Starożytna Grecja: Kultura i Dziedzictwo

Jun 10, 2024

Kultura starożytnej Grecji

Tożsamość i wspólnota

  • Kultura Greków była jednolita dla wszystkich polis.
  • Dawała silne poczucie tożsamości i wspólnoty.
  • Jednoczyła Greków w obliczu wroga.
  • Fundament dla kultury rzymskiej i zachodnioeuropejskiej.

Sztuka

Malarstwo

  • Bogato zdobione wazy i amfory.
  • Tematy: sceny z mitów i życia codziennego.

Rzeźba

  • Początkowo nieruchome postacie.
  • Od V wieku p.n.e. przedstawiano ludzi w ruchu.
  • Dbałość o szczegóły ludzkiej postaci.
  • Materiały: marmur, brąz, drewno zdobione kością słoniową i złotem.
  • Znani rzeźbiarze:
    • Fidiasz: 13-metrowa rzeźba Zeusa w Olimpii (jeden z Siedmiu Cudów Świata).
    • Myron: słynny dyskobol.

Teatr grecki

  • Początki: Wielkie Dionizje ku czci Boga Wina Dionizosa.
  • Chóry chłopców i mężczyzn śpiewały pieśni ku czci Boga.
  • Narodziny aktorów: osoby prowadzące dialogi.
  • Rodzaje przedstawień:
    • Tragedie: ważne problemy, np. nieposłuszeństwo względem bogów lub władców.
    • Komedie: naśmiewanie się z ludzkich słabości, żartobliwy komentarz do wydarzeń.
  • Funcja wychowawcza teatru: nauka właściwego postępowania i dokonywania wyborów.
  • Aktorzy: wyłącznie mężczyźni, również role kobiece.
  • Przedstawienia: początkowo na Agorze, później w amfiteatrach.
  • Konstrukcja teatru: półkoliste widownie na zboczach wzgórz, scena na podwyższeniu, chór pełniący rolę narratora.

Filozofia

  • Filozofia: nauka próbująca wytłumaczyć ważne kwestie (np. początek świata, postępowanie człowieka).
  • Filozofia = umiłowanie mądrości, filozofowie = ludzie zajmujący się filozofią.
  • Najwięksi filozofowie:
    • Sokrates: V wiek p.n.e, dążenie do doskonałości ciała i ducha.
    • Platon: uczeń Sokratesa, świat złożony z materii (ginąca) i idei (wieczna).
    • Arystoteles: uczeń Platona, badania podstawą biologii, logiki i fizyki, opisał 500 gatunków zwierząt, nauczyciel Aleksandra Wielkiego.

Sport

  • Równorzędna ważność rozwoju intelektualnego i fizycznego.
  • Sport: kuźnia charakteru człowieka.
  • Zawody sportowe z okazji świąt religijnych.
  • Najsłynniejsze zawody: w Olimpiku na cześć Zeusa.
  • Zawody co 4 lata, zawieszenie działań zbrojnych na czas trwania.
  • Prawo do uczestnictwa i wstępu na trybuny: tylko mężczyźni.
  • Nagrody: wieńce z gałązek drzewa oliwnego, wielka sława, status bohaterów w swoich miastach.
  • Ważne dyscypliny: zapasy, bieg na dystansie jednego stadionu (ok. 192 metry), skok w dal, rzut dyskiem, rzut oszczepem.