سخنرانی درباره مردم اویغور و بی‌کشوری آنها

زمینه تاریخی

• شناسایی سرزمینی: مردم برای هزاران سال با سرزمین‌ها هویت یافته‌اند.
• ظهور دولت‌ملت‌ها: در دو قرن اخیر، جهان به دولت‌ملت‌ها با مرزهای مشخص تقسیم شده است.
• مردمان بی‌کشور: ایجاد مرزهای ملی بسیاری از مردم، از جمله اویغورها را بی‌کشور کرده است.

مردم اویغور

• پیشینه: اویغورها مردمی ترک‌تبار و مسلمان هستند که به طور سنتی به کشاورزی، دامداری و تجارت در واحه‌های آسیای مرکزی می‌پردازند.
• جمعیت: امروزه حدود ۸ میلیون اویغور وجود دارد.
  • در اتحاد جماهیر شوروی سابق: ۳۰۰,۰۰۰، عمدتاً در قزاقستان.
  • در چین: بیش از ۷.۵ میلیون در مناطق مرزی شمال‌غربی.
• تقسیم تاریخی: در ابتدا در مناطقی تحت تأثیر روسیه و چین یافت می‌شدند و با گذر زمان مرزها آنها را جدا کرده است.

وضعیت فعلی

• هویت فرهنگی: اویغورها نام سین‌کیانگ ("ولایت جدید") را توسط چینی‌ها رد کرده و اویغورستان یا ترکستان شرقی را ترجیح می‌دهند.
• خواسته برای دولت-ملت: آنها به تشکیل یک دولت-ملت اویغور که به صورت بین‌المللی شناخته شود، تمایلی جدی دارند.

مهاجرت و تقسیم

• مهاجرت‌های مرزی: مهاجرت‌های مکرر به علت شرایط سیاسی و اقتصادی.
  • ۱۸۸۰ها: مهاجرت از چین به قزاقستان روسیه.
  • ۱۹۲۰ها-۱۹۳۰ها: فرار از شوروی به چین.
  • ۱۹۵۳-۱۹۶۳: مهاجرت بزرگ به قزاقستان شوروی به علت آشفتگی‌های پس از انقلاب چین.
• تنش چین و شوروی: روابط بدتر شد و در ۱۹۶۳ مرزها بسته شدند و ارتباطات مرزی قطع شد.

داستان‌های شخصی

• سه اویغور: تیاروالی قربانوف، ایمان‌بیک ماکسیماف، و دلیا پیروس حاجیا گیونا.
  • در دهه ۱۹۵۰ و ۶۰ به قزاقستان از سین‌کیانگ مهاجرت کردند.
  • در آلماتی، قزاقستان مستقر شدند و با فرهنگ و سیستم شوروی تطبیق پیدا کردند.
  • جدایی از وطن و فرهنگ خود را تجربه کردند.

تطابق اجتماعی و فرهنگی

• مبارزات اولیه: با اویغورهای محلی در قزاقستان با چالش‌هایی روبرو شدند و به "چینی" بودن متهم شدند.
• احیای فرهنگی: سنت‌های اویغور از مهاجرین جدید یاد گرفته شد، زیرا دوره شوروی منجر به فراموشی عملکردهای فرهنگی شده بود.

تغییرات اقتصادی

• پس از اتحاد جماهیر شوروی: به سمت اقتصاد تجاری به علت فروپاشی زیرساخت شوروی حرکت کردند.
  • در تجارت مرزی مشغول شدند و کالاها را از چین وارد کردند.
  • تاجران اویغور سودهای اندکی به دست می‌آورند و بیشتر سودها به تولیدکنندگان چینی می‌رسد.

یکپارچگی فرهنگی و دین

• اویغورها از چین در قزاقستان: تازه‌واردین بر اویغورهای محلی تأثیر گذاشتند، به ویژه در عمل دین.
• احیای اسلام: افزایش عمل‌های دینی میان اویغورهای شوروی.

آرزوهای سیاسی

• رویای دولت-ملت: تمایل قوی به داشتن یک کشور مستقل اویغور در سین‌کیانگ یا ترکستان شرقی.
• چالش‌ها: ترس از سرکوب چینی و فقدان حمایت بین‌المللی.

نتیجه‌گیری

• آینده‌پژوهی: با وجود چالش‌ها، دیاسپورای اویغور امید به تأسیس یک دولت-ملت اویغور مستقل دارد.
• وضعیت فعلی: اویغورها همچنان در قزاقستان زندگی می‌کنند و به تجارت مشغول هستند اما دلتنگ وطن خود هستند.