e sonradan Bunun üzerinde çok fazla Durmadık Aslında ben hani Eee doayen dediğim Üstat dediğim biyologlara biyolog abilerim ablalarıma da bunları sordum Onlar şunu söylediler Hani dediler ki Yani bizim için önemli olan şey bir kişinin bir canlının DNA'sı ile ilgili bir şeyler yapıyor mu İşte o zaman ben buna modern derim yapmıyorsa geleneksel denir geçilir Yani gidip de işte iki tane tohumu birleştirdim melezleme ya da işte e güçlü bir bireyi aldın başka bir güçlü bireyle çiftleştirdim yapay döllenme ya da işte kromozomları birbirleriyle birleştirdim ama bunu kendin laboratuvar ortamında değil de işte daha çok Eee Hani bitkili in döllenmesi ile yaptım bunu mesela triti tohumlarına Onu yapıyorlar işte Türkiye'de de yapıyorlar bunu Bu arada neredeydi bu şu tritikale bitkisi mesela bunların arkadaşlar çalışmalarına hani böyle biyoteknoloji adı altında ya da modern biyoteknoloji adı altında yer vermir ama hocam burada sen sadece mantığını bilmelisin yani Aşağıdakilerden hangisi moderndir geneldir gelenekseldir falan gibi bir soru sorup soruyu konuyu harcarlar İsa çok ayıp olur poli pilo nedir aklında ne oluşuyor o önemli poliploidi Hani haploid diploid monoploid triploid ifadesi kullanıyorsun ya poliploidi 2n kromozomdan daha fazla kromozom takımına sahip olmak demektir İşte genellikle laboratuar atomunda uygulanıyor Ama dediğim gibi arkadaşlar ne demiş biyoteknolojik çalışma olarak kabul edilmiyor Yani aslında Çok da hani kıyas yapmak bence önemli değil model organizma çıkmış bir sınav sorusudur model organizma üzerinde deneyler yapılan organizma Maya mantarı drosophila melanogaster Mus musculus bildiğiniz fare Hardal bitkisi ya da işte Kayer HP disis Elegans Bunlar arkadaşlar Aslında bildiğimiz genomunu bildiğimiz ve Turn overı yüksek olan canlılar ucuz üretimi kolay laboratuvar ortamında çalışması kolay olan canlılar ki zaten soruya dikkat edin Bir canlının model organizma seçilebilmesi için aşağıdaki şartlardan hangisini sağlaması gerekir sorulabilecek en en en klasik soru tiplerinden bir tanesi Tamam peki burada ekonomik kolay bulunabilir genomik haritası çıkarılmış döler arası kısa olmalı yani süre kısa olmalı Turn overdan kastım buydu arkadaşlar devam edelim burada İnsan Genom Projesi genomun haritalandırılması ve anlaşılması amacıyla yapıldı bugüne kadarki en kapsamlı Tabii ki araştırması yapılan canlı DNA parmak ise DNA fingerprint oradan Türkçe çevrilmiş DNA parmak izi şudur arkadaşlar Aslında anlamlı anlamsız baz dizileri var insanlarda işte anlamsız baz dizileri kendi üzerinden protein sentezi yapılmayan kodlanmayan DNA parçaları bunların arkadaşlar jel üzerinde elektrik akımı ile yürütülmesi esasına dayanıyor Burada da ne yapıyorsunuz siz dna'ları ağırlıklarına göre ayırmış oluyorsunuz Tamam ağırlıklarına göre ayırmış oluyorsunuz DNA parmak izi nerede kullanılır kalıtsal hastalık babalık testi genetik çeşitliliği belirlemede kriminolojide yani eee suçlu bilimi Tamam termus aquaticus denilen bir bakteriden arkadaşlar tak polimeraz enzimi e keşfediliyor ve saflaştırılması kullanılarak PCR denilen o yöntem keşfediliyor ve PCR polymerase chain reaction yani arkadaşlar arka arkaya DNA replikasyonu yaptığınız bir laboratuvar deneyi e Laboratuvar aleti PCR ne işe yaradığını sorarsa DNA çoğaltmak jel elektroforez ne işe yarar dediğinde DNA parçalarını bir elektriksel ortamda büyüklüklerine göre ayırmak diyeceksiniz ve burada genel ifadelerin sadece sorulabilecek unutmayacaksınız tamam mı detaylarda boğulmayın Sakın kök hücreler kök hücre kendi içerisinde ayrılır embriyonik kök hücre var yetişkin kök hücre var bir de Kordon kanından elde edilen kök hücreler var embriyonik kök hücre her şeye dönüşme kapasitesi yüksek olan hücrelerdir ama yetişkin kök hücreler belli spesifik dokulara ya da hücrelere dönüşebilen de hatırlarsanız mesela benim kemik iliğim olan hücreler kemik iliğinde olduğu için kan hücrelerine dönüşürken embriyonik dönemdeki o kök hücreler mesela o Blastula evresindeki kök hücreler her şeye dönüşebiliyor değil mi onlarda Çünkü temelde bir farklılaşma söz konusu değil dikkat edeceğiz bitmek üzere Arkadaşlar bir 5 10 dakikalık işimiz kaldı gen klonlama çok önceden bir çıkmış sınav sorusudur eli kulağında her an sorulabilir bunun sıralaması soruluyor arkadaşlar o yüzden dikkat edin 5 tane olan şey 5 şık olabilir ya da 5 madde olabilir Ve sizi sıral atabilirler ne yapıyorduk dna'ları saflaştırıcı yapışık uçlar yaratıyoruz sonra ligaz enzimi ile bunları birleştiri ve elde ettiğimiz yeni DNA rekombinant DNA oluyordu sonra bunu bir bakterinin ya da herhangi bir kullandığınız canlıya aktarıyordu ve o canlıyı çoğalttığı zaman kendi aktardığınız o genetik materyali de çoğaltmıştır kestim birleştirdim aktardım çoğalttım Tamam çok böyle detaylı ezberlere falan gerek yok cümleleri okurken saflaştırmak armayı çoğalma düşünerek çözeceksiniz soruyu işte burada bakın saflaştırılır aktardım ve en son çoğalttık sonra İstediğim ürünü izole ettim güzel ıptg hocam adresi atıyorum izopropil ti galaktoz Evet Bravo helal olsun ya Vallah çok çok çok ya meraklı ve Hani bu alanda çalışırsa çok başarılı olacağ inandığım inanılmaz sayıda fazla öğrencim var o yüzden ayrı böyle heyecanlanıyorum E inşallah arkadaşlar ileride sizlerle Hani bu dersleri Anacak şekilde büyük panellerde işte büyük kongrelerde Tanışmak görüşmek nasip olur Düşünsenize Hani dünyanın bir yerine gelmişiz ve bir moleküler biyoloji kongresinde ya da bir anatomi kongresinde bir Tıp kongresinde Hani bizimle ilgili olan yani bizi şu anda heyecanlandıran bir kongrede karşı karşıya geldik ve orada bilgi paylaşmaya ve bugünleri yad etmeye devam edebilecek bir duruma geldik işte benim de hayalim bu aslında öğrencilerimi bu noktalarda görmek ve onlarla hala bilgi paylaşımı yapabilecek platformlarda güçlü platformlarda karşılaşmak onların yolu buradan geçiyor arkadaşlar bugün sıkıldığınız bunaldığınızda [Müzik] sabredin olur mu lütfen Evet Mühendisler için de bir şey söyleyin Mühendisler Zaten arkadaşlar Bakın ben hep söylüyorum bunu Mühendisler tıbbın zaten var olmazsa olmaz gerçeği yani Hani bizim kullandığımız cihazlar zaten sizin ellerinizden çıkıyor burada jel elektroforezinde bahsediyorum pcr'da dan bahsediyorum ya da işte bir tomografi cihazından bir MR cihazından bir görüntüleme aracından bir tahlil cihazından bahsediyorum Bunlar senin elinden çıkıyor zaten o karşılaşacağımız kongreler zaten bu tarz cihazları Belki senin sunduğun bir kongre olacak biyoinformatiği birçoğunuz bilmiyor arkadaşlar yazılımın bilgisayar mühendisliğinin genetiğin içine kadar girmiş bölümüdür bioinformatik lütfen hani çok geniş düşünün çok farklı düşünün yazılımı bilgisayar mühendisliğini elektrik elektronik mühendisliğini malzeme mühendisliğini biyoloji bilimlerinden ayrı tutmanız imkansız imkansız arkadaşlar peki klonlama çok basitti hocam klonlamak temel mantığı bilmem gerekiyor Ben bir üreme hücresi alıyorum Bu bir yumurta hücresi onun çekirdeğini atıyorum bana sitoplazması lazım Sonra bir başka canlıdan da dokusuna ait bir Karaciğer hücresi bir meme hücresini alıp onun da çekirdeğini alıyorum çekirdeği alıp bu yumurtanın içerisine aktarıyorum ve belli başlı kimyasal elektrik akımıyla bu yumurtanın kendini döllendiğini ya da döllendiğini zannetmesin sağlıyorum son arasında sayısı artınca da başka bir canlının uterusun naklediyor ve oradan bir canlı elde etmiş oluyorum yani burada klonlama işlemi çekirdeği alınmış canlıyla alakalı Fakat dikkat edin son zamanlarda yepyeni bir soru tipi var odaklan buraya en az 34 tane denemede gördüm ki yüzlerce deneme çözdüğümü de düşünürseniz Aslında spesifik olarak gözet batacak bir soru Çünkü farklı bir soru diyordu ki mitokondriyal dna'lar kime aittir aslında hepimizin bildiği bir şey ama orada yavaş okuman lazım dikkatsiz davranmam lazım bir çekirdek DNA'sı var bir de mitokondriyal DNA var O zaman ne yapmam lazım Hocam işte o yumurtanın o verici yumurta vericisi var ya o çekirdeğini attın ama içeride organeller duruyor İşte oraya dikkat edin tamam mı mitokondriyal kalıtımla çekirdek kalıtımın aman dikkat edin Aynen öyle Aferin size yumurta hücresini verene aittir güzel Burada da bahsettiğimiz şeyler var Yapay doku yapay organ Al sana mühendisliğin babası Yani bu Mühendislik değil de ne arkadaşlar scaffold yöntemi denilen bir yöntem var scaffold İngilizcede iskelet demek eee bir organın iskeletini yapıyorlar üç boyutlu yazıcılarla iyi dinleyin mühendis beyinliler üç boyutlu o yazıcıdan çıkan organın görüntüsü tabii ki o ana organı çok andırmak ne yapıyorlar biliyor musunuz mesela kalp o scaffold un belli yapılarına kalp hücresi koyuyorlar etrafına da kök hücre koyuyorlar ve bir bakıyorlar ki o iskeletin yapısına uygun bir şekilde o kök hücreler kalp hücrelerine dönüşerek o yapıyı tamamlıyor işte ilk yapay kalp denemesi böyle başlıyor Tabii ki Şuradaki gibi Şuradaki görsel gibi böle fütüristik bir görsel değil Şu anda elde ettiğimiz ama bir şey yapmaya başlamak demek o zaten olacak anlamına geliyor Lütfen yapay kalbin laboratuar ortamında scaffold yöntemi kullanılarak nasıl yapıldığına bir dikkat edin orada çok ciddi Bilgisayar Mühendisliği yazılım mühendisliği malzeme Mühendisliği var doku Mühendisliği var biyomühendislik var işte sana Mühendislik tamam mı peki geçtim artık aşıdır antibiyotiktir insülinde genetiği değiştirmiş organizma transgenik canlı kendisine genetik material aktarılmış canlı bir de burada şurada Hani insülin insülin falan dedim ya hani protein yapılı şeyler özel Özellikle bu eee gen aktarım yöntemleriyle çok rahat bir şekilde üretiliyor insülinin üretim aşamaları Az önce saydığım şey gene saflaştırılır malzemeler üretilebiliyor Bunlar hocam genel kültür biyogüvenlik biyoetik Daha bugün arkadaşlar birisi İstanbul hava limanında kaçakçılık yaparken tutuklandığı bir Amerikalı ülkemizden çok fazla sayıda araknoid Eee eklem bacaklı kaçırırken yakalandı okuyun derim crisper geçen sene değil ondan önceki sene bahsetmiştim geçen sene ısrarla Lütfen crisper okuyun bir ülkenin crisper bilme zorunluluğu var arkadaşlar bilim insanlar için konuşuyorum Çünkü dünyayı değiştirecek bilim dalı bu işte genetik mühendisliğinin gelmiş olduğu en uç noktalardan bir tanesi crisper DNA'ya müdahale etme olayıdır dedim ve bitirdim Tamam Evet yani şimdi amacım Tabii ki Eee ya size hocam sene boyunca ders anlatıyorum büyük de bir keyif alıyorum tekrarlar yapıyorum konu anlatıyorum Soru çözüyorum en sona da böyle hani Hadi gelin bir de okul kitabında ne var ya biz ne anlattık Hocam biz bir sene boyunca anlattığımız şeyler Aslında milli eğitim müfredatı ile uygun mu Tabii ki uygun ama bunu da böyle dünya gözüyle bir görelim okul kitabında Ne koyu harflerle yazılmış neyin altı çizil gerekiyor bunlardan bahsedelim dedim tamam bunu bitirdik Teoman gen terapisi ile tedavi süreci ne zaman oluyor aslında bu her yaşta olabiliyor Teoman bunun çok fazla makaleleri var işte pbm girip Aslında yazabilirsin abiciğim Evet yani benim için şu anda arkadaşlar Önemli olan şey vurguladığım yerlere dikkat edip etmemeniz pdf'i Zaten size veriyorum altı çizili çizili olan zaten kitaplarınız var arkadaşlar Hani ben sizi şundan kurtarmaya çalışıyorum hocam işte psikolojik baskı var okul kitabını okudum okumadım vesaire okumalı mıyım işte Buyur E tamam Bir saat içerisinde 3 konu genetik mühendisliği protein sentezi ve herkesin ihmal ettiği canlılar ve çevre konusu özellikle canlılar ve çevrede doğal seçilim ve yapay seçilimin örneklerini öğrenin arkadaşlar Tamam oradaki canlı isimleri geçiyor ya onları öğrenin Çünkü o tarz bir soru sorulursa emin olun Çok az kişi yapacaktır Çünkü Kafa karışıyor Tamam Evet bitirdik benim için çok hızlı geçti arkadaşlar Gerçekten çok Samimiyetimle söylüyorum çok keyif alıyorum bu tarz Eee derslerden Perşembe günü inşallah İşimiz daha kolay kemosentez fotosentez ve solunumla ilgili konuşacağız Eee orada biraz daha böyle temel reaksiyonlardan tepkimelerden bahsedeceğiz çıkmış sınav sorusu onun çok fazlası çok eee şey hocam kaliptra ve kutikula yazılış itibariyle birbirine çok karışıyor bunun nasıl önüne geçebiliriz Allah Allah Nasıl karışabilir ki kutikula kaliptra Can Valla ben Karıştırmadım Neyse bunun üzerine konuşur arkadaşlarım Bir şeyler buluruz diye düşünüyorum kütin yani kütin salgılanır kutikula olur kaliptra da koruyucu bir yapı Evet mitokondriyal Tekrar eder mi misiniz herhalde mitokondri dna'sında bahsediyorsun Eee Kardelen şöyle bir şey söyledim ben orada dedim ki klonlama çalışmaları sırasında yumurtayı alırsın o çekirdeği atarsın yerine bir vücut hücresi çekirdeği koyarsın Çünkü yumurtanın çekirdeği en kromozomlu bana 2n kromozomlu bir çekirdek lazım şimdi burada DNA materyali çekirdeğin DNA materyali kiminse onun klonlaması yapılıyor ama soruya dikkat edin Mesela bu Klon canlı geldiğinde bunun mitokondriyal DNA'sı kime ait hocam bak verici sitoplazmanın içerisindeki organeller kime ait yumurtayı veren kişiye ait Bunu söylemeye çalıştım Evet iki günde bir olmayacak yayın şöyle olacak perşembe günü Bunun 12 sınıfı bitireceğiz önümüzdeki haftanın programını yani 11 sınıf kitabını bitirecek şekilde Önümüzdeki hafta bir program yapacağım Her zamanki gibi pazar günü akşama doğru paylaşacağım Tamam Evet canlar bitirdik Umarım anlaşılmıştır hepinize kolay gelsin Lütfen stres yapmayın yapıyorsanız da stresin Sorumluluk sahibi insanların duygusu olduğunu bilerek yapın Hepinizi çok seviyorum Allah'a emanet olun hoşça kalın