Ulceratif Kolit ve Crohn Tedavi Yöntemleri

Jun 24, 2024

Ulceratif Kolit ve Crohn Hastalıkları Tedavi Modaliteleri

Giriş

  • Ulceratif kolit ve Crohn hastalıkları: Tedavi modaliteleri önemli.
  • Biyolojik ajanların kullanımı sonrası yeni senaryolar.

Hastalığın Şiddeti ve Tanısı

Ulceratif Kolit Şiddeti Skalası

  • Hafif: Günde 4’ten az dışkılama, ciddi kanama ve anemi yok.
  • Orta: Günde 4-6 dışkılama, orta derecede kan, ateş < 37.5, kalp hızı < 90.
  • Ciddi: Günde 6'dan fazla dışkılama, belirgin kanama, ateş > 37.5, taşikardi (HR > 90), hemoglobin düşüklüğü (%75'nin altı), sedim > 30, endoskopik bulgular (ülserasyon, spontan kanama).

Crohn Hastalığı Şiddeti

  • Crohn hastalığında belirgin bir skala yok.
  • En önemli aktivite göstergesi: İshal.
  • Diğer belirtiler: Malabsorpsiyon, bakteriyel aşırı çoğalma, perianal hastalık, fistül formasyonu, hemoraji.

Tedavi Modaliteleri

Ulceratif Kolit Tedavi Modaliteleri

  • Hafif-Orta:
    • İlk tercih: 5-aminosalisilik asit (5-ASA) veya sülfasalazin (oral/rektal).
    • Rektal steroid, oral steroidler.
  • Orta-Ciddi:
    • İlk tercih: Oral steroid.
    • IV steroid, merkaptopurin, azatiyoprin, biyolojik ajanlar (infliximab, adalimumab, golimumab, vedolizumab).

Crohn Hastalığı Tedavi Modaliteleri

  • Hafif-Orta:
    • İlk tercih: Budesonid (özellikle ileum ve sağ kolonda etkili, yan etkisi düşük).
    • Sülfasalazin (sadece kolon tutulumu).
    • Prednizon, merkaptopurin, azatiyoprin, metotreksat, dirençli hastalarda vedolizumab.
  • Orta-Ciddi:
    • İlk tercih: Biyolojik ajanlar.
    • Merkaptopurin, azatiyoprin, metotreksat, infliximab, adalimumab, sertolizumab, pegol.
    • İleri tedavi: IV steroid, TPN (total parenteral nutrisyon).

Fistülizasyon Tedavisi Crohn'da

  • İlk tercih: Abse drenajı, antibiyotik.
  • Biyolojik ajanlar ve anti-TNF'lerin kombinasyonu.
  • Steroidler ve 5-ASA kullanılmamalı.

Cerrahi Tedavi

Ulceratif Kolit Cerrahisi

  • İnatçı hastalık, toksik megakolon, dirençli ekstraintestinal hastalık, kolon kanseri proflaksisi, displazi/kanser varlığı, kolon obstrüksiyonu, masif hemoraji, perforasyon.
  • İleri tedavi: Total kolektomi.

Crohn Hastalığı Cerrahisi

  • Abse, dirençli fistül, tedaviye yanıt vermeyen obstrüksiyonlar, masif hemoraji.
  • Kolon ve rektum: İnatçı hastalık, fulminan hastalık, perianal fistüller, refraktör fistüller, kolon obstrüksiyonu, malignite proflaksisi, displazi/kanser.
  • Cerrahi tedavi, komplikasyonlarda tercih edilebilir.

Özet

  • Ulceratif kolit: Hafif-orta 5-ASA, ciddi tabloda oral steroid.
  • Crohn: Hafif-orta budesonid, ciddi halinde biyolojik ajanlar ve antimetabolit kombinasyonu.
  • Fistülizasyon: Steroidler ve 5-ASA uygun değil, biyolojik ajanlar önemli.