Transcript for:
İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Ders Notları

[Müzik] Değerli arkadaşlarım hepinize Merhabalar benim hocam Batıkent stüdyolarından Herkese iyi akşamlar diliyorum Bugün Ramazan'ın yaklaşık 28 gününe geldik ve Bayrama da iki gün kala ilk videomuzu çekmek bugüne nasip oldu bir iftar sahur arazı video çekiyoruz Tabii bu videoların sizlerin atanmasına vesile olmasını önce Cenabı Hak'tan diliyorum şimdiden bayramınızı da Kutlu yorum Ve tabii ki bu videolarla beraber ki Toplamda 10 adet olacak bu videolarla beraber de tarihte 10 sorudan 10un 10'unu da yapmayı hedefleyen bir sistemle anlatacağız ve Bu sistemin sonunda da inşallah ÖABT isi olanlar ve olmayanlar Çünkü ikisinin arasında bir fark var birazdan ona değineceğim Ondan sonra da inşallah Hem KPSS'de 27 sorudan hem de ag'den gelen 10 sorudan hepsini doğru yapabilmeniz dileğiyle diyelim o iyi dileklerimle başladıktan sonra kendimi bir tanıtayım lazım Ondan sonra da eee nedir KPSS ile arasındaki fark ne KPSS'de Herhangi bir değişim var mı Birazcık ondan bahsedelim Değerli arkadaşlarım ismimi Soy ismim Ramazan Yetkin 1982 Mersin Silifke doğumluyum 2005 duplan Üniversitesi Tarih bölümünden mezun olduktan sonra Sakarya Üniversitesi'nden de pedagojik formasyonu aldım yaklaşık 20 yıldan beri öğretmenlik ve yazarlık yapıyorum 2011 tarihinde 2014 tarihinde özür dilerim Benim ocağım projesini kurdum ve bu projeyle beraber şimdiye kadar yüz binler insanın memur olmasında ve üniversiteyi kazanmasında etkili bir grup oluşturduk benim hocam öğretmenleriyle beraber sınav Hazan tüm arkadaşlar zaten atananlar tavsiye niteliğinde sizlere önererek geliyor tabii ki Aranızda YouTube'dan rastgele bulanlar da olsa da bizim herhangi bir reklamımız olmadığı için genellikle bize fısıltı gazetesi veya başarı hikayeleriyle beraber bir süreç yaşanır ve benim Hoca stüdyoları ki o sedi yeri yen Şimdi tekrardan Batıkent'e geldi ve bizim de ilk videolarda bize nasip oldu Onu da söyleyelim arkadaşlarım Tabii ki Eee 20 yıllık bir deneyimin yaklaşık olarak 13 yılı KPSS'ye aittir bu KPSS sürecinin çok içinden gelen birisi olarak ki çok yakınlarım ki işte halam olsun amcamın oğlu olsun kardeşlerim olsun hep atama süreciyle hayatımız geçtiği için artık nedir ne değildir nasıl çalışılır ne yapılır özellikle tarihin kendi açısından konuşuyorum Tabii ki bunları size hem videolar içinde söyleyeceğim hem videolar içinde uyarılar yaparak sizlerin motivasyonunu artırma hem de 10 tane video ki 10 videoyu Siz 11 saat falan zannetmeyin her bir video belki de 3 3,5 saat belki de Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi 6 saatin üzerind sürecek bir videoya hazırlanacak bu videoların mantığı şu bir tahta bir soru yani şu an aslında görmüş olduğunuz tahtada bir adet soru var bu KPSS'de de aynı Fark etmiyor gene bir soru var demek ki ben her tahtayı doldurduğumda AGS de kaç soru çıkacağını KPSS'de kaç soru çıkacağını sizlere söyleyerek gireceğim aslında konularımız aynı Keşke AGS de biraz azaltma yapsaydı sorunun sayısı azalmasına rağmen konu azaltılması olmadığı için aslında 32 tane ünite var tarihte 32 üniteden birine 10 soru KPSS ise 20'ye soru gelmeye devam edecek şimdi kıymetli Dostlar bir kere şundan başlayayım Eee Akademi giriş sınavı ile beraber ÖABT isi olmayan branşlarda tarihin yüzdesi % 155'tir Evet soru olarak 10 soru gelse de Sonuçta 80 sorunun 10 sorusudur ve puan hesaplamasında % 15'tir Bu çok ciddi bir rakamdır yani 10 soru çıkabilir Ama yüzdesel anlamda 15 puan getirecek size bir Ayrıca bu sene biliyorsunuz ki AGS ile beraber standart sapma da geldi standart sapma ne demektir Hani eskiden diyorsunuz ya hocam zor soru fazla puan getirir mi İşte bunun bir benzeri gelecek her branşı kendi içinde değerlendirilecek AGS sözel mantık sayısal mantık olmak üzere eğitimin temelleri mevzuat tarih ve Coğrafyadan oluşur tarih ve Türkiye coğrafyasında Değişen herhangi bir şey yoktur ikimizde de herhangi bir konu değişimi yok Ancak soru sayısında büyük azalma vardır Peki bu lehimize midir aleyhimize midir en çok mevzu budur arkadaşlar AGS de tabii ki aleyhimiz deir bu kadar konuya 10 soruyla ölçebilmek çok zordur zaten hani Samanlıkta iğne arıyoruz Bir de bunun soru sayısı azalınca ister istemez bir soru yapamazsak KPSS'de mesela 27 sorudan diğer soru yaparak onu bir nevi yapabiliyordu veya Eskiden matematik ve geometriden Ne de olsa az yapar tarihten çok yaparım maalesef bitmiştir bu En azından öğretmenler için bitmiştir hedefimiz 10da 10'dur ister benim karşıma şu an müzik öğretmeni ister tarih öğretmeni ister matematik fizik öğretmenleri İngilizce yabancı değil Almanca öğretmenleri fark etmiyor arkadaşlar Türkiye'de 104'ün üzerinde Öğretmenlik var buradaki ister sayısal ister eşit ağırlık ister sözelci olun ister ÖABT olup olmayın fark etmez hedefimiz 10da 10'dur 10da 9 veya 108 değildir Bu videoları bu mantıkta izlemenizi önereceğim 2 arkadaşlar dediğim gibi her bir tahta AGS için konuşuyorum bir soru gelecek Yani bu tahtadan bir sonra tahtayı sildim 2 üniteye geçtim oradan bir 3 ünite Demek ki 10 videoda bu işi bitireceğiz agscn yaparken kameramanım Murat kardeşim ve benim yıllardan beri yanımda olan Nazım k şim de beraber videoları çekecek çok fazla talep var hocam Hani Eee Biz de katılmak istiyoruz canlı yayına alıyor musunuz Normalde alıyoruz öğrenci ama iftar sahur arası video çekim işi yaptığımızdan dolayı arkadaşlar bundan sonra hani gitmesi gelmesi çok zor oluyor neredeyse gece 2'de bitiyor videolar E bu da yüklenmesi de ertesi güne kalıyor Vas öyle kolay olmuyor ama ileriki zamanlarda geniş zamanlı geniş kapsamlı bir video çekersem yine öğrenci arkadaşlarımızı da burada görmekten mutluluk duyarız şimdi öğretmenler ve KPSS A grubuna giren 2025 için konuşuyorum kıymetli Dostlar bizlerin özellikle gördümüz olduğunuz tahta o tahtada yazılanların hepsi 3 tane kitaptan takip edebilirsiniz bu 3 tane kitapta üçü de bana aittir ama birbirlerinden farklıdır biri onları ver lazım Ben göstereyim arkadaşlara da ver onları bana kıymetli Dostlar 3 tane kitap bu bilen arkadaşlarımız zaten Biliyor elinde daha evvelden bunun 2024 veya 2023 versiyonu olan varsa yenisini almasına gerek yok ama benim tahta dizim bu kitaptır haberiniz olsun veya haritalarla tarihtir bilmeyen Arkadaşlarım için söylüyorum şu Kitap Bu da komple haritalardır değerli arkadaşlar harit konu anlatımdır renklidir kuş edir ve AGS arkadaşlar İşte en geniş anlatım budur tarih yanlarına değerli arkadaşlar çıkmış sınav soruları Yaprak Yaprak dizdik Bunların hepsi sizlere hangisini almak isterseniz veya hocam benim elimde bir tane var şu var yeter bitti başkasını almanıza gerek yok ü tane kitaptan beni takip edebilirsiniz bir kere daha söylüyorum ders notum haritalarla tarih aggs konu anlatımı bunların hepsinin birbirinden fiyatları farklı olduğu için Hangisi bütçenize uygun geliyorsa alabilirsiniz değerli arkadaşlar diğerlerini ver kardeşim Şimdi biz videolar bitecek videoların her bitiminden sonra burada 10 tane soru çözeceğiz 10 tane Eğer konu iki konuyu birleştirmiş isem 20 adet soru çözeceğiz örnek İslam üstlük tarihinden toplamda 20 20 adet soru çözeceğiz 20 adet soru AGS tarih soru banam 1 2025 KPSS tarih soru bankam 650 dediğimiz deneme yine KPSS ve 33'lü branş deneme tarihten gene agsen bunlardan çıkacak Yani aslında iki tane soru bankanız var biri bu klasik olarak bilinen benim Kült kitabımdan bakmayın zaten Konular aynı Fark etmiyor bu 1ci kitap tamamı çözümlü olan bu da AGS yeni çıkarttığımız kitap farkı ne hocam farkı ne şimdi şöyle bakın farkını baştan anlarsınız zaten şöyle anlatayım değerli arkadaşlar bunların ikisinde en önemli fark soru stil farkları dır Yani bir tanesi yeni stil yani şunda yepyeni stiller varken bu klasik olarak bildiğimizde ise bilgidir değerli arkadaşlar o yüzden bu iki kitabı da istediğiniz zaman edinebilirsiniz hocam benim elimde bu var O zaman sadece bunu elde ediyorsun ve bizler de bitiriyorsun güzel reklam yaptık Bir daha da zaten Yapmayız öyle kalır kıymetli Dostlar şimdi alacaklarınızı Söyledim Bundan sonrası size kalmış artık alırsınız almazsınız bu sizle alakalı ancak video çözmek video izlemek bir yere kadardır video ayrı bir şeydir soru çözmek ayrı kimse sana sınav da Ramazan ne anlattı diye sormayacak orada sorusunu görmeniz lazım O yüzden iki kitabın soru Bankasını elinde diğeri varsa diğerini diğeri yoksa diğerini hiç Elimde yok diyorsan de arkadaşlar ikisini de lütfen çözerek sınava girelim sınav günü beni anlayacağınızı umuyorum özellikle tarihi sıfır olan arkadaşlarımla beraber olmak istiyorum hocam Benim tarihim sıfır o zaman Doğru yerdesin Çünkü bizim anlatımı mantıken bana benim yetiştirme tarzım gereği köydeki Mehmet Ağa'nın anlayabileceği tarzdır O yüzden biz bu tarzları muhakkak ki yakalayacağız hep beraber Çünkü hoca öğrenci uyumu çok önemlidir bu kıstasa bu uyum yakalandığı takdirde 10 tane video su gibi akar geçer ve siz sınavda 10 tane agsen 27 tane KPSS'den en az 24 ve üzerini yapmasını bekliyoruz Peki yorum gelecek mi sınavda agsin iki tane örnek sorusu yayınlandı İkisinde de yorum yok ama bu yorum gelmeyecek anlamı taşımaz ama bilgili yorum geliyor ne kadar yorum olursa olsun üstteki Sen bilgisiz olursan önünü ve arkasını Bilemezsen soruyu gene yapamazsın O yüzden ben inanıyorum ki bizim öğrencimiz 10da 10 yapacak bu arada hocam ben sizin ilk defa görüyorum Sizin bir 92 tane videonuz varmış şimdi başlasam yetişmez Ben ne yapayım bunları izleyim Evet bunları izliyorsun o zaman eğer baktın ama hocam 75 videoda o zaman tamamlıyorsun bunu sonradan izliyorsun yani Bazı arkadaşlarımız bunu yarıda bırakıp videoları buraya gelmesinler tamamlasın öyle gelsinler ilk videoya bu dediklerimi de muhakkak esley atlayarak başlamayalım hemen aşağı Biran öğrenci yazıyor arkadaşlar konu 19 dakikadan başlıyor diye Hayır bu söylediklerimiz önemlidir kıymetlidir O yüzden zaten ilk konu konuya ilk daha girişte yken söylüyorum arkadaşlarım İslamiyet öncesi Türk tarihinden bir adet size sınav sorusu gelecek ve bu bir adet sınav sorusun AGS de 1 KPSS'de de birdir Maalesef ki bazı senelerde çok nadir olsa 2 gelmişse son Bütün yapılan sınavlarda bir adet soru geliyor önce İslam öncesinden Türk tarihinden başlarken şunu bilmeniz lazım Türkler Coğrafi olarak nerede dünyaya geldi Evet Nazım ve Murat'la beraber etkileşim ve sizlerle de beraber etkileşim olacak Ben size sorular soracağım muhakkak YouTube altına yorumlar yapacaksınız o bütün mesela Videoyu izlerken size 78 tane soru sormuş olabilirim onları bir lütfen toparlı musunuz Ondan sonra tek tek cevaplarını da YouTube yorumlarına yazıyorsunuz değerli Arş Bu arada bana ulaşmak için Değerli arkadaşlarım veya işte aklınıza gelecek bir soru oldu çünkü bu süreç içinde çok soru oluyor Benim bir tek kullandığım Evet Twitter hesabı var ama çok kullanmıyorum kullandığım hesabım Instagram hesabıdır değerli arkadaşlar O da şu an gördüğünüz dür bunu Kare kod okutarak da yapabiliyorsunuz veya işte girerek de takip edebiliyorsunuz takipçi kazanmaya çalıştığımı düşünmeyin buradaki bütün mesele sizlerin gelen sorularına cevap veriyor çünkü senenin sonunda birçok ile konferansa söyleşiye gidiyoruz ve konferans ve söyleşilerde de son kez genel tekrarlarda beraber olma şansını yakalıyoruz çoğu zaman öğrencimiz Maalesef ki bu süreçte sosyal medyayı da sosyal medyaya çok fazla girerim de zaman kaybederim diyerek kapattığı için bizlerin şehirlere geldiklerinden Belki de ücretsiz genel tekrar yaptıklarından Biz şehirden Ankara'ya geri döndüğümüzde haber oluyor özellikle deprem bölgesindeki yaşayan arkadaşlarımız için ki çok yakın zamanda ayın 19 Nisan'da Kahramanmaraş'a gideceğiz mesela Nevşehir'e gideceğiz gene işte geliyor Merzifon'a gideceğiz bu şekilde Sürekli onları takip edebilmeniz için takip etmeniz önemlidir Değerli arkadaşlarım onu da sizlere söylemiş olayım Evet başlıyoruz İslamiyet öncesi Türk tarihi Nazım Hazır mısın Murat YouTube'daki Bu arada sizin genel adınız YouTube'daki Arkadaşlar bunu da böyle bilelim Bizler biliyorsunuz ki coğrafi açıdan Orta Asya'da dünyaya geldik Orta Asya'da Sizler de biliyorsunuz ki Tanrı dağlarından Tutun da Hazar gölünden Tutun da Orta Asya'daki bugünkü moğalistan adı verilen Özbekistan Türkmenistan Rusya'ya doğru olan Türkistan coğrafyasında dünyaya gelmiş olan bir ırk hız Değerli arkadaşlarım Tabii ki her ırkın kendilerine ait özellikleri varken bu ırkın özellikle isimsel bazda birçok millet tarafından ticari münasebet birçok bölgeye göç etmesi birçok insanla ve devletle Savaş yapmasından dolayı herkesin gözündeki Türk kimliği farklı olmuş Türk tarihinde özellikle Türk adı ilk defa Çin kaynaklarında geçerken Türkiye adını ise ilk defa Bizans kaynaklarında olduğunu görüyoruz Türk Çin Kaynaklarına göre mier demek Çünkü miğfer biliyorsunuz ki kafaya takılan bir başlık dikkat edelim miğferi şu an bugün görsellerden ararsanız Google'dan şöyle bir E şey çıkıyor ne derler ona savaşlarda kafaya takılan yuvarlak Peki bu yuvarlak size neyi hatırlatıyor şöyle dikkatlice bakın Ota yani çadırı hatırlatıyor O yüzden mesela Çinliler ne demişlerdi değer arkadaşlarım miğfer demişlerdi Türk ismini mier olarak nitelendirmiştir M Divan Lügat TK adında ne geçiyor olgunluk çaa Bu ikisini bilmenize büyük fayda var peki Hocam biz Türk milleti ile ilgili bilgilere nereden ulaşıyoruz arkadaşlar Sonuçta dünyanın dört bir tarafında kazılar yapılıyor bu kazılar arasında bizlerin ait olan kumaştan Tutun da Halıdan Tutun da İskeletten tutunda aklınıza gelebilecek maddi ve manevi tüm kültürler aşağılarda kazdıkça bulunuyor kazdıkça bulunuyor Ve yorumlanması gerekiyor antropolojiden Tutun da hukuktan Coğrafyadan kimya karbon 14 yönteminden nümizmatik Efendim Pale filoloji gibi birçok tarihe yardımcı bilim dallarından Türk milleti ile ilgili olan şeylere ulaşabiliyoruz Ha tabii ki daha netleşmemiş şeyler var ama Çin tarihiyle çok münasebetimiz olduğu için Bizler de Konar göçer yaşamdan dolayı yazıyı çok geç kullandığımız için ağırlıklı Çin tarihinden kendimizi öğreniyoruz onu da söyleyeyim Peki bazı merkezleri kazdıkça Türklere ait şeyler çıkıyor andronova karasuk işte kelteminar fagan duymuşsunuzdur bunları Bunlar değerli arkadaşlar ne biliyor musunuz Bunlar anav da özellikle başta olmak üzere Orta Asya'daki kültür merkezleridir ki geçmiş zamanlarda tyt ayt'ye hazırlanırken şu kavramları duydunuz çatal öğük Konya'da Alişar Yozgat'ta Efendim Çayönü Diyarbakır'da sakçagözü Malatya'da E sen bunları Turuva Çanakkale'de Bunlar ne e Bunlar kültür merkezleri Bunlar da Anadolu'yu aydınlatan Demek ki Türk tarar Orta Asya'da kazıyın kazıkların bu Bir de dikkat Arkadaşlar bir tane kültür ekledi devlet şimdi bu devlet kitabında Normalde yazmıyor bir devlet kitabında yazıyor O da OGM materyalde biliyorsunuz Türk dünyasına ortak bir tarih ders kitabı çıkarıldı burada bir kültürden bahsediyor ç u t chus diye bir kültür sınava girdim Aşağıdakilerden hangisi Türk milletini tarihini alatan Orta Asya'daki merkezlerden biri değildir a andronova b Tagar C işte afen sova d chust d e Alişar zaten 3 a'yı muhakkak verirler Arkadaşlar Ali şarı duydun diye Orta Asya'da mı Alişar Yozgat'ta orada chus diye bir kültür duyunca ben duymadım kesin yanlıştır deme diye ben sana anlatıyorum ç ust chus diye bir kültür var Tarımcılık ve hayvancılığın izlerinin Görüldüğü bir kültürdür at kültürünün gene olduğu bir kültürdür chus kültürü bunu da bilelim nerede Özbekistan sınırların içinde Türk devletleri ortak bir tarih ders kitabı çıkartı OGM materyaller özellikle islamiye dünyasın okumak isteyen arkadaşlar basit bir anlatımla orayı da okuyabilir Hani onu da geri gelmişken söyleyeyim kitabı baştan sona okudum ki okuyoruz ki dah farklı çıkan bir şey var mı diye Ama genel zaten hep bizim anlattığımız özellikle Bahattin ögel İbrahim kafesoğlu ve Eee En Son okuduğum Eee kitap Saadettin Gömeç bunların üçünün birleşimi artı Milli Eğitim Bakanlığı ders kitabı ve AG OGM materyaldeki Orta Asya'daki ortak kitabın beşinin karışımını size anlatıyorum Öyle söyleyeyim size öyle kolay bir şey değil İslamiyet öncesi ilk konu olması sebebiyle ilk psikolojik sorudur bunu yapan mantıken 2'ye geçiyor hemen İyi de yaptın mı rahatlı musun Ama ilk iki soruyu Yapamadığın zaman psikolojik olarak ne oluyor 3 4 5 kolay dahi olsa artık beyin onu zor kabul etmeye başlıyor İnşallah sınavlarda zaten biz bunları Beşer saniyede yapacak hale geleceğiz değerli arkadaşlar Peki Türk tarihinde ilk boy ile Türk tar il Devleti farklı şeylerdi boy hiçbir zaman devlet olamamış siyasi teşekkülü olmamış ğı ordusu işte Merkez şehri ötügen gibi bir yer değil topluluk bugün burada yarın orada Arkadaşlar bizler Göçebe değil şu kavramı bir atıyorsunuz böyle yıllardan beri atlı göçebe Hayır arkadaşlar Konar göçer bunun bir tane ismi var neymiş kardeşim Konar göçer bir toplum şu Göçebe lafını bir terk edelim göçebeler medeniyet bırakmaz ama Türk milleti yıllarca maddi ve manevi kültür bırakmış ki kazdıkça çıkıyor kazdıkça çıkıyor bunun sebebi konar göçerli konar göçerli eşittir göçebe demek değil Peki Konar göçer bir toplum olan Türk milleti özellikle Orta Asya'da bir tane bakın şurada birazdan geleceğim iskitlere getireceğim konuyu arkadaşlar Evet İskitler ilk Türk boyudur Ama dediğim gibi yapısal olarak konar geçer Peki Türk milleti niye konuyor göçüyor niye mesela yerinde durmuyor Çin yüzyıllardan beri orada Moğollar yüzyıllardan beri orada Biz niye göç ediyoruz Aa asl bütün mesele burada arkadaşlar bir şey seni zorlarsa göç eder dersin kimse durup dururken göç edini gördü mü kardeşim yok Peki beni ne göç ettirebilir bir Orta Asya kuraklık var bakın kuraklığı öğrencimiz sadece sıcaklıkla özdeşleşti kuraklık Ayrıca çok aşırı soğukluğa da kuraklık dedir arkadaşlar kuraklık kelimesini Lütfen sadece sıcaklık olarak düşünmeyelim Bizler de hep şöyle kullanıldığı için kışlar sert ve bilmem ne geçer yazları kurak Hani yıllardır Akdeniz için öğrendiğimiz coğrafi terimi Hayır kuraklık sadece yaz için değil iç geçerlidir Bunu bilelim zaten daha baştan terledik bakayım ş Murat Murat Her zamanki gibi hazırlıksız olduğu için Arkadaşlar artık yok mu Murat yok mu orada ver Nazım bu sıcak ya Arkadaş bizdeydik yepyeni bir taşındık daha yeni ilk videolar çekildiği için Murat kardeşim de her zamanki gibi 100 videoyu da çeksek hazırlığı olmadığı için Muratcığım değil mi Teşekkür ederim sağ olasın Evet bu terler hep Mizan zamanla akacaktır Sizler de göreceksiniz arkadaşlarım Türk göçleri ile alakalı şunu söyleyebiliriz Bizler kuraklıktan dolayı göç ettik Nüfus artışı hızlı e hızlı Nüfus artışı neye sebep olacak Elbet ki bu kurak geçen hem yazı hem kışı sert geçen bir iklimde özellikle hayvan otlatmasi çıkmak zorundayız bakın bir kere daha söylüyorum hayvanı çünkü yüksek yerleri çıkartmaz San aşağı taraflarda özellikle aşağı Yayla dediğimiz çok az yani yükseltinin olduğu yerlerde sinekten Tutun da hayvan hastalıkları çok fazla zaten birçok göçümü sebeplerinden bir tanesi hayvana kıran girmesidir hayvana kıran girince ne oluyor Mecbur çözümü de yok o zamanlar günümüzde bile birçok hayvan hastalığı var şarbondan Tutun da Kuş gribinden Tutun da hep bak var deli dan E şimdi hep hayvanla alakalı e kardeşim hayvanın O zamanki çaresini bilmeyince ki o zamanlar e sirv sineklerden de çok muzdarip oluyor hayvanlar yukarı çıkıyorsun ta yukarılara yukarı çıkman için ne yapman hayvanla beraber göç etmen lazım Konar göçer yaşamlarda bunun değerli arkadaşlar sebebi hızlı Nüfus artışı ve kaynakların hızlıca tükenmesi hayvanların da otlak ihtiyacının karşılanması amacıyla yukarı yaylalara T Tepelere kadar çıkılması e iç ve dış Baskılar var içeride mesela Oğuzlar ve Peçenekler kapışıyor dikkat iki Türk boyu kapışırsa bunlardan bir tanesi yenilirse diğerinin boyund Duru altına girmez O yüzden de bağımsızlıklarına düşkün olduklarının en büyük göstergesi O bölgeyi terk etmeleridir günümüzde de birçok hayvan belgeseli izliyoruz İki aslan kapışıyor bir bölge için görüyoruz yani o bölgede kaybeden hayvan Eğer ölmemiş yani o bölgeden uzaklaşıp gidiyor bu bir güç meselesi O yüzden boylar arası mücadele ve bir boyun kaybeden boy diğer bir boyun altına girmeyi reddederek göç etme var mı var peki Türk göçlerinin nedenlerinden Çin baskısı var Moğol baskısı var kitan var tunguz var yüeçi var diğer Türk boyları var demek ki dış baskılar da var Biz niye göç ediyoruz Çünkü biz istiyoruz ki tüm dünyayı Türkler yönetsin Tarihte biz bu anlayışa Türk cihan hakimiyeti mefkuresi diyoruz arkadaşlar tüm dünyayı Türkler yönetsin anlayışı E peki Nasıl yöneteceksin şimdi o zaman mantıken dünyayı tanıman lazım E göç ettin e dünyanın bir tarafı daha var devam devam devam devam devam işte Bunların hepsi Türk cihan hakimiyyeti mefkuresi ile alakalıdır yani güneşin battığı yerden doğduğu yere kadar alabilme ülküsüne biz Türk cihan hakimiyeti mefkuresi veya hakimiyeti veya iddiası ideali diyoruz o zaman Türk milletinin göç etme sebepleri ağırlık olarak değerli arkadaşlar Bunlar Peki biz göç edersek ne olur dikkat düşün bir kültürümüzü oraya götürürüz Konar göçer veya altlı kültürü iki gittiğimiz yerlerin dil ve din yapılarını etkileriz dikkat Bizim de din ve dil yapılarımız etkilenebilir neden az çoğun içinde erir de ondan Eğer ben Çin'in içine girersem eririm Avrupa'da Hristiyanların içine girersem ama ben çoğum onlar açsa bu sefer ben onları etkileme durumum daha fazla oluyor gittiğim her bölgede iki Türk bir araya gelirse devlet 4 Türk bir araya gelirse oke oynar mantığıyla Ne yapmışız Nazım gidilen her bölgede ne yapıyoruz devletlerimiz kuruyoruz Peki hepinize soru bugün Türkiye'ye bakıyorsunuz Türklerin yaşadığı coğrafyaya dünyanın Şu anda da aynı şekilde bakın dünyada şu anda hangi kıtada Türk yok hangi ülkede Türk yok dünyanın sayılı Adaları ufak tefek Adalar diyoruz ya arkadaşlar bir gidiyorsun arkadaş İnanılacak gibi herif orada ya ya inanamazsın ya senin ne işin var oğlum diyorsun ya Hadi ben işte Turizm için geldim zamanla Demek ki aileler kalıyor şimdi şunu anlatmaya çalışıyorum bu kadar fazla dağın San dağıtılırsa veya kendin gidersen biri sibirya'ya birini Hindistan'a biri Suriye'ye biri Avrupa'ya göç ederse hepiz Bize Sorun Türk tarihinin bir bütün içinde incelenmesi kolaylaşır mı zorlaşır mı dikkat en çok gelen sınav sorularından biridir Türk görüşlerinin sonuçlarında Türk milletinin bu kadar fazla farklı bölgelere ve coğrafyalara göç etmesi Türk tarihinin bir bütün içinde incelenmesini zorlaştırmıştır şunu da söyleyeyim Bu arada Nazım YouTube'daki bugün Çin tarihini mi araştırmak kolay Türk tarihini mi Çin Çünkü bir bütün içinde inceleye biliyorsun adam adam aynı yerde hala aynı yerde O yüzden nüfus 1.on 300.000 1 bu5 buç milyar nasıl oluyor e göç ettiren yok Adam orada kalmış yıllarca e sürekli aynı yerde Evet savaşmam onar da savaşıyor Ama sen savaşıp dağılıyorsun yolda ölenin kıtlığa katılanın salgın hastalığa yakalananın haddi hesabı yok E kardeşim göç edilen bir yerde köyden geçerken bile insanlar saldırıya uğruyor O yüzden Türk göçlerinin En önemli sonuçlarından bir tanesi bizce budur kıymetli Dostlar Peki ilk Türk boyu iskitlerdeki Demek ki boy ile devlet arasında bir fark var boy Aynen kardeşim Şuradaki Bir sülale Yetkin sülalesi Nazım soy ismi neydi Yaşar sülalesi Murat soyismi ne Kadim ne kadim kadim kadim sülalesi Bunların hepsi değerli arkadaşlar Sivas Bolu ve Mersin Silifke olarak Hepimiz bir sülaleye biz topluluğuz bizim bir ayrı ordumuz yok bizim ayrı bir devletimiz il denilen devlet yok o yüzden biz toplumuz başkalarının altında yaşıyoruz işte iskitlerde aslında bir Fars egemenliğinin olduğu bir bölgede altında yaşıyorlar Ama zamanla Türk hükümdarlar bunu ele geçirip o bölgedeki Türk nüfusunu arttırıyorlar O yüzden bilinen ilk Türk boyu İskitler Diğer adıyla sakal IR hepiniz biliyorsunuz ya Alper Tunga E hocam biliyorum ben onun outu var E işte yıllardır öğrendiğimiz Alper Tunga öldü mü dediğim bu peki bu Alper tungadan hariç kim var mesela Tomris hatun var Mesela benim amcamın oğlunun kızının adı şey Tomris bizim Burak'ın kızının adı Tomris mesela Tomris Tomris Hatun çok önemli bir figür kendine ait Amazon Savaşçıları var Ve inanılmaz ok atıp inanılmaz derecede at sürüyorlar zaten iskitlerden başlayan o atlı şey inanılmaz Yani onun s birazdan atla alakalı kültür medeniyetle konuşacağım e kardeşim Amazon adı verilen Savaşçılar Tomris adındaki önemli bir kadın hükümdar var ve sakal en büyük özellikleri Tabii ki Eee hayvan üslubunu inanılmaz derecede kullanabilmeleri Sanat eserlerine sürekli olarak hayvan üslubu kullanmaları İskitler deyince aklımıza Ankara'da bir adama sorsan e Ankara'daki İskitler gelir şimdi dikkat Ankara'nın ulusun hemen dibinde İskitler diye bir yer var kimse buranın adını niye konulduğunu bilmiyor arkadaşlar iskitlerin olduğu bölge ağır metal sanayidir Ankara'da ilk Böyle ağır sanayi iskit lere kurulmuştur oraya kurulmuş adı İskitler olmuş Niye İskitler ya o bölgede demircilikle bu İskitler o kadar çok uğraşmışlar altını gümüşü madeni eritmiş bunlardan kolye tutunda üzengi yapmışlar e Bunlardan sonra da adam demiri böyle elindeki kağıt gibi eğip bükme becerisine sahip olduğu için o zamanki topluluklar ona Bozkır'ın kuyumcuları unvanı vermiş altın onlardan soruluyor maden onlardan soruluyor demiri bükme Zengi Duydun mu sen üzengi bir şey üzenginin kelime manası zaten Türkçe bir kelime üzerine basılan şey yani ben şu an bir şeye bassam biz buna ne diyebiliriz kardeşim üzerine bastım şey üzengi ancak siz üzengiyi nerede biliyorsunuz özellikle at sever ve ata binen arkadaşlar çok iyi biliyorlar ki hepimiz Cüneyt Arkın değiliz yani zıplayıp binemiyor o yüzden ne yapıyoruz Nazım sen de biliyorsun binerim ama yani diyorum atın oradaki üzengiye biniyorsun arkadaşlar bastığımız o yer o bacağımız da öbür tarafa atıyoruz ve Onu içeri kitliyor Aslında bisikletteki pedal mantığı Küçükken o pedallarda biliyorsunuz şeyler oluyor böyle ayaklarını tam sokuyorsun niye dengede kalmak için Bizim gördüğümüz üzengilik var ama lazım onu da söyleyeyim arkadaşlar müzelerde gözüken üzengilik üzengi nedir biliyor musun diz kapağına kadar metal bir işleme ayakkabı gibi çizme gibi düşünün Ancak bu çizmenin metalden olduğunu düşünün ayağınızı sokuyorsunuz kitliyo 5 kilo var burada da 5 kilo var ata bindin ikisi de beşer kilo olduğu için dengeyi sağladın E ondan sonra ne yapacaksın deşler filmlerdeki gibi iki tane kılıcı alıyorsun karşıdan geçeni biçiyordu mu kardeşim Peki üzengi olmasa nasıl yapacaksın onu sen mümkünatı var mı Nasıl yapacaksın geriye doğru nasıl ok atacaksın öyle kolay mı bu işler o yüzden ü zenginin bulunması Türk askeri tarihi içinde dünya tarihi içind de çok çok önemli bir yere sahiptir bunu da sizlere söylemiş olalım işte bunların hepsini İskitler buluyor bunları ileride geliştiren Avrupa kültürlerine tanıtan Hunlar ve Avarlar olacaktır bunu da söyleyelim Peki gelelim ilk Türk devletine dikkat O biraz önce anlattıklarım buydu Ama şu an anlatacağım şey bir devlet Orta Asya'da kurulmuş bilinen ilk Türk devleti Asya Hun Devleti diğer adı büyük K devlettir hepiniz biliyorsunuz hocam diyor 7 kez KPSS'ye hazırlanıyorum artık Yemin ediyorum teomanla arkadaş Old doğru çünkü dinleye dinleye dinleye Bir de ilk konu olması sebebiyle en çok tekrar edilen yerdir güzelde biliyorsunuz tekrar alışkanlığı nasıl tekrar dünyada nasıl yapılır yani anlayamadığımız yeri tekrar Ed bizde iste tekrar mantığı En sevdiğimiz yeri tekrar edelim Ben Ramazan önce çok sevdim Hep Tarih çalışıyorum Keşke sınavda hep tarih çıksa Ama 10 adet çıkacak veya 27 adet siz de yapmanız şart O yüzden ekonomik olarak kullanabilme de burada çok çok kıymetli hem de sınav esnasındaki süreyi yetiştirme babında da süreyle ilgili bir sıkıntımız olacağını düşünmüyorum 10 soru yaklaşık 3,5 4 dakika arasında yapacağınızı ben tahmin ediyorum sınavda da şimdi size bu şeyleri anlattı Absürt gelebilir ama sınav günü hep beraber Ben de giriyorum bu sınavlara niye soruları görmek Babına gördüğüm zaman benim diyeceğim ki benim öğrencim Ben bu konuda genel tekrarda anlatmıştım Bak şimdi öğrenci bunu dakkas da yapmıştır diyeceğim İnşallah hep beraber Tabii ki sizler benim gibi bran branşta sız öğretmeniz yani e Sizler en iyi yerlerde gelmesi gerçekten bizim için vatanımız için çok kıymetli değerli arkadaşlar İnşallah hak ettiğiniz yerlere hep beraber geleceğiz Peki Asya Devleti'nin kurusu Teoman diğer resmiyle Aslında Çince tuman oğlu motun yani Mete hepimiz biliyoruz ya teoman'la Mete'nin arasındaki olayı biliyoruz Teoman oğlu Mete şimdi buraya kadar Tamam hocam bua Ne var ama Teoman birden fazla evli birden fazla evli olduğu için bir tane üvey annesi var üve annesi de Mete'nin hiçbir zaman ne olmasını istemiyor hükümdar olmasını istemiyor ve babası teo'yu kandırıyor Teo mana diyor ki ya diyor bak bu olmasın şu olsun bu daha büyük bunun birçok meziyeti bu korkak bu ürkek Mete yıllarca hep korkak ürkek bilinmiştir onu da size söyleyeyim E ne yapacağız gitti yüeçiler Verdi yüeçiler verdi Teoman babası verdi yüeçiler diye bir kavim var bu kavime verdi Sonradan da bu kavime savaş ilan etti Şimdi dikkat edelim kendinizin esir olan verdiği bir çocuğun üzerine kavmin üzerine Sen gidersen mantıken kavmin ne yapması beklenir dikkat Düşün bakalım o kavmin o çocuğu rehineyi öldürmesi bekledi ama Mete fırsatını buldu kaçtı kaçtı babasın yanına geldi şok babası ama anladı Mete dedi ki babam beni Bunlara bilerek verdi savaş çıksın da öldürsünler diye bekledi dedi Ve bundan sonra hızlı bir disiplinli bir eğitim anlayışına geçti o yüeçiler de kaldığı zamanlarda da bazı askerlerdeki o izlerken bazı şeyleri bul bua çalıştı mesela bulduğu ilk şeylerden bir tanesi ıslıklı oku buldu yani diğer adıyla Çavuş okunu buldu bu ne demek bu değerli arkadaşlar ucunda okun en uç kısmında bir delik var veya farklı yerlerinde delik var Sen çekip attığın zaman rüzgarla beraber müthiş bir ses çıkarıyor Peki hepinize soru bu ne işe yarıyor bir çıkarsın hocam ama bu ordunun topluca hareket etmesini sağlar şimdi Mete diyor ki benim attığım yere dikkat edin ıslığın olduğu yö doğru ok atın şimdi talim yaptırıyor Mete'nin yaptığı talimler de kaç tane askeri öldürdü niye öldürdü atmıyorlar diye komutana iti atsiz yapıyorlar di işte Mete orduyu böyle eğitti eğitti E şimdi ölenlerde görülüyor kimse Mete'yi artık Mete nereye atıyorsa Millet de oraya atıyor Mete bir gün havaya atıyor Mete bir gün bilerek yere atıyor orduyu disipline soktu sonra Mete dedi ki her 10 kişiden s sorumlusun 100 kişiden Sen 1000 kişiden Sen 10.000 kişilik tümenden ben sorumluyum dedi yani tümen başladı başkomutan ve 10.000 kişilik tümen lere yani 100.000 kişilik atıyorum 10 tane tümen kurdu 10 tane tümende tümen başı var başkomutan Mete Han milattan önce 209 tahta çıkış tarihi günümüzde Kara Kuvvetleri Komutanlığı da kuruluş yıl dönemi olarak kutladığımız dır hepinize bir şey söyleyeyim Türkiye cumhuriyeti' kuruluş tarihi bakmay si 1950'lere 60'lara kadar 1363 yılı Eee Kara Kuvvetleri komutanlığın kuruluş yı dönümü olarak kutlanıyordu bunu değiştirdik milattan önce 209 yaptık ne neden metaın hem onlu sistemi bulması ve orduyu disipline etmesi şu bir yanlış onu da düzelteyim Türk milleti Büyük Hun Devleti dediğimiz Asya hundan önce de askerdi ama disipline ve onlu sistem yordu bunu disipline soktuk Bu bir 2 Mete bir gün babasıyla kırda dolaşıyor öyle anlatayım askerlerini gizledi dedi ki ben attığım yere Siz de ok atacaksınız böyle bir ağacın bir Söğüt ağacını öyle anlatayım Gölgesine babasını getir babacığım Sen bir dinden bir ayran iş demeye kalmadan biraz geri çekildi oku O o teomanın yani babasının bulduğu ağacın kısmını attırdı e binlerce ok gelirse ne olur birinden biri çarpacak ve babasını öldürerek metahan tahta çıktı çıktı da ne oldu metan tahta çıkar çıkmaz yıllardır kafalarında diğer milletlerin ürkek ve korkak olarak nitelendirdiği Metehan yüeçiler bazı kaynaklara göre tunguz vardır tunguzlar diyelim Toprak istedi ondan hat Toprak da istemedi önce dedi ki bir e Atını ver bize atı çoc at kadar değerli bir şey ki yani at bir kültürün parçası arkadaşlar yani öldüğün zaman beraber göründüğün beraber gömüldüğün bir hayvan Türk milleti at üzerinde alışveriş yapar Türk milleti at üzerinde pazarlık yapar Türk milleti at üzerinde uyur bu kadar Ata düşkün olan bir millet zaten zor bulunur Çünkü dünya tarihinde atı evcilleşti Ondan bir binek hayvanı olarak yararlanan Efendim sütünden kımız olarak yararlanan yeri geldiğinde kesip etinden yararlanan Kurgan mezar açıyorsun bakıyorsun topluca at ölüleri var Neden öbür tarafta yani ahiret inancında o at hala o sahibine bineceğini varsın lan müthiş bir sistem at çok önemli bakın dikkat edin tunguzlar Hani klasik diyorum Lütfen bunu yanlış an lafımdan do at avrat silah diye bir Üçleme vardır hepimiz biliriz Bu üçlem meden bir tanesi at olduğuna dikkat bakın atı istiyor bazı kaynaklara göre ikinci istediği şey eşlerinden birini istiyor bazı kaynakları ver diyor bazı kaynaklar böyle bir şey olmadı diyor da hadi diyelim isteme ihtimalleri de daha yüksektir Bu arada tunguzlar Çünkü Atını verdi ya bundan sonra vereceğini zannediyor üçüncü isteğine geçelim aralarında Çorak bir arazi var arazi çöle benzer bir arazi bunu istedi şimdi metan bunun üzerine ne dedi biliyor musunuz ilk iki istediğiniz bana ait olan şeylerdi Ama üçüncü istediğiniz milletime ait olan şeylerdir milletimin kurultayını toplarım o Kurultay ne karar verirse ben de onu yaparım dedi hepinize soru Kurultay Sizce o toprak parçasını vermiş olabilir mi vermedi metan da dedi ki benim size verecek herhangi bir toprak parçam yok Kurultay bunu reddet dedi ve tarihte tarihte Vatan sevgisinden bahseden ilk Türk hükümdarı Metehan oldu bak metehan'a Dikkat Metehan asyon Devleti en çok soru gelen sınav yeridir teoman'dan Sorulacak bir şey yok met han'dan gelir soru onlu sistemi sorulur bu tunguzlar la yaşadığı bu muhabbet sor sonra Mete ne yaptı dağınık Türk boylarını ki dikkat burada bir ifadeye çok dikkat etmeniz lazım 26 tane Türk boyu Sınava girdin elinde ok ve yay olabilen yay çekebilen tüm kavimleri bir bayrak altında topladım hepsi bir aile oldular hepsi Hun oldular dedi Bu laf kime aittir Mete'ye Mete Han 26 tane Türk kavmini bir bayrak altında toplayarak Orta Asya'da siyasi birliği sağlayan ilk Türk adamı ilk Türk devlet adamı olmuştur Metehan arkadaşlar tabii metehan'dan itibaren E politikamız hep belli bir İpek Yol diye bir yol var bu yol Çin'den başlıyor değerli arkadaşlar ta İstanbul'a kadar uzanıyor bu yola sahip olan ekonomik anlamda rahat ediyor adı üzerine İpek değerli kumaşlar gidiyor peki bu İpek yolunu üzerine Çinliler var Zaman zaman akun oluyor Zaman zaman sasaniler en ucunda zaten Bizans yani İpek Yolu bir tek devletten geçmiyor 4 be tane devletin içinden geçtiği için o zamanın konjonktüründe hangi devlet birbirini güçsüz görüyorsa ona saldırıyor ve İpek Yolunun O kısmını ondan alıyor O yüzden İpek Yolu çok kıymetli ama İpek Yolu'nun başlangıcının Çin olduğunu da unutmayalım Peki Çin sizce ne yapar da yıllardan beri çok sade kıyafetler giyen Türk milletini çok sade şekilde oturan Türk milletini Otağ Evet süslü olabilir ama içinde Değerli arkadaşlarım onlarca kişinin yaşadığı bir yerdir halk çok sadeliğe alışmıştır Hatta çoğu zaman özellikle elçiler gidip gelirken Orta Asya'daki Türk devletlerine hangisinin hükümdar olduğunu bile Anlayamamış lardır Niye adam Tahtında oturmuyor ki şöyle bağdaş kurmuş oturuyor Elçi geliyor diyor ki ya aranızdaki hükümdar kim kardeşim kimin elinde önünde Eğileceksin Ben diyor ya o kadar sade bir yaşam ki özellikle Atilla döneminde anlatacak e kardeşim senin Asya Hun Devleti'nde bu Metehan denen adamla beraber Çinlilerin İpek yoluna mücadelesi var ama Çinli prenseslerle de evlenme var Lütfen isimlere dikkat edelim Hani günümüz isimleriyle anlaştı anlaşılması için Teoman Metehan kiok Ramazan Nazım Berke Sizce burada ne olmuş bir şey olmuş yani değil mi nazım bir şey olmuş yani he Ne olmuş biliyor musun lazım YouTube'daki Çinli prenseslerle evlenme geleneğe başlamış Evet Çinli prenseslerden Doğan çocukları bir velahum yok ama o Çocuklar babaları sürekli seferde olduğu için diğer Türk çocuklarıyla beraber oynadığı için zamanla Değerli arkadaşlarım çinl leşme başlar zamanla onun dininden Esintiler almaya başlar Oğlan elle patates yiyordu şimdi çubukla yemeye başladı Nereden geldi bu Çubuk Çin'den Oğlan hiç pirinç lapas sevmiyordu Bir baktın Pirinç lapası yiyor Oğlan uzun lamasan şapka takmıyordu takıyor eve bir geldin Oğlan Çinli olmuş Evet adının Türk olmasının bir önemi yok ki çinl leşme başlıyor Neden Çünkü Çinli prensesler biraz farklı bir yapıya sahip Çinli prenses siyasi akrabalık kuruluyor Ne demek Bu arkadaşlar siyasi akrabalık şu Ben bir ülkeyi ele geçirirsem O ülkeye casuslar sokarım o ülkedeki birlik ve dirliği fitne fesat çıkartarak yok ederim o ülkedeki Türk boylarını birbirine düşürürüm ki bunu çok yapıyorlar Çinli prensesler Peki nasıl arkadaşlar bir prenses bunu yapamaz o yüzden Çinli prensesler yanlarına kalabalık bir heyetle geliyorlar mesela YouTube'daki Arkadaşlar siz bir prenses olsanız kadınlarımıza soruyorum şimdi bir yere gelin gitseniz bir Başka ülkenin hükümdarının eşi oluyorsunuz ne götürürsünüz yanınızda Arkadaşlar siz prenses olduğunuza göre Efendim manikürcü yanınızda olur doğru mu kardeşim pedikürcü yanınızda olur saç boyacınız yanınızda olur Kaş yapan yanınızda olur doğru mu kardeşim yani mantıken lütfen şöyle düşünün Siz elinizi soğuk sudan sıcak suya sokar mısınız ya o yüzden mantıken hepsini götür ama bunu sen götürüyorsun Çinli prenses Onlar hepsi Ajan hepsi casus onlar bak bakanlarla buyruk denilen bakanlarla Efendim tamgacı lla Ağlı denilen hazineciler hazineciler ayarlamış Çinli prenses kendince hazine yok Nerede lan hazine kaçmış E işte o yüzden Çinli prensesler ülkeye gidiyor mesela gidiyor bir tanesine mesela iki tane Türk boyununun arasını bozacak ya örnek veriyorum Hani lafi güzel olsun diye Oğuz da Kıpçak yanınına gidiyor oğuza diyor ki oğlum diyor yani bu Kıpçak var ya diyor Acayip şeyler söylüyor senin hakkında Benim dilim var mıyor diyor o ne söylüyor falan öbürüne diyor ki senin yerini alacakmış diyor O diyor Kıpçak demiyor diyor başka bir şey diyor diyor Neyse e o onu düşür o onu düşür o onu düşür En sonunda da bir devletin bir ömrü var Her devletin bir ömrü olduğu gibi Türk devletlerinin de ömrü oldu Tabii bunlar da taht kavgaları ikili teşkilatın uygulanması Kut anlayışından dolayı hanedanın tüm erkek üyelerinin birbirleriyle savaşmasına büyük etkilidir ve en sonunda en sonunda çinl leşme başladığından itibaren Değerli arkadaşlarım ne olacaktır ister istemez lükse alıştırılmış bir toplum olacağız Eskiden sade kıyafetler giyen meteci oğlu ki yok ipekten başka giyemezmişim sırtında kaşınma yapıyormuş kafasında atıyorum egzama yapıyormuş sallıyorum O ne giyecek kardeşim İpek var mı aranızda İpek giyen ya Murat hiç İpek gördün mü bırak ipeği giymeyi Murat İpek var mı Sivas'ta yok sende var mı kardeşim İpek böceğini görmedik Biz bırak ipe kardeşim üzerindeki terze şuna bakıyorum zaten başka bir şey yanıyoruz E demek ki İpek hepimizin giyeceği bir şey değil gerçek bir ipek hem çok pahalı Evet çok rahat bir kıyafet Peki hepinize sorun bütün Çinli prensesler özellikle Türk hakanların ayarlarken bizim Aslında günümüzde kullandığımız kelimelerle yapmıştır Yani şunu demek istiyorum ben bir kişiye sürekli aynı hediyenin farklı versiyonlarını götürürsem örnek kardeşim Nazım diyelim ki Hun Hükümdarı çok da benziyor birazdan zaten gösteririm Hun Hükümdarı nazıma Ben Nazım o zamana kadar hiç böyle ipekle ipekle alaka yok Şile Bezi giyiyorsun kardeşim Şile bezini biliyorsun değil mi Rahat Ben sana İpek getirdim ipeği giymeye başladım İpek yırtıldı diyorsun ki bir akrabadan kayın babadan bir daha iste kayın baba bir daha yolladı Bir daha yolladı Bir daha yolladı Çünkü Çinli prenses seni buna alıştırıyor lükse lükse alışırsan ne olur lüksten geri düşemezsin attan düşüp eşeğe binemezsin O yüzden ekonomik anlamda da seni bağlıyor diyor ki ya kocacığım diyor ya Her zaman babadan da istenmez ki şunu da parasıyla Alak Yeter artık diyor babama beni rezil mi edeceksin ya diyor E bunun üzerine ne olacaktır kardeşim gidiyorsun Onu parayla almaya başlıyorsun sonra vergilerde dikkat edelim hep vergiler İpek üzerine kurulur şu kadar ton İpek bu kadar ton bilmem ne E çünkü kardeşim prensesler öyle değerli şeyleri alıştırıyor ki kocalarına vardır günümüzde de mesela bizde de çok oluyor şimdi Benim hanım da diyor ki eşi olan tüm arkadaşlar bunu yaşadığına inanıyorum şimdi Bizler rahat insan Ben mesela şey olarak şu an mesela altında bir tane eşofman belf fıım da var Ondan dolayı biraz da yiyorum işte çok sıcak olduğu için tişört bel kış da olsa tişört yiyoruz yaz da olsa Ama bizim hanım Eğer benim şey genellikle böyle oluyor diyor ki Koskoca Ramazan yetkinin şu giydiğine Bak şimdi bunu Türkiye'de söylemeyen kaç tane kadın var evli olan arkadaşlar için söylüyorum Koskoca Bilmem mühendisi şu giydiğine bak Koskoca bilmem nesi e oradaki de söylüyor Koskoca met şu giydiğine bak böyle olunca o alıştırılmayan ba bir giydin iki giydin alıştın ekonomik anlamda vergi E tamam da kardeşim en sona ne oluyor Çinli prensesler vasıtasıyla ülke büyük bir kaosa giriyor ve böl parçala ve yur politikasını uygulayan Çinliler zamanla Değerli arkadaşlarım önce milletleri birinden ayırıyor ardından da ufak ufak parçalarla hunu yok ediyor Tabii bu yok edilme öyle kolay olmuyor arada çok böyle Hun Ülkesini seven insanlar çıkıyor Bir tane adam Adamın adı Çiçi yabgu yabgu Batı kanadı sorumlusudur iki Teşkilatı anlatacağım hohan hohan isminde Memet yok Bak isminde Memet Anlarsın yani ne kadar Çin leşin ne kadar olduğunu H diyor ki Kardeşim gel diyor Biz diyor bu ülkeyi diyor Çin'e verelim biz de diyor rahat rahat yaşayalım gidelim E tabii ki Ç buna karşı çıktı ve Hun kurultayı milattan önce 48 yılında büyük kavgalarla kiçi dedi ki Sen alçaksın sen tutsaksın atalarımızın ruhunu incitiyorsun Biz ne zaman böyle bir şey yaptık sen sen kardeşten betersin falan bir ton kavga sonuç bunun Devleti ikiye ayrılı Kuzey Güney sonra o Güney ikiye ayrıldı böyle saçma sapan bölüne bölüne gitti sonunda ne oldu Çin tek tek tek tek tek tek son verdi bak Çiçi yabgu bir gün sorarlar kurultaydaki ünlü sözüdür o Zira atalarımız işte ruhunu incitmeyeceğim bağlanma tekfir alçaklık ve tutsaklık olarak nitelendiriliyor diyen kiçir hin kardeşi yabgu yani Batı kanalı sorumlusudur ve sonuçta Hun Devleti yok olup gitmiştir E peki Hun Devleti yok olunca ne olacak onların içinden de Sonuçta Çin'e karşı gücü yetmeyen Balamir adında bir adam Balamir 200.000 tane yaklaşık hunu alıyor Arkadaşlar biz 200.000 herifler 15 milyon bizim bunları yenme şansımız yok Erkekliğin de % 199'u göç etmektir diyerek başlılar göç etmeye göç ettikleri yer neresi bakın çok yakın bir coğrafyaya da göç etmiyorlar Karadeniz'in üzerinden Avrupa'ya doğru göç ediyorlar Karadeniz'in üzerinden Avrupa'ya doğru göç ederlerken de o bölgede yaşayan Barbar Kavimler var aslında tarih dersinde yıllarca lise 1 lise 2'de duyduğunuz şeyler hemen söyleyeyim onların kim olduğunu hep duydunuz Hep de Dalga geçersiniz Vandallar alanlar gepidler anglosaksonlar ostrogotlar vizigotlar gotlar franklar lampart ve germenler gibi birçok kavim var Bunlar 13 tane Barbar kavim dikkat H Hun geliyor Hun Hun kendini Barbar zannediyordu Bunlar Hun geliyor Hun alanın kini Ele geçirirse Ne olur kardeşim alan diğerine kayar diğeri diğerine diğeri diğeri ortada kocaman bir devlet var Roma İmparatorluğu yıllarca Romalılar bu Barbar kavimlerine etten Tutun da sütten Tutun da canlı hayvandan Tutun da paradan Tutun da her şeyi gönder niye kendi topraklarının içine girmesin de o düzensizliği ülkeye getirmesin diye ama ne oldu Hunların alanlar ın topraklarını ele geçirmesiyle başlayan bu göç hareketine tarihte 375 yılında Kavimler Göçü adını verdik Peki Dikkat bu Kavimler ilerleye ilerleye hangi topraklara girdi Roma Peki Roma toprakları kaça ayrıldı Nazım YouTube'daki Roma kaça ayrıldı ikiye Doğu Roma Bizans dediğimiz devlet Batı Roma diye ikiye ayrıldı ki Batı Roma 476 yılında da zaten yıkılacak Doğu Roma dediğimiz bizans'ta 1453 senesine kadar varlığını sürdürecek Peki size soru şu Biz Her gittiğimiz yerde devlet kurduğumu göre Eskiden adamız Asya hu buraya geçtik ne oldu Avrupa Hun devlet oldu bu bir 2 gittik Avrupa'ya Neyimizi yaydık kültürümüzü yaydık ama onlardan da etkilendik niye biz gene azız onlar gene çok Bir de Türk göçleri sürekli sürekli gelmediği için şeyden mesela 100 yılda bir geliyor oğlum 100 yılda bir geliyor da adam daha amcasını tanımıyor oradan geleni geleni nereden tanısın doğru mu kardeşim adam amcayı tanımıyor yani birin derece akrabayı bilmiyor gelen 6 kuş bunu tanıma ihtimali yok o yüzden Türk göçlerinin böyle kesik kesik gelmesi sürekli gelmemesinden dolayı da zamanlar hristiyanlaşma olacak Avrupa büyük bir kaosa sürükleniyor Batı Roma 13 tane Barbar kavim gelmiş kardeşim millet Eskiden toprağında mepra anda bir şekilde çalışıyordu karnını farlı Türk milletinde yok Peki ne oldu toprağa dayalı sistemlerde görülen kölelik Müessesesi Burada da görüldü ve Feodalite rejimiyle beraber özellikle yakalanan köylülere denildi ki ya karın topluluğuna çalışırsın ya ölürsün e insanlar ne yapacak arkadaşlar kim ölme işe yapar Ancak bu durum bir şey ortaya çıkardı yıllarca sıfır Hani Milat kabul edilen haz İsa'nın doğumu kabul edelim yıllarca 313 Milano fermanına kadar Hristiyanlık dini Batı Avrupa'da ve Avrupa kıtasında istenmeyen dindi hatta ona inanan havarilere neler yapıldığını Hep Yıllarca duymuşsunuzdur herkes kaçıyordu Bu din bu feodalitenin gelişiyle beraber bambaşka bir hal aldı Niye insanların öldürülme korkuları dine yaklaşımlarını da arttırabilir olabilir mi olasılık mı olasılık Neden bugün Bizler de bunu Tahir edebiliyoruz Aslında gözümüzle de görüyoruz bugün camilere gidiyoruz teravihler veya cuma namazı Cuma namazları çok ölçü değil ama teravihler olsun veya sabah namazları arkadaşlar camilerin yaş ortalaması 75 ne demek istiyorum ölüm korkusu daha fazla baskın hale Gelince belki dine yaklaşma daha fazla olabilir bu tetikleyebilir onu demek istiyorum Neden kardeşim Dün cemaatten yan yana kıldığın adam ölmüş lan Azrail caminin içinde geziyor her gün adam demez mi lan sıra bana da geliyor son kez bir şeyler yapayım diye Bu zihniyet Yani bu kafa zihniyeti ne olacaktır o bölgede dinin yani Hristiyanlığın yayılması Peki dini bilen küs yok ki Bilenler de rahipler kendi kafalarına göre gel oğlum diyor ben sana bir günah çıkartayım hop Gel sana bir Cennetten arsa vereyim herifin burada 1 metrekare toprağı yok Gel sana diyor Eğer bunları yapmazsan diyor seni Aforoz ederim e din ve eğitim eğitim kiliselerin eline geçmiş y klasik olarak bilinen Dünya yuvarlaktır diyen gitmiş efendim şu şu diyen gitmiş E o zaman da ne oluyor Engiz asyon mahkemeleri denilen mahkemelerde Giyotin cezalarıyla insanlar toplumun içinde öldürülüyor O yüzden Feodalite Avrupa'ya hakim olunan bir siyasi düşünce olmuştur O ilk çağ kapanmış Orta Çağ başlamıştır mesela Kavimler göçüyle bazı kaynaklar bunu Kavimler Göçü bazı kaynaklar Roma'nın tam ikiye ayrılığı tarihi olan 395 olarak nitelendirir hemen zaman zaten birbirine yakın tarihler Peki bu Kavimler göçünde o Milletler birbirlerini itekleyerek gittikleri coğrafi bölgelerde günümüz milletlerini oluşturmuşlardır angl saksonlar İngilizler franklar Fransızlar germenler Almanlar doğru mu işte Vikingler var işte iskoçyalılar var Hepsini bulabiliyorsunuz Danimarkalı Bak bu Milletler oluşmuştur Avrupa'nın bugünkü millet temeli Kavimler göçüyle oluşmuştur bunu bilelim Peki Balamir geldi 200.000 kişilik orduyla Avrupa'da Macaristan Yani günümüzdeki Bu da peşte de yani etsel bug'a Devleti kurdu e Devleti kurduğun coğrafyaya bak sağında Batı Roma solunda Doğu Roma tam araya vurulduğu için iki tane düşman var artık Evet ikiye bölünmesi bir şey ifade etmiyor ki önemli adam Adamlar geldi balamir'in sonra ralar geldi biled alar geldi Efendim muncuk geldi ki Atilla'nın babasıdır Efendim öbür tarafa bakıyorsun şey geldi Eee Trakya Valisi uldız geldi Anadolu'ya ayak basılıyor arkadaşlar Anadolu'ya Hunlar geldi bugün Anadolu'nun birçok coğrafi bölgesi Ankara Güdül Ankara Beypazarı Ankara'nın birçok köyünde bakıyorsun Türkçe işaretler var Türk simgeleri var lan ne işleri var diyorsun ta 500'lü yıllar bu anlattığım Yıllar 400'lü yıllar ne yapmışlar özellikle Kavimler Göçü yapılırken Arkadaşlar hep beraber bu bir göçmen kuş serisi değil Yaren leylek gibi Her sene aynı adama gelmiyor Ne demek istiyorum lan göç bu adam oradan sapıyor boyuyla kavga ediyor gidiyor başka yere adam Ankara üzerinden Şanlı Urfa'ya gitmiştir Urfa yok mu Urfa'ya kadar gelmişler Urfalı o zamanlar önemli bir şey var kardeşim baş papaz var E hristiyanlardan efraim bunların gelişini bir resmediyor onun şeyi var böyle mateus ve kesiler işte veya işte Efrahim anlatıyor diyor ki kardeşim kesinlikle Bunlar Yecüc mecü K bakın tabire lütfen dikkat edin Bunlar Yecüc Mecüc kavmidir inanılmaz süratle geliyorlar inanılmaz hızlı ok atıyorlar yağmalayan Ankara'dan Urfa'ya kadar olan bütün güzergahı unlar yağmalamışlar ayak basmış mı Anadolu'ya Evet yerleşme amaçlı değil ama Anadolu'ya geliş var mı Bunların var demek ki Ankara'dan Urfa'ya kadar olan güzergahta bugün hala Hunların izini bulabiliyoruz Türkiye'de Bak ta ne zaman Kavimler göçünden bahsediyorum E sonuç Kavimler göçen sonra kurulan Avrupa'nın hükümdarı biliyorsunuz ki en sona bir adam gelecek Atilla genelde bizde Atilla diyerek tek L veya 2 l'yi sona veriyoruz ama orijinali attilla ya senin bu Atilla denen adam ne yaptı kardeş bir iki tane düşmanım var dedi Batı Roma doğur Roma Ben ne yapayım Önce güçsüz olanı bulayım Güçsüz olan kim Doğu Roma ben bu Doğu romanın içine bir yavaş yavaş gireyim Peki Doğu Roma niye gü biliyor musun Çok ilginçtir bunu çok az kişi bilir Doğu Roma'da büyük doğal felaketler olmuştur mesela büyük İstanbul depremi inanılmaz bir yangınlar Efendim inanılmaz bir kıtlık ve salgın Doğu Roma'yı perişan etmiştir Eğer bugün Doğu Roma'ya Hun akınları yani Bizans'ın Anadolu topraklarına Hun akınları olmuşsa sebeplerinden biraz da budur sonuç ne oldu önce 1 ve ik Balkan seferleri yapıldı Hatta uldız diye bir adam biliyorsunuz uldız atilla'dan önce Trakya valisini çağırdı dedi ki bak Güneşin doğduğu yerden battığı yere her yere kadar zapt ederim dedi gücünü gösterdi yani güneşin doğduğundan battığı her yere kadar zapt ederim Akıllı ol dedi yani çünkü Hun kaçakları vardı bir türlü geri vermiyordu Bizans bunlar için seferler üzeren sonra kendi aralarında bir margus barışı Yapı Barış demeye B şahit İster şey oturuyor böyle ne derler ona atının üzerinde yaz oğlum diyor O da yazıyor Margos barışı sonra ne oldu Margos piskoposu gitti Hun mezarlarını tahrip edince hop ikinci kez bir Balkan seferi ardından da anatolyus antlaşmaları iki antlaşmada birbirinin hemen hemen birer kopyasıdır aradaki fark şu margus ve anatolius anlaşmalarıyla Hunlar bizans'ı vergiye bağlamıştır tamam He hocam hangisi hangisinde Margos varışı 434 senesinde olduğuna göre işte atıyorum 750 libre libre yarım demek işte 750 libre yani 750 yarım kilo altın verecek e mantıken bir sonraki anlaşmada ona uymayıp da yaptığına göre 2100 3 katına çıkartmışlar mesela Hun kaçakları verilecek serbest şehir kurulacak vergi alınmayacak Ticaret olacak diye Margos ve anatolius da Bizans vergiye bağlandı sonuç ne oldu Nazım YouTube'daki Biz bizans'ı vergiye bağladıktan sonra vergiye bağlamak ne demek siyasi üstünlük kurmak demek şimdi gözümüzü nereye diktik batıya batıda önce Fransızların olduğu bir bölge var galya galya Akın yaptı Atilla başarılı olamadı çok fazla ama sonra pirene dağlarını açtı kimsenin beklemediği yerden Kuzey İtalya'dan aşağı doğru inmeye başladı E ne olacak herkes dedi ki kurban olayım Leo Leo kim le arkadaşımız gibi Papa 1 Leo var Leo dediler ki Leo gel şuna bir şey de adam inecek bizi komple zapt edecek kuzeyden başladı güneye çizmeye doğru iniyor bunun üzerine Papa 1 Leo başkanlığında bir heyet Atilla'nın yanına geldi Atilla dedi ki bak Atilla Sen bu Romayı alırsan Hristiyanlar için çok kutsal bir yer bölge senin başına bir şeyler gelir artı Sen bu bölgeye alma bak bizimle anlaş kutsal yerlere Dokunma dedi Çok ilginç Atilla'ya O esnada bir haber geldi bu görüşme yapılırken haberi söyleyeyim mi Ne oldu ordunun içinde müthiş bir kıtlık ve salgın hastalık kıtlıktan ziyade salgın ve millet kırılıyor düşüp ölüyor düşüp ölüyor bunun üzerine Atilla Baktı ki eğer biraz daha ileri giderse kalmayacak ve doğuda da sasan tehlikesi var Batı gücünün Roman da zaten gücünü kırdığına inandı bunun üzerine kuşatmayı kaldırma kararı aldı Papa 1 leonla görüşme yaptıktan sonra oldu bunlar ve geri döndü ve tabii Roma bunun üü almak isteyecektir O bir tane kadın vardı onunla evlenmek için zaten biraz da onu bahane etti honoria diye İşte bazı kaynaklar evliliklerin ilk gecesinde burun kanamasından Atilla'nın burnun kanamasından öldüğünü Yani aslında zehirlendiğini de bizlere gösteriyordu arkadaşlar Halbuki zehirlenmemek için genellikle Eee şeyde yer ağaçtan yapılan kap kacakta yer Atilla ama demek ki orada bir şey oldu ki bunu yemedi ve adam öldü atilla'dan sonra zaten devlet eski gücünü toparlayamadı ama Atilla dünya Edebiyat Tarihi dünya Tiyatro ve orta oyunlarına kadar konu olmuş filmi yapılmış tarihe tanrının kırbacı Diğer adıyla tanrının kamçısı olarak geçmiş büyük bir liderdir bugün macarların atası dediği liderdir Atilla dediğin adam değerli arkadaşlar nibelungen destanında ünlü Almanların etzel olarak geçmektedir bugün etzelburg ismi boş vere konulan bir isim değil tamam o zaman üç tane adını bilmek zorundayız etsel Efendim tanrının kırbacı ve değerli arkadaşlar bu biliyorsunuz Bir de dünyada şöyle bir inanış vardı bir tane Ares var Ares'in kılıcına kim sahip olursa dünyayı o yönetir diye Ares'in kılıcına sahip olan kişi Atilla olduğu düşünülüyor Hatta Atilla ile ilgili çok ilginç bir şey anlatayım size Atilla Doğu Roma ve Batı Roma la hep diplomatik ilişkileri görüşürken bir adam gelecek bu adamın ismine Lütfen dikkat adamın adı priskos kim hocam bu adam Ben ilk defa diyorum arkadaşlar Sınav sorularında priskos diye bir adam görürsen anla ki Atilla ile görüşmeye giden bizanslı Elçi priskos o bölgeye gittiği için o bölgede günlerce aylarca kaldı bilerek sarayın her tarafından Atilla'nın yemesinden içmesin den yanındaki buyruk bakanlarından tut hükümetin üyelerine kadar hepsini tek tek yazdı O yüzden piris kosan öğreniyoruz özellikle Avrupa un devletinden Atilla dönemini bunu bilelim piris Kos gördüm yapıştırdım ne Avrupa un Devleti yani Atilla ile görüşme Peki kardeşim bu Atilla'ya niye tanrının kams diyorlar Bu unvanı Romalılar verdi tanrının kırbacı şimdi tanrının kırbacı kırbaç ne işer arkadaşım dövmeye değil mi zarar vermeye acı vermeye Çünkü Romalılar şöyle diyor zamanında bize gönderilen Hazreti İsa'yı onların gözünden anlatarak anlatıyorum hemen aşağı bir şey yazmayın hocam Kur'an'da böyle geçmiyor diye onların gözünden anlatıyorum Eee zamanında bize gönderilen haz İsa'yı biz çarma geri öldürdük Allah da bize ceza için Atilla'yı gönderdi diyorlar Anladın mı mevzuyu O yüzden ona tanrının kamçısı diyorlar senin Avrupa devleti yıkıldı ama Orta Asya'da yıkılıp da Buraya gelen Avarlar oldu bu sefer de e süreç de devam ediyor Avarlar bayan Han kurdu bayan deyince o de erkek O bayan Han tarafından kurulan bir kişiden bahsediyoruz ya senin Avarlar dediğin ne yaptı ya Dünya tarihinde İstanbul'u kuşatan ilk Türk devleti Avarlar oldu 619 ve 626 yılları arasında sasaniler ile birlikte Neyi kuşatacak tır değer arkadaşlar İstanbul'u kuşatacak Ne oluyor Ne yapıyorsunuz ver Değerli arkadaşlarım bunları yapacaktım Peki 619 ve 626 yılları arasında sasanilerle birlikte ilk defa İstanbul'u kuşatan Türk devleti avarlarda bu soru iki defa şöyle sorulmuştur bir İstanbul'u kuşatan ilk Türk devleti Aşağıdakilerden hangisi Avarlar 2 İstanbul'u 619 ve 626 yıllarında sasanilerle birlikte üst üste iki defa kuşatan kimdir cevap gene de aynı şeydir Tabii ki avarları fark eden bir şey yok Avarlar önemlidir değerli arkadaşlar tarihte o Hem Orta Asya'da hem de Avrupa'da devlet Kuran aynı Hunlar gibidir Hunlar ile avarların ortak özelliği nedir hem Orta Asya'da hem de Avrupa'da devlet kurmaları dır onu da size söyleyeyim Bizim bu Avarlar diye anlattığımız Aslında orta asya'dır onlar da aynı Hunlar gibi göç edip büyük Avar İmparatorluğunu kuracak lardır kıymetli Dostlar bizim şu anlattığımız avarlarla ilgili asıl mevzuya gelelim Hocam ben bir sınavda gördüm Avarlar Juan Juan Evet Juan Juan veya Çinlilerin adıyla cücenler Çinliler cücen diyor de arkadaşlar Belki de Juan juan'ın o isminin okunuşudur arkadaşlar cücenler dediği ne biliyor musun bir yerde hızlıca çoğalan böcek demek tamam hızlıca çoğalan böceğe ne diyorlarmış cücen cücen dediği şu an kim yani Avara verilen Aslında karşı koymaktır kelime manası ama Çinliler cücen veya Juan Juan diyorlar ik veya 3 sınavda Juan Juan ismiyle geldi haberiniz olsun buna lütfen dikkat edelim değerli arkadaşlar Avarlar ile ilgili özellikle bilmemiz gerekenler bunlar Uz e uzuz gagauz e Hocam ben gagauzlar biliyorum biliyorsun Romanya'da Moldova'da yaşıyorlar Bunlar Türk ama Hristiyan bunların Türk ve Müslüman olan oğuza zaten Türkmen veya Türk deniyor kardeşim senin bu gagaus Türklerinin senden benden farkı yok ki ya senden benden herhangi bir farkı yok Türk inanış adet ve örfleri le yetişmişler bugün sarmaya git orada orada sarmayı aynı Dolma dolma yoğurt yoğurt hiç fark etmiyor adetler Türk adeti arkadaşlar sadece din olarak Hristiyanlar Oğuzlar ise kelime manası olarak zaten kelime manası boy kabile kalabalık anlamdadır kendisini der Oğuzlar 24 tane alt boya ayrılır ki bunların Aslında Türkiye'de birçok ismini görüyorsun Efendim Çorum'a gidiyorsun Bayat diye bir şey var doğru mu kardeşim Dodurga var mesela hep duyuyorsunuz Efendim İyidir var Efendim var var yani Türkiye'de Oğuz boy zaten Türkiye'nin Hani Büyük Selçuklu Anadolu Selçuklu Osmanlı Devleti Kuran boy oğuzdur di arkadaşlar 24 tane de alta ayrılan boyu vardır Bunu da sizlere söyleyelim Tabii ki bizim burada şunu bilmemiz lazım Eee Avrupa'ya göç eden Türk kavimleri açısından macarları da bilmemiz lazım Çünkü macarlar çok ilginçtir bir kere İngilizce yazılımı bile hungar doğru mu ya soylarını Atilla'ya dayandırıyor o zaman Türkiye ile Macaristan arası her zaman iyi midir çok iyidir Türklerle macarlar soy aynı yere dayandırdı varından dolayı bugün Macaristan özellikle Türk kültürünü çok araştırmakta o yüzden Türkoloji enstitüsünü kurmuşlardır mesela bunu söyleyelim yine baş değerli arkadaşlar bölgeye göç edenlerden Avrupa'ya Bulgar kelime manası karışık demek ya Gerçekten de öyle ama Bulgarlar günümüzdeki Bulgaristan Hristiyan değil mi Hristiyan Demek ki bunlar da Avrupa'ya göç edip Hristiyan olup asimile olanlardı ancak Bulgarların bir kısmı asimile olmadı bir kısmı da farklı bir dine mensup oldu Hemen anlatalım bulgarya Devleti Normalde kubatan kurmuştur zamanla değerler ikiye ayrılıyor itil bulgarları Tuna bulgarları ne demek hocam itil Deek iyiden islamiye aklına gelsin itil bulgarlara İlteber almış Han diye bir adam var dikkat bu adam soğuklu tüccarlardan dolayı Müslüman oluyor Müslüman olduktan sonra İslamiyeti daha iyi öğrenebilmek amacıyla da abbasilerden o zamanlar halifelik onlarda diyor ki Bana İslamı öğretecek öğretmen Kadı şunları gönderin ki biz de kendi ülkemize yayalım itil bulgara devletinde Tamam gönderiyor ancak heyetin içine bir adam giriyor bu adam bir seyyah İbn fadlan veya İbn fazlan sınavda Z ile de gelirse şaşırma Aslında orijinal Z zaten Ama genelde sınavlarda D diye gelmiş İbn fadlan geliyor arkadaşlar İbn fadlan rihle adında bir Seyahatname yazıyor bu seyahatnameler almış Hanın müslümanlığa iti bulgarlarının toplu müslümanlığa işini anlatıyor Doğu Avrupa'da ilk kurulmuş Müslüman Türk devleti itil bulgarları dır bunu bileceksin onun adı da İlteber almandır Tamam ve İslam isimler alırlar Bakın bu arada bilmeyen Arkadaşlarım için de uyarım özellikle günümüzde adı Abdullah olan arkadaşlar için konuşuyorum arkadaşlar Günümüzde kullanılan Tabii Abdullah ismi aileler sever dededen gelir o ayrı Normalde İslam'ı ilk kabul eden kişilerin genellikle ilk adı abdullah'tır Bunu unutmayın ha Abdullah Bin Cafer hep Abdullah Abdullah Ne demek kardeşim Abdullah Allah'ın kulu O yüzden Aynen öyle İlk müslümanlığa geçilenler genellikle ne oluyormuş isimleri o zamanlar hep Abdullah olur Bunun da birçok örneği vardır mesela Gulam askerlerinden Müslüman olan ileride değiştirme sisteminden müslüman olanlar genellikle ilk atları hep bak kesin Abdullah veriyorlar Abdullah kesinlikle verilen bir isimdir aramızda Abdullah olan arkadaşlara duyurulur hocam diyorsun yani Biz de zamanda evet olabilir ama Abdullah ismi günümüzde dededen kalıyor işte aile koyuyor falan Şimdi bunu öğrendik mi İlteber almış an dikkat iti bulgarlarına dikkat peki burada bir de Tuna bulgarları var Tuna E zaten T harfinden an Hristiyanlık Tuna bulgarları ne yapmış bakın oraya Bakın bu Tuna bulgarları nerede borison diye bir adam çar unvanını kullanmış Normalde hangi unvanı kullanması beklenir Han Han'ı bırakıp çar unvanını kullanmışsa zaten hristiyanlaşması dikkat etmem lazım Hazarlar nasıl biliyorsun hazarları Hazar kazar bazı kelimelerde değerli arkadaşlar Barış demek bazı kelimelerde korunan demek yani hazarın anlamı çok fazla Çok da fazla şeyi de var yalanı dolanı ancak Hazarlar deyince benim aklıma ne gelmeli şimdi bakın sınavda hazarlarla gelen bütün Sınav sorularına baktığımız zaman museviliği verilmeden sınav sorusu hiçbir zaman sorulmamış demek ki museviliğe inanan tek Türk devleti hazarlarda Hazarlar Karay türkleridir ya da karayım Türkleri diye geçerler günümüzde Polonya'da litvanya'da letonya'da o Türkler arasında vardır ve hala yaşamlarını Yahudi olarak da sürdürürler hatta Yahudi denmesini de sevmezler Musevi denilmesini isterler Bu bir iki Şimdi ben hayatımda hiç fakir Musevi görmedim gördün mü kardeşim Murat gördün mü hiç fakir Musevi niye fakir değiller Aa bilgin var mı Hadi bakalım Neden museviler Hani Genel manada anlaman sim Yahudiler fakir değil hiç fakir Yahudi gören var mı dünyada arkadaşlar dünyanın çeşitli Tabii Yahudileri tarihini iyi bilmek lazım Eee dünyada genellikle şehir merkezlerine oturup Ticaretle uğraştıkları dolayı efendim Ticaretle çok uğraşıp özellikle antika zamanında antika işlerle çok uğraştıkları için büyük ve değerli parçaları satarak zenginleşti zamanla Hristiyanlık diniyle alakalı değer arkadaşlar kendilerinin argümanlarını Hristiyanlık dinle de özleştirerek aslında iki dini birleştirmesi ortak bir amaçların olduğunu söyleyerek bugün ikisi ortak politika yürütüyor Normalde Hristiyanlar Yahudiler Yahudiler Hristiyanlar nefret ederler ama günümüzde Müslümanlar ortak Hedef olduğu için böyle bir yapı gelişiyor Şimdi burada şunu söylemek lazım bu museviler Zengin ama kardeşim zenginlik öyle oturmaya olmuyor adamlar Kürk yolu diye bir yol kullanıyor bak Bütün millet İpek yolunu kullanırken Bunlar Kürk yolu adı üzerine kürk kürk kürkün var mı Nazım Evet youtube' giler kürkünü var mı e Hocam ben giyiyorum bir tane şuraları püsk gülü o Kürt değil o çakma Bugün Antalya'da Antalya'da biliyorsun Ruslar geliyorlar çoğu kürkü Antalya'dan alıyorlar Rusya'da daha pahalı diye Antalya'da biraz daha uygun oluyor diye bak düşün veya Antalya'da öyle bir çakmasını yapıyorlar ki hayvan dile gelir ya Samur dile geliyor ya Bu kadar mı daha iyisini yapılır hayvandan daha iyi o yüzden Ruslar Türkiye'ye tatile geldikleri zaman çoğu kürkünü de buradan alıp gidiyor arkadaşlar şaka gibi yazın geliyorlar Ama kışlık bir malzeme alarak da geri dönüyorlar Şimdi bunlar niye anlatıyorum kürk pahalı bir şeydir zaten hayvanı yakalayıp onu der zaten pahalı E bir de sen bunu uzak mesafede sibirya'ya soğuk bölgelere ve Ruslara gönderiyorsun Böylelikle kürk yolundan inanılmaz yerde bir para kazanıyorsun Peki İslamiyet'i yaymak isteyen Ayrıca dini yayarken ekonomik bir kazanç elde etmek isteyen de Emeviler ne yapmış olabilirler Bu kürk yolunu alabilmek amacıyla hazarlara saldırmışlardır ancak hazarlara saldırmadan önce hemen aşağı tarafta Türgişler var Türki işlerle Hazarlar bir araya geldiler emevilerle yıllarca boyu bir savaşa tutuştular ve Emeviler bu savaşlarda ilerleme imkanı bulamadılar O yüzden Orta Asya'nın İslam'ın girmesini geciktiren ikisi vardır hazarlarla türkişler Hatta hazarların içinde Hazarlar o kadar barışçıl yaklaşmış lardı ki günümüz Yahudileri gibi lütfen düşünmeyin İsrail gibi her din orada rahatça imkan Bulmuş zaten hazarlara yönetici kısım Musevi aşağı kısım kime inanıyorsa inansın Hatta en güzel örneği Hakimler heyeti vardır ne demek Hakimler heyeti bir suça yi hakim bakıyor Bakın bir daha söylüyorum Bir suça yi hakim bakıyor kim iki tane Musevi iki tane Hristiyan iki tane işte atıyorum şey eee İslam Bir tane de şamanist mesela yi kişi y'si de Adaletli bir karar verebilmek için düşünebiliyor musunuz çok ilginçtir Hazarlar işte yaşamış oldukları bu ticari ve ahlaki ve bu hoşgörü din politikasıyla zamana damgasını vurmuş tarihe paks hazarya yani Hazar Barış çağı diye yönlendirmiş derdir Tabii emevilerin Türk iş ve azarlar ortak hareket ederek emevileri durdurması Orta Asya'daki İslam il leşini bir söy engellemesi de önemli peki hazarların içinde yaşayan Müslümanlar Emeviler hazarlara saldırdığı zaman hazarların yanına mı yer almışlardır yoksa Müslümanım diyerek emevilerin yanına mı hayır arkadaşlar aklınıza Emeviler gelmesin emevilerin özellikle Arap olmayan ik sınıf insanları Türk İran farklı Hindu önemli değil Eğer Arap değilsen Kaçıncı sınıf vatandaşısın 2 sınıf Mevali diye bir politika gidiyor emevilerin bu Mevali politikası zaten yıllarca Türklerin veya dünyadaki diğer Arap olmayanların dine girişini de yavaşlatmış Çünkü Mevali politikasına göre eee bir Türk de bir Arap mesela yan yana asla yürüyemezler yürüyemezler Mesela bir Türk bir Arap kızıyla evlenemez arkadaşlar o kadar mesela Türk Cizye vergisi ödüyor bak Ben de müslümanım sen arapsın lazım Ben Türküm ben Cizye vergisi ödüyorum Normalde cize vergisi kimden alır gayri müslümler Bak benden alıyorlar E böyle olursan sen o dine girer misin başkasının dininde bir sınıf vatandaşsız kendi dininde ikinci sınıf vatandaş olmayı kabul eder misin O yüzden hazarların içinde yaşayan Müslümanlar Hazar Emevi savaşlarının içinde hazarlara destek vermiştir çok ilginç hatta bunun üzerine Hazar hakanları haz adı verilen yöneticiler atamış lardır ki müslümanlar bize böyle bir şey yaptı Biz de onların kendi yönetimlerini biraz serbest bırakalım diye Müslüman yöneticilere ad vermişlerdi haz adı verilen böyle bir dinden böyle bir ülkeden bahsediyoruz Hazarlar çok ilginç evet paks hazarya çok büyük bir kültür kürk yol var savaş var musevilik var peki hepinize şunu söyleyeceğim Emeviler dediğin devlet sürekli saldırırsa Bizimkilerde de para varsa ücretli asker alabilme olabilir mi o zaman Türk milletinin içinde ilk defa kendi ordusuna ücretli asker alanda yine Hazarlar olacak Hazarlar bu kadar saldırıya karşı bakın başkasına ücretli askerlik yaptı demiyorum lütfen Hazarlar bir Türk devleti kendisi ücretli asker alıyor Fran alıyor başkalarını alıyor getiriyor parasını verir nea para Bunlar da Hazarlar sabar diğer adı sibir sapan demek ya sapan sapan bugün Sibirya nerede E hocam orada E işte kim sapmış Oray biri sapmış o yüzden zaten adı kelime manası arkadaşlar Sibirya ismini buradan alır artı sapmaktan gelir değerli arkadaşlar bunu diyelim Bu arada Eee bunlarda bir katun var katun dediğimiz Hatun yani hatun bugar diye değerli arkadaşlar 100.000 kişilik orduyu yöneten büyük bir sabar hükümdarıdır aklınızda bulunsun olsun bu garıklı idari ve sosyal hayatta veya devlet yönetimde etkili olduğuyla ilgili bir soru gelirse bugar Hatun kimdi deme böyle bir kadın var Çünkü sen hep tomrisi biliyorsun oradan hataya Düşme diye bugar diye bir kadının da olduğunu sabarlar da olduğunu da bilelim Kıpçak diğer adı kuman Ruslar onlara Pol ves diyor Bunlar kim kardeşim tarihte Karadeniz'in üstüne Desti Kıpçak Kıpçak Yurdu diyorlar kıpçaklar oğuzlarla yaptığı mücadeleler Dede Korkut hikayelerine Ruslarla yaptığı mücadeleler İgor destanına ilk defa kendilerine ait kodex kumani yus adında bir ne çıkartmış lardı sözlük Bugün kumanlar dediğin o zamanlar kıpçaklar eyyubilerin ordusunda memlüklerin ordusunda yıllarca görev yapmışlardır Kıpçak önemli Bak diğer adı kuman zaten sarı sarımtırak demektir kuman Türkleri Türkiye'de vardır ellle Artvin yöresindeki erkekler ve kadınlarımız aralarında kumanlar vardır şavşatta özellikle veya farklı Art Tab dağıldı eskisi gibi değil Eskiden toplu hal bulunuyordu şimdi dağıldı var mı Şimdi aramızda guman göre var mı gördün mü urat Murat Nazım Nazım zaten Oğuz ya da Hun Ben şimdi kuman ne kuman sarı olacak uzun boylu olacak renkli gözlü olacak şimdi bak bana ben de hiç kuman tipi var mı He yok Biz tipik neyiz Aa Oğuz Evet Oğuz saçın yarısına çoğu dökülmüş değil mi hafif toparla He Biz oğuzu kardeşim Türkiye'nin 160 170 de zaten Oğuz O zaman biz kumarı nerede görebilirmi şiz Artvin'e gittiğimiz zaman veya yukarı taraflara gittiğimiz zaman hala son kırıntılarını görebiliriz bunu da size söyledim Bu arada benim bu anlattıklarımın hepsi Avrupa da devlet Kuran veya boy olarak yaşayan Türk devletlerinden bahsettim ki bunlar arasında bir de tabii ki Peçenekler var şimdi Peçenekler yıllarca duymuşsunuzdur Ankara'da zaten çok bilinir Çünkü burada peçenek iki tane peçenek Köyü vardı bugün Ankara'ya gelenler bilirler Ankara'da iki tane peçenek Köyü vardı çok ünlüdür Hatta peçenek döner diye Ankara'nın çok ünlü bir firması vardır inşallah reklam parası verirler diyelim lazım kar Reklamını yapıyor peçenek döner vardı peçenek döner eee çenekli köyleri iki tane olduğu için günümüzde Ankara'da bu köylerin isimlerinden de zaten Aşina yıllarca olduğumuz bir kavramdır Halbuki bu bir Türk boyudur ama devlet kuramamış lardır O yüzden ne yapmışlardır Bizans İmparatorluğu Bunları hep ücretli asker olarak konumlandırmak ben ücretli askerin hepsini aynı yerde tutmam ki bunlar İki gün sonra ücretini vermeyince hepsi isyan eder O yüzden Anadolu'nun birçok yerine dağıttım dikkat bugün Anadolu'da Türkiye'nin dört bir coğrafyasında peçenek Köyü varsa anlayın ki bu Peçenekler geliyorsunuz O köy boş yere peçenek ismini almamıştır kardeşim Anlaştık mı Bunu da bilelim Burası tamam mı kardeşim Şimdi buraya kadar anlattığım yerlerin işaretleme kısmı şimdi dersimiz 3 aşamalıdır bir anlattım 2 tekrarını yaptım anlattım tekrarını yaptım anlattım tekrarını yaptım en sona da 20 adet sorumuzu çözeceğiz bitireceğiz bu bizim benim alakadar olan tarafım Sen ne yapacaksın hemen AGS soru b ası veya KPSS soru Bankasını açacaksın iki tanesi varsa ilk defada çözüyorsun iki tarafı da aynı anda çözeceksin bu arada ben bu üniteyi bitirince bitiyor ünite senin Buradaki tüm testleri hemen çözmen bekliyoruz ortalama diyelim ki 23 günde bu tekrarlar yayınlanma Çünkü tahtayı şey yap sadece ben çekmiyorum video aralıklı oluyor insan hali hasta olabiliyoruz falan o yüzden ne yapacaksın Bunu iki gün içinde tarihin ilk konusunu bitirip kapatacaksın sürekli sürekli tekrar yapmayacaksın çok tekrar yapıyoruz beynimize hep aynı komutu veriyoruz ne veriyoruz beynimize Biz Ben buu anlamadım bir daha Anlamadım bir daha Hayır soru çözerek çok farklı soru tiplerini görebiliriz iki arkadaşlar beyin bu konuyu bitirmeden yani tamamını bitirmeden bitti komutu Almadan da çalışmıyor yani siz şey istiyorsunuz yolda gideyim Hocam şöyle yolda bir gideyim Göktürk şey Büfe hemen istiyorsun ki Göktürkleri baştan aşağı sayayım Arkadaşlar bu olmaz beyin soru sorularak Bey beyne soru sorularak beyin çalıştırır O yüzden unuttum zannettiğiniz her şey sınavda beyne O soru maddesini Okuduğunuz zaman işte ne oluyor Hemen oluyor bir hata yapmayın sınavda mesela aşağıdakilerden hangisidir cümlesi genellikle sonu tamamlama için kullandığı için öğrenci okumasın lütfen beyne soru sormanız için o cümleyi okumanız şart O yüzden beyin ta en aşağıdaki en erken bilgiyi dahi hızlıca çıkartıp önüne getiriyor ve bu çok kıymetlidir o yüzden ben okurken soruyu aşağıdakilerden hangisidir söylenebilir mi söylenemez hepsini okumanız lazım okuyun beyninize soru sorun Merak etmeyin beyin hemen iki dakika içinde 2 dakika dedim ha bakma lafın gelişi 5 saniye içinde o bilgiyi varsa okumuşsa dinlemişsindir Bunu da lütfen unutmayalım Evet bakıyoruz buraya Şimdi kıymetli Dostlar kırmızıyla mı Yapı lazım neyle yapayım Şuraya bir geleyim kardeşim şu bölgeyi kullanacağım için evet kırmızı İyidir Tamam Evet baktık buraya Hazır mıyız bir Türk adamının Türk adımının anlamlarından mier ve olgunluk çağına dikkat ediyoruz indik özellikle chus denen bir yeni eklenen Müfredata bir şey var Buna dikkat Edim Yani bunun olduğunu bilelim 3 Türk göçlerin nedenlerini biliyor muyuz biliyoruz Peki sonuçlarını biliyor muyuz biliyoruz özellikle Türk tarih bir bütün içinde incelenmesi zorlaştı geldim buraya ilk Türk boyu Hangisi ben soruyorum Sizler cevaplayın İskitler üzengiyi kim buldu İskitler Bozkır'ın kuyumcuları en çok gelen İskitler sınav sorusudur dikkat direkt sorarlar maden işlemine Ustalaştık varı için Bozkır'ın kuyumcuları kimlerdir cevab İskitler Ayrıca bir boşluk doldurma şeklinde de gelebilir Teoman Asya devletini kurmuştur ama en önemli hükümdarı Mete metee özellikle son zamanlarda 26 kavim sorusu çok fazla gelmekte hepsi Hun oldular hepsi tek bir aile gibi birleştiler diyorsa yay çekebilen bütün Türk milletini Ben bir bayrak altına topladım diyorsa Mete Han demiştir dikkat geldim buraya payt savaşı var değerli arkadaşlar bu savaşı anlatmadım metan başa geçtikten sonra Kısa bir süre içinde yaklaşık 209 yılında tahta geçti de 200 yılında yapılan bir savaştır çinlileri perişan ettiği savaştır payeng veya beng Muharebesi diye geçer tarihte Çinlilerin parmakları dondurmuş öle soğuk bir yere çekmiştir ki metan çok büyük bir savaş taktiği ve Kurt Kapanı dediğimiz Turan taktiğinin ilk dünya tarihinde uygulandığı Savaş payeng Diğer adıyla bayen savaşıdır haberiniz olsun vatan sevgisinden ilk bahseden kim Mete Ordu donlu sistemi bulan Mete ikili teşkilat ilk defa kimin zamanında uygulandı gene Asya Hun Devleti zamanında uygulandı Çiçi yabgu kardeşi hohan yehe Çin'in bağlanma teklifine Karşı Çıktı geldim buraya Kavimler Göçünü başlatan Bala Mir adındaki bir Hun komutanıdır indik ve Avrupa Hun Devleti kurulduktan sonra özellikle Atilla'nın tanrının kırbacı veya nibelungen destanında adı geçen Ezeli bilmek zorundayız geldim buraya Margos ve anatolius barışı birisi 434 diğeri 447 İkisi de doğru Omay yapılmıştır vergiye bağlandı özellikle Urfalı mateos veya Efrahim diye veya priskos diye üçlü bir adam görürsen anla ki hunlardan bahsediyor özellikle priskos elçi olarak geldiğini bilelim efraim ve Urfalı mateus da bunların Urfa'ya kadar geldiklerinde yapmış olduklarını anlatmışlardır o yüzden önemlidir Avar diğer adı ne huan huan Diğer adıyla Çinliler cücen dedikleri en önemli özellikleri İstanbul'u kuşatan ilk Türk devletidir dikkat Uz Hristiyan olanına Ne diyorduk Uz Müslüman olanına Türk veya Türkmen diyoruz boy kabile kalabalık anlamına geldiğinde de bilelim peçenek Bunlar bizans'ta ücretli askerlik yapmışlardır dikkat Malatya savaşı' anlatacağım Malazgirt Savaşı'nda taraf değiştirmeleri en çok peçeneklerle ilgili gelen sınav sorusudur bizans'ta ücretli askerlik yaparken malazgit Savaşı sırasında Sultan Alparslan'ın ordusuna geçerek Bizans'ın mağlup olmasını neden olan boydur değ arkadaşlar macarlardan ziyade özellikle itil bulgarları niye Doğu Avrupa'da kurulmuş ilk Türk İslam Devleti özellikle İlteber almış dikkat Hazar Musevi mi Evet dünya tarih tek nevi devlet kim Hazar geldik buraya hangi yolu kullanarak zenginleşti Kürk yolu paks hazarya ne demek Hazar barışçı Hazarlar kimlerle mücadele etti emevilerle haz adı verilen yöneticiler Müslümanların emevilerin yanında yer almayıp da hazarların yanında yer almasından dolayı gittiler Hazarlar tarafından atanan yöneticiler 7 kişiden oluşan hakimler adalete önem verdiklerini gösterir mi gösterir Peki emevilerin sarına karşı ne almışlardır kendi ordularına ücretli asker aldılar sabar yoldan çıktı mı çıktı sibirya'ya gitti bugar Hatun ilk defa karşılaşma diye anlatıyorum böyle bir hatunun çok büyük bir varlığı var dikkat sarı sarım trak kim Kıpçak Kıpçak Ruslar ne demiş Pol vest Peki Dede kodek kuman hü ney sözlük sözlük Türkçe Latince sözlük dikkat zaten buradan buluyorsun kuman kelimesini direkt okuyorsun arkadaşlar İgor destanında Rusların ve Dede Korkut hikayelerinde Geçen yine kıpçaklarda eyyübiler ve memlüklerin ordularında da görev yapmışlardır Şimdi benim bu anlattığım yere kadarki olan kısmı şu an hiçbir şey yapmıyorsunuz Ne yapıyorsunuz arkadaşlar işaretlediğim yerleri Sizler de ders notundan veya Biraz önce gösterdiğim haritalarla tarih veya AGS tarih şey konu anlatımından işaretleme yapıyorsunuz bu çok kıymetli Çünkü o işaretlediğiniz yerlerden bir tanesini yakalamaya uğraşıyoruz Evet mola vermek çok önemli Biz burada Mola vereceğiz bizim molamı 10 dakikadır değ arkadaşlar 10 dakika mola 1 bu5 saat ders bu tekniğin adı ramador ramador tekniğinde öğrenmek esastır O yüzden bu tekniğe riayet edelim yani 10 dakika diye gidip ertesi gün gelme diye söylüyorum 10 dakika ise gerçekten 10 dakika zaman ver Hemen ihtiyaçlarını gider hemen masanın tekrardan başına değerlier devam et çünkü bu birinci video Sonuçta 3 3,5 saat ben de bilmiyorum kaç saat olacağını mesela şu zamana kadar kaç dakika olmuş 1 saat 27 27 bunu 2 ile çarp ya da 2,5 la 3,5 saat ya 3,5 saatlik bir video izliyorsunuz az değil o yüzden bölerek Bak 1 buçuğa geldik Mola sonra bir daha gideceğiz kültür medeniyete kadar kültür medeniyete bir mola kültür medeniyeti anlatacağız bitireceğiz sonra sorusunu çözeceğiz yani ortalama her türlü 3,5 saatin altında bir videomuz olmayacak ancak Sizler bunlara zaten alışkınız Eee Rabbim YouTube'a durdurma tuşu vermiş ikide bir oraya aşağıya şunu Yazım Hocam bu videolar niye bu kadar uzun arkadaşlar durdurun durduğunuz yeri kendinize not edin gidin dinlenin tekrardan izleyin Ama bir günde videoyu bitirin oturun da ben bunu 3 güne yayayım demeyin şu alışkanlıklarımızdan ne zaman kurtulsak bize o zaman başarı gelece bakın Sen de mola veriyorsun Ben de mola vereceğim Bir 10 dakika Çünkü gerçekten çok sıcak ve terledim Eee peçeteyi biz de bir ihtiyaçlarımız burada bir gidelim peçeteleri falan buraya bir Yalım Murat kardeşimiz gene her zamanki gibi çok sağlıklı bir şekilde kurduğu için stüdyoyu Biz de başl ama ilk stüdyomuz eksiklerimiz olacak elbet Bak benim hocamın logosu yok logo yok logo Ne oldu logo Ne oldu Murat nasıl yolda yapılıyor logo yolda olabilir mi Ha yapılıyor mu peki çok güzel İyi ki de yapılıyor Evet şimdi ne yapıyoruz bir 10 dakika 10 dakika sonra devam ediyoruz Hadi bakalım Evet geldik şimdi Orta Asya'da kurulmuş olan diğer Türk boyları ve Türk devletlerine geldik şimdi burada şunu bilmemiz lazım ki normalde Avarlar diye bir devlet Biraz önce işledik ama Avrupa'da işte şimdi Normalde orta asya' daydı aynı Bunlar gibi Avarlar bir gün töles isyanı yani Türk boylarının özellikle değerli arkadaşlar farklı olan veya dağınık halinde olan Türk boylarına genellikle töles adı verilmiş bu sesler de avarlara karşı ayaklanmış şimdi buraya dikkat avarların içinde Demircilik işleriyle uğraşan bumın bir aşireti var bu aşiret ya da sülale Aşina sülalesi ve bu sülale yapılırken deş Demircilik işleriyle uğraşırken Demir uğraşı ne demek silah üretimi bunlarda mızrak üretimi bunlarda Kalkan mier üretimi bunlarda şeyi kapat Murat Klimayı kapat Bunlar da E bunların hepsi varken bir anda Avar hakanı Baktı ki tes boylarının isyanı bir türlü bastıramıyorum bastırınca da hemen Demirciler olan içindeki Bumin kaan'dan yardım istiyor Bumin Kaan ashina la Yani o Demircilik olan aşireti ile beraber isyanı hemen bastırıyor ve isyanı bastırdıktan sonra da çok ilginç bir gelişme oluyor buminkaan gidiyor Avar hakanı an gay diye geçiyor Bunun ismi o zamanlar diyor ki ben diyor bu isyanı bastırdım biraz daha kendisin güçlü olduğunu düşünüyor Ben diyor senin kızını istiyorum diyor evlenmek için diyor Adam ne dese beğendin anayı diyor ki sen kimsin diyor ya Benim isyanımı bastırın sen diyor benim Demirci kölelerim siin diyor öyle mi diyor bunun üzerine bu minkan Değerli arkadaşlarım an gayın başını kesiyor bakın avarların hükümdarını öldürüyor bu minkan ve kendisi yeni bir devlet kuruyor Başkent Ötüken olmak üzere ve ötüken'de kurulan bu devletin adı göklük Türk tarihinde Türk adıyla kurulmuş ilk Türk devletidir göklük başkenti tken biliyorsunuz kiö tüken nedir Eee Türk milletinde birden fazla devlete başkentlik yaptığı için Kutlu Vatan veya değerli arkadaşlar Toprak Ana Hani kutsal kabul edilen bir bölgedir ve Ötüken Devleti kurulduktan sonra Kuran boy Aşina boyudur Diğer adıyla börüler diye geçer Aşina Boyu kurdu Tamam buraya kadar Bumin kanan da il kanan unvanı aldı il ne demek devlet devlet Kuran ve il kanan unvanını Bumin Kaan aldıktan sonra eski Hun geleneği olarak ülkeyi ikiye bölüyor ülkeyi ikiye bölerken nasıl bölü gyor Batı kanadına amcası istemi yabgu gönderiyor Doğu kanadda kendisi kalıyor ikili teşkilatta Doğu her zaman batıdan Üstün olduğundan dolayı Doğu kanadı asıl kanır asıl olan yerdir ve Bumin kana isem yabgu ikili teşkilat üzerine başlıyorlar Devleti yönetmeye Tabii ki devlet Eee Belirli bir zaman Değerli arkadaşlarım Çinlilerle yine mücadele edecek yine İpek yoluyla İpek yoluna hakim olmak için mücadele edecek ama bir adam var ki onlara en parlak zamanı yaşatacak bu adamın adı mukan kaanı bir sınavda geldi sadece göktürklere yani 1 göktürklere en parlak zamanı yaşatan devlet cevap nedir arkadaşlarım devlet hükümdar mukan Kaan'ı veya bir sınav sorusunda şöyle geldi İslamiyetin ilk yayıldığı yıllarda hangi Türk devleti Orta Asya'da hüküm sürüyordu Göktürkler haberiniz olsun tamam İslamiyet hangi yıl geldi Nazım L Nazım oruç tut Murat İslamiyet ne zaman geldi oğlum 610 ya ha 610 yıllarında hangi devlet var kardeşim Evet Göktürkler var Göktürkler hunlardan sonra Orta Asya'da tüm siyasi birliği ikinci defa sağlayan ve çok geniş bir imparatorluk kuran bir devlettir bunu bilelim Ha aralarında farklı hükümdarlar var mı var örnek tapo diye bir adam var tapo biraz farklı bir adam gitti budizme inandı e budizmde biliyorsunuz arklar işte savaşmayı biraz azaltıyor et yememeye azaltıyor an manizm de biraber çok ortak noktaları var Budizm kabul etmesiyle beraber halkıyla arası açıldı ve kurultayda görevden alınmıştır Demek ki tapok Kaan denen adamın budizme inandığını da ve bunun yüzünden de milletiyle arasının açıldığını da bilelim bir sınavda sor sınav sorusu oldu tapok Kaan dikkat bir sınav üniversite giriş sınavında oldu hatta öyle söyleyeyim KPSS'de bile değil tapo u da bu şekilde öğrenmiş olduk Peki Göktürkler zamanla Sizler de biliyorsunuz ki Eee İpek Yolu'na hakim olabilmek için ipekyolu'nda 4 tane devlet var sayalım bir zaten klasik Çin hemen Afganistan bölgesinde akun İran bölgesinde sasaniler ve Anadolu'da da Bizans var şimdi göklük ne yapıyor sasanilerle anlaşıp akun lı yok ediyor ve akun lın toprakları Bu iki devlet arasında paylaşılıyor Sınava girdin Göktürkler hangi devlette anlaşıp akuna son verdi cevap Sasani veya Göktürkler sasanilerle anlaşıp hangi devlete son verdi İpek Yolu mücadelesi cevap ne akun bakın bunu bilmeniz lazım Bak bu soruya dikkat bir gün sınavda yani geldi de şimdi kadar defalarca gene gelebileceğini düşündüğüm bir sınav tipidir ister agde İster KPSS'de Fark etmez Herhangi bir sınavda da gelebilir akuna göklük sasan işbirliğinin son verdiğini de bilin özellikle Batı kanalı sorumlusu sistemi yabgu'nun burada büyük faaliyetlerin olduğunu da söyleyeyim size değerli arkadaşlar bunu da bilin Tabii ki Göktürk Devleti hertürk Devleti gibi taht kavgaları Batı Doğu mücadeleleri Kut anlayışının getirmiş olduğu bu yöneticilerin tahta çıkmasındaki belirsizlikler yüzünden yine Çinli entrikaları yüzünden Doğu Göktürk ve batı Göktürk olarak ikiye ayrıldı doğu ve batı Göktürk Tabii ki Çinliler son verdi Bu arada şuna dikkat etmek lazım arkadaşlar 50 yıllık bir matem süreci var Matem süreci dediğimiz şu 50 yıl boyunca Türkler Çin esaretinde kalıyor Peki gelelim buraya E hocam biz yıllarca duyuyoruz Türk milleti Hani iki Türk bir araya gelince devlet kuruyordu hani şu oluyordu Hani bağımsızlıklarına bu kadar düşkündü Konar göçer yaşamın bir özelliği bunların düşkün olmasını sağlıyor bak Bunların hepsi tamam arkadaşlar Ara ara isyanlar oluyor bakın 50 yıl Esaretin ilk 10 yılında bir adam çıktı yanın 39 arkadaşına topladı Çin hükümdarına suikast düzenlemek istedi amacı Çin hapishanelerindeki Türkleri kurtarabilmek de Çin imparatorluğunda bir özelliği var Tedbiri kıyafet giyerek halkın içine karışıyor ve akşamlarda geri saraya dönüyor veya akşam çıkıyor sabah Sarayına geri dönüyor arkadaşlar gene bir akşam çıkacağı haberi alındığından dolayı Eee Kürşat ve Arkadaşları Kürşad ki bir prensin Oğur dikkat çuluk adındaki bir prensin oldur Kürşad o Şad herkese verilmiyor Tamam o yüzden beklediler beklediler beklediler bir anda Bir Yağmur fırtınası Ee hava karanlıktı sabaha karşı aydınlık oldu hükümdar da Çin hükümdarı da şeyden saraydan çıkmadı bunun üzerine ne yapacak Kürsat dediler ki arkadaşlar Bundan sonra yakalanırız yakalanırız ne yapalım Fırsat bu fırsat Ne yapalım ne edelim biz saraya doğru gidelim saraya doğru gid sarayda binlerce Çinli var doğru mu hani bir Türk filminde var ya görmüşsünüzdür s hane bir tane bizim frans M bizim Türklerden mi hatırlamıyorum bıçağı böyle sallıyor da bir Çinli perdenin arkasına düşüyor merak etme diyor sizlerden çok var diyor ya bir kişiden bir şey olmaz Aynen Z arkadaşlar o kadar fazlalar ki Eee Bizimkiler ok atıyorlar o Çinli kaynaklara göre 2400 2700 arasındaki bir çinlinin yok edildiğini söylüyor ama 40 kişi tabii ki En sonunda da hepsi öldürülecektir Ancak bu bir ayaklanmadır bu ayaklanmanın Türk tarihindeki en büyük olayı Türk tarihinin ilk milli İstiklal ayaklanmasıdır Kürşat ayaklanması dikkat ha Kürsat 40 kişiyle bunu başarabildi mi Hayır ama en azından ateşi yaktı sonra bir nişufu adında bir komutan yaptı Sonra birkaç tane daha ama hepsi başarısız oldu Neden başarısız oluyoruz biliyor musun la 40 kişi ne la 40 kişi ne içeride 2 milyon çinlinin içinde 2 milyon Türk yaşayacak topu topu 40 kişi ayaklanacak ya Böyle bir şey olabilir mi Bir de bağımsızlık için Neden Çünkü Çinliler öyle ayırmış ki peçene oğuza Oğuz'u Kıpçak Kıpçak işte Sabire sibir sibir Efendim gitmişler peçene bu şekilde örgütleyerek mesela Kürşat adam topluyor ya peçenek diyor ki Oğuz varsa ben gelmem o diyor ki o varsa ben gelmem e o yüzden 40 kişi toplanabilir İşte bu hileleri Çin'in Özellikle bu hilelerini yok eden ve Çin'de yetiştiği ve Çin'de doğduğundan dolayı da bu işleri çok iyi bilen ton yukuk adam ton yukuk adına bir adam bunu çözdü önce Türk milletinin kendi içindeki bu boylar arası kavgalara son verdi O yüzden batılı tarihçiler Alman birliğini Kuran bismark benzettiler O yüzden tarihte Türklerin bismark olarak geçen adam Vezir Tony kuktur İlk Türk tarihçisi ve yazardır çok bilgi ve stratejik bir insandır yani bizdeki kimlere benziyor değer arkadaşlar Özellikle büyük sş Devleti'ndeki Vezir Nizami mülk benziyor çok önemli bir devlet adamı Çünkü Çin'in çok hilesini biliyor zaten Orun abidelerin ilki kendi adına dikilmiştir kendi adına dikilen kitabeyi de kendi yazıp kendi çizdirmiş kendi yazmıştır öyle bir adam ya senin Vezir toy kuk ne yaptı bu adam önce birleştirdi Bir tane adam seçildi adam kim Sonuçta Kut anlayışına göre kuttan biri olacak tonu kuttan birisi değil o yüzden Kutluk Kaan belirlendi ve Kutluk Kaan ki kendisi onun abidelerine şöyle anlatır İşte onu anlatanlar Ken işte babam İlteriş Kaan İlteriş ne demek İlteriş Kutluk Kaan'a verilen unvanın adıdır Demek ki Kutluk Kaan ik Göktürk Devleti'ni kurduğunda hangi unvanı aldı İlteriş unvanını aldı dikkat Hatta onun orunu abidelerindeki sorusu geldi işte şöyle anlat şım Orun Abideleri ik göklük zamanında yazılıyor doğru mu Bilge Kaan kültigin ve Vezir Tonyukuk yazıyor bunları yazarken önce 1 göklük başlarlar ta geçmişteki hataları tekrarlar ve 2 Göktürk Devleti'nin kuruluşunu da şöyle anlatırlar işte babam İlteriş 17 er ile hareket etti Bak Kürşat gene iyi 40 bu 17 ama dedi ki dağdaki ovadaki bayırdaki herkesteki ormandaki yerdekine haber verdi O 17 Er 700 Oldu 77.000 oldu böyle gidiyor ondan sonra devleti kurdu O zaman 17 r ile harekete geçme sorusu Neyle alakalı almış kutluklar Devleti'nin kuruluşunun or abidelerindeki anlatış şekliydi bunu bileceğiz 2 arkadaşlar Kutluk Devleti kurulduktan sonra Bilge Kaan kültigin ve Vezir Tony hukukla alakalı evet biliyoruz Orun abileri ama bir adam var burada bu adam aynı mukan Kaan gibi mukan Kaan da demir kapıya ulaşmıştı Bu da demir kapıya ulaştı demir kapıya ulaşmak Eee hem manevi açıdan önemli bir yer hem de Türk milletinin gidebildiği bir nokta orası Yani en son oraya kadar varabiliyor mukan Kaan 1 göktü zamanında varmıştı ik zamanda da kapkan Kaan vardı ikisi de demir kapıya vardı önemlidir Çünkü demir kapıya varmak e en geniş sınırlara ulaşmakla neredeyse eşte bazı kaynaklar en parlak dönemi Bilge Kaan demiş olsalar da bile hani kutluklar la ilgili eski kitaplara bakıyorum web kitaplarına En parlak dönemi Bilge Kaan deseler de son zamanlarda O bilgi çıkarıldı Çünkü kapkan Kaan da inanılmaz bir adam bu arada İlteriş Kaan'ın çok ünlü bir şeyi var Eee kutuk Kaan biliyorsunuz Çin'den kurtuldu devletini kurdu ya gene Ötüken Merkezi k0 6 defa sefer yapmıştır Çin'e Bakın bir daha söylüyorum Kutluk Kaan ilk kurucusu İlteriş Kaan 46 sefer yapmıştır inanılmaz bir rakam bunu bir sınavda sordular Özellikle bu rakamlara dikkat edelim şimdi bu rakamlardan sizlere ü tanesini bilmenizi istiyorum hemen notunuzu alalım bir Metehan 26 Türk kavmini bir araya getirdi birinci bilgiyi yazdınız 26 Türk kavmi diyorsa hangisiyim miş Orta Asya'da ilk defa Türk birliğini Kuran Mete il teriş kanan kaç 46 46 defa Çin'e sefer yapmış Tamam İlteriş kanan ne yapmış 46 defa Çin'e sefer yapmış birazdan ileride bir sefer dah anlatacağım O Şimdilik yok ama şu ikisini bir yazalım Peki kutluklar devleti' arkadaşlar Çin son vermedi kutluklar devleti' Karluk E işte basmil Uygurlar birleştiler son verdiler Daha sonra 9 Oğuzlar olarak nitelendirilen Uygurlar Diğerlerine son verip kendi Devletlerini kurdular başkentleri Ötüken Uygurlar göklük derin devamı gibidir kelime manası akraba müttefik Çin kaynaklarında şahin gibi dolaşan hücum eden Savaşçı bir millet bakıldığı zaman değil mi yoksa Uygur kelimesi akraba müttefik şahin gibi dolaşan hücum eden manalara kullanılan bir kelimedir ama Ötüken merkezli olan bu devlet daha sonra Ordu balık adı verilen hepinizin bildiği adıyla Karabal Sagun denilen bir yere merkezini taşıyacak Çünkü o merkeze taşımayın bir sebebi var çünkü Uygurların kurusu Kutluk Bilge Kül kaan'dan sonra önce Devleti en parlak zamanını yaşatan moen chor geçecek moen çoran sonra bir adam gelecek Dikkat bu adama bu adam Türk tarihinde defalarca sorulmuş adı bögü bögü E hocam neyi var bu adamı ya bu adam bir loyang diye bir sefer yapıyor Çin'e Tibet bölgesine bu loyang seferini yaparken Bak şimdi adam artık kaçıncı seferi 1 mi 2 mi 50 mi 100 mü Kaç defa Ç Çin Almak kolay mı metan defa defalarca Çin'e saldırıp da niye vergiye bağladı Niye niye asimile olmamak için işte aynı mantık burada devam ediyor ama adam da bıkmış yoldan giderken böyle bir Tekke gibi yerden öyle anlatayım size böyle 4 tane be aslında 4 tane değil onlarca mani rahibi ain yapıyor ayin ayine denk geldi Ben bir oturayım bakayım ne dinliyorlar Bunlar millete o zamanlar dine meraklı arkadaşlar oturdu dinledi Şimdi şöyle bir olay var mesela bir turist gelse batıkent' Ostim'e bizim stüdyolara şimdi Bizimkiler yaparlar Kardeşim hani farklı bir dinden ya hani amacın Öyle olsa söylüyorum Ne yaparsın hemen İslam'ın güzel taraflarını anlatırsın İslam'ın şeyini anlat onu zorlamayacak şekilde önce bir kelimeyi şahadet getireceğim diye uğraşırsın doğru mu kardeşim Ondan sonraki o aşamalar ibadetsiz oraya gelmiş orada bu adamlar ne yapar adam savaştan geliyor Aa adam yorgun diyorlar ki efendim diyorlar Bizim dinimizde böyle savaş mavaş yok ne yok lan Savaş falan yok Adam nereden geliyor savaştan canına minnet millet kendine uygun din arıyor bütün mesele burada bögü Kaan dedi ki savaşmak mı yok et yemek yok sebze var tarım var mimari eser var Heykel var minyatür var O var bu var Efendim sana bir de Ayla Kün unvanı da verek ay bögü Kaan ol ne olacak dediler of mis gibi Bu arada ay ve kündekarı yetten halk anlamına gelirdi İslamiyet dön ancak burada buradaki künden kastedilen güneştir Ay ve güneş ikisine veriyorlar e mani zat kelime manası ay demek E sana bu unvanları da verelim E o zaman bögü kanan önceki alınan unvanlarla bögü kanan sonraki alınan unvanlar aynı mı Ay tengride Kut bulmuş Kün tgr de küt bulmuş Bunlar ne hepsi bögü kanundan sonraki değişme Çünkü Uygurlar manizm dini kabul ediyor senin bögü kanun denen adam doadan içinden 4 tane manir ibini alıyor ülkeye getiriyor ülkenin en büyük yerine Manastır yapılıyor Saraylar yapılıyor asın etrafına şehirler balık adı verilen şehirler inşa ediliyor e kardeşim her dinin kendine ait özellikleri var ya şimdi her dinin kendine ait özellikleri varsa bu Money bir adam Aslında dini kendine özel de E adam da ne yapmış kardeşim adam ressam diyor ki kardeşim benim dinimde herkes resim çizecek ister Cinali çiz ister yı şeydeki TRT'deki Bob gibi mütüş resim ama Çizeceksin E bu şart mı kardeşim her dinin kendine ait özellikleri var olduğu gibi manizm de var manizm de et yemeyi Yasaklıyor şimdi bak Dikkat şun Ben yıllardır hayvancılık yapıyorum hayvan ihraç ediyorum İpek alıyorum hayvanım Ben de Çünkü çok bol lan Hiçbir şey bilmesin atımı kesip yiyorum öyle Ama gerçekler var E şimdi bana diyor ki bir tane din ben sen bu dine gidersen ne yemeyeceksin kardeşim et yemeyeceğim ne yiyeceğim ben ot yiyeceğin He şimdi dikkat benim et yemeyi bırakıp ot yemem için benim tarım yapmam lazım Ben tarım yaparsam onun sulamasında tutup da Tohum atma m Tutun da ilacından Tutun da orada beklemem lazım Beklerken korumam için ev yapmam lazım Ev evleri birleştirdiği köy oluştu köyleri birleştirdi şehir oluştu işte tarihte tamamıyla yerleşik yaşama geçen ha tamamıyla derken gene Bozkurt kültürünü devam ettirenler de olacak Hatta iki farklı yaşam türü çıkacak Bozkırlı ve şehirli ama ilk defa bu anlamda yerleşik yaşama geçen balık adı verilen şehirler inşa eden evler inşa eden bunlara Ediz zev diyorlar e Bunları yapan Uygurlar e yerleşik yaşam Bozkır kültürüyle bir mi kardeşim yerleşik yaşamdaki insanlar bölgeden çıkamaz malını mülkünü bırakamaz Bozkır Öyle değil lan zaten Bozkır'da ne var bir de ne çadır var çadırı toplayıp gidiyor uygurlardaki bu değişim inanılmaz sonuçlar olacaktır Bakın ben sonuçlarını tek tek anlatayım köyler oluşturuldu balık adı verilen şehirler yapıldı Şimdi ev yapılıyor ev ev ev Mani ne demişti Ben bir ressamım herkes resim çizecek Ya kardeşim ben de atıyorum Haşa bir din yaratsa kendi kendime sallıyorum Ramazan İsm ben Sizce ben ne yaparım bir herkes tarih öğrenecek doğru mu kardeşim 2 Benim doğum tarihim 20.05 19980 Milat kabul ediyorum sıfır bundan sonra işleyecek gün isimleri günler benim kardeşlerimin isimleri haftaları babamın ismiyle annemin ismi Efendim aylar anneannemle Dedemler Oğlum ben bunu yapıyorum Ben ben bana ait değil mi ya uyacaksın Sen bana uyacaksın ben sana değil ki o yüzden Ramazan İsm dininin mantığını aynı manizm dini gibi düşünün adam Resim çiz diyor o zaman bu evlerde bu bu insanlar resim çiziyor ama nasıl resim Eskiden doğadan elde edilen kök boya bizim günümüzdeki badana gibi düşünme sen şimdi kireci vuruyorsun bembeyaz çıkartıyorsun arkadaşlar kök boya vurduğun zaman duvara çıkmıyor O yüzden Resim sanatında herkesin yapabileceği bir şey olmayınca bedizci adı verilen bir sınıf oluşuyor Bu Bedircan bir duvar 3 metre 4 metre buraya bir resim çiziyor Bakın bu resim ölen bir büyüğün resmi olabilir Efendim bir kahramanlık hikayesinin resmi olabilir genelde zaten öyle oluyor çocuklu bir aile resmi olabilir doğru mu şimdi diyelim ki ben evlendim Nazım YouTube'daki işte biliyorsun evlin ilk Bir senesi İlk 3 ay ilk 6 ay cicim aylar derler ya kavga Yok dövüş yok oradan balayına gitmişsin öbür taraftan gelmişsin daha yeni yeni tanışıyorsun arkadaşlar eve ilk tuttum ben uygurlarda yaşayan bir adamım ismim ay Ramazan tamam Ay ismi veriliyor ay Ramazan geldi tamam mı kardeşim Aygül diye bir kadın Onun da İsmi Gül olsun ona da baş ay ay gülle evlendi E şimdi ne olacak bir resim yapılacak değil mi şimdi resmi şöyle çizdiriyor Elimde bir tane mızrak tamam mı ön tarafta bir tane öküz bir mal yani hayvan Ben bunu tam böyle avlarken harika bir Tamam yaptı bedizci çok güzel de e kardeşim bu bedinin yapmış olduğu hayvan tablosu ilk aylarda ilk 6 aylarda hanımın gözüne bakmıyor ama hanımla kavgalar sıklaşınca geçim derdi başlayınca tarımdaki ziraatle dolu yağdı mahsul çıkmadı O oldu savaş oldu bitti derken sıkıntılar artmaya başladı evde kavgalar artmaya başladı Hanım Benden habersiz bedizci ii çağırdı yani ressamı dedi ki Ressam Kardeş ben artık bunun hangisinin öküz olduğunu anlamıyorum hangisinin öküz olduğunu anlayamadığım için bu resmi sil geri baştan bir resim yap dedi Bunun üzerine adam gitti O bedizci gerçekten duvarı ya yıkacak ya da tekrardan silecek başka bir şey yapacak ama bu resimin sonu yok o zaman duvar resimleri bak bizde de duvar resmi olmaz Bizlerde ne vardı hatırlayın halıların üzerine motif bugün hatırla bakalım Geyikli motif eski anneannelerimizin evinde hep halıya dokumadan kilimcilik bizde duvar Asır yere değil İnsanlar Türk milletini yanlış yerlerdeki olan çulla kilimi karıştırıyoruz kilimler genellikle nerededir duvarlarda hep geyiktir Türk milletinin motiflerinden bir tanesi kurttur kartaldır veya Genelde dindar insanlara Kabe'nin o şeyleri olurdu bizci kardeş Ne yaptı Aygül abla dedi Bak gene çizeceğim gene sıkıntı olacak Bence biz boş verelim gel ben ne istiyorsan Şura çizeyim bak duvar 3'e 4 bu 30'a 40 arada onda fark var Ben küçültüyor mantıken bu resm aynısını buraya çizmek demek Bunu minyatürleşmesi Türk tarihindeki ilk defa minyatür sanatını buldular doğru mu Ee Uygurlar harf hareketli matba dünyada ilk matb gene bizer bakma bakmazsa Çinliler baskı tekniğini bizden almıştır akapuntur çiçek tedavisi gene Uygurlar yaptılar çinmi akapunktur nerede Çin ya dünyadaki Çin vesikalarında bile uygurlardan bahsediyor akapunktur o çakra noktalarından tut da bugün zayıflamadan Tut ki bende yaramadı 5e yine taplı gene yok ama insanlar çok var ben görüyorum metabolizmayı hızlandırması doğru mu lazım birçok akapuntur faydaları var Devlet hastanelerinde bugün biliyorsun Buna geleneksel Tıp tamamlayıcıları Artık akapuntur devlet hastaneleri yapılıyor ki önemlidir de bunu da söyleyeyim size akapuntur çok faydalı ama bunu da Uygurlar bulmuştur bakın Çin vesikaları uygurları iş çiçek açısının ilk şeyi gene Uygurlar Uygurlar tıpta inanılmaz ilerlediler artı uygurlara derse harf hareketli matma Peki hepinize soralım mani dini diyor ki bana dua edin edek kaldırdım elimi İslam dininde nasıl kardeşim İslam dininin yani dünyadaki Hristiyanlık da Yahudilik de fark etmiyor elini açıp her yerde bakın her yerde kırda ovada Uçağa binerken yolculukta yoldan inmede her yerde ne yapabiliyorsun elini açıp Sen dua edebiliyorsun Ama uygurlarda manizm dinde böyle bir dua şekli yok burada dualar yazılı olarak veriliyor ne demek bu Hocam şöyle hemen Yazım ben bu arada Nazım kardeşim beni şu an karşıdan dinliyor kendisi askere gidecek 5 Nisan'da 5 miydi He Erzincan'a askere çıktı beni Erzincan'dan dinleyen arkadaşlar Adresi ver bakayım sen bu arada 59 Topçu Tugay 59 Topçu tugayında Ne oldun havan topu mu havan topu olarak asker bum Barajı oldu Evet şimdi diyelim ki Nazım ben sana Uygurlar deiz İkimiz de tamam Senin ismin Ay Nazım Benimki de ay Ramazan Şimdi ben diyorum ki Ay Nazım Efendim askere gideceksin hayırlısıyla gidip dönmeyi nasip etsin şimdi bak Ben bu duayı nazıma elden vermek zorundayım al Nazım he Allah Nazım Tamam Allah kabul etsin de tamam ben sana dua ediyorum ama sen mani etmiyorsun öyle şey olur mu Nazım da ne yapıyor değerli arkadaşlar bana bir başka duayı yazılı olarak veriyor Bu iki şeye sebep olur bir yazılı edebiyatın yazının kull konargöçer bir toplumdan yerleşik aşama geçmenin en büyük şeyi Çünkü Türk milleti yazıyı konargöçer toplum yapısından doı çok geç kullanmıştır Uygurlar bunu hızlıca açmıştır Peki sen bana o duayı da tekrar yazılı verirsen oğlum bunun sonu gelir mi ben sana ediyorum Sen bana Ed ben sana ediyorum sen bana bunun sonu gelmez o zaman dua kitapları çıkıyor İşte pamuk Yayıncılık biliyor yıll onların hepsi dualar toplanıyor tövbe istifardan tut da Salat Tefriciye kadar He o dua kitapları nerede basılıyor Başkan İşte o matbaalarda basılıyor işte mat bağcılık sektörünü ve kağıt sektörünü gelişti e Kağıt sektörü bu kadar gelişmişse mantıken paralar da kağıda dönüyor velayet işlemleri yazıyla olan işlemler vakıfname hepsi uygurlarda kağıtla yapılıyor o zaman uygurlarda Arkadaşlar dikkat ufacık Ufacık da kağıt basıyorlar Hani matbaada artık Kağıt deriz Ulan ne Bak ne Bak ne bak Çin'de de ekonomik bir kriz var Çinli tüccarlar borç istiyorlar Biz borcu nasıl veriyor biliyor musun faizle faize borç veren ilk milletlerden bir tanesi de Türk milletidir Uygurlar bunlara çek veriyor senet veriyor bono yapıyor karşı tarafa bunları veriyor faizle borç veriyor lan bu ne bankacılığın temeli o zaman Türk bankacılığının temeli gene kimin zamanında atılmış Uygurlar zamanında E senin bu Uygurlar dediğin nasıl bir medeniyet olduğunu anladın mı Sen sadece dua kitaba mı basıyorsun ya birçok hikaye kitabı Kahramanlı kitabı destanları yazdı hale getiriyorsun töreleri yazdı hale getiriyorsun e bunlardan senin baskı dediğin günde Şimdi biz bir AGS tarih soru bankamızı gönderiyoruz bir günde 5000 tane basılıyor ertesi gün kapağa takılıyor ertesi gün satışa sunuyor öyle mi harf hareketi böyle dü gibi tek tek E bu çok zor Evet çok zor zaten o yüzden senede atıyorum ayda 50 tane üretiliyor bu çok değerli az olan şey değerli olunca bunu da korumak ihtiyacı hissediliyor böyle bir odaya her basılan kitabın bugün kültür Bakanlığına nasıl gidiyorsa Uygur Devleti alıyor Bunları tek tek tek tek koyuyor ve bu kitaplar değerli arkadaşlar Böyle bir korunaklı yerde kütüphaneleri oluşturuyor bu kütüphanelerde öğretmenler geliyor isimleri bahşı bu bahşı dediğimiz öğretmenler geliyor O kitaplar tek tek okuyor bizim gibi bilinçsiz adamlar da geliyor öğretmenim böön canlı ders var mı diye soruyor Ondan sonra oturuyor o adam o kitabı ona özetini soruyor 100 Temel Eser uygurlarda anladın oturuyor soruyor E tamam da bazı şeyler bir hocanın anlatıp sadece öğrencinin dinlemesiyle tek bir duygu organının kullanması olmaz ki öğretmen özellikle diyaloglarda iki kişiyi ortaya çıkarıyor İki kişi ortaya çıktı hop oyun ortada oyun oynadı tiyatro iki kişi ne yaptı değerli arkadaşlar pandomim sessiz Şan Opera gene Uygurlar Ya bunlar yerleşik yaşamda olur yerleşik yaşamda olan şeylerden bahsediyorum ne demek istiyorum Uygurlar sorunun en fazla geldiği yerdir bir medeniyettir ve Uygurlar zamanla değerli arkadaşlar moğolları çok etkilemiştir şimdi beni bir dikkatli dinleyin Moğollar biliyorsunuz hepinizin söylemeye gerek yok çok yıkan yıkan Medeniyetleri yok eden kendinde medeniyet kurmayan bir topluluk Ancak bu topluluk uygurları böyle kullanmamıştır uygurları katiplikte tercümanlıkta özellikle devlet işlerinde ve yazışma işlerinde çok kullanmışlardır Uygurlar moğolların içine girdikten sonra moğolları derinden etkiliyor Hatta Moğollar hitap ederken uygurlara özellikle uygurdan moğolların içinde yaşayan Uygur kökenli devlet memurlarına benim hocam diye hitap etmişlerdir Ben 2014 senesinde bu kanalı kurarken Öylesine benim hocam ismini keyfi atına koymadım benim hocam adı Moğol kademelerine Moğol devletin içinde Uygurların devlet memuru olanlara moğolların hitap şeklidir benim hocam Hiçbir hocayla hocayla alakası yok yani Anlaşıldı mı devlet memurlarına Biz benim hocam diye hitap ediyor bugün hocam kelimesi günümüzde herkese kullanılan bir kelime Yani biz tanımadığımız insana da hocam bir bakar mısın doğru mu Bizler de genelde bize şim Instagram'dan günde yüzlerce mesaj geliyor Ne diyorsun hocam diye hitap ediyor e Hocam ben Hoca değilim Tamam da bu hitap olmuş ben seni bilemem 2 yıllık mısın 4 yıllık mısın lisans mezunusun lise mezunusun ben bilemem biz herkese hitap Şeklimiz ne olmuş ondan dolayı hocam öğrencin Ne olmuş bize o da hocam olmuş benim hocam ismi de buradan geliyor değerli arkadaşlar bunu da size söylemiş olayım Anlaşıldı mı Uygurlar ha uygurları kim yok etti bu sefer Çin yok etmedi dikkat uygurları Kırgızlar yok etti ya senin Kırgızlar dediğin dünyanın en uzun canlı Destanı olan manast destanının sahipleri Aslında ilk Göktürk kitabelerinden yani Orhun abidelerinden daha önce olan Yenisey kitabelerini yazanlar gene kır kızardı ancak Yenisey Kitabeleri şöyle değildir yani bir uzun cümle aynı oğrun abidelerindeki gibi cümleler yoktur kesik kesiktir Han Ali ata Bah kesik kesiktir yani sınıflardaki o neydi fişler gibidir o yüzden Bir edebi eser sayılmaz Ama unutma şeylerden daha eskidir o zaman yeni sey kitabil eşleştirmede Kırgızlar olduğunu bileceğiz manast Destanı Kırgızlar olduğunu bineceğiz Kırgızlar Cengiz ana yani moğollara itaat eden ilk Türk devletidir bak devletidir lütfen unutma 2 karluklar Cengiz ana itaat eden ilk Türk topluluğu bak bak biri topluluk biri devlet Ya karluklar Ya Ya şu karluklar niye bu kadar az işlenir niye bu kadar az Sorulur Vallahi anlamıyorum ya senin karluklar var ya bir İslamiyet'i kabul eden ilk Türk boyu topluca 2 ileride Karahanlılar Devleti'nin kuruluşunda büyük rol oynadı Karluk Yağma Çiğil tuhsi D Türk boyundan biri 3 dikkat y Talas Savaşı yapıldı biraz da Tabii bizim karluklar da akıllı savaşın 4 günü girdiler baklar şey eee Abbasiler çinlileri yeniyor durun kardeşlerim yetiştim diyerek geldi lan zaten bıraksan Abbas içini yenecek ama orada ne yaptı karlıklar 4 gün savaşa dahil oldu ki bilerek bekledi şimdi ö t Çin kazansa ne olacak ya da tam tersi olacak y bir şey beklediler ve karluklar değ arkadaşlar Talas Savaşı'nın kazanılmasında büyük rol oynadılar karluklar dikkat son 67 sınavda en az iki sorunun geldiği devlettir niye Devlet diyorum Bu arada bir dönemde devlet kurmuşlardır yani genelde He topluluk topluluk diyebiliyoruz ama çok az bir kısa Sürel de devlet kurduğunu da bilelim karlukların Ha yok bu daha fazla Bak şimdi türgiş Türgişler nerede kardeşim Türgişler ikinci göklük derin devamı gibi nitelendirilen hatta göklük lle çok büyük akrabalıklar olan bagat Arkan adında bir adam kendi adına para bastırmıştır suluk Kaan zamanında emevilerle büyük mücadeleler veren bir devlettir Türgişler akun Ya diğer adı eftalit duymadın mı iki sınav geldi şimdiye kadar eftalit kime deniyor a akun eftalit asam sülalenin adıdır Oradan gelir ismi onu da söyleyeyim akun Göktürk Sasani işbirliği sonucu yıkıldı burayı ısrarla kalınca çiziyorum hala lütfen burayı unutmayın değerli arkadaşlar bakıyorum tabgaç başkırt kimek Oğuz zaten Oğuz'u burada İşlediğim için anlatmıyorum Bunlar da seçenek devletidir ne demek seçenek seçeneklerde yer alır ama şimdiye kadar sorusu şu kadar yerden gidip kime sorarsan yani gidelim hep beraber ösym'yi birlikte protesto edelim olacak iş değil soru sorulacak yer değil onu anlatmak istiyorum Göktürk Hun Hazar Karluk uygurdan buralara asla soru gelmez buradan Çıksa bile Zaten kültür medeniyete geliyor Bu arada AGS gibi az sınav sorulu olan yerlerde tarih açısından genelde kültür medeniyetler Medeni kısımları biraz daha hep gördüğüm kadarıyla daha fazla sorulmuş ama bu değildir ki şu anlattığım yerlerden bilemiyorum ben de sizin gibi ilk defa bu sınava Hazırlanıyoruz bu sınava her yerini her noktasını anlatalım ki sınavda 10A 10 yap zaten bu sınava ezber mantığıyla bakmıyoruz Benim hiçbir zaman derdim ezber de beni ilk defa izleyen Arkadaşlar yeni alışacaklar Ama zaten yıllardan beri bilenler biliyor ilk defa arkadaşlardan sadece şunu rica ediyorum ikinci videonun sonuna kadar dayanman lazım ikinci videodan Sonra sen bana ben sana alıştıktan sonra ondan sonra ne oluyor arkadaşlar arkadaşlar çorap Söküyor gibi geli zaten topu topu 10 adet video var 10 adet videodaki hedefimizi zaten belirledik 10 tane olacak şimdi burayı bir tekrar yapalım mı kardeşim hemen gelelim şöyle hadi bakalım Kırmızı almayalım siyah alalım Ç kırmızı zaten şey bakalım bir göklük kurusu kimdi kardeşim buik buan lakabı ne İlkan kime karşı ayaklanıp kuruldu avarlara merkezlere Ötüken Batı kanadı sorumlusu amcası kim İstem Haser anlaşıp kime son verdi akuna Son verdi bizans'ta ilk diplomatik elçi gönderen devlet yine arkadaşlar e Göktürklerde neden sasanilerle anlaşma klara son verdikler sasaniler karşı da Bizans anlaş nasıl anlaşacak Elçi Gönderdin gönderdin bizden manyak gitti onlardan zemer Kos geldi Böylelikle ilk diplomatik faaliyet başladı mukan Kaan en parlak zaman tapo Kaan halkıyla ters düştü Budist oldu peki sonra ayrıldılar ama 50 yıllık bir Esaretin son sonunda As öncesinde o içinde Kürşat ilk Türk milli İstiklal ayaklanmasına başladı Başarılı oldu mu Hayır ama başarılı olan kim oldu Kutluk Kağan dikkat senin Kutluk Kaan'a Devleti Kuran derleyen toplayan anlamına ne verildi İlteriş kaç sefer yaptı Çin'e 46 Peki en parlak dönemlerden biri Bilge Kaan ve ne kabul edilir kapkan Kaan kabul edir Vezir tonyukuk'un önemi ne batılı tarihçiler Türklerin bismarkı der çünkü Vezir Tony olmasaydı bu ayaklanma mümkün değildi yani Kutluk ayaklanmasından bahsediyorum Peki burad en önemli özelliği ne Orhun Abideleri hangi devlet zamanında dikildi ik Göktürk zamanında dikildi Uygurların diğer adı ne son zamanlarda çok fazla geliyor 9 Oğuz Diğer adıyla 9 diye gelmez tokuz Oğuz diye de gelebilir fark etmez tokuz dediğimiz 9 Yani bunu bileceğiz 2 kelime manası ne demekmiş akraba müttefik şahin gibi dolaşıyordu ne yapıyordu hücum ediyordu Kurucusu Kutluk Bilge Kül Dur şimdi kuruculara beraber bir daha bakalım Asya Hun devletinin kurusu teomandır 1 göklük devletinin kurusu Bumin kaır 2 göklük devletinin kurusu Kutluk kaır Uygurların Kurusa Kutluk Bilge Kül kaır doğru mu peki böyle kül mül Kaan maan giderken bögü Kaan zamanından itibaren manizm kabul edilmesiyle beraber hükümdarların başlarına ve Kün Kün Burada iki anlamdadır Kün hak demektir Ama buradaki Kün manizm geçen bir kelime Farsçadan Yani soça diyeyim oradan geçen bir kelime de Güneş anlamında kullanılmaktadır onu da söyleyeyim Evet en parlak dönem bir sınavda geldi Uygurlar En parlak dönemi ne zaman cevap moen çor haberiniz olsun Buraya da yazıyorum bakın bunun önemi neymiş en parlak dönem dikkat edelim bögü Kaan itibaren manist olundu manist olunca hükümdarların başına ay ve künün geldi resim sanatı ondan dolayı maniden dolayı ge ressamlara ne isim verildi Bediz şehirlere balık tarım yapıldı mimari yapıldı neye geçildi yerleşik yaşama ilk örgün eğitim resim sanatından minyatür Opera Şan kağıt para Çav ortay yun tiyatro matbaa basıldı dua kitabından hariç her kitap bunlar nerede saklandı kütüphanede fresko duvar resmiydi faizle borç para verdik ne yaptık bankacılık sistemini kurduk doğru ilk Vakıf örneklerine çocuk velayetnameler miraslara ilk nerede rastlıyoruz gene uygurlarda dikkat Uygurlar en çok moğolları etkiledi Moğollar da Onlara hitap ederken benim hocam diye hitap etmişlerdi dikkat Yenisey Kitabeleri ile Manas Destanı kime aittir kırgızlara Cengiz ana itaat eden ilk Türk devleti lütfen ifadeye dikkat Devleti diyorsa Kırgız topluluğu diyorsa Karluk karluklar zaten Karluk kelime manası kar yığını demektir Arkadaşlar onu da söyleyeyim dikkat Talas Savaşı'nda Abbasilerin yanında yer alıp Çinlilerin savaşı kaybetmesine neden oldu İslamiyet'i kabul eden ilk Türk boyuyordu Karahanlar Devleti'nin kuruluşunda da etkili oldu Türgişler kendi adına para bastıran ilk Türk hükümdar bagat Arkan Peki suluk Kaan'ın özelliği ne emevilerle mücadele edip Orta Asya'nın bir süre İslamiyet'i girmesini engellemiştir Peki akun diğer adı ne eftalit özelliği ne Göktürk sasan işbirliği sonucunda yıkıldı Bu arada bir şeye dikkat edelim akun değerli arkadaşlar komşu bir ülke olan sasanilerde çıkan bir isyan var mazdek diye çok ünlü bir isyandır bu bu mazdek isyanı hükümdar bastıramıyorum sorusunda geldi mazdek isyanını bastıran Türk devleti Hangisi akhunlar doğru mu kardeşim Evet bunlar da neydi başkırtlar Rusya Federasyonu içinde yaşar oğuzları dahaa evvelden anlattık kim ekler ve tabgaçlar da arkadaşlar seçenek Devletleri olduğunu da unutmayalım şimdi buraya doğru geldik doğru mu Nazım ilk ü tane sütun bitti tekrarını yaparak geldik bu anlattığım benim siyasi tarih kısm ne kadar sürdü Murat söyle bakalım hemen bir siyasi tarih Bu arada genel tekrar dediğime bak o genel tekrar değil sadece yazı yok yani yazı tahtada var sadece o da kısım başlıklı Siz Video ders notundan harital tarihten veya AGS Eee konu anlatımından muhakkak takip ederek gelin değerli arkadaşlar çok önemli benim Özellikle işaretlediğim yerler Eee veya cümles söylediğim şeylere dikkat etmek de lazım yani toplamda ne kadar 3 saat 3 saat olmaz ya 3 saat ne yapı He 3 saat 2 saat 15'te gayet yeterli gayet güzel yani daha ne olsun şimdi bundan sonra kültür medeniyeti ile devam edeceğiz arkadaşlar hemen Ne yapıyoruz hemen 10 dakika mola veriyoruz bu son molamı diı Ondan sonra mola vermeyeceğiz video şeyi anlatacağız tekrar anlatacağız soruya geçeceğiz arkadaşlar soruyu da akıllı tahtada çözeceğiz şimdi ne yapalım Bir 10 dakika bir mola verelim 10 dakika sonra ise tekrar buluşalım lütfen ama lütfen bir daha uyarıyorum molayı uzatmıyor artı artıya geliyorum Bir videoyu gün içinde bölün ertesi günlere bölerek değil Evet gün içinde üçe bölebilirsiniz de Bunda bir sıkıntı yok ama ertesi günlere bölerek gelirsen videolar sana ızdırap gibi gelmeye başlar Çünkü bitiremezsin sınav süreci yaklaştıkça Eylül ayında değilsin ki sen ya sen nisan ayında mayıs haziran temmuz sınavın var senin o yüzden ne yapacaksın hızlı hareket edeceğiz Evet 10 dakika Ar ız var 10 dakika sonra görüşürüz Evet geldik İslamiyet öncesi kültür ve medeniyetine Bu arada şunu da söylemek lazım Nazım Murat ve YouTube'daki tüm arkadaşlar az gelen tarih sınav sorularında muhakkak ki kültür medeniyetten daha fazla soru gelmiş ne demek istiyorum örnek bir sınavda tarih dersi var 5 soru geliyor arkadaşlar burada genellikle siyasi tarihten değil de kültür medeniyetten geliyor Tabii bunun garantisi hiçbir zaman yok Sonuçta konu müfredatı belirlendikten sonra siyasi tarihten şu ana kadar anlattığımız yerden isterse kültür ve medeniyetten soru geldiğini g Ha normalde ne olması lazım sınavın adı genel kültür se buradan gelmesi lazım bak normali Doğrusu da bu zaten İşte biz bunları şimdi kültür medeniyet kısmında tek tek işleyeceğiz başlıyoruz neyle devlet yönetimiyle ya bir devlet il diye biliyorsunuz veya el derler günümüzde de var Ele Güne Karşı diyoruz mesela el genellikle Şimdi farklı anlamlarda kullanılıyor el il Devlet demek Arkadaşlar bir şey söyleyeceğim Ya arkadaş bir devletin oluşturması için bir devletin bağımsız olması lazım onu oluşturacak halk olması lazım Onun sınırlarının coğrafyası olan ülke olması lazım teşkilat olması lazım Ya bunlar olmadan nasıl devlet olacak ya Ama buradaki en büyük kritik yer oksızlık adındaki bir kelimedir oksızlık 2022'de çok üzerine vurmuştuk o sene sınav sorusu olarak geldi bakın agsiad ik sen 3 sene 4 sene geriye giderek soruya bakıyor ama agss için bu ilk defa yazılıyor ne demek istiyorum oksızlık Aynen bir daha gelebilir oksızlık bağımsızlık demektir dikkat O yüzden Bu kelimeye bir daha denk geldiğimiz zaman yapacağınıza canı gönülden inanıyorum Peki hükümdar neyle belirleniyor Gök tanrının bir şeye hükümdar ve ailesine ve onun erkek çocuklarına geçen Devleti yönetme etkisine Kut diyoruz Kut Saadet anlamına gelir baht anlamına gelir İkbal anlamına gelir tamam Bakın kutun birden fazla da anlamı var ya senin dediğin Kut her ailede olmaz ki Nazım var mı sizde Kut var mı Murat sizde Kut Bizde de yok arkadaşlar Kut Osman oğullarında Osmanoğulları sülalesi doğru mu bakıyorsun değerli arkadaşlar İslamiyet öncesinde hunlarda tuku Göktürklerde Aşina veya Börü ve buraya bakıyorsun Değerli arkadaşlarım Uygurlar da yağ Akar Demek ki bu sülaleler ve bu sülalenin erkek üyelerine veriliyor oam hükümdar olunduktan sonra bir hükümdarın temel görevi devletin bağımsızlığını korumaktır bu birinci zaten 2 kurultaya başkanlık etmektir 3 anlaşmalar imzalamaktan hayvan sayımını ve vergi tespitini yapmaktır 5 hükümdar nedir Görevi hükümdar değerli arkadaşlar anlaşmaları yapması beklenir 6 hükümdarın temel görevlerinden bir tanesi töreleri uygulaması beklenir ya hükümdar her şeyde o var her şeyde ama yetkileri sınırsız değil Kurultay onun yetkilerini sınırlandırıyor yeri gelince kurultayda anlatacağım o zaman hükümdarına birçok görevi olduğunu da bilelim kıymetli Dostlar Bu arada hükümdarlar kurultaya töreyi getirir kendisi Töreye Uymazsa da görevinden alınma ihtimali vardır O yüzden şakası yoktur Töre kısmında anlatacağım geldim buraya hükümdarın sembol ve unvanları ya bir şey söyleyeceğim şimdi benim hükümdar olmam Nazım da halktan biri ya Nazım Senin kullandığın da benim kullandığım aynı olursa nasıl Sembol olacak bu Nazım yurt adı verilen bir çadırda kalırken Ben daha büyük ve süslü bir çadır olan otağda kalıyorum otağda E o zaman aynı değil efendim Nazım ne kullanıyor mesela Nazım'ın ordusu var mı yok ama benim ordum var Nazım evde kanepede oturuyor ben örgün denilen tahtta oturuyorum Nazım alarmla uyanıyor Ben dokuz kere nevbet davul çalınıyor aynı mı değil O zaman sadece hükümdara ait olacak yay onun kullandığı Yayla Benim kullandığım yay aynı değil değerli arkadaşlar nazımda çakı var çakı bende Kama var bıçak daha büyük nazımda Kemer var Tamam ü delikli kemeri var Hangisine uyarsa onu tak bende Kemer dedin bir altın kemer gibi düşünün değerli arkadaşlar sadece bana a sadece hükümdara Bulunur o zaman bak bu bir semboldür sembollere dikkat Nazım sende tu var mı kardeşim sende atın kılı var ama benim atın kılından Bir Sancak yapıyorum kendime bayrak var O bana ait senin var mı sana ait bir şey mi Hayır İşte bunlar hükümdarın sembolleri Peki bir şey söyleyeceğim ben bu semboller arasında hutbe Dedin mi dedin mi Murat dedin mi Murat Evet ve hayır kelimeleri türetildi kardeşim söyleyebilirsin peki tıraz dedin mi Berat dedin mi hilat dedin mi L bir demedim ki o zaman Bunlar İslam'la geliyor Aşağıdakilerden hangisi hükümdarın kullandığı is eki sembollerden biri değildir Ya cevap hutbede ya tzd ya hilat ya Berat başka olmaz zaten Peki hükümdarın kullandığı unvanlara bakalım Han Hakan Kaan İlteber İlteriş İlbey şanyu tanhu yabgu yabgu Batı kanadı sorumlusuna verilenden yabgu Bumin Kaan istemi yabgu amcasıdır o bak Batı kanadı sorumlusuna yabgu unvanı verildiğini de söylemiş olalım peki Sultan dedin mi padişah dedin mi E demedim Demek ki bunlar neyle gelmiş İslam'la gelen şeyler o zaman sınavda Lütfen dikkat bana İslamiyet öncesindeki bir sembol mü soruluyor Müslüman olduktan sonraki bir sembol mü soruluyor şimdi bunlara dikkat edersen sınavda yaparsın ya ben zaten rahatlıkla da yapacağınıza da inanıyorum Peki Gök tarnı hükümdarı dört yetkiyle donattı Aslında Eskiden 3 işiyordum da sonuncusunu da ekledim bilerek 4 olsun Çünkü akademik kaynaklarda 4E Ç yani 4 gözüküyor Hani yeri gel yen onu da anlatayım hükümdarın Gök tanrı tarafından belirlenip bir aileye Devleti yönetme yetkisine kut denir Kut siyasi bir şeydir Peki Kut anlayışına göre hükümdarın ölümünden sonra ailenin tüm erkek üyelerine Kut geçtiği için kanında Kut olduğu için o zaman ne olur ister istemez onların hepsi tahta eşit şekilde hak sahibi olur amca yiğen Dayı Teyzeoğlu Dayıoğlu E bunların hepsi o zaman savaşır Evet o yüzden zaten tat kavgalarına sebep olur tat kavgalarına sebep olan ne ölümünden sonra hükümdarın yerine geçecek kişinin belirsizliği biz buna veraset anlayışındaki belirsizlik veya düzensizlik diyoruz o zaman kutun bu getirmiş olduğu bu düzen tat kavgalarının çıkmasına ve devletlerin kısa ömürlü olmasına yol açar Peki hükümdarlar doğar doğmaz küç doğar küç ne demek hocam küç güç yani Nasıl hocam Mesela biz doğduk doğumumu ele alalım doğduktan sonra değerli arkadaşlar diyelim ki 1 yaşına kadar annemizi emz veya süt annemiz emzirdi sonra dönüyorsun 2 yaşında işte babıldamak konuşmaya yeni kelimeler çıkartıyorsun 3 yaşına geliyor 4 yaş zaten kendini bulana kadar ben kendimi 30'da buldum Sen kaçta buldun kardeşim yani erkek zaten 13'te ergenliğe bir giriyor 30'da çıkıyor şimdi şurada şu olaya dikkat onlar da öyle değil diyorlar ki Mete doğdu motun yani metan doğmuş doğar doğmaz konuşmuş bak hele Ee 3 3 aylıkken koyuna binmiş 6 aylıkken ata binmiş 1 yıllık Ken Kımız içmiş o Ya oğlum böyle bir şey yok ya ama burada ne var hükümdarın askeri yeteneklerin Allah tarafından yani Gök tanrı tarafından verildiğini anlıyor Buna da ne demişler küç demişler yani bu çocuk hükümdar olacak belli Bak burada da çocuk var burada da çocuk var ama bu çocukta diğer özellikler yok bunda olduğu gibi metan ne diyor ıssız ovalarda büyüdüm koyunlarla koyunlar sırtına bindirilerek büyüdüm niye at alıştırılan diye koyun attan daha kıvraktır koyun attan daha o yüzden o dengeyi öğreniyorlar koyunun sırtında anlaştık metanın ünlü sözüdür Çin imparatoruna E peki bakıyorsun E bir de ülüş var Diğer adıyla ölük ne demek Bu ekonomik bir refahın iktisadi bir rahatlığın Gök tanrı tarafından hükümdara verilmesi hükümdarın da her boya eşit mesafede nüfus azlığı ve çokluğuyla adaletli davranarak pay vermesidir ülüş bak Orun geldi o geldi bu geldi ülüş gelmedi ülüş dikkat bir gün ülüş veya ülüklü leşmek Ya yok mu hatırla misket oynuyorduk kardeşim hadi üleşim derdi ne demek o paylaşalım ülüş ülüklü diye bir kavramın olduğunu da asla unutmayacağız şimdi gelelim yarlığa son ik yıldaki yapılan tüm sınavlarda yarlık sorulmaya başlandı yarlık Gök Tanrıdan gelen ilahi emirlerin Kaan tarafından halka ulaştırılması Aslında Osmanlı'daki fermanın bir benzeri Kaan ile Hatun buyurur ki diye başlayan şeyin adı yarlığı dır değerli arkadaşlar yarlık da töreler düzenlenir Gök Tanrıdan icazet alınmış da bu Gök tanın bir sözüydü gibi söylenir falan o yüzden yarlığa dikkat son zamanlarda iki sınavda gözüme çarpıyor yarlık O yüzden Göktan hükümdarı dört yetkiyle don attığını da söylemiş olalım Normalde 3 iş diyorduk Bir tane de biz ekledik 4 oldu gelelim devletin sürekliliğini sağlamak için ya devletler hedef koymadan devlet olur mu ya hedefsiz devletler her zaman yıkılmıştır Hedef koyacak şimdi diyorsunuz ki hocam Türkiye cumhuriyeti' hedefi var mıdır olmama şansı yok sıfır Amerika'nın nasıl hedefleri varsa İsrail'in nasıl hedefleri varsa Türkiye Cumhuriyeti'nde muhakkak hedefleri vardır ha zaman ulaşır çok zamanda ulaşır E bu da kolay değil İslamiyet önces Türk cihan hakimiyeti var cihana Eskiden Acun derlerdi Acun Acun dünya demek Cihan demek Peki bir şey söyleyeceğim Türk cihan hakimiyeti ne demek ya Her dünyayın dünyanın tümü Benim idarem de yönetilen Bak bu Kolay mı o zaman seni sürekli göç edip farklı milletleri bulup kendine bayrağın altına toplaman lazım Peki bunu yaparken bu toplumları nasıl yöneteceksin adaletle Buna da ne diyorlar nizamı Alem tüm altındaki toplulukları adaletle yön yönetme anlayışına nizamı Alem peki bunun için şunu koyamam Ben gideyim de avustralya'yı fethedeyim Türkiye Cumhuriyeti için konuşuyorum diyebilir miyiz Murat diyebilir miyiz Türkiye Cumhuriyeti Suriye'yi hedefe koyabilir ermenistan'ı hedefe koyabilir Yunanistan'ı koyabilir Neden Çünkü sınırında yakınında sen onları İlhak edebilirsin veya onlar seni İlhak edebilir güçsüz olursan ne demek istiyorum Türkiye Cumhuriyeti Avustralya hedefe koyabilir miyim Türkiye Cumhuriyeti diyelim ki Hindistan'ı hedefe koydu dedi ki ben Hindistan topraklarına erişemiyor Peki Hindistan arasında ne var İran var Afganistan var dibinde Pakistan var Yani demek istediğim hedefi koya koya gideceksin o zaman bu hedefe varıldığında tekrar hedefi ileri koymaya Kızıl Elma denilir uzun vadeli stratejiler deir devletlerin uzun vadeli politikaları dır Yüzyıllık hedefler didir işte Kızılelma dediğimiz olay da budur değerli arkadaşlar o zaman Türk cihan hakimiyeti mefkuresi tüm dünyayı Türkler yönetsin bunu yönetirken toplumları adaletle yönetsin Nizam Alem ve hedefi koya koya gitmenin Adı neymiş Kızılelma örnek Fatih Sultan Mehmet İstanbul'a aldıktan sonra hedefini Belgrad koydu Belgrad da alınca ne koydu Viyana koydu Demek ki viyana'yı da alsaydık nereyi koyacaktık Belki de sarıyorum başka bir yeri koyacaktı Demek ki biz buna Kızılelma diyoruz Anlaşıldı mı bütün mesele ü tane de önemli şey var peki ilk defa Asya hunlarında görüldü Mete Han ortada durdu Ah Metehan metan ortada orada durdu ikiye ayırdı Devleti Bu arada devlet çok büyük asun devletinin haritasını inceleyin elinde haritalar tarih kitabı olanlar görecektir Göktürkler ve asy onları Gerçekten çok büyük devletler ikiye ayırdı Mete burada duruyor ikili teşkilat yaptı Ortada da kendisi var Sonra bu durum kalktı ortadan göklük derden itibaren şöyle oldu sağ sol doğu batı kuzey güney diye ayrılmaya başladı ikili oldu Ancak Doğu kutsal güneş doğudan doğuyor Doğu kabul ediliyor çadırların yönü doğuya yönelik batıda da kardeşi veya fark etmiyor akrabalarından biri örnek amcası istemi yabgu bum kana ikili teşkilat yaptı dikkat ikili teşkilatın zararı mı var yararı mı Yah kocaman Bozkır toprakları adam istiyor ki yönetimimi ben rahat yapayım ama tamam da Çin gazı veriyor Çin gazı veriyor kime veriyor gazı doğuya verecek hali yok batıyı doğuya kışkırtıyor Neden Çünkü Batı içişlerine serbest olsa da dış işlerinde Savaş açma Barış yapma bilmem ne hepsini doğudan izin almak zorunda Federatif Devlet anlaşıyoruz Çin geliyor istemi yabgu ya sallıyorum ya diyor bir şey anlamadık diyor Buyur diyor ya sen bunun amcası değil mis sen bundan büyüksün diyor Nerede görülmüş diyor yeğenin diyor amcasını yönetti bak fitneyi sokuyor günümüzde de var ya Yeğenler amcadan büyük olan yeğenleri var biliyorsun değil mi başkan yeğen amcadan büyük ama gene ona amca diyor aynı mesele ya ya diyor Kardeşim sen koca amcasın diyor Ne işin var senin diyor şurada yerine tabi olunur mu diyor gazı ver kıymetli hediyeler lüks eşyalar kıymetli atlar E adam ondan sonra orduyu kurup Çin destekli doğuya saldırıyor O zaman ikili teşkilat Türk devletlerinin yıkılışında etkili midir Nazım etkili midir YouTube'daki Evet duydum hepinizi Hoca görür Hoca görür Bak bunu hiçbir zaman unutma benim burada bir kamera kadrajına ders anlatmam bizi görmüyor anlamı taşımıyor değerli arkadaşlar Hoca görür gelelim devlet görevlerine bir arkadaşlar İslamiyet Öncesinde bir hükümet var bu hükümete a yüki denir 9 kişiden oluşan bakanlardan oluşur Bu Bakanlara da buyruk adı verilir Tamam hükümetin adı ayuki bakanın adı buyruk e mantıken hükümet varsa Başbakan da vardır Bunun da adı aygucı senin aygucı dediğin adam bir günümüzde kullandığımız Başbakan eski adıyla İslam tarihinde Vezir Burada da ismi aygucı bu aygucı en önemli özelliği kurultayda hükümdar yokken kurultayı yönetir kurultayı aygucı dediğim Başbakan Diğer adıyla üg üge Tamam E peki bir soru ya sizin bu aygu dediğimiz hükümet dediğimiz buyruk dediklerimizden başka var mı var ağırlığı ağırlığınca altından aklınıza gelsin hazineden sorumlu tamgacı ya Damgacı Mühürdar yazı işlerinden sorumlu tudun vergi memuru Vali hem vergi memurluğu yapar hem Valilik yapar bakın Ne kadar farklı şeyler var Tigin e Tigin biliyorsun hükümdarın oğlu Prens Peki bir şey söyleyeceğim Bu prensler devlet yönetimi tecrübesi kazansın diye belirli bir yaşa geldikten sonra aynı Osmanlı şey gibi eee Sancak sistemi gibi onlar da gönderiliyor örnek Ben Ötüken deyim çocuğumu nereye gönderdim sallıyorum hoo diye bir antik kente gönderdi şu an hoo Uygurların çok önemli bir kentidir hoya gönderdim E bu çocuk orada ne yapılıyor yanına da inanç İnal veya Ataman adı verilen bir devlet görevlisi veriyorum bunun Selçuklu'daki adı Atabey Osmanlı'daki adı ladır doğru mu lazım YouTube'daki inanç İnal atamanın Selçuklu'daki adı Atabey Osmanlı'daki adı Lala E ne oluyor bu lalalar ya da inançlar atamanlar o çocuğu devlet tecrübesi yetiştiriyorlar Peki hepinize sorun burada çocuğun adı Tigin Tigin Ben devlet tecrübesi ve Ordu sisteminde Eğer iyi bir yere gelmesini istiyorsam bir ordunun başına da komutan olarak veriyorum o yüzden adamın adı unvanı değişiyor ne oluyor biliyor Mus orada Tigin ya örnek Kül Tigin ne oluyor biliyor Mus kül Şad Çünkü Şad unvanı alıyor Şimdi gelen sınav sorusuna bakalım İslam öncesinde İslam öncesinde Hanedan üyesi olan çocukların Yani tiginlerin bir bölgeye gönderildikleri zaman hangi unvanı alırlar diye konuştu Bak hangi unvanı alırlar diye sorul hangi unvan şat örnek Kürşat e Kürşat o zaman mantıken bir Hanedan üyesi ya Kürşat bir prensin oğlu bir prensin oğlu O yüzden Kürşat dediğimiz adam boş böyle şuradan bir boyun içinde yer alan birisi değil bir prensin oğludur o yüzden şadvan herkese ver verilmez sadece Hanedan üyesi çocuklara yani Tigin lere O da bir belli bir bölgeye gittiği zaman verilir örnek vereyim Osmanlı'dan çocuğun adı ne Şehzade ama çocuk Bir yere gittiği zaman devlet tecrübesi amacıyla Kütahya Amasya fark etmez Balıkesir nereye gidiyorsa sancağa çıktığı zaman Çelebi unvanını alır Bak burada ne Şehzade burada ne Çelebi burada ne Tigin burada ne Şad o zaman şada dikkat ediyoruz Burası tamam mı kardeşim gelelim Şunların yanlarına da ben bir ne olduklarını da bir yazayım a Değerli arkadaşlarım ne demekti hükümet demekti aygu ne demek peki Vezir demekti buyruk bakan demekti şat Hanedan üyesi komutan demekti Hanedan üyesi komutan demek Tigin Prens demek hükümdarın oğlu Yani doğru mu tudun vergi memuru Vali memuru İnan Ataman Tigin Eğitmenin eğitmeni Ağlı neyden sorumluydu hazineden sorumlu doğru mu Nazım tamgacı Damgacı ne demekti Diğer adıyla bitikçi bildiğimiz Yazıcı Mühürdar demek yarı Yazım şöyle yazalım veya Güçler ile alakalı bir tabir yarlı da Ferman Emir Emir Burası böyle kalsın Şimdi geldik kurultaya YouTube'daki nasıl biliriz kurultayı kurultayın bir kere diğer adlarını bilerek başlayalım toy veya kengeç deye adlım Bu arada Kurultay la gelen sınav sorusuna bakalım bir Kurultay iki toy 3 kengeş yukarıda verilenlerden hangilerinde İslam öncesi devlet ve millet meseleleri görüşülmüş üçü zaten kurultayın diğer isimleri Bunlar burada bir kelimeye takılıyorsunuz oraya dikkat edelim arkadaşlar toy ziyafet anlamına da gelir Tamam toy vermek ziyafet vermek demektir ve toy genelde kurultaya katılan üyelere verilen yemektir yemektir ya o yüzden toy iki anlamdadır hem Kurultay anlamında hem ziyafet anlamındadır onu söyleyelim ya Kurultay ne demek devlet ve toplum sorunlarının görüşü karara bağlandığı yerdir bir Kaan başkanlığında ve Hatun başkanlığında toplanır 2 Kaan yoksa aygucı başkanlık eder burada katılan tüm üyelere sayalım Kaan Hatun Efendim bu tarafa geliyorsun Hanedan üyeleri çocuklar falan yani boy beyleri dikkat Senin o boy beyleri dediğin adam katılmazsa ne demek biliyor musun isyan ediyorum demektir boy beyleri Bir kurultaya katılmazsa İsyan bayrağını açtığı anlamına gelir boy beyleri bu tarafa bakıyorsun arkadaşlar hükümet üyeleri bunların hepsinin toplamına Biz Toygun adı veriyoruz yani kurultaya katılan tüm üyelere Toygun adı verilir Peki şu olabilir mi Şu olabilir mi kurultayda işte Hatun Kaan'ın yanında oturup mantıken eşi şöyle bir şey olabilir mi ya Ben Bakanım Mesela ne Bakanım işte hazineden sorumlu devlet bakanı Ya yenge İki dakika bir konuşmam lazım bir çekil de Şuraya bir otur ver de bir de ben oturayım diyebilir mi ya diyebilir mi diyebilir mi Ne diyeceksin arkadaşlar Herkesin bir oturma sırası var Hiyerarşi Sen hiyerarşiyi delip de Kaan'ın yanına nasıl oturacaksın ya hatuna yenge 2 dakika müsaade et diye diyemem o yüzden biz buna o oturma sırasına o hiyerarşik düzene Orun adını veriyoruz Orun Orun la Ben Askere gittim askerde mehmetç tarih öğretmen lazım YouTube'a g Siz de dinleyin Tabii tarih öğretmenliği yaparken yazılı haftalarında çok yoğun öğrenci gelirdi e tokatta askerliği mi yaparken mehmetç Dersanesi tarih öğretmenliği yaparken o çocuklar gelirdi Biz de yazı sorularını söylerdik yılların o zamanlar 2006 yılların dershanenin Belki de 2 3 yılıydı Ama hakimsin olaya çocuklar ya 4 alırdı ya 5 şimdi 4 5 4 5 milleti tarihi 0dan 4E çıkmış 1den 5'e çıkmış bütün oradaki aileler bizi seviyorlar Bize de böyle kısırdır kekir o zaman asker de kek yiyor Kim görmüş keki ya İşte kısır getirmişler Mısır patlatmışlar Beni çağırdılar Ramazan hoca diler seni acil binbaşının eşi çağırıyor arkadaşlar binbaşının eşini çağırmaz binbaş arasında herhangi bir fark yok yani diyorsun ki lan ben ne yaptım İlk çağrıma da he olur Ben ne yaptım acaba çağırdılar bin başa işte dedi ki Ramazan sen dedi arkadaşlarım da hep beraber meem San tar ötmen çağır biz dedi sizlere Hani bir şeyler hazırladık yavrum sağ olsun Allah razı olsun Biz askeriz 20 yaşında 2 23 24 yaşında askeriz Tamam dedim Efendim dedim hemen bizim arkadaşlara haber verdim bize bir masa var şimdi masa Bayağı büyük sandalyeler var falan Eee daha komutan eşleri gelmemişti Biz de oturduk hemen hani gelsin gelince ayağa kalkarız diye bizim askeri ibat geldi dedi Ramazan Nereye oturuyorsun sen nereye oturuyorsun Ben dedim oğlum dedi Sen albayın dedi sandalyesini oturu Oğlum burada yazmıyor ki albayın sandalyesi oldu yok dedi O belli o belli Öyle kafana göre oturamam dedi yana oturdum dedi ki bu Yarbay bu yana oturuyorum binbaş ya uzman çavuşa kadar o Silsile gidiyor ne demek istiyorum Bugün oruna bile Orun dediği şey askeri de asker eşleri veya herhangi bir asker de üniformada yukarıdan aşağı Hiyerarşi sıralanıyor Ya nereye oturuyor Bugün bile hala duyuyorum komutan eşleri hala devam ediyormuş okeyde bile yerleri belli doğru mu karı sen askere gideceksin görürsün görürüz bilmiyorum Biz Mehmetçik dershanesi alayın dışındaydı Ben 48'li piyadeler eğitim alanına yaptım Onun dışındaki Eee komutanların kaldığı binanın en altındaydı Mehmetçik Dersan O yüzden ben askerin dışında askerlik yaptım aslında evet içinde gibi gözükse de hani bölüğün içinde değilim E ben meç dershanesinde bunları yaparken Bak oruna ne kadar o zamanlar Orun oldu aklımıza geliyor mu Ama şu an anlatırken güncel örnek verirken bile aklımıza geliyor demek ki Orun önemli dört sınavda geldi Orun oruna dikkat kurultaydaki bo boyların özellikle boy beylerinin oturma sırasıdır hükümet üyelerinin oturma sırasıdır Hakan ile hatum zaten birlikte otururlar gelelim hatuna Şimdi senin hatun dediğin kişinin diğer adı katun var Tomris hatunu istedim bugar hatunu istedim Çiçek Hatun var meane ya Arkadaş Hatun İslam önces çok önemli bir yere sahip idari ve devlet yönetiminde Çok etkili bir kendine ait Sarayı veya Otağı var 2 elçileri kabul edebiliyor 3 kurultayda kaanla beraber duruyor 4 yarlığı dediğimiz emirlerde h buyurur ki diye başlıyor 5 Göktürk parasında Kaan'la Hatun yan yana 6 Uygur bayrağında Kaan'la Hatun yan yana 7 bazen Mete'nin Çin seferine bile karşı çıkıyor diyor ki sen nereye gidiyorsun bozkır'dan uzaklaşıyoruz geri gel diyor seferi bile engelliyor sen hatun dedin ya hatun Çok etkili kardeşim idari ve devlet yönetiminde Hatun çok kıymetli Yeri geliyor naiplik yapıyor naiplik Ne demek Kaan yok ölmüş ölüsü saklanıyor belli bir seb orada naiplik yapıyor devleti yönetiyor böyle bir şeyden bahsediyorum arkadaşlar o yüzden hatunun görevlerini hatunun yetkilerini bilmemize büyük şart var peki kurultayda Hakan isiyle kurultayın kararıyla töreler değişir bu törelere Hakan Uymazsa da Kurultay kendisinden e habersiz toplanıp onu görevden bile alabilir dikkat Normalde kurultayı herkes danışma Meclisi yazıyor ya Tamam da her şeyde de Kurultay Hakan'ın Her dediğini yapmıyor Size bir tane örnek vereyim Bilge Kaan'ı biliyoruz ik Göktürk devinde Vezir Tonyukuk hazır bulunduğu Bir Meclise yani kurultaya Arkadaşlar gelin budizme geçelim surlarla şehrimizin etrafını çevirelim mabetler yapalım dedi de Vezir Tonyukuk ayağı kalktı dedi Bilge yanlış düşünüyorsun Güya adım Bilge öyle bir şey yok Biz bunu yaparsak Bozkır kültüründen uzaklaşırız kendimizi saraya haps ederiz biz şehrin içini haps ederiz biz bunu yapamayız dedi ve şehirlerin surlarla Çevril ve Budizm teklifini Vezir Tonyukuk Bilge Kaan'a Karşı Çıktı Kurultay üyeleri de karşı çıkınca uygulanamadı E hani Kurultay danışmayı Demek ki soruya bakman lazım senin soru metninde ne veriyor Belki de bazen danışma bazen de görüyorsunuz ki karar organı Bu o kadar önemli O yüzden kurultayı bilmemize şart Şimdi gelelim bir olaya kurultayda dini mesele görüşülür mü şimdi gelelim bir tarafa şimdi biraz önce bir dini mesele değil mi Budist Mabedi yapmak budizme geçmek dini bir mesele deil mi Peki nerede din adamı Ben kurultayın içinde kan var dedin mi Baksı var dedin mi şaman var dedin mi E demedim O zaman kurultayın üyeleri arasında bir din adamı yok ama kurultayda dini meseleler görüşülür mü Evet Esen hükümet sisteminde başbakanla olan sistemde hükümet yok muydu ya hükümet başbakanla toplanıyordu bakanlar arasında dini meseleler görüşülmüyor muydu görüşülüyor Ramazan Bayrı Evet Ramazan Bayramı tar 9 günü o zam bir dini meseledir uzatalım uz siyas ama sonuçta bayram olmasa olur mu Olmaz dikkat Diyanet İşleri Başkanı var mı hükümetin içinde yok aynı mesele gibi düşünün dini işler görüşülür ayrı bir şey ama din adamı var mı yok mu Yok bunu bir kere bölemeyeceksiniz [Müzik] Meclisi vermiş bunun ismine Peçenekler komenton diyor efend dönüyorsun Tuna bulgarları Millet Meclisi diyor mesela doğru mu Efendim Hazarlar ihtiyarlar Meclisi diyor Demek ki İlla ismi Kurultay olmak veya toy veya kengeş olmak zorunda değil Hemen onları da yazayım komenton hangisindeyiz hangisindeyiz Tuna bulgarlarına Seçkinler Meclisi de Avrupa hunlarında doğru mu Nazım güzel gelelim sosyal hayata arkadaşlar sosyal hayatımızı en büyük belirleyen etken konar göçer yaşam şimdi hepinize soralım mantıklı düşünelim Konar göçer toplumlarda bir hapis cezaları kısa olur niye hapishane kültürü olmadığı için idam haricindeki suçlar 10 günü geçmez 2 konargöçer toplumlar yazıyı geç kullanır 3 konargöçer toplumlarda mimari eserler taşınabilir malzemeden yapılır Konar göçer toplumlarda bağımsızlık duygusu daha fazladır Sonuçta konup göçtüğü için sürekli E ne yapıyor adamın boyunduruğu altına girmeyip göç edebiliyor atı da çok iyi kullanabiliyor e Demek ki bunlar ne Konar göçer toplum sabırlı olur disiplinli olur bağımsızlığına düşkün olur mimari eser bulunmaz taşınabilir sanat eserleri vardır Yazı çok geç kullanılır bak konargöçer toplum olmanın özellikleri bunlardır artı konargöçer bir toplum alan Türklerde çekirdek aile vardır ne demek anne baba çocuklar Dur anne baba çocuklar var da Bu çocuklardan İki gün sonra değer evlenenler gelin kelin yani törün yapılıyor törün Ne demek tören ve böylelikle gelin kıza eşya yapılıyor çeyiz yapılıyor ve kız evinden gidiyor erkeğe kalıyor orada değer arkadaşlar Baba Hoca artık bütün işleri erkek gidiyor erkek de giderse Zaten oradaki en son çadırda ölecek kişileri yanlarına alıyorlar böyle de hayata devam ediyor çekirdek tipi bir aile var monogami tek eşlilik var mesela içtiğimiz Kımız kaldığımız çadırın adı yurt doğru mu e kardeşim anneye Ök diyoruz babaya Kank diyoruz Kank Ök demek öksüzlük hala buradan gelir kelime manası Sizler de biliyorsunuz günümüzde Öksüz kelimesi annesiz kalma durumu bakın buradan gelir E bakıyorsunuz e kardeşim eski Türklerde Sosyal hayatı düzenleyen en önemli şeylerden bir tanesi Töre artı sosyal hayatın en En aşağı birimi aileden devlete kadar uzanan bir Silsile var dikkat Bunu ister AGS Eye ister KPSS yazları Fark etmez Herhangi bir sınavda İslamiyet öncesi Türk tarihi soruluyorsa en önemli sorulardan biridir aile birleşti sülale birleşti boy birleşti millet birleşti devlet oldu ama bunu tabii ki ÖSYM günümüz isimleriyle istemiyor o günkü isimlerle Şimdi bunu hep beraber Murat Nazım YouTube'daki yapacağız oguş Aile demek Uruk sülale demek boy boy demek bodun millet demek il devlet demek o zaman bu bir sıralama O zaman biz de bu sıralamayı ne yapacağız lazım hızlıca söyleyeceğiz ağzımızdan çıkacak ki kulağımız duyacak ağız kulak birlikteliğinden sonra unutmamız yok olacak oguş Uruk boy budun il Murat say say Nazım Evet YouTube Sayın buyurun buyurun ogu şuruk boy budun il çıkan bir sınav sorusu İslam önces sosyal yapıda uruklar birleşmesiyle hangisi oluşmuştur L sen sıralamayı bilmeden ne yapacaksın uruk ne onu bilmiyorsun Uruk sülale Uş Uruk boy budun yaz Hemen onu oraya uruklar birleşince ne oluyor boy boy birleşince millet millet birleşince il devlet Arkadaşlar bunu bilmemiz lazım bakın çok sessiz ortamlarda ders çalışıyorsunuz çok sessiz yani o kadar görüyorum Kitap kütüphanelere falan giriyorum Arkadaşlar siz istiyorsun ki karınca yürümesin hani ses çıkaracak diye yanımda hiçbir araç geç ama sınav günü öyle olmuyor ki sınav günü belki de tırların çok yoğun geçtiği belki Cadde kenarları Belki de yoğun ailelerin yaşadığı Belki de tam Farklı yerlerde farklı aktivitelerin yapıldığı bir lisenin olduğu yere düşebilirsiniz sessiz çalışmayı şu bırakalım Bakın bu doğru değil bizim sesli ve gürültülü ortamlarda çalışmaya da ihtiyacımız var izlik kadar Ben şunu demiyorum Şimdi sen bunu Duydun ya u şuruk boy bu duril şimdi kütüphanede beni izleyen Arkadaşlar şu an kaç tane insan millet Kütüphanesi olmak üzere Gaziantep'te Kahramanmaraş'ta İstanbul'da Türkiye'nin her tada kütüphanelerde çalışıyor Tamam ama sizin bunu ağzınızdan çıkarıp duymanız lazım yan yana iki kişi çalışmanız lazım KPSS yalnızların sınavıdır KPSS'de yalnız olmamanız lazım yanınızda bir arkadaşlarınızla orada tanışın muhakkak arkadaşlık kurun sayısalcı sözelci sözel sayısalcı arkadaşlık yapsın ki Birbirinize destek olun Ee sen bunu şimdi ben söyledim sana Sen bunu içinden tekrar ettin Benim isteğim o değil ki şimdi mesela beni evden dinleyenler evinizde kim var mesela Anne baba kardeş falan yiyen hemen gidiyorsun kulağına oku şuruk boy budun il diyorsun evet Anlamayacak belki ama sen onu ağızdan bir kere tekrar ettin tekrar yapanlar hep unutuyorum diyorsun Niye unutuyorsun ağzınızdan çıkmıyor ki tekrarın en kıymetlisi yüksek sesle tekrar yapmaktır dön duvara kimse yoksa yüksek sese sen tekrar ağzınızdan çıksın e öğretmenler hiçbir şey unutmuyor öğretmen Unutur mu Ben yıllardır anlat yıllardır anlat anlat belirli bir tempo yakalanıyor ve unutma zaten azalıyor yeni bilgiler de eklenerek devam ediyor O yüzden Sizlerden ricam tarih dersini unutuyorum diyen arkadaşlar unutuyorsunuz size öyle geliyor beyninize soru sorarak başlayın beyine nasıl soru soracaksın O soru metnin sonuna kadar okuyarak Dedim ya size aşağıdakilerden hangisidir kelimesini okumadan beyin Çalışmaz o yüzden çoğu arkadaşımız soru cümlesini okumadan zamandan tasarruf edeyim diyerek hemen cevaplara geçiyor yapmayın okumanız lazım söylenemez söylenebilir beynine soru soruyorsun beyind de o bilgiyi çıkartıp saliseler içinde senin önüne getiriyor E o zaman her şeyi unutuyorsun sınavda nasıl yapıyorsunuz Hiç insanın aklına her şeyi unutuyorsun unutmak büyük nimet ya Allah'ın verdiği en güzel nimetlerden biri unutmak Ama siz bunu istiyorsun ki derste her şey kafama girsin ha giriyor giriyor ama sen sadece video iz diyorsun soru çözmü musun beyefendi sana Ramazan yetkinliği anlattı diye orada sormayacak oturup sorusunu soracaklar Bunun soru tarzı değiştiği zaman soruyu yapamaz hale geli aynı sorunun bir benzerini yazıyorum çocuk yapamıyor olmaz o yüzden farklı soru tiplerini görmemiz lazım O yüzden AGZ zoru Bankasını çıkarttım sen o gz zoru Bankasını çözmeye kalktığın itibar Aslında bildiğin birçok şeyi yanlış yaptığını göreceksin niye tarzı değiştirdim Çünkü E böyle de olunca öğrenci diyor ki e aynı şeyi soruyor Orun E orunu böyle de sorarım kurultayda kurultayda oturma düzenine ne isim verir ne kardeşim Orun çok güzel Peki soruyu şöyle sorsam bizanslı ünlü Elçi priskos Atilla'ya ziyaret edinde işte Atilla'nın bir iskemlede diğerlerin farklı yerlerde bir Nizam içinde oturduğunu görmüştür Bak işte soruyu böyle deş çocuk acaba neydi işte bak o yıllardır bilgiye alışıyorsun ezber mantığına Ben AGS bunu değiştirdim AGS ve KPSS yazan herkesin tarih soru bankamın çözmesi lazım bunu sınav günü anlayacaksınız hepiniz anlayacaksınız Ama büyük bir mücadele vererek 2 bu5 3 ay gerçekten Eee geceleri oturup da ben hayatımda eve iş getirmedim hayatım Bak 6 yıllık evliyim ilk defa eve iş getirdim ya mecbur kaldık Çünkü sınavı yarısında yap yani sene başlamış yarısında ilan edersen ne olacak başka mecbur yapıyorsun zor herkes için zor bu süreç bunu kolaylaştırmak için buralardayız Evet geldik buraya Nazım Anlaşıldı mı yani burada Özellikle sosyal hayattaki bilmemiz gerekenler bunlar şunları bir yazalım oguş önce bunu bir yazayım oguş ne demek aile Uruk sülale demek boy zaten boy bodun millet demek en son devlet monogami tek eşliliktir de arkadaşlar törün tören demektir Baba demektir Şölen biliyorsunuz kian kazanıldığı zaman halka verilen ziyafet eğlencedir Yani bu ayrıyeten toy diye de geçer yurt halkın kaldığı çadırlarda hükümdar derse o zaman Ota olur Ök anne demektir çok var ya o kadar çok var ki o kadar çok var ki ya kelimeler hep kullanılan kelime kalın var mesela Başlık parası Ya bunlar hep sosyal hayatta ilgili olan şeyler onu da söyleyelim geldik buraya doğru mu lazım buraya Murat kameraya da bir çevir kardeşim çok şeyde kaldık oğlum şu akord yapman hastayım var ya şu düğüne gelip dei bir saat akord yapıyor Evet Değerli arkadaşlarım geldik hukuka Bu arada hukuk ismiyle ilgili şunu söyleyeyim bir hukuktaki oluşum Töre ile ilgili yazısız tüm hukuk kurallarına Töre denir ancak törelerin dört değişmez hükmü haricindekiler hepsi değişir Töre demek hukuk Kural demek değil mi Ya arkadaşlar töreler değişir ama şu dördü değişmez bir adalet könilik 2015 Eee KPSS tarih Öğretmenlik Alan Bilgisi sınav sorusudur Eee İslam öncesindeki könilik ne demektir cevap Adalet bak sınav sorusu geldi Ha ö bunun ötesi falan yok aynısı bize de gelebilir 2 tüzlük eşitlik demek 3 kişilik insanlık demek 4 değerli arkadaşlar iyilik uzluk demek bu dör tanesi değişmez ama diğer değişir mi E değişir Eee şeye göre ne derler ona Değerli arkadaşlarım yaşanılan toplumsal sorunlara göre yasalar değişebilir yasalarda ceza miktarları arttırılıp azaltılabilir Mesela bana çok geliyor hocam İslam öncesi idam var mı var bağlı bir atı çalarsan idam edilirsin bak bağlı bir adı Barış zamanı birine Hançer çekersen idam edilirsin şakası yok toplumsal barışı bozuyorsun ya bugün silah çekmeyle aynı şey o zaman o en etkili silah hançerdi herkes belinde hançerle geziyor 3 vatanı satma vatana ihanet casusluk idam savaş zamanı askerden kaçma askere yazılmama veya savaş sırasında askerden kaçmak direkt idam idam var ama hapis cezaları diğer suçlar için çok 10 günü geçen hapis cezası yok çünkü hapishanem olmadığı için değer arkadaşlar çadırın önünde tutuyoruz e çoğu zaman Savaş olunca da ne oluyor o çadırdaki serbest bırakıyorsun serbest bırakıyorsun Töre yazısız hukuk Kralları olup sadece Hakan lisei kur ultay kararıyla değişebilir değişmeyen 4 maddesi vardır Diğerlerinin hepsi de değişebilir töreler zamana göre şartlara göre değişir ya ben şimdi hatırlıyorum Töre dediğin yasa değil mi kardeşim kanun kanun bakın bunun için iki tane önemli laf var biri Altay türklerinde bir atasözü Bir Gün Bu sınavda gelecek hangi sınava denk gelir Bilmem diyor ki insan tanrısız kürk yakasız millet yasas olmaz ne demek bu E millet yasası olmaz dedi Töre mesela işan Çin hükümdarına vermiş olduğu bir mektupta diyor ki bizim kuzeydekiler le güneydeki diyor kaideleri anlaşmaları Ben diyor bozamam diyor töreyi kastediyor y Ben diyor Kafama göre hareket edemem diyor töreler var bizde ülkeyi yöneten diyor L törelere Ben uymazsam ben görevden alıyorum diyor o kadar önemli şimdi anlaşıldı bütün mevzu Töre bu özellikle hukukta ha mahkememiz var mahkememize Eee yaru deniliyor yargıç zaten günümüzde de kullandığımız hakim Eee mesela arkadaşlar suçluya yazuk deniyor yazuk Hani günümüzde de kullanıyoruz ya mesela bir adam duyuyorsunuz durur sizin kendi başımıza da oluyor bazen arkadaşlarım hapse giriyor ilk kullanılan iki tane kelime vardır Biri geçmiş olsundu Allah test zamanda çıkarsın iki Yazık oldu hala günümüzde kullanıyoruz biliyor musun Niye Yazık oldu yani atıyorum Bir alacak verecek meselesine 300 lir 500 lira için millet birbirini vuruyor dönüyorsun bakıyorsun Efendim kız kaçırma olayları dönüyorsun miras paylaşımı karde Kardeş Kardeşi Vuruyor ya Yazık oldu demiyor muyuz kardeşim ikisine de yazık oldu de mi bir hapishaneye biri mezara işte Yazık oldu tarih yazuk deniyor Eskiden bunu da söyleyelim Evet bunlar var yani mahkemelerle alakalı bizim Söyleyeceklerim Bir de Tüz diye bir şey var günümüzde tüzük kelimesi buradan gelmez Şimdi şöyle söyleyeyim ben Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak dünyaya Geldiğimden itibaren iyi dinleyin vergi vereceğim askere gideceğim Devletin Bana burs verebileceği devletin Devlet Üniversitesi ve devlet hastanesinde ve devlet Yollarında bana hizmet edeceğini devlet bana gel bakayım Ramazan Sen doğdun getir bakayım oğlum parna anını deyip bastırmıyor Ben de ben de Askere gideceğimi vergi ödeyeceğimi hatta çok ödeyeceğimi hepsini biliyorum Doğru mu kardeşim doğru Aramızda bir sözleşme var mı yok işte bu yazısız sözleşmeye bak kelimeye dikkat et yazısız hukuk kuralları derse Töre ama yazısız sözleşme derse Tüz olduğunu da unutmamanız lazım bir peşte verebilir misiniz bana bura gene yanıyor Maşallah of Murat of stüdyo yapıyoruz ama gene yanıyor Ben anlamadım gel Biz bu işi benim hocam antarktika'ya taşıyor Evet burası tamam mı geldik orduya şimdi bu arada Eee orduyla alakalı şunu söyleyeyim bir orduyla ilgili bir yanlışı düzelteyim arkadaşlar met han'dan önce Ordu var Teoman babası zamanında da var ondan öncekilerde de var ama disiplinli ve onlu sistem yok anladın mı Meta ne yapmış 10 100 bin 10 b000 diye bölmüş on başı bin başı yüz başı ve tümen başı diye ayırmış başkomutan kendisi olmuş savaş esnasında 10 kişinin bağlı olduğu kişiler onlar tarafından yöneti sabırlı disiplinli bir Ordu haline getir babası nasıl öldürü anlattım Ee ben buradan nereye geliyorum metın kurmuş olduğu biliyorsunuz değerli arkadaşlar teşkilat milattan önce 209 kendisin tahta çıktığı tarihtir ve tahta çıktıktan 9 sene sonra Çin ile payten muharebesini yaptı payten muharebesinde ne yaptı İlk defa Kurt Kapanı yaptı önce sahteden bir geri çekildi sonra o iki tarafta Duran piyadeler atlarıyla beraber piyadeler sardı Turan yaptı senin Turan dediğin taktik Turan dediğin taktik içinde kurt ve sahte ricat dediğimiz geri çekilmeyi barındıran genel Savaş tahlilin adıdır bunun içinde Pusu var sahteden geri çekilme var ve Değerli arkadaşlarım Kurt Kapanı var bunun genel adı ne Turan Demek ki biz Turan önemli bir savaşa taktiğim var Ve bunu bütün dünya ileriki yıllarda kullanacak dikkat Ulan bizim ürettiğimiz et konservesini kullanacak giydiğimiz yeleğimi pantolonumuz kullanacak ok uçlarımız temreni kullanacak Efendim kargıma miğfer imizi kullanacak dönüyorsunuz Değerli arkadaşlarım e üzengiyi kullanacak Ee o zaman Türk milleti dünyayı en çok hangi alanda etkilemiş askeri alanda dikkat dünyayı en çok etkilediğimi ya Ordu millet anlayışı var Ordu millet ne demek ya savaş zamanı herkes genç yaşlı asker mecbur asker olacaksın Asker ol Ne yapacaksın Çin baskın yapmış Moğol baskın yapmış çadırda uyuyorsun Ee sen şunu diyebilir mi Bey sen Savaş ben savaşmayın pey zaten kaçıyor mecbur savaşacaksın Ya eline kürek geçiyorsa kürek ok geçiyorsa O yüzden kadınlarımız erkek gibi yetiştiriliyor at üzerinde büyütülüyor sebepleri var tabiat ve doğa şartları ve her zaman açıksın neye istilaya saldırıya açıksın O yüzden kadınlar kadınlar da çocuklarını bu şekilde yetiştirmek zorunda Başka türlü olmaz Neyi anlatıyoruz ordunun ücretsiz olduğunu Ordu millet anlayışı ha şu var başkalarında ücretli askerlik yapanlar olmuş Peçenekler uzlar kumanlar başkalarına ücretli askerlik yapmış ilk defa bir Türk devleti kendine ücretli asker almış Hazarlar Emevi saldırılarına Bak bunlar ayrı Peki biz dünyayı en çok askeri alanda etkilediğimi olan bu milattan önce 209 yılının Aslında çok Sonraları konulduğunu biliyor muydunuz yani Türk Kara Kuvvetleri komutanımız bizim Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra aktif oldu 1950'ler 6 Lara gelindi niyal atsızlar O zamanki o Türkçü Grup değerli arkadaşlar dediler ki böyle şey olur mu ya 1363 Normalde ne 1363 Yeniçeri Ocağının veya diğer adıyla Kapıkulu ocağının 1 Murat zamanındaki kuruluş tarihidir belki bilmeyen arkadaşlara söyleyeyim Türkiye Cumhuriyeti devletimizin bağlı Kara Kuvvetleri Komutanlığı 1970'lere kadar milattan önce 209 ifadesini kullanmıyor hangi ifadeyi kullanıyorduk 1363 Bu ne Bir Murat'ın Edirne'de Kapıkulu ocağını kurduğu sene yani Yeniçeri ocağını öyle anlatayım Biz yıllarca bunu kullanıyorduk sonradan değiştirdik Biz milattan önce 209 yaptık bunu da bilin Hatta Bununla ilgili bizim nazımın Nazım kitabın bakın Nazım'ın bir kitabı yazdı kosov Gelsene oğlum lan kitabı bıraktı gidiyor Nazım Yaşar'ı tanımayan arkadaşlar varsa önce bir tanıtayım Nazım benim yaklaşık olarak 20 yıldır değil ama olacak İnşallah az kaldı Nazım ben Sincan'dan dershaneden öğrencimdi değerli arkadaşlar kendisi Normalde bir radyolog radyolog doğru mu kardeşim yanlış konuşmayayım radyoloji radyoloji teknikeri Eee Kendisi şu an hastanede çalışıyor Ankar Gazi hastanesinde Eğer bir şey emar memer lazımsa hemen nazıma gidiyorsunuz o ayrı konu Nazım değerli arkadaşlar ama tarih bölümünde okudu Ayrıca tarihte yüksek lisans da yaptı kendisi Osmanlı Devleti kuruluşu bir gün kuruluşu Osmanlı izlerken çok kaza geldi dedi ki ben muhakkak tarih kitapları yazmam lazım dedi ve kuruluşla ilgili ü tane kitap yazdı biri ilk kitabı ikiel arasıydı Serden Geçti Serden Geçti ve 3üncü kitabı da şu Kosova'ya Düşen Yıldırım burada neyi anlattı Yıldırım deyince Yıldırım beyazı değil bu Kosova Savaşı yani 1 Kosova Savaşı'nı özellikle Osmanlı kuruluş dönemini çok merak eden 1 Murat dönemini Çünkü 1 Murat'ın bir özelliği var Devleti devlet yapan adam Yani Osmanlı'da Bu kitabı alabilir okuyabilir hep soruyorsunuz ya hocam biz ne okuyacağız ne okuy arkadaşlar öneriyorum ya Yani sürekli benden kitap önerisi istiyorsunuz Aslında videolarımda çok kitap önerisi istiyorum bak mesela şu konuyu anlatıyorum Saadettin Gömeç Bahattin ögel ve İsmail kafesoğlu İbrahim kafesoğlu İsmail İbrahim kafesoğlu E tamam 3 tane kitap önerdim Demek ki İslamiyet öncesine Eğer bir ilgin varsa muhakkak ki Değerli arkadaşlarım Ne yapman lazım senin burada bunu yapman lazım yani bunları okuman lazım E şimdi İslam bir ilgin yoksa okuma ayrı konu ama Osmanlı'nın kuruluş dönemine ihtiyacı var kuruluş Osmanlı izliyorum hocam kesmiyor diyenler varsa nazımı şimdi Nazım askere gidiyor bu arada Erzincan'a K nereye gidiyordun kardeşim 59 Topçu aday hav 59 Topçu aday havan havanın mucidi kim Kumbar yok Fatih Sultan Mehmet Fatih Sultan Mehmet Tabii Ateş Kardeşim hayırlı uğurlu olsun inşallah Allah utandırmasın güzel bir kitap yazdı Bizler de okuduk Beğendik zaten beğenirsek Yani illa Biz yazdığımız için falan değil Okuduğunuz zaman beğenirsiniz yorumlara Nazım Yaşar'a iletirsin Nazım o Kapıkulu hocanın kurması var değil mi kitapta var Evet anlatı Hatta geçen Eee Milli Savunma Üniversitesi sınavında bir metin verildi metnin aynısı Bu kitapta var değer arklar Saadettin hoca'ın Eee tecahüt teravih adındaki tarih kitabının metni burada da var birebir geldi aynısı msü denilen Milli Savunma ünivers sınavında İşte bu aslında biz hep şey diyoruz hocam Öyle bir kitap olsun ki hem Roman gibi olsun hem de KPSS AGS çalışsın Evet öyle bir kitap yok ama en azından Her geldiğimde öneriyorum mesela inkılap tarine geçince en az Mustafa Kemal Atatürk'le ilgili Kazım karabekirle Ali Fuat Cebesoy la Yani oradaki farklı komutanlara da ilgi duyan Arkadaşlar hep kitap önerisi yapacağım birinci konumuzda kitap önerimiz bunlar kardeşim eline koluna sağlık Yani siz Nazım Yaşar zannetme yani o bir radyolog o bir yazar o bir tarihçi İsveç çakısı gibi kardeşim benim Şimdi Asker Oldu Eyvallah Evet şimdi gelelim bir başka olaya Yani bizim orduyla alakalı şunu da söylememiz lazım arkadaşlar Eskiden sınırlara yaka denir yaka şimdi eskiden bu yaka kelimesi günümüze Hudut ismini aldı Hatta hudutta askerlik yapanlar Yazır orada nettir her yerde Hudut namustur yani hududun içinden bir kişiyi izinsiz geçmesini engellemek için huduttaki askeri birliklerimiz çok kıymetli Hatta İlyas salman'la Kemal sunar köyde tekrardan askerlik yapmış karşılaşıyorlar ya nerede yaptı Trakya hüdük şey Hudut yaka deniliyor eskiden bu yakaların hemen Yanlarında da yelme adı verilen bir askeri birlik var Bunlar Osmanlı devki Akıncılar benzer ne demek bilgi istihbarat keşif yapar bu birliğe yelme adı veriyoruz dikkat Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesinde kullanılan askeri terimlerden biri değildir a Tarkan B Subaşı bakın Terim Bunlar işte C börk veya Tolga D miğfer işte E işte böyle böyle gelecek size tamam böyle böyle gelecek Yani askeri terimlerden mesela Ök dese olur mu bir askeri Terim mi oguş dese bir terim mi olmaz kamdu dese bir terim mi bir ekonomik Terim demek istediğim bu terimleri de az çok hepsini bilmeseniz bile isimsel bazda bilmekte fayda var metan Kara Kuvvetleri savaşlar dünya etkileri yelme onlu sistem Ordu millet sü başı Tarkan da ekleyebiliriz Buraya mesela Tarkan Türkçe bir isimdir belki bilmeyen arkadaşlar söyleyeyim Efendim işaret Tarkan Evet Tarkan filmini bilmiyoruz mu ahtopot bir savaşı var dünyaya bedel yani hepiniz biliyorsunuz Evet Tarkan ve atıl kurt kurt Tabii Türklerin en önem simgelerinden bir tanesi Aslında Börü Eee Hatta şöyle söyleyeyim kurt zaten şey kutsal kabul edilmesinin sebeplerinden bir tanesi Hani Türklerin türemesinin Türeyiş destanında olmak üzere birçok şeyde bir Eee dağa bırakılan bir çocuğun Eee kurdun emzirmesi le türemesi ve tekrardan Türk milletinin ortaya çıkması var E kurt önemli ama kurtla ilgili çok şey var mesela lohusa kadınlara şey konulurdu eee altlarına Eee Hani bu al basanlar al basmak diye bir şey var ya Karabasan veya albasan deri onlar gelmesin diye kurt derisi kurulur mesela bazı savaşlarda kurt derilerini askerler yer mesela kurt uluması önemlidir Mesela yani kurt uluduğu zaman bir zaferi işaret edilir yani kurt terimi önemli büyük taarruzda Mustafa Kemal Atatürk Başkomutanlık Meydan Muharebesi yönetirken e sis çöküyor Yunanlıların orası gözükmüyor artık tam o sisin içinde bir kurt gözüküyor kurt gözükmesi demek zaferin işareti kabul ediliyor o şeyle saldır diye geçiyoruz arkadaşlar yani sembolün İslam öncesinden buraya kadar gelmesinin Ne kadar etkili olduğunu gösteriyor Aslında birçok adetimiz hala devam ediyor değerli arkadaşlar bunu din ve inançları zaten anlatacağım bilim sanat spor Türk milleti bilim yapmış mıdur Konar göçer toplumlarda bilim olur mu diyeceksin ya olmaz ol mu ya çadırdan gökyüzünü seyrediyorsun Ay bir bakıyorsun Yıldız bir bakıyorsun Yıldız kayıyor arkadaşlar yıldız kayması insan ölümüyle eşleştirildiği için Eskiden yıldız kayması iyi bir şey olarak kabul ed Biz de yıldız kaydı mı Ne yapıyoruz Allah'ım hemen elleri açıp dua ediyoruz Es değil Yıldız kaydığı zaman bir insanın önemli bir insanın öldüğüne işarettir iyi bir şey değil yani e Bizde de var Yıldız Dame Yıldızlar hala günümüzde hala Herkesin bir Yıldızı olduğuna İnanılır doğru mu kardeşim E bu Yıldızlara inanılıyor Hatta bu yıldızların önünü kapatan Yıldızlar olduğu için başarılı olamadığı işte yıldızların kaymasının insan hayatını etkilediği Efendim yıldızların mesafesi Arkadaşlar yıldıznameden falan çok neler neler millet neler neler yapıyor Yıldızname bakan çok o yüzden Eee yıldıza aya güneşe baka baka baka en sona Ne oldu 12 tane hayvanı Türk takvimi buu onda bulunuş da şudur hikaye Eee hayvanları topladılar bir dereden geçirdiler dereden 12 hayvan ilk geçenlerin 12 tane yıl ismi oldu at yılı var Efendim yılan yılı var yılı var sıç dedikleri sıçan yılı var domuz yılı var Efendim Başka ne yılları vardı Hatırladığım kadarıyla tavuk tavuk yılı var Evet yani var Bunları mesela Sizler şu an mesela görsellere basarak 12 hayvan Türk takvimi yazın hangi yıl doğduğunuzda hangi Eee yıla denk geldiğinizi bulabilirsiniz yani Türk takvimi veya Çin takvimi oldu şimdi bunun ismi size de bulabilirsiniz Eee Nazım Senin hangi yıla denk geliyor tavuk yılı Peki hiç baktın mı tavuk doğanların özellikleri niye bakmadın ya bak Keşke bak baksaydın çoğu özelliği tutuyordur şey Murat yılan yıl yılan yılı mı Onu söylemeye gerek yok zaten belli Evet değerli arkadaşlar Sizler de bakabilirsiniz Ben hatta çok inceledim kendimi unuttum Şimdi ben at mıydım at herhalde at yılında doğanlar daha şans diyorlar Bilmem ne diyorlar hep okudum ben onları mesela Sizler de belki uyanlar var çok ilginç şeyler var Yani bu yılda Doğanlar hakkında yani falımdan sakızdan fal bakacağınız da biraz şuradan bir bakın 12 hayvan Türk takım çok ilginç şeyler yazıyor ben şaşırdım kaldım mesela M Resmen beni anlattığı Yerler bile olmuş yani hani Eğer böyle bir şeyiniz varsa muhakkak bakabilirsin Profesör Doktor Osman Turan'ın 12 hayvan Türk takvim değil de kitabı var incelemek isteyen arkadaşlar da inceleyebilir evet şimdi Sanat bilim var mı var bir kere bizim takvim yapmamız bilimsel bir gelişme onu baştan söyleyeyim matematik de geometri olmadan astronomi olmadan takvim yapma ihtimalin yok dönüyorum sanat var mı var kardeşim ben sanattaki en önemli şeyim heykel di bal bal Tamam bal bal Ne oldu lan dur geliyorum ya s sen niye karışıyorsun fresk var duvar resmi mesela duvara yapılan resim hani bedizci çağırmıştı da yapmıştı ya o fresko aslında yaş sıva Şimdi dönüyorum Mesela ne var Değerli arkadaşlarım sana dese dokumacılık Çadırcılık kilimcilik Arkadaşlar biz de halı Normalde yere yere işte atıyorum kilim konursa halı buraya asıyor ya da halı buraya konuyorsa kilin buraya konuyordu Çul veya Çulha derler Şimdi hatırlayın bakayım Eskiden bütün ev lde anneannelerin evlerinde geyik motifli kilimler yok muydu hepsi duvarlara asılmış muydu Hacca gidip geldikten sonra insanlar Kabe resimlerini asmıyor Bir de hatırlayın bugün anneannelerimizin evinde o eski kilimler bugün bakıyorsunuz sahibiden.com da adam şu eski perdeleri kaç liradan satmaya başladılar Eski beğenilmiş eski olmaz eski tekrardan muhakkak farklı bir şekilde moda olarak tekrar geri gelebiliyor Mesela bir dönem etek çok M oluyor doğru mu kardeşim Bir sene bambaşka şey çünkü hayvan üslu kullanıyorsun Kral hayvan üslubu hayvan üslubu kullanmak ne demek Türkler hangi hayvanlara mesela Uçan hayvanlara çok büyük önem vermişler Kartal Şahin Doğan gibi değerli arkadaşlar bunları sevmişler yerde sürünen hayvanlara çok iltiba etmemişler Orun Abideleri kaplumbağa kaplumbağayı dünya kabul ettiklerinden dolayı Şans ve kısmet getirdiğinde kaplumbağaların üzerine motif olarak e o Kitabeleri dikmişler mesela geyik bizim için çok kıymetlidir geyik geyik görmenin şans getirdi bazen uğursuzluk getirdi hala günümüzde televizyon haberlerinde görüyorsunuz Twitter'da falan çok gelen arkadaşlar işte geyik Kocaeli'de bir fabrikaya sığındı yaralanmış şekilde bu Türk mitolojisinde iyi bir şey değil Mesela bu birden fazla olduğu zaman bu milletin başına bir felaket gelebileceği le özleş son zamanlarda toplumda Benim gördüğüm kadarıyla çok yakın çevremde de görüyorum İslam öncesindeki adetleri Eee çok araştıran bir nesil ortaya çıktı yani Özellikle İslam öncesindeki bu şaman Şamanizm Şamanizm adetleri veya Türk adetleri karışmış vaziyette Çünkü ya da Moğol adetleri Bunların hepsi çok inceleyen insanlar var artık onlar da biliyor yani geyiğin ne kadar önemli bir hayvan olduu kurdun ne kadar Türe işle alakalı bir şey olduğunu hep görüyor ya geyik önemli değil mi kardeşim hatırla Yani bu ülkede Geyikli tayt vardı Lan niye başka hayvan değil de Geyikli tayt hatırlıyor musun Murat bir ara modaydı ya giymeyen kadınımız yoktu vallahi memlekette Demek ki motif niye giy oradan anlamanız lazım boynuzları duvarlara s Evet boynuzları duvarlar ev yani var yani kurttur geyiktir kartaldır bazı hayvanlara önem verir bunlara da Ongun adı veriliyor zaten Ongun veya töz bazı kaynaklarda töz diye geçer bu Ongun diye de geçer Eee totem faaliyetleri olduğu için bazı Milletler imizde bizim Türk milletinde de Bazı hayvanlar kutsal sayılmış kutsal görülmüş ama tapılmalı bir şey tapmak ayrı bir şey değer bunu da söyleyelim Şimdi gelelim buraya minyatür var hatırla duvardaki resmi almıştım ne yapmıştım böyle minyatürleşmesi biz Balbal adı veriyoruz e bakıyorsunuz Değerli arkadaşlarım Halıcılık Çadırcılık kilimcilik ahşap oymacılığı var peki bir şey söyleyeceğim Konar göçer toplumlarda taşınabilir sanat eserleri mi yapıyoruz Evet mecbur taşınabilir sanat eseri yapmak zorundasın çünkü Çin gece saldırmış kitan saldırmış Moğol saldırmış ne yapacaksın Sorma sayip bugün Orta Asya'da afda andronova karasuk tagara her yerde gazı yapıyorsun gazı gazı kültiginin başını buluyorsun Niye kültiginin başını buluyorsun da devamı Nerede bu adamın Zeus heykeli buluyorsun İskender lahe koca mumyaları tek parça buluyorsun da bizde Niye anca kafasını buluyorsun hiç düşünen yok çünkü anca onu taşıyıp götürebilirsin bu adamın devamında yapsan bile küçük heykelcikler yapabilirsin öyle büyük yap Yaman yapamazsın ya onu alıp Kim götürecek o zaman götüremeyecek yapıyorsun derler adama 300 kilo 400 kilo mu taşıyacağım yanımda çoluğum çocuğum saldırıya uğramış onları mı koruyacağım Anlaşıldı mı bütün mevzu küçük heykelcikler ortaya çıkmıştır bunu da size söyleyelim Türk milletinde kureş güreş demek tepük futbol demek biliyorsunuz Çevgan cirit bunlar hep oynanan Spor oy dikkat edin hepsi savaşla il yemin ediyorum hepsi savaş baş taktiği ile ilgili dizilim mizin falan at üzerinde oynanan çok fazla poloya benzer ilk oyunlar gene Türk milletinde var Bunları da söyle müzikte de var ırır bestedir kükür melod E işte şey var çalınan Çevgan Çevgan hem oyundur hem çalınan bir müzik aleti kitara var kanun gibi bunlar da var gelelim din ve inanışa dikkat kültür medeniye en çok soru gelen yer din ve inanıştır orduyla beraber ve devlet yönetimiyle ama din ve inanışı iyi bilmemiz lazım bir kere Türk milleti tarih boyunca birçok dine inandı niye göç ettiği yerlerde asimile oldu Hristiyan oldu öbür tarafa geçti İslamiyette karluklar la beraber başlayan süreci başladı bu tarafa bakıyorsun Budist olanlar var Uygurlar manist Hazarlar Musevi o zaman göç Ticaret ve savaş Bunlara sebep olmuş e kardeşim o zaman bunlar var ama bir de Şamanizm var Şam K baksa adı verilen din adamları var Saygı görüyorlar toplumda ama Şamanizm bir din değil de bir inanış bir yaşam biçimi gibi gör gş bir asa bir din gibi görülmemiştir dersin zaten semavi dinler arasında değil E şimdi böyle bir toplumda [Müzik] Eee bazı törenler dini ritüellere göre bölgesel farklılıklar göstermesine rağmen çok ciddi bir şekilde yapılmış mesela Türk milleti mezarlarına çok büyük önem vermiş günümüzde mezar kültürümüz hala devam ediyoruz bakın Yarın Arif günü birçok şehitliğ imiz birçok kaybettiğimiz daha önceki insanlarımızın hepsinin mezarları ziyaret edir mezar taşları silinir eskimişse onarılır Efendim o üstündeki toprakta biliyorsun bir şeyler Ekerler onun İnsanın ruhunu rahatlattığı o yeşilliğin düşünülür hala günümüzde birçok adet devam ediyor Siz mezarları hep gelenlerin sadece dua ettiğini görüyorsunuz arkadaşlar Siz kendi mezarını ziyaret etmekten başkasının mezarlıklarında ne yapıldığını görmüyorsunuz Orta Anadolu'da Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde mezar ziyaretlerinde farklılıklar var Ben Her gittiğimde farklı mezarlar bakın farklılık kimi ağlar kimi yaz tutar kimi işte Mezarın yanında yatar kimi üstüne yatar kimi resim koyar kimi farklı mezar tipi yapar Türk milletinde de inanış açısından orta Anadolu'daki hem Alevi kültürü hem Bektaşi kültürü farklı bir mezar kültürü ve farklı bir inanış var Farklı bir mezarlı gömülme var bu tarafa geçiyorsun Kürtlerde ayrı Araplar da ayrı Acemler de ayrı Türk milleti ayrı Demek ki bayağ abi mezar olayı var ama bunları ilk köken yeri ta İslam öncesi Atalar kültü veya Atalar sini derler ne demek biliyor musun ölen bir kişiyi Biz bir kere Şehir Mezarlığı gibi şehrin ortasına gömmeli muhakkak yukarı Tepelere görüyoruz Bu Tepelere gömerken de diyelim ki birisi öldü öldü Biz önce hepimizin klasik mezar yeri açıyoruz doğru mu ancak mezar yeri açılan yer günümüzdeki gibi 2 metrekarelik bir yer değil arkadaşlar bildiği koca 2 + 1 3 + 1 odalardan oluşuyor biz bu odalardan oluşan mezarlara Kurgan adı veriyoruz Kurgan Aslında korunan yer demektir bunu da size söyleyeyim ya Bu kurganlar nasıl 2 + 1 Yapı niye E çünkü adamı yatırdık Bu arada adamı ya kıyafetlerle gömüyoruz ya kefenle gömüyoruz bazı Türkler kıyafetleriyle beraber gömerken bazıları yıkıyor kefenleyip görüyor bazıları yıkamadan direkt gömüyor AB bu değişiyor onu anlatmak istiyorum bazıları ölüleri yakıyor küllerini sadece döküyor yani Türk milletinde de farklı coğrafyalarda farklı yerlerde şeyler var Sonra arkadaşlar diyelim ki klasik olarak Adama euk dedim biz kefenle kefen dedik gömdük yana muhakkak sevdiği eşyalarla gömüyorsun ne seviyor çakmağını seviyor Ne seviyor Car arasını seviyor Ne seviyor günümüz olsa Ne g tesbihini seviyor Ne PlayStation koy sallıyorum yani demek istedim ok yay günümüze Entegre etsek kişisel eşyalarımız biliyorsunuz çok fazla beni beni neyle gömerlerdi Büyük ihtimal kitaplarımla sevdiğim eşyalar hanımın Seni seviyorum Sen de gömül dese Kimse gömülmez o yüzden onu yapamadığından dolayı atın gömülüyor at Çünkü çok önemli atı gömülen ve bugün pazırık kurganı başlan olmak üzere birçok kurganda at ölülerine ve at iskeletlerini rastlanıyor niye atın da öbür tarafta dirileceğine ve hemen atına binip sevdiği eşyalarda yanında olacağına ahirette çok rahat edeceğini düşünüyor Biz yu ya dahu bu Kurgan meselesini bir kapatalım Evet kapatalım deken üstünü kapatalım gerçekten üstünü kapatıyoruz ama kapatırken şöyle bir tümsek yapıyoruz Anadolu'da Birçok yerde şu an Kurgan var ama göremiyor Özbekistan'da Türkmenistan'da Aşkabat'ta her yerde moğalistan Ulan batua falan her yerde kurganlar hala açılmayan kaç tane Kurgan var Hangisini Kaçacaksın da hangisine bakacaksın bakılanlar en önemlileri çıkar Hala da kazılar devam ediyor Kurgan böyle kapalı Niye Çünkü senin atana verdiğin önemi elin adamı da biliyor düşman düşman ne yapıyor biliyor musun Sırf savaş çıkartmak için geliyor bilerek o Atalar kültürünü şey kurganların içine giriyor O sevdiği eşyaları tek tek çalıyor çünkü altın kaplar altın kadehler onlar da konuluyor O yüzden onlar soyuluyor günümüzdeki definecilik yok mu kardeşim definecilik yok mu günümüzde ya var aynı şey e Atilla Margos piskoposu gidip Hun mezarlarını tahrip etti diye savaş ilan etti Ataların verilen önemin ne kadar önemli olduğunu söyleyelim Peki bu Kurgan olayını anladık değil mi Kurgan Bu demek ki ölümden sonra yaşamı gösteriyor mu Kurgan yapılış mezar sistemiyle bile gösteriyor kişinin sevdiği aletlerle sevdiği eşyalarla gömülmesi Ahiret inancının varlığını gösteriyor Şimdi gelelim olaya bunu kapattı kapatınca ne oluyor önce önce aileden bir tanesi eline bir tane bıçak alıyor Nazım Murat YouTube'daki dinleyin u o başlatıyor u dediğin ne cenaze törenlerindeki şimdi tören başlıyor o tören zaten yapıldı hemen pazı kısmından pazu veya alın veya Yanaklar her iki tarafı kesiyor arkadaşlar Böyle bir kan akıtıyor şuradan kesmesinin sebebi ölen kişiyle gözyaşıyla kanın karışması isteniyor bütün mesele budur 2 oradaki bütün eşyaları adamın varsa oradaki ağaçları asılıyor ağaçlar olan bölgeye kurbanlar getirip kurbanlar kesiliyor etleri millete dağıtılıyor bazı etler oraya asılıyor Tamam efendim ağıtçı geliyor bunlara sığıtçı denir sığıtçı bunlar geliyor ağıda başlıyor işte Alper Tunga bir ağıttır mesela ağıda başlıyor Ya sen Türkiye'de yok mu ağıt kardeşim ya adam kart bastırmış ya cenazede ağlanır düğünde gülünür oynanır diye adam günümüzde de var Eskiden de var mı var bilmeyen arkadaşlar için söyleyeyim Eskiden özel sığıtçı vardır Mesela benim rahmetli Anneannem e Mersin Silifke'de köyde yaşayan ve bir cenaze olduğu zaman muhakkak ki ve muhakkak ki şeye götürülür deş yani e cenazeye götürürlür Çünkü benim anneannem eski mantıkla sığıtçı yani ağıtçı ydı öyle bir ağıt yakardı Ki değerli arkadaşlar inanamaz ya adam sanki Yani anneannem g anneanne Bu kim dayımın oğlu mu yani Kim bu çocuk ne yeğenim yok dedi tanımıyorum ki e tanımıyorsun ama öyle bir kahramanlıkla alakalı anlatıyorsun ki inanamazsın yani adam hayatı boyunca köyden D çıkmamış hiçbir kahramanlık faaliyeti de yok böyle dizlerine vururlar aslanım aslanım diyor hani aslanım Kurban Olum adamın bir dine faydası yok ki Ee Ama öyledir kayıp kayıp kahramanlığı getirir şimdi orada kaybedince ne oluyor böyle oluyor günümüzde de öyle adam erkek evleniyor o zamana kadar aileden herhangi bir kişinin dikkatini çekmeyen Oğlan Evlenince bir şey oluyor anasına kız evleniyor o zamana kadar evde herhangi bir hükmü geçmeyen veya belki de eziyet edilen kızlarımız sanki evlenince bir kıymete biniyor aileleri tarafından söylüyorum bunu yaşayan şu an beni dinleyen arkadaşlardan evli olanlar ne kadar ne demek istediklerimi gayet sığıtçı var ağıt Yakarlar sonra bu ağıtlar yapılır bazılarına gelenlere kurban etinden verilir bazıları işte kendisi yemek getirir Tamam Bu arada cenazede ölen bir kişinin diyelim ki bir kadın öldü diyelim erkeğe bilerek Eee köydeki veya obadaki kadınlar getir getirilir getirilir derken zaten cenazeye geliyorlar ama oradaki amaç şu eğer tanınan biriyse tekrar evlensin diye cenazede bakmaya başlarlar Hani bu bir tane laf var ya Günümüzde çok kullanıyoruz cenazede millet Evet cenazede bakılıyor arkadaşlar çok ilginç size söyleyeyim çünkü her zaman toplanamıyor Obalar öyle her zaman toplanamadı için hayvan ve mülk sayımlarında toplanabiliyor O yüzden cenazede lan şurada gömüyorsun eşini şurada bakmaya başlıyor Hani Türkiye'de çok kullanılan bir tabir olduğu için diyor ya cenazede bakmaya başl bu lafları niye söylüyoruz biz bu laflar keyfi atına mı geliyor bu Türkiye'de 2000 1500 yıl öncesini anlatıyorum derler ya bu adamın gözü çok dışarıda bu kesin cenazede bile bak Evet ta cenazede bakma adeti vardı o yüzden sen onun farkında olmadığın için biliyorsun Ne adetler var darısı başımıza niye darısı başımıza araştır bul darı niye dökülüyor yukarıdan hala günümüze şekerler dökülüyor eşiğe bas yasak Türkiye'de eşeğe basmak niye yasak anlatayım Türkiye'de Biz eşeğe bastığımızda ayağımızla Basak hanımla kavga Ediz evin girişine basıyorsun diye alakası yok eşiğe basmanın tabiri ölen ruh eşikte duruyor da o yüzden günümüzde hala eşiğe basma eşikten atlama hala Türkiye'de hala eşikten atlanmaz eşeğe Basılmaz denir günümüzde paspasa Hani basar ayağını or eşeğe bastır mı ya bizde hala basmaz Siz de basır mı Nazım Murat eşeğe basar mısınız yok ham var mı eşiğin vardır diyor ben bilmiyorum eve nasıl girdimi Bilmiyorum ki var oğlum her evde eşik var tam giriş kısmında Evet burası tamam mı Yani sizin din ve inanış alakalı bilmeniz gereken o kadar çok şey var ki şimdi gelelim en son olaya şimdi ölen bir kişinin ölen bir kişinin kaç tane hayatı boyunca düşman öldürmüş küçük heykelcikler bu adamın heykeli değil ölenin heykeli değil öldürdüğü kişinin heykeli kimi öldürdü Çinli o yüzden 150 yapıyorsun Hepsini boyunu 150 150 1 60 niye küçük bir onu resm ediyorsun Arkadaşlar ben onu yontu yontunc Bunun adı ne oluyor Balbal o zaman balballar Bir heykel midir Evet ama balbalların bir özelliği var buraya dikkat bal ballard Aki öldürdüğün kişilerin öldükten sonra ahirette sana yardım edeceği ve sana Değerli arkadaşlarım hizmetçinin olacağı düşünüyor ne demek istiyorum ben o zaman mantıken düşünün din beni şunu sevk ediyor Ben ne kadar düşman öldürürsem o kadar Onlar benim hizmetkarı olacak şimdi kadınlarımıza soralım YouTube'da beni dinleyen kadınlar evinizde bir tane mi hizmetçi olsun isterdiniz be tane hizmetçi mi olsun isterdiniz kim bir tane der ya herkes be tane der biri yemeğe bakar diğeri bahçe işleriyle uğraşır mesela diğeri temizlik işleriyle uğraşır birisi kocanızla ilgilenir değil mi Evet yani baktığınız zaman kim istemez 5 tane olsun o yüzden 5 tane ols 5 tane öldürmesi lazım 10 tanesi 10 tane O yüzden balballar ölümden sonra yaşamı gösterir değerli arkadaşlar bunu bilin O zaman şu kavramlara bakalım uçmağa gitti Ne cennete tamuya cehenneme Umay var mesela çocukları ve kadınları koruyan yarı tanrıça Umay tin var ruh demek Bak bunlar hepsi Şey ne derler kardeşim bana din ve inanış alakalı kavramlardır eşu kefen demektir Muyan sevap demektir Muyan mesela ölü adetleri arasında ölü yakma var mı diye çok soru geliyor var Türk milletinde bazı kısımları Kırgızistan'a falan ölü yakma var ölüler yakılıyor Efendim ölü günlerinde çadırlarda 7 gün boyunca ölen bir kişinin kurganın etrafında 7 kere veya 9 kere at dönüyor Kopuzlar la çalınma var Efendim o gün mesela 7 gün boyunca ölen kişinin en yakınları bütün kıyafetlerini ters gerer bakın 4 Murat bile Osman devletinde ölü çıktı saraydan elbiselerini ters giydi bak bir di söylüyorum ters giyme var ters giyme Nazım Sen varak biz o zaman hiç yastan çıkamayız Oğlum biz atleti zaten düz giyemiyor doğru mu karde lan hangisi etiket dışarıda mıç ipliğin dikişi olmasa tövbe bizim millet hep şeyde Yastayız Anlaşıldı mı din ve inanış la alakalı O gördüğünüz bütün kavramlar Bunlar o zaman dikkat yu törenleri ölümden sonra yaşamı Göstermez Ama Kurgan bal bal gösterir Efendim Bakıyorum bu tarafta uçma tamu gösterir zaten biri Cennet biri Cehennem Demek ki ahiret inancını gösterir Evet şimdi geldik hangisine kardeşim sözlü edebiyata yani yazı dil ve edebiyata Evet şimdi geldik yazı dil ve edebiyata Tabii ki yazı dil ve Edebiyatı iki kısma ayıracağız biri sözel kısım dediğimiz Yani sözlü edebiyat diğeri yazı edebiyat ancak oraya geçmeden önce Türk milletinin de Yüzyıllar boyunca kullanmış olduğu tak şeyler var alfabeler var Özellikle Orhun ve Uygur alfabeleri bizlerin milli alfabeleri Göktürk alfabesi Orhon veya Orhon diye gelir aynı şey bir de Uygur Bunlar milli Ama sen başka bir yere gitmişsin ne kullanmışsın mesela sallıyorum Ruslara gitmişsin Rus bölgesinde Kiril kullanmışsın bu tarafa gitmişsin Arapça kullanmışsın Farsça kullanmışsın ve en sona da Latince kullanmışsın Değerli arkadaşlarım o yüzden gelen bir sınav sorusu iki tane sınav sorusu geldi bir Türklerin ilk milli alfabesi aşağıdakilerden hangisidir Orhun iki Türklerin kullandıkları alfabeleri sırasıyla istedi ama sırasıyla derken onun sırası Tabii ki karışık olur ilk ikisi ve Son ikisi nettir ilk ikisi Orhon Uygur Son ikisi Arapça Osmanlı Devleti'nden dolayı ve Türkiye cumhuriyeti'nden dolayı Latince O yüzden Bizler gelen Sınav sorularında söylemiş olalım sınavda yaparız sa atasözü demek sözü edebiyatta Türk milletinin atasözleri Çok çok fazla yine sagu değer aşlar ağıt demektir O biraz önce anlattı sığıtçı yani ağaççılar yapmış olduklarıdır yine bakıyoruz Değerli arkadaşlarım sözü edebiyatta koşuk var böyle Kopuz eşliğinde çalışan maniler türküler öyle anlatayım size koşma bir edebiyat türü biliyorsunuz yine bakıyorsunuz bu devirde Hikayeler var Dede kork hikayeri zaten bunların en başına oluşturur yine destanlar var destanlar Asya onların ait Oğuzkaan Destanı burada kastedilen Mandır zaten bakıyorsun Atilla Destanı Avrupa hunlarına ait Ergenekon Bozkurt göktürklere ait Türeyiş Göç uygurlara ait doğru mu Yaradılış Destanı Altay türklerine ait yani birçok var Bulgar Şan kızı var bulgarlara ait böyle devam ediyor ama burada özellikle Ergenekon Bozkurt'un göktürklere Türeyiş ve göçünde uygurlara ait olduğunu bilmeniz lazım size eşleştirme soruları gelirse En azından bunları yapabilme imkanına sahip olalım Türk milleti yazıyla çok geç tanışmış Ama ta eski de Yenisey kitabelerini Kırgızlar tarafından oluşturulmuş ancak Yenisey Kitabeleri fiş şeklindedir bir kere daha söyleyim O ne demek fiş şeklinde yani Ali ata bak Işık ılık süt iç Her Bir taşta bir tane kelime yazıyor bu bir edebi metin değil edebi metinde özne yüklem tümleç hepsi olacak noktası olacak atıyorum virgül olacak bir cümle olacak bu cümleleri Biz nerede görüyoruz oğrun abidelerine görüyoruz Evet bugut Yazıtları da var göktürklere ait hatta göktürklere ait en eski yazıt bugut daha sonra oluşturulan yazısın adı Orhun Abideleri bugün moğolistan'da bulunuyor doğru mu Nazım bugün moğolistan'da bu Normalde nehrin kenarında bulunuyordu Orhun vadisinde Bir tane adam palt ofa savaşı 1709 isveçle e Rusya birbirine girdi orada Bir İsveçli subay strahlenberg bu böyle esirken esir ya götürülüyor o ovadan götürülüyor diyor ki lan ben bir şey gördüm diyor l ne gördün diyor A bunlar ya diyor bir sıra sıra taşlar kaplumbağa motifinin üzerine oturtur önemli bir şey olduğu belli ilk gören strandberg Ancak daha sonra Rus tarihçi yarinen yine 13 yüzyılda juve'nin tarihi Cihan kuşa da var Efendim bizde Necip Asım ilk defa kaleme aldı Böylelikle bilim dünyasına yavaş yavaş girdi çün Orun Abideleri Türk milletine hesap vermesi yönünden bir Siyasetname özelliğidir ilk Nutuk özelliğidir ve ü kişi adına dikilmiştir dikkat Vezir Tonyukuk Bilge ka kültigin e Tamam dikilsin hocam ama Vezir Tonyukuk kendi anat ilk dikilen anlatır üçünden ilki Vezir Tonyukuk aittir E peki Tonyukuk ne yaptı kendi yazdı Kendi değerli arkadaşlar taşlara işlettirmek Yazıtları ise yolluk digin tarafından yazıldığını da söyleyelim E ne anlatıyor burada bir tarafı Göktürkçe bazıları taraflarında Çince var Çinliler de müdahale oldular bizimkileri de yazın diye zaten biz Çin'in hilesini hurdasını yazıyorduk niye yazıyoruz ta 1 göklük itibaren yapılan yanlışları halkın isyanlarını hepsini yazdık değerli arkadaşlar Böylelikle Orada mesela hükümdarın görevleri arasında görüyoruz açı doyuracak çıplağa giydireceğim fakir milletimi zengin kılacağım bak bir hedef ve yapılanlar az milletimi çok nüfuslu kılacağım o zaman Bunlar özellikle açı doyurmak çıplağa giydirmek sosyal bir devlet anlayışı olduğunu milletine hesap verici nitelikte bir eser olduğunu anlıyoruz ilk çözülen kelimeyi de Danimarkalı dil bilimci filolog dilim Thompson çözmüştür Thomson ilk çözdüğü kelime Tengri artı runik yazı stili farklı bir yazı stili var soldan sağa işte veya Aşağıdan yukarı okumalı yani bularak adam bir bilmece bir bulmacayı çözerek yapmıştır her kelime okundu mu Hayır niye E çünkü yıllarca Orun vadisine koruma altında olmadığından dolayı Rüzgar olsun Başka aşındırma şekillerinden dolayı e bazı yerler silindi O yüzden Muharrem Ergin'in Orun Abideleri kitabını muhakkak açın okuyun inanılmaz orada Türk milletinin öğütleri var Çin'in kurnazı Çin'in hilekar çinin ipeğine kanmayın tatlı lafına tatlı sözüne kanmayın prensesleri ile evlenmeyin biz yaptık biz Yandık Siz Yanmayın abide niye dikilir ya Bir sonraki nesn yapılması gereken yapılmaması gereken hataları göstermesi içindir o kadar önemli oğrun Abideleri dediğimiz olay budur değerli arkadaşlar bakın burada her kelimeyi her şeyi de söylemiş sizlere olduk ha yazının en çok kullanıldığı Uygurlar elbet Uygurların da olacak terhin tarat Yazıtları Diğer adıyla moen çor biliyorsunuz ki en Uygurların En parlak dönemi moen çor veya bayan çor diye gelir Efendim başka ne var karabalsagun yazıları Bak bunlar da Uygurlar tarafı ama Orhun abidelerin bizdeki yeri bambaşkadır Yenisey ondan eski olmasına rağmen okunamadığı ve edebi mesi oluşturamadı için ilk edebi Türkçe Eser Orhun Abideleri kabul edir son 3 sınavda bir hangi ülke sınırları içinde bulunduğu soruldu moğalistan 2 kimin adına dikildiği soruldu Tonyukuk Bilge Kaan kültigin Mesela e arkadaşlar İşte biz bunları bilirsek bu soruları yaparız Orun var mı Sıkıntısı olan yok tamam Hatta anlatır sorun değil Evet Anlaşıldı mı değerli arkadaşlar Bunlar da yazı dil ve edebiyattaki önemli göstergeler bilelim ekonomi de şöyle İpek ve biliyorsun kürk yolunu kullanıyoruz İpek Yolu zaten bizim elimizde değil Çin'den başlıyor İstanbul'a kadar gidiyor ekonomideki en büyük şey İpek yoluna sahip olabilmek Çünkü Kürk yolu zaten Hazarlar tarafından kullanılan İpek yolundan hariç paralel bir yol adı üzerine Kürk yolu çok Eee kürkü Eee soğuktan korunmak için avlanan hayvanlar olduğu için inanılmaz pahalı e anlattığım Z herkesin kürkü yok o yüzden Kürk yolu ve İpek Yolu en çok ticari anlamda kullandı ıklar mızdır kamdu kanoyu CH satir gibi birçok parayı kullanıyoruz bagat Arkan kendi adına ilk para bastırır ve parayı ticarette bir değişim aracı olarak kullanan da göklük derdir bu bilgiler zamanla değişiyor arkadaşlar bazıları Hunlar diyor hunlara ait paralar var diyor Onlar da ticarete kullandı diyor O yüzden bu tür şeylere çok girmiyorum ama bagat arkanı bilin kendi adına para bastıran ilk Türk hükümdarı olacaktır kıymetli Dostlar ekonomiyle ilgili durum bu şimdi bizim bu anlattıklarımız sonra gelelim tekrardan tekrar kısmına öyle yok keşke öyle olsa değil mi Bir daha tekrar ediyorum o yüzden can kulağıyla dinliyorsunuz değerli arkadaşlar beni tamam mı Bir başlayalım bakalım buradaki şeyler nelerdir Neu Allah Allah nazımda Vallahi kameraya gireceğim diye girmedim aldım ya gösterdim Ya sen girm gel otur Evet başlıyoruz Hazır mıyız bir şu bölgeden başlayalım Hatta şöyle yapalım Son ikisi Hazır mısın Murat Evet başlıyoruz bir devletin yönetiminden Nazım oksızlık ne demekti bağımsızlık bunu bileceğiz 2 hükümdarın görevlerini biliriz ancak burada hükümdar sembol ve unvanlarında burada özellikle ve özellikle tras hilat Berat ve hutbe yok Burada da özellikle Sultan yok Bunu bilmemiz lazım Göktan hükümdarı 4 yetki Kut güç ülüş ve yarlı son zamanlarda yarlığ sorulduğunu da bilin geldik devletin devamlılığı için tüm dünyayı Türkler yönetsin Türk cihan hakimiyeti Adalet yönetsin nizam-ı Alem hedefe varıldığında yeni bir hedef koyma ülküsü Kızılelma geldik ikili teşkilatı ilk uygulayan devlet Asya hunları ikili teşkilatla Batı kanadı sorumlusuna verilen ünvan yabgu aklınıza gelsin ikili kanat uygulamasının en büyük örneği bum Kaan istemi zaten Böyle bir soru geldiği zaman ikili bir teşkilatın uygulandığını Batı kanalı sorumlusuna da yabgu ünvanı verildiği anlaşılıyor geldik buraya aykü ne demek Nazım hükümet aygucı ne demek Vezir Peki kurultayda hükümdar yoksa kurultayı kim yönetiyor aygucı yani Vezir yönetiyor buyruk bakan demek Tigin hükümdarın oğlu Eee hükümdarın oğlunu inanç İnal veya Ataman eğitiyor bunlar bir yere gidince de ne oluyor Şad unvanını alıyor Efendim aşağı indim Kurultay Değerli arkadaşlarım iki anlamı daha var toy ve kengeş kurultaydaki tüm üyelere Toygun kurultaydaki oturma düzenine Orun kurultayda hükümdar yoksa kim başkanlık eder Hatun etmez dikkat kime diyor aygucı din adamı var mı yok ama dini mesele görüşülüyor mu kurultayda evet kurultayda Töre belirlenir Hakan'ın isteği kurultayın kararıyla Kurultay Yeri gelir Hakan'ı görevden alır Yeri gelir Hakan'ın isteğini kabul etmez Bilge Kaan Vezir tok'taki Budist Tapınağı örneği ve şehirlerin surla çevrilmesi örneğini Verdim peki Buraya gelelim diğer meclisleri zaten oraya kadar inecekler düşünmüyoruz Şimdi burada halkın kaldığı çadırlara yurt adı verilir 2022 EKPSS sınav sorusu halkın kaldığı çadırlara ne isim verilir diye sordu bunu bir de engelli kardeşlerimize sordu yani insan şunu bekliyor İslam öncesine hükümdarların kaldığı çadırlara sor anlarım ama halkın alı çadırları engelli kardeşlerimize yapılan ekpss'de E bir zulümdür yani o çocuğun onu bilme ihtimali çok zayıf ki anlattım ders Evet çoğu öğrenci KPS videolarında bizden izliyor ama e anlatmayan binlerce yüzlerce öğretmen var anlattık diye Şimdi övündüğümüz bir nokta değil bunun burada çıkmaması lazım ÖABT sorulacak sorunun burada olmaması lazım Doğru mu Ama siz gene bilin halkın kaldığı çadırlar yürü Onun da sebebi şu Konar göçer toplumuz çadırı gittik böyle Dere kenarı çimenlik hayvana ot atacak bir yer bulduk hop çadırı orada kurduk O zaman ben ne diyorum burası artık benim yurdum o Yurdum dediği şey ne çadır Anlaştık mı Bunları bilmeyeni döverler neymiş Uş Uruk boy budun iil bunu bilmesek olmaz doğru mu Murat Peki hukukta yazısız hukuk kurallarına Töre devlet ile halkın arasındak Aki sözleşmeye ne isim veriliyordu yası sözleşmeye Tüz idam var mı var mahkemeler yargı mahkemelerdeki yargıcın adı ne de arkadaşlar yani hakim yargan dört şey değişmez könilik uzluk tüzlük dediğimiz eşitlik insanlık dediğimiz kişilik uzluk da iyilik demek Bu dördü değişmez Ama diğerleri değişir mi değişir Metehan onlu sistemi bulmuştur Türk milleti en çok dünyayı askerlik alanda etkilemiştir bu gördüklerimizin eski askerlikle alakalı terimlerdir Türk milleti Ordu millet anlayışına göre Değerli arkadaşlarım savaş zamanı pozisyon almıştır yaşlı genç erkek kadın demeden 12 hayvanlı Türk takvimi yapmamız bizim Bilim veya astronomi bilgimizle alakalıdır bunu da söyleyeyim Bunlar olmadan sen takvim yapamazsın Peki heykel var mı var Neyle alakalı Balbal minyatür biliyorsunuz var fresk yaş sıva demekti duvar yapılıyor Halıcılık Çadırcılık kilimcilik zaten var Geldim yu cenaze töreni Kurgan mezar Balbal mezarlara dikilen neydi Değerli arkadaşlarım heykel kam veya Baksı veya şaman din adamı Umay çocuk ve kadınları koruyan tanrıça uçma Cennet tamu Cehennem eşk kefen doğru mu Bak Bunların hepsi din ve inanış la alakalı kelimeler tin ruh veya Can demek Efendim Muyan sevap demek Bak Bunların hepsi neymiş lazım Evet ve din ve inanış ilgili Peki bunlar arasında y Kurgan Balbal hangisinde ölümden sonra yaşam var Balbal da var kurganda var ama yu da yok Dikkat tamu da var tamu zaten ne demek Cehennem uçmağ ne demek Cennet iki tane yol kullanıyoruz daha bu yollara Egemen olmak istiyoruz kürk yolunu kullanıp zenginleşen hazarlı İpek Yolu zaman mücadeledir paralar bezden yapılan var Gümüş satir den yapılan var satir diskten yapılan satir Efendim paralarda özellikle bagat arkan'ın Türk iç hükümdarı bagat arkan'ın kendi adına bastırdığını unutmayalım sav ne demek Atasözü sagu ağıt koşuk koşma edebiyat türü hikaye özellikle Dede Korkut destanlar her Millete karşı B manast Destanı mesela kırgızlara aittir Ergenekon Bozkurt Eee işte değerli arkadaşlar bunlar bir yazalım da Manas kime aitti Kırgızlar Alper Tunga İskitler Yaradılış Altay Türkleri geliyorum buraya Ergenekon Bozkurt Göktürkler Türeyiş ve göç Uygurlar Oğuz Kağan Destanı Asya Hun Devleti buradaki Oğuz Kağan Büyük bir ihtimal metahan bunu da söyleyelim Yenisey Kitabeleri hangi millete ait Kırgızlar ancak edebi metin değil Orun Abideleri nerede bulundu moğalistan sınırlarında kimin adına dikildi Tonyukuk Bilge Kaan kültigin Hangi yazı çeşidi kullandı bu Bu arada sınavda geldi bu soru bir sınavda runik yazısını sordular arkadaşlar haberiniz olsun gelmez zannetme Aklında bulunsun neymiş runik yazı çeşidi sınavda geldi AGS Eee konu anatımı ver bana bir onun içinde 900 tane çıkmış sınav sorusu var O yüzden koyuyoruz ki koymuş muydum onu ya Dur bakayım Dur bakayım Dur bakayım otur Nazım ayakta kalma Kardeşim Dur bakayım şurada Eğer bulabilirsem bulacağım Ama bunu koymamışım Evet Normalde runik yazı çeşidi sınavda geldi bundan Hatta bir yıl ya da 2 yıl önceki E bir sınavda geldi öyle söyleyeyim Mesela alfabelerle örnek aşağıdaki hangisi Türklerin kullandığı alfabelerden biri değil Japon alfabesi var mı Japon kullandık mı yok mesela Bunlar Türk tarihinde Hun Göktürk uygu devletlerinden hangileri kendi adlarıyla bir alfabe oluşturur arkadaşlar bizim konu anlattığımız kitabımızın yanında her sayfada çıkmış ü tane sınav sorusu 66 tane de biyografi Ali Fuat cebesoydan Halil Edip Adıvar Kazım karabekir'den İsmet İnönü özellikle inkılap tarihinde Şakir zümren Nuri kilig Enver Paşa'dan bak Ziya Gök mesela komple bir şey var demek istediğim bu kitap Evet fiyat olarak diğerlerinden daha pahalı bir video ders notunun neredeyse iki katı ama boyut olarak ik katı sayfa olarak iki katı artı içinde de 900 tane çıkmış sınav sorus 600 tane ne var şey var Eee 66 tane de biyografi var ama ben bulamadım Keşke yazsaydım bu soruyu ya Yani şimdi Üzüldüm Normalde ben bu soruyu yazdım diye biliyordum Çünkü runik alfabesini Çoğu kişi bilmiyor Hani Bununla ilgili soruyu da yazdığım zaman bakın geçen seneki şey sorusu resim para sorusu bakın burada o geldi mesela yine bakıyorsun İslamiyet öncesinde Güneş bayrağımız gökyüzü çadırımız İslamiyet öncesinde Türk devletlerine kullanılan hükümdar unvanlarında biri değil şanyu İlteriş Erkin aüü idikut aüü kullanan bir hükümdar Hayır hükümet demek Mesela bunları bizim öğrencimiz bulacak hangisi diyor hükümdar otağında bu protokol ve oturma düzenine verilen attır Orun bak Orun sormuş İslam öncesi Türk devletlerine Hakan'ın otağında Hanedan ve devlet üyeleri statülerine göre otururlardı K'nın sağında ve solunda oğulları kardeşleri ve devletin ileri gelenleri olurdu diyor ne demek istiyorum bu mesela ilk devletlerinden Ay gcu ne demek diye sormuş çıkan bir sınav Ama bunlar KPSS'de gelmiyor bak siz Şurayı kaçırmayın Ben KPSS'de gelenleri zaten KPSS'de geliyor onlar da var ama benim dediğim farklı sınavlarda gelenleri Ben vermeyi daha uygun buluyorum arkadaşlar onlar var Onlar da var mesela Dış politikada yardımcı olan görevli sorulmuş mesela boy budun sorusu gelmiş Ramazan da var sorunun içinde ben de varım tarih öğretmeni yeşil Hanım öğrencilerden küçükten büyüğe doğru sıralamasını istemiş Onur Meltem Ramazan İrem Ahmet hangisi demiş doğru cevabı vermiş Ramazan bodun başl bodun başlanır mı Ramazan diyorum Anlaşıldı mı arkadaşlar mesela yer alan könilik uzluk tüzlük gibi kavramlar aşağıdakilerden hangisinin değişmez ilkesidir cevap ne Töre imkanı olanlar Hocam ben de parabol ya Gani diyen alabilir ama imkanı olmayan arkadaşlar tabii ki video ders notumuz harital tar hangisini beğeniyorsanız alabilirsiniz şimdi bu tekrarlarda şuradan devam edelim değerli arkadaşlar bir hangi devlet zaman Orun Abideleri Kutluk dediğimiz ikinci göklük der Peki ilk çözen Danimarkalı bir dil bilimci filolog tam IR bunu bilelim Tengri çözülen kelimedir terhin Yazıtları Diğerleri de uygurlara aittir Şimdi biz yaklaşık olarak bayağı beri şu an dersimizi bitirdik şimdi 20 adet soruya geçeceğiz değ arkadaşlar e 10 tane kültür meden 10 tane de siyasi tarih gibi düşün toplamda 20 tane bir karışık soru çözeceğiz Hadi bakalım yavaş yavaş soruya geçelim Evet geldik şimdi 20 adet sorumuza Nazım hedefimiz kaç 20'de 20 Yok öyle 19 18 17 dikkatli okuyacaksın hızlı cevap vereceksin zaten okuduktan sonra soruyu ben çok rahat çözeceğine inanıyorum Eee ve bu soruları çözdükten sonra da E tabii bu sorular Elbet ki 20 tane yetmeyecek sen Soru bankamdan hem KPS olsun Hem AGS olsun oradan devam edeceksin üniteleri bitireceksin Arkadaşlar gün gün gitmek çok önemli yani İslamiyet öncesinden atıyorum 2005 kps tarih soru bankamda 7 tane 6 tane diyelim Eee soru var 6 test var E e agde 4 tane test var toplam 10 tane 10 taneyi çözdükten sonra ben İslam ediyle herhangi bir soruyu gelen bir tane sınav sorusunu rahatlıkla ama ilk soru olması psikolojik soru olması yönünden çok kıymetli bir de AGS sıralaması KPSS'deki gibi olursa yani 15 sözel 15 sayısal mantıkla başlayıp sonra tarihe geçecekse 3ün sırada Yani biraz Yoruluyor insan Türkçe ile matematikte Allah'tan soru sayısı azaldı O yorgunluk çok olmayacak o yüzden 10da 10 artık Tek hedefimiz başla bakalım AB ayar kalem ayarlı değil mi Tamam başla bakalım İlk soruyla başlayacağız ilk sorumuz neymiş bakıyoruz çevir Nazım 759 yılında tahta geçen ve Çin'deki karışıklıklardan Uygur kaanı Türk kültür tarihinde önemli değişikliğe yol açan bir sefer gerçekleştiriliyor bu sefer sırasında mone dinini kabul ediyor ve bu dinin yayılmasını önlemek amacıyla sağlamak amacıyla da 4 tane mani rahibin ötükene getiriyor daha sonra biliyorsunuz Karabağ sagın olacak Buna göre yukarıda verilen gelişmeler Uygur hükümdarlarının hangisinin döneminde yaşandı arkadaşlar uygurlarda Sizler de biliyorsunuz ki bögü Ka'nın loyang seferinden sonra olacak bu şey ve bizim de bögü kaanı bilmemiz şart değerli arkadaşlar onu da söyleyeyim mazdek İran toplumunun alt kesimlerinin desteğini alarak büyük bir isyan başlattı sasan hükümdarı Kubat isyancıların bazı taleplerini kabul ederek durumu kontrol altına almaya çalıştı Ancak bu tavrı Sasani aristokrasinin tepkisini çekti ve kubat 496 yılında tahttan indirildi çaresiz kalan Kubat komşu bir devlete sığınarak yardım istedi bu sığındığı devletin hükümdarı da Kuba 30.000 kişilik bir ordu vererek bu tarihi mazdek isyanını bas bastırdı Peki bu sasanilerde çıkan mazdek isyanını hangi devlet 30.000 kişi vererek bastırmıştı değerli arkadaşlar bunu bilmeniz lazım AK kunlar tarihin bir cilvesi İki gün sonra da bakın sasan isyanını bastırıyor sasanilerde çıkan bir isyanı sasanilerin lehine bastırmıştır akun İki gün sonra Göktürk sasan işbirliği sonucunda da yıkılacaktır işin ilginç tarafı bu yani o gün dost olanlar İki gün sonra bakın bir ittifak neticesinde yıkılan yıkıldığını görüyorsunuz 3 Orun ailelerinde Tanrı Türk kavmi Yaşasın diye beni tahta ot tuttu içte aşsız dışta giyeceksin Kaan oldum babamızın amcamızın kazandığı milletin adı sana unutulmasın diye kardeşim kültegin Ha buradan bir kere bulacağız ve şartlarla ölesiye çalıştık diyen bu ifadeler kime ait olduğunu söylüyoruz arkadaşlar kültigin Kimin kardeşi Evet Bilge Kaan'ın kardeşi Anlaştık mı Bilge Kaan kültigin Vezir Orun AB zaten bu üçünün adını yaz mesela Bu soruda bunu verip nerede de hangi şeyde de sorulduğu sorulabilir cevap Orun Abideleri yani böyle bir metin verir bu nerede hangi metinde geçiyor diye sorabilir cevap onun abir 700 25 yılda Çin İmparatorun başkanlığa yapılan bir toplantıda bakın ne deniyor bil İyidir milletini sever Türkler de ondan memnun kültegin harp sanatının üstadıdır ona karşı koyacak bir kuvvet zor bulunur ton hukuk ise otoriter ve bilgedir niyetleri ve kurnazlığı çoktur işte şimdi bu ü aynı anlayış olarak bir aradalar Demek ki üçünün bir arada olduğu Devleti soruyor hangi devlet arkadaşlar kutluklar değil mi Vezir Tonyukuk Bilge Kaan kin kutluklar benim çok sevdiğim bir soruydu İbrahim kafesoğlu almıştım bir akademik yayından bu ifadeler Bunlar yeni tip sorulardır yeni nesiz sorular dikkat öğrencilerine İslamiyet öncesi Türk tarihini anlatan Görkem öğretmen ders sırasında kütüphane diyor Orta oyun diyor ve balık gibi ifadeler kullanıyor Peki bir şey söyleyeceğim Görkem öğretmen bu ifadeleri hangi konuyu anlatırken kullanması lazım tabii ki Uygurlar Nazım senden önce öğrenci bir cevap versin ondan sonra sen cevap ver sanki bilmediğin şeymiş gibi Allah Allah eski Türklerde ölü gömme törenleri ayrı bir önem taşınır ölü için verilen ziyafete bizzat ölünün de katıldığına İnanılır yaz tutanlar mezar üzerine Toprak Yar ölünün hayattayken öldürdüğü düşman sayısı kadar da yanına taş dikilir Bunlar yeni nesil sorular Siz bunlar gelecek diyecek ki hangisine değinilmemiş anan bak hiçbirine değinilmemiş Evet hepsine beraber bakalım bakalım ölü töreni u değil mi bakın bir bu soruları çözme mantığını sorayım her bir paragrafta Muhakkak bir şey vardır Tamam devam edelim ölü için verilen ziyafet toy Ayrıca ziyafet demek devam ediyorum yaz tutanlar mezar üzerine Toprak yağar mezar ne Kurgan ve düşman sayısı kadar yanına taş Diker Balbal ama yelme var mı burada yelme düşmanın durumunun öğrenilmesi amacıyla gönderilen birliğinin adıdır O yüzden değerli arkadaşlar cevabımız yelme Bak bunlar hep yenes sorular haberiniz olsun Asya hükümdarının benim hükümdar olmam Tanrı tarafından kararlaştırıldı Göktürk hükümdarı Bilge Kaan ise babam Kaan ile ana munu Tanrı tahta otururdu diyorsa E bir şeye Tanrı karar veriyorsa bu neile alakalıdır Değerli arkadaşlarım tanrının bir sülaleye vermiş olduğu Devleti yönetme yetkisi yani kutla ilgilidir Türklerin İslamiyet öncesi dönemde devlet yönetimindeki hükümdarın otoritesinin ilahi bir temele dayandığını ifade eden tanrının iradesi emretme yetkisi olarak bilinen kavramı soruyoruz son sınavlarda çok gelmeye başladı dikkat neydi cevap değerli arkadaşlar yarlığı dı buu yumuşak G ile de yazabiliyorlar sınavda bir sınavda yumuşak gile diğer sınavda ise yumuşak G kullanmayıp direkt g kullandılar yarlık veya yarlı ilk Türk devletlerinde toplumsal yapıyı küçükten büyüğe Biraz önce de demiştik bunu sesli bir kere söyledik unutmuyoruz oguş Uruk boy budun il bakalım oguş Uruk boy budun il Evet cevabımız ne de arkadaşlar Adana olacak İslam öncesi Türklerde siyasi sosyal mali ve askeri meseli görüşerek karara bağlanması için ayrı bir meclis toplanmıştır meclise Kaan başta olmak üzere Hatun boy beyleri or u komutanları bağlı kavimlerin yöneticileri gibi üyeler yer alıyor Bu mecliste bir oturma düzeni oluşturulmuş kaanın olmadığı zamanlarda ise bir Vezir başkanlık görevini üstlenmiş diyor ki hangisine değinilmemiş İşte bu bir bulmaca satır satır gitmeniz lazım Hadi hep beraber gidelim siyasi sosyal meselelerin görüşüldüğü yer Toy ne anlam daydı İki anlamda bak ölüden sonra verilen ziyafet Burada da ne kurultayın diğer adı mecliste Herkes yer almış yani Toygun bütün katılanlara Toygun di Bak tek tek gideceksin oturma düzeni var diyor Orun kaun olmadığı zamanlarda da kim başkanlık eder ay gücü bakın buduna ilgili herhangi bir kelime var mı burada yok o zaman cevabımız Bursa 11 Bu bir Uygur Bayrağı değerli arkadaşlar oğlum Uygur Bayrağı sarı değil miydi Murat Kurbanım Ne ara turuncuya döndü lan bir bak bakalım Uygur bayrağının rengine Bir dakika ben öyle olur olur mu bayrağın rengini kafamıza göre değiştiriyorsun Bir bakalım Uygur Bayrağı yazın bir ana siz bıraksak Türk bayrağını da değiştireceksiniz lan öyle şey mi olur oğlum bir yaz bakayım şu Uygur bayrağını sarı olması lazım Nazım Elinde telefon var baksana kardeşim benim internet mi çekm attılar - bir'e bizi Evet Murat Uygur Bayrağı dedikten sonra görsellere basacaksın Kardeşim biz tek renk kitapla kullanınca sarı değil mi Evet bunu sarı yani bunu sarı olarak şimdi Tamam zaten belli burada soruyu rahat çözersin de Bayrağı değiştirmeyin Bayrak ne sarı bu bizim konu Eee KPSS soru bankamdan alındığı için orada çift renk kullanılıyor tek renk kullanılıyor o yüzden bunun turuncu ve tonları kullanı için Normalde bu sarı bakıyoruz Uygur bayrağına bakalım ne görüyorsun Bir Kadın Bir Erkek o zaman kadınlar yönetimde söz sahibi ki bayrağa kadar işlenmiş yerleşik yaşama geçildi Anlıyor muyum anlamıyorum buraya eksi bak artı eksi şekline gideceksiniz Bunlarda da soru çözme taktiklerini göstereyim artı eksi savaşçılık özelliklerini yitirdikleri anlaşılıyor mu anlaşılmıyor O zaman cevabımız sadece ve sadece yalnız birdir devam bir İnsan ölünce cesedini çadıra koyarlar akrabaları birer hayvan getirerek kurban ederler daha sonra çadırın etrafında feryatlar kopararak at üzerinde 7 defa dönerler Buna göre ilk Türk devletlerinde gerçekleştirilen cenaze törenine ne isim verilir yu doğru mu kardeşim Bunları zaten biliyoruz uçmağ ne demekti Cennet Yurt ne demekti çadır Kut ne demekti siyaset tu bir hükümdarlık sembolü Yani bu özellikle u törenlerini böyle açıklayarak da sorabilirler haberiniz olsun ya acayip u törenler de çok fazla şey var ben çoğunu anlatmıyorum bil size Mesela bir Kurgan kazılıyor Kazakistan'da kurganın içinden paralar çıkıyor paralar ama kefenin içinden çıkıyor kefeni cebi yok diyoruz ya arkadaşlar o paralar mesela çıkılmasının sebebi Eee gözlere konuluyor Tabii gözler açılmasın diye bir daha göz yuvalarının olduğu yerlere para konuluyor kardeşim para Doy gözünü para Doyursun Aynen öyle Bu da mesela bir Türk adetidir kefenin içinden para çıkması normal kazarsın bir yerde para çıkabilir Ama kefenin direk içinden para çıkması gözlerin bir daha açılmaması için konulur kardeşim Türklerin yaşam tarzı olan konar göçerliğin sonuçlarından biri değil savaşçı sabırlı olunur disiplinli ve hızlı hareket eder Efendim savaşa her zaman bir millet hazır bulunur Çadırcılık Halıcılık ve kilimcilik olur ama şu olmaz tarıma dayalı bir hukuk sistem olabilir mi ya olamaz çünkü tarıma dayalı bir hukuk sei Çü tarım yok Varsa da çok az ilk Türk devletlerinde yer alan aşağıdaki düşüncelerden hangisi devletin uzun vadeli stratejiler oluşturmasında yeni hedefler belirlenmesinde ve hedefe varılan bu belirlenen hedeflerin yoğunlaşmasına etkili olmuştur arkadaşlar hedefi buraya koydum Burası ne Ötüken buraya koydum karabalsagun buraya koydum hooc buraya koydum Pekin Tamam ama her hedefe ulaşa Hedef bir ileri gidiyor bunun adı neydi Kızılelma Göktürk ka işpara diyor ki Çin imparatoruna bizim Kuzey bölgemizde İdare edilenle idare arasında kurulmuş olan kaideleri yaralamaya yani bozmaya Ben cesaret edemem diyor diyerek hangi kan ve toplum Aşağıdakiler hangisine önem verdiğini gösterir Arkadaşlar bu kastettiği şey töredir tamam Bir gün bu soru gelecek bakalım kime denk gelecek aynı iş para kanın bu mektubu verilip Töre sorulacak dikkat zaten artık öğrendin insan tanrısız kürk yasası millet yasası öğrenciler de benim hocam sız olmaz diyorum ve neyi diyorlar burada Nazım Sen de biliyorsun ki töreden kastediyor 751 yılında Çinlilerle Abbas arasında yapılan Tala Savaşı'nda Çinlilere karşı Müslüman orduların yerinde yer alan ileride de karanlar Devleti'nin kurulmasında etkili olan Türk boyundan bahsediyor ilk Müslüman Türk topluluğu karluklar Değerli arkadaşlarım dikkat karluklar her zaman sınav sorusu olarak gelir Hem Karahanlıların kuruluşunda etkili hem 751 Talas Savaşı'nın kazanmasında etkili 18 soru Çin imparatoruna yazdığı mektupla batıda y göğün yardımıyla askerlerimizin Üstün yetenekleri ve dayanıklı atlarımız gücüyle yendim dikkat sonra 26 kavmi Ben dedim ki bakın bazı şeyler önemli 26 deyince aklına Mete Han gelecek 46 dediğimiz zaman İlteriş Kaan gelecek Yani Kutluk Kaan şu ikisini bir bilelim özellikle 26 en çok soran bak Dikkat et Hepsi tek bir aile gibi birleşti hepsi Hun Oldu bir kere Hun Oldu dediğine göre hangisi bunlardan hunlara ait olacak Burada hunlara ait ne var Teoman var metan var Atilla da Avrupa hunları var kapkan Kaan zaten Kutluk il teç kanan Kutluk zaten kafadan ikiye 3'e düşürüyorsunuz Evet burada size şu şu tip bir soru soruyoruz kavram ülüş boyların kurultayda yiyecekten alan Paya verilen isim doğru üleşmek Tigin ilk Türk devletlerinde Kaan'ın erkek çocuklarına verilen unvan doğru Kızılelma Türk devletleri için bir hedefi ve amacı ifade eden bir kavram doğru yabgu ilk Türk devletlerinde vergi toplayan görevli Hayır bu tundur doğru mu tudun o zaman ben buraya ne yaptım eksi a yük devlet işlerinin yürütülmesini sağlayan hükümet Doğru zaten tekli alındığı için 4 numaralı seçeneği alıyoruz Son soru Göktürk kaanı istemi yabgu diyor ki atalarımızdan işittik Roma imparatorları elçileri geldiği zaman ki gel g biliyorsunuz Eee bizlerdik manyak onlardan da zemer kons geldi Böylelikle Orta Asya'dan Bizans'a ilk defa bir elçilik ve diplomatik faaliyetler Göktürkler zamanında başladı Tamam Göktür Göktürkler sasanilerle işbirliği Yapı akuna son verdikten sonra Göktürkler bizans'la anlaşıp sasanilere saldırdı O yüzden Bu anlaşmanın yapıldığı zamanlarda bakın isemi yabgu diyor ki oradan bize bir Elçi geldiği zaman daha evvelden atalarımızdan işittik bu Elçi geldiği zaman neymiş yeryüzünü Feth edeceğimize delalet Ee yeryüzünü fethetmek Neyle alakalı arkadaşlar Türk cihan hakimiyyeti ile ilgilidir Doğru mu Doğru şimdi orta tarafa doğru bir gelelim şöyle şöyle iyi mi nazım gayet güzel sıkıntı yok Değerli arkadaşlarım Böylelikle ilk konumuzu bitirdik e kameraman Murat kardeşim ve Nazım kardeşimize teşekkür ederiz Zaten Nazım çok yakın bir zamanda da ikinci videoda olur musun Bilmem Evet Bayramdan sonra devam edeceğiz bay an sonra ise Eee kaldı 9 video Demek ki 1 soru bir tane KPSS'de de bir tane geliyor Eee bazen konu maalesef uzun soru sayısı az İşte bu sıkıntıyı yaşayacağız Ama KPSS'ye girecek arkadaşlar 27 sorudan AGS girecekler 10 sorudan mes olacak Bu arada yeri gelmişken şunu da söyleyeyim agsd ki konu dağılımı soru bankamın içinde hemen ve konu anlatımı içinde belli yok göstermeye gerek yok İslamiyet öncesinden bir soru ilk Müslüman Türk devleri Anadolu stien bir soru Osmanlı devti Kültür medeniyetten bir soru kuruluş yükselme duraklama gerilemede bir soru dağılmadan bir soru inkılap tarihinden de tahminim 3 soru Çağdaş'tan da bir soru toplam 10 soru olacak Böylelikle 10 tane soru ama bu KPSS'de Tabii değişiyor KPSS'de Osman Devleti'nden Eee 9 soru inkılap tarihinden 12 soru Çağdaş'tan 3 soru ilk işlenilen bu konulardan da 3 soru toplam 27 soru geliyor arkadaşlar müfredat değişmedi aynı o yüzden Elinizde mevcut olan varsa soru bankaları muhakkak çözün geçen senelerde çözmeyi kapağını da açmayan arkadaşlar var yazık günahtır kitap öyle kolay artık para kazanılmıyor Evet kitap fiyatları ister istemez her şeyden etkilenir Bunlar da etkileniyor Yazık günah etmeyin elinizde ne kadar soru bankası varsa evde çözün İlla Şu kitabı Bu kitabı alacaksınız diye bir şey yok Bunları Baştan söyleyeyim ama uyaracak bir nokta var ki o da lütfen kul hakkına girip de fotokopi veya PDF kullanmayın Bunlar gerçekten kulun kulun hakkı ya bugün bu ülkede kişiye sorsam oğlum Hani Eee ne yemek istemezsin şu dünyada öbür tarafa neyle gitmek istemezsin desem herkes kul haklı diyor ama maşallah millet çatır çutur yiyor olacak iş değil arkadaşlar fotokopiciler maalesef ki Eee buradaki benim hocamda çalışan 50'nin üzerinde kitap evlerinde şurada burada çalışan bütün insanların haklarına giriliyor fotokopici bizim Geceler Boyu uğraştığımız gündüzler boyu uğraşıp okuduğumuz kitaplardan çıkarttığımız soruları sadece ve sadece kendi alıyor Ben telifim devlet vergisinden yayın kazancından arkadaşlarımız maaşından dolayı bu sıkıntılar yaşanıyor bunlara girmeyin aranızda muhakkak ki fotokopinin kulaklı olduğunu bilen kadar bilmeyen de var o yüzden ben bu açıklamayı yapıyorum bunlara gerekli durmayın bakın Sizler öğretmen olacaksınız memur olacaksınız hak yememeye topluma öğreteceksiniz ama bunu yaparken de siz hak yiyerek bir yere gelmemenin lazım lazım otur artı şunu da söylememiz lazım arkadaşlar tabii ki Eee bazen gittiğiniz yerlerde yok Biz hocalardan izin aldık yok Biz ortak Çalışıyoruz yok Efendim hiçbirinin alakası yok hayatta hiçbir fotokopici Tanımam etmem Bu zaten yasal bir suçtur ama maalesef bunun önüne geçmek mümkün değildir o yüzden herkesin Eee kanunu herkesin şeyi kendi vicdanıdır sizleri vicdanlarını da bırakıyoruz Biz buradaki bu bütün emekleri ücretli de yapabilirdik Ama yapmıyoruz Türkiye'de ilk kuruluşundan beri çizgisini bozmayan Belki de tek Yayınevi ve tek oluşum benim hocamdır bu neyle oluyor sizlerin verdiği desteklerle oluyor sağlığımız saat yerinde olduğumuz sürece bu projemiz Her zaman da yüz olmaya devam edecek hemen soruları çözüyoruz devam ediyoruz kaçıncı video 2ci video ilk Türk İslam devletlerinde görüşmek dileğiyle [Müzik]