Nowe Idee Polityczne w Pierwszej Połowie XIX Wieku

Kongres Wiedeński

• Zasady wprowadzone na Kongresie Wiedeńskim miały na celu usunięcie idei oświeceniowych, jednak to się nie udało.
• Problemy stworzone przez Kongres:
  • Pominięcie pomniejszych krajów
  • Zabieranie wolności

Liberalizm

• Ideologia promująca prywatność, wolność i swobodę człowieka.
• Krytyka:
  • Absolutyzm
  • Feudalizm
• Wsparcie dla ustroju konstytucyjnego.
• Pojawienie się poparcia dla wolnej konkurencji i przeciwu wobec ingerencji państwa.
• Rozszerzenie praw obywatelskich i wyborczych.
• Główne postacie:
  • John Locke
  • Montesquieu
  • Adam Smith
  • John Stuart Mill (utylitaryzm)

Konserwatyzm

• Ideologia oparta na utrzymywaniu starego porządku.
• Reformy mają być wprowadzane powoli, ewolucyjnie.
• Podstawy:
  • Religia
  • Tradycja (głównie chrześcijańska)
• Sprzeciw wobec demokratycznych działań, poparcie dla monarchii, najlepiej absolutnej.
• Krytyka rewolucji przemysłowej.
• Główne postacie:
  • Edmund Burke
  • Adam Jerzy Czartoryski

Socjalizm

• Ideologia promująca sprawiedliwość społeczną i prawa robotników.
• Dwa nurty:
  • Socjalizm utopijny
    • Brak podziału na biednych i bogatych
    • Problemy w realizacji idei
    • Główne postacie: Karol Fourier, Robert Owen, Franciszek de Saint-Simon
  • Socjalizm naukowy (komunizm)
    • Manifest komunistyczny (1848)
    • Walka o prawa robotników
    • Główne postacie: Karol Marks, Fryderyk Engels

Ruch Robotniczy

• Początkowo odrębny od socjalistycznego.
• Walka o poprawę warunków pracy:
  • Zmniejszenie godzin pracy
  • Bezpieczeństwo pracy
  • Umowy
  • Ubezpieczenia
• Ruch robotniczy prowadził do strajków.
• Brak wyraźnych ideologów w początkowej fazie.

Czartyzm

• Ruch w Wielkiej Brytanii na rzecz praw robotniczych.
• Powstanie legalnych związków zawodowych (1824).
• Ruch nazwany od dokumentu "People's Charter".
• Wpływ na rozwój demokracji na świecie.