Transcript for:
Ancient Laws and Historical Misunderstandings

Samantala, isang taong na ang nakalipas ay sinulat ang ancient legend of the island of Negros. Dito rin umano nabasa o natagpuan ang mga sinaunang batas. Alamin natin ang kabuang detalye mula kay Xiao Chua sa Xiao Time.

Ako ay Pilipino. Makasaysayang araw po, it's showtime! Noong 1913, may natagpuan na dokumento na pinamagatang Ancient Legends of the Island of Necros na isinulat ng isang priling Espanyol na nagnangalang Jose Maria Pajon. At dito makikita ang sinasabing labing walong mga sinuunang batas ng mga Pilipino bago dumating ang mga Espanyol na isinulat ng isang nagnangalang Calantiao at nilikha sa aklan noong 1433. Ayon sa batas na ito, kung ikaw ay nakapatay, nagnakaw o sinaktan ang mga matatanda, ikaw ay tatali sa isang bato. at ibubulid sa ilog o kumukulong tubig.

Gayon din kung malaki ang utang mo sa dato na hindi mo nabayaran, tatlong beses na ang iyong kamay ay ibubulid sa kumukulong tubig. Wala rin sino man ang bibigay sa labis na tawag ng laman o magkaroon ng mga asawang ubod ng bata. Dahil sa unang beses na gawin mo ito, ikaw ay palalanguyin ng tatlong oras. At sa ikalawa naman ay hahampasin hanggang mamatay sa pamamagitan ng mga latigong may mga tinik. Hindi rin dapat ngambalain ang kapayapaan ng mga libingan dahil hahampasin ng latigong may tinik hanggang mamatay ang sumoy.

ha? So, pwede kung walang stripes? Gayun din, kamatayan din kung mamamana ka sa gabi ng mga matatandang babae at lalaki. So, okay lang kung mamamana ka sa araw ng mga bata. Gagawin ka ng mga alipin kung may ari ka ng aso na kumagat sa dato.

Papaluin naman sa loob ng dalawang araw ang mga umaawit habang naglalakbay sa gabi. What? Ipapakagat ka naman sa mga langgam sa loob ng kalahating araw ng mga lalaki. Ipapakagat ka naman sa mga langgam sa loob ng kalahating araw ng mga lalaki. kung ikaw ay makapatay ng itim na pusa kapag new moon.

So, kung puting pusa kapag full moon, susunugin naman ang mga e-echas kung saan sinasamba ang mga anito. Sa matagal na panahon, ginawa itong ebidensya na mayroon na tayong sinaunang batas. Nilagay si Kalanchao sa sini, sa selyo, naisulat sa bakal, at naging pangalan ng dekorasyon para sa mga reteradong punong horado ng Korte Suprema, ang Order of Kalanchao.

Napakalupit naman pala ng mga ninuno natin at ang sabaw lang talaga nila. Buti na lang napatuloy. Ang nagpatunayan ng isang dayuhang skolar, si William Henry Scott, ang nagpatunay na peking dokumento ito na nilagay lang ng isang nangangalang Jose Marco.

Ayon kay Ambet Ocampo, sa kanyang katatapos pa lamang na lektura sa Ayala Museum, marami pa mga dokumentong pangkasaysayan ang pineke ni Jose Marco, maging ang nobela raw ni Padre Burgos na La Loba Negra. Ngunit, bakit nagtagumpay si Marco sa krimen niyang ito na pekehin ang nasyon? Ayon kay Ambet, sa pagnanayos natin nalikhain ng bansa, na peke ni Marco ang bansa.

At, fudge na ni- Sa panahon na naghahanap tayo ng ginitoang nakaraan, dumikha siya nito para sa atin. Ngayon, mas marami ng eksperto sa iba't ibang disiplina ng aghampan lipunan na mas maingat sa pagsusuri ng mga datos at dokumento sa pagsasalaysay ng kwento ng bayan. Kaya harinawa, hindi na maloko. Ako po si Shau Tzua, para sa Telebisyon ng Bayan.

And now, for Shau Tzua.