Cześć, w dzisiejszym odcinku zajmujemy się w dalszym ciągu farmakologią. Tym razem będziemy mówili o lekach steroidowych, czy też glikokortykosteroidach, czy też po prostu sterydach. Leki steroidowe jest to grupa leków o budowie jej funkcji zbliżonej do kortyzolu, czyli hormonu produkowanego przez korę nadnerczy. I teraz co jest ważne. Tutaj dla zrozumienia całego odcinka, różnego rodzaju działań kortyzolu i leków, które są do niego podobne, więc mają podobne działanie, jak i działań niepożądanych, warto, żebyście wcześniej obejrzeli odcinek z cyklu Endokrynologia. Fizjologia hormonów steroidowych, żeby więcej na temat kortyzolu i hormonów kory nadnerczy się dowiedzieć. No, jak już się dowiecie, to powiem wam teraz, jakie jest tak naprawdę zastosowanie leków sterydowych, bo na pewno nie raz, nie dwa słyszeliście o sterydach. Więc z jednej strony możemy naśladować działanie fizjologiczne hormonu kortyzolu i w wypadku np. niedoczynności kory nadnerczy zastąpić działanie kortyzolu podając sztucznie te leki sterydowe. Ale bardzo ważnym działaniem leków sterydowych jest ich działanie przeciwzapalne, immunosupresyjne, przeciwalergiczne, stąd właśnie Na tym działaniu skupia się zastosowanie tych leków m.in. w różnego rodzaju zapaleniach naczyń, w kłębuszkowych zapaleniach nerek, w zapaleniach stawów, w chorobach zapalnych skóry różnego rodzaju, stąd też w dermatologii to jest bardzo popularny lek, również w przeszczepach narządów i zapobieganiu ich odrzucaniu. W astmie... gdzie zapobiega temu stanowi zapalnemu w drogach oddechowych, a w chorobach śródmiąższowych płuc również wygasza stan zapalny i hamuje włóknienie, w pewien sposób przynajmniej spowalnia jego rozwój. Również w reakcjach alergicznych, jak różne anafilaksje czy wstrząs anafilaktyczny, a w przypadku zagrożenia porodem przedwczesnym podawane sterydy matce, mają wyindukować dojrzewanie płucu płodu i wytwarzanie surfaktantu, co będzie w jakimś stopniu zapobiegało noworodkowym zaburzeniom oddychania. również w obrzęku mózgu i w wypadkach różnego rodzaju zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, czy też w ostrej niewydolności oddechowej. Szczególnie również sterydy są stosowane u pacjentów w ciężkich stanach, np. teraz w przypadku ciężkiej infekcji COVID-19, kiedy pacjenci są na intensywnej terapii podłączeni do respiratorów, to tutaj również sterydy są stosowane. Na pewno jeszcze znajdziecie mnóstwo innych chorób, w których mogą być stosowane sterydy, ale teraz nie chodzi o to, żeby wymienić te wszystkie choroby, bo nic Wam to też tak nie mówi, bo to też trzeba poznać chorobę, zrozumieć i dopiero wiedzieć, że tam również swoje miejsce w leczeniu mają sterydy, ale można powiedzieć, że to są leki przełomowe, bo naprawdę praktycznie w każdej działce gdzieś jednak one są potrzebne i są ważne te leki. Dlatego wspomnę teraz parę słów na temat działania hormonów steroidowych. I to jest trochę przypomnienie z odcinka o fizjologii hormonów steroidowych, że leki te tak naprawdę mają zbliżone działanie, bo one również wpływają na metabolizm. Przede wszystkim dlatego mówimy o nich często glikokortykosteroidy, bo wpływają na poziom glukozy, podnosząc ten poziom glukozy we krwi. Też nasilają glukoneogenezę, czyli produkcję nowej glukozy, głównie w wątrobie z aminokwasów. nasilają syntezę glikogenu, czyli magazynów glukozy, a zmniejszają zużycie glukozy przez niektóre inne tkanki, aby była większa dostępność glukozy przede wszystkim dla ośrodkowego układu nerwowego czy nerek, bo w nerkach, nerki to jest drugie miejsce po wątrobie, w którym w bardzo nasilonym stopniu zachodzi glukoneogeneza, wytwarzanie nowej glukozy. Oprócz tego działa na białka i nasila syntezę białek w wątrobie, ale w mięśniach np. nasila proteolizę, czyli rozkład tych mięśni, białek mięśniowych, aby powstały aminokwasy zużywane potem do produkcji glukozy. Jeżeli chodzi o tkankę tłuszczową, to działanie to nasila rozkład tkanki tłuszczowej w kończynach, w niskich stężeniach można powiedzieć, że ma takie działanie pobudzające lipolizę, ale w nadmiernych stężeniach... steroidy nasilają lipogenezę, wytwarzanie tkanki tłuszczowej, co może wiązać się z przybieraniem masy ciała stosując takie leki, bo również te leki zwiększają łaknienie. Od razu jak powiedziałem wpływ na metabolizm, to chciałem wspomnieć o istotnych działaniach niepożądanych, które należy pamiętać i łączyć z tymi lekami. Stężenie glukozy w górę, czyli jest możliwość rozwoju cukru. ...w przebiegu stosowania sterydów. Również z zaników mięśni, bo nasila proteolizę w mięśniach, żeby powstawały aminokwasy do produkcji glukozy, jak i również może rozwijać się otyłość brzuszna, bo powstają nowe tłuszcze, przede wszystkim w obrębie otrzewnej, w pętlach jelit ten wewnątrzbrzuszny tłuszcz i też ogólnie na brzuchu. No a przy tym... Zaniki mięśni powodują, że pacjent ma gruby brzuch, cienkie nóżki. Mówimy o tym, że to jest taki wygląd kasztanowego ludzika. Oprócz wpływu na metabolizm, sterydy wpływają na resorpcję sodu w nerkach, ponieważ hormony steroidowe, glikokortykosteroidowe, są dosyć podobne do mineralokortykosteroidów, innych hormonów produkowanych przez korę nadnerczy. Tym hormonem mineralokortykosteroidowym jest aldosteron i w dużych stężeniach steroidy również mogą aktywować receptory mineralokortykosteroidowe w nerkach i naśladować działanie aldosteronu. A to działanie polega na zwiększonej resorpcji sodu, a z tym zwiększonej resorpcji wody i jednocześnie wydalaniu potasu. Stąd przy stosowaniu przewlekłych sterydów możliwe działanie niepożądane z tym związane to rozwój nadciśnienia tętniczego, bo znowu pobieramy dużo sodu i wody, a dużo sodu i dużo wody w naczyniach to jest duża objętość. W związku z tym może rozwijać się nadciśnienie, jak również zwiększona... Ilość wody to w przypadku pacjentów z niewydolnością serca może dojść do zaostrzenia, może dojść do obrzęku płuc albo obrzęków obwodowych, czy w ogóle obrzęków, ale nie zapominajmy o też możliwej hipokaliemii, czyli niskim poziomie potasu, bo nasilone jest wydalanie potasu właśnie również przez sterydy, które mogą działać na te receptory, o ile są w dużych stężeniach. Dalej, działanie sterydów to nie tylko to. Przede wszystkim... wpływ na układ odpornościowy i to jest to, za co kochamy sterydy i dlaczego one są przede wszystkim stosowane, bo one nasilają apoptozę limfocytów T. One hamują proliferację zarówno limfocytów T, jak i limfocytów B, jak i są w stanie hamować syntezy różnych cytokin prozapalnych, ale też właśnie prostaglandyn czy cząsteczek adhezyjnych. Jak te prostaglandyny różne, wiecie, że to są te cząsteczki, które powstają z działania fosfolipidów, które fosfolipaza A2 rozkłada do kwasu arachidonowego, a potem mamy albo cyklooksygenazę, powstają prostaglandyny, albo lipoksygenazę, powstają leukotrieny. I wy to wszystko bardzo dobrze wiecie z odcinka na temat NLPZ-ów. I wiecie, że NLPZ-y hamują koksy, natomiast działanie glikokortykosteroidów działa tak, że zwiększa syntezę takiego białka lipokortyny, czy też aneksyny pierwszej, bo... która hamuje fosfolipazy A2, czyli nie powstaje kwas arachidonowy, nie powstają prostagnadany, nie powstają leukotrieny, stąd też tutaj dodatkowe te działanie hamujące, te reakcje odpornościowe i te reakcje zapalne. Stąd też super działanie, ale możliwe działanie niepożądane przy stosowaniu przewlekłych tych leków, to jest zwiększone ryzyko różnego rodzaju infekcji, no bo jednak ten układ odpornościowy w jakiś sposób jest przytłumiony. Jeżeli chodzi jeszcze o inne efekty działania sterydów, one zwiększają syntezę receptorów adrenergicznych dla układu współczulnego w układzie sercowo-naczyniowym, czyli katecholaminy, takie jak adrenalina, mają większe działanie, silniejsze działanie. To też może być ten element, dlaczego stosowanie steroidów może indukować nadciśnienie czy też tachykardię. Oprócz tego hamują wydzielanie śluzu żołądkowego, przez co zwiększają ryzyko wrzodu żołądka i dwunastnicy, a również zwiększają wydalanie wapnia fosforanów z moczem, a zmniejszają wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, przez co zwiększają ryzyko osteoporozy. mogą prowadzić również do niedoczynności tarczycy, hamując konwersję T4 do T3 w tkankach, a to T3 jest tym aktywnym hormonem tarczycy, jak i również mogą prowadzić do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego, co może niestety prowadzić do jaskry, ale również glikokrotegosteroidy mogą przyczyniać się do rozwoju zaćmy. Czyli jak widzicie tych... Potencjalnych działań niepożądanych glikokortykosterodów jest bardzo dużo, a te wszystkie działania, łącznie z tymi metabolicznymi, z tą otyłością, z tym zanikiem mięśni, nazywamy zespołem Keszinga. I o zespole Keszinga powstał specjalny film w cyklu Endokrynologia i on się nazywa Nadczynność Kornadnerczy slash Zespół Keszinga i ja bym bardzo Was serdecznie zachęcał. żebyście obejrzeli też ten odcinek, żeby dowiedzieć się dużo więcej na temat... niepożądanych steroidów. Bo zanim poznamy konkretne nazwy, jeszcze chciałem powiedzieć parę słów na temat tego, jak stosować te leki, żeby stosować je bezpiecznie. Warto pamiętać, że to, co wspominałem na początku, niektóre sterydy stosujemy substytucyjnie w niedoczynności kory nadnerczy. Takim lekiem głównie stosowanym jest hydrokortyzon i trzeba wiedzieć, że stosując go substytucyjnie, stosujemy go w dawkach podzielonych. mniej więcej dwa, ewentualnie trzy razy dziennie i wtedy dawka poranna powinna być dwukrotnie większa od wieczornej, dlatego też, że po prostu fizjologicznie największy wyrzut hormonów steroidowych jest rano, więc stąd rano powinna być większa dawka od wieczornej, a poza tym to wieczorem wydzielane jest ACTH, wieczorem w nocy, które potem nad ranem indukuje ten wyrzut hormonów steroidowych, więc... Nie chcemy aż tak mocno. Trzeba hamować ACTH. Oprócz tego trzeba wiedzieć wtedy stosując te leki, że jeżeli występuje jakiś stres, wysiłek, zabiegi, infekcje, nadczynność tarczycy, dawkę sterydu trzeba zwiększyć. Często jest tak, że nawet podwoić, a w wypadku bardzo ciężkiej choroby z wymiotami, też z biegunką, gdzie nie można przyjmować tych leków, bo one substytucyjnie zazwyczaj po prostu doustnie są stosowane, no to niestety trzeba przejść na podaż dożylną. I dlatego o tym warto pamiętać, a ogólne zasady, no to tak, dawki leków zawsze dobieramy indywidualnie. Sterydy między sobą, jeżeli chodzi o dawki ile miligram, różnią się pomiędzy sobą, choć żeby miały mniej więcej podobne działanie, to są specjalne przeliczniki, na przykład ile gram jakiegoś sterydu odpowiada działaniu. inny steryd temu sterydowi mniej więcej odpowiada ile gram na ile gram, no to trzeba odpowiednio dobierać te dawki, o tym zaraz będę mówił. Też warto wiedzieć, że w sumie jeżeli krótkotrwale stosujemy nawet duże dawki sterydów, to ryzyko przedawkowania, rozwoju tych działaniów pożądanych jest małe. Ale już przy tym stosowaniu długotrwałym nawet leków stosowanych miejscowo jednak istnieje ryzyko rozwoju tych wszystkich działaniów pożądanych. związanych właśnie ze steroidami, o czym przed chwilą mówiłem. Warto też wiedzieć co nieco na temat odstawiania. Jeżeli oglądaliście odcinek o fizjologii hormonów steroidowych, to wiecie, że stosowanie leków steroidowych hamuje wydzielanie ACTH przez przysadkę. A ACTH to jest ten hormon tropowy, który pobudza wydzielanie kortyzolu z kory nadnerczy. Czyli jeżeli my przewlekle stosujemy leki sterydowe, to zahamowane jest wydzielanie ACTH. Nie ma ACTH, stąd też no niestety nie ma naszych własnych hormonów steroidowych wydzielanych. Więc jeżeli byśmy nagle odstawili leki steroidowe, To ACTH jest nadal wyhamowane, nieprodukowany jest nasz własny kortyzol i nagle nie mamy... sterydów w ogóle we krwi kortyzolu. I jest ostra niedoczynność kory nadnerczy, która może się objawiać, tak jak powiedziałem w odcinku o niedoczynności kory nadnerczy, no bo nie będę się teraz nad tym rozwodził. Dlatego najważniejsze w odstawianiu leków sterydowych jest stopniowe i powolne odstawianie tych leków. Jeżeli były... brane na przykład duże dawki, przynajmniej przez tydzień, albo dowolne, dłużej niż 3 tygodnie, no to jednak powolutku, powolutku zmniejszamy i taką sensownym tempem zmniejszania jest zmniejszanie o 5 mg prednizonu na tydzień. Dlaczego mówię 5 mg prednizonu? No bo te przeliczniki są dla każdego sterydu, że tyle gram tego odpowiada tylu gramom tego itd., itd., więc żeby mniej więcej się w tym połapać, to... No to trzeba powiedzieć względem któregoś z tych sterydów. No właśnie i teraz poznacie te leki sterydowe. Leki sterydowe możemy podzielić mniej więcej na leki, które są głównie stosowane dożylnie, ewentualnie domięśniowo i stosowane również doustnie, bo również mamy grupy leków steroidowych, które są stosowane praktycznie tylko np. w ziewnie albo tylko miejscowo w dermatologii. Stąd też te stosowane ustnie dożylnie podzielimy na krótkodziałające. Długość działania wynika z tego, jak długo one hamują ACTH produkcję w przysadce. Więc krótkodziałające to hydrokortyzon, o którym mówiłem, że jest stosowany substytucyjnie, prednizon, prednizolon, metyloprednizolon, no i jeszcze mamy średnio długodziałające. Do tej grupy zaliczymy triancy nolon. I długodziałające deksametazon i betametazon. Natomiast sterydy wierzą. Wziewnę to m.in. budezonit, flutykazon, cyklezonit, beklometazon, mometazon, a wśród miejscowych wyróżniamy klobetazol, mometazon, fluocynolon. Jak widzicie te leki już są stosowane albo wziewnie, albo miejscowo, ale raczej one nie są stosowane już doustnie ani dożylnie, praktycznie w ogóle. Trzeba też wiedzieć, że praktycznie wszystkie te leki sterydowe stosowane do ustni i do żylnie mają również różnego rodzaju postacie miejscowe, albo stosowane jako krople do oczu, różnego rodzaju maści, kremy, aerozole, szpreje i nie wiadomo co. Możecie w Empendium sobie posprawdzać wszystko jak to wygląda, natomiast te miejscowe już nie mają form do ustnych albo do żylnych. I teraz chciałem pokazać Wam tabelę, gdzie mniej więcej te leki steroidowe, te najważniejsze stosowane ogólnoustrojowo są przedstawione i one są również tu przedstawione zgodnie z tym, jak zwiększa się siła działania przeciwzapalnego tych sterydów, czyli jak widzicie hydrokortyzon jest to najsłabszy steryd, natomiast w górę jak idziemy to deksametazon i betametazon to już są najsilniejsze leki sterydowe. I obok macie dawki równoważne tych sterydów, czyli 5 mg prednizonu odpowiada 20 mg hydrokortyzonu itd. 0,75 mg dexametazonu odpowiada 5 mg prednizonu. Jeżeli np. pacjent stosował jakiś lek sterydowy i my mu zmieniamy jakiś lek na inny i np. pacjent przyjmował do tej pory np. 20 mg prednizonu i my chcemy mu prednizon zamienić na inny lek, na przykład na deksametazon. No to musimy wtedy jak 4 razy 5 prednizon 20 to jest, no to 4 razy... 0,75 deksametazonu. Trzeba to tam przeliczyć, żeby... Jak tutaj się zajmujecie tymi sprawami i oglądacie ten film, to jakby matematykę nawet na poziomie basic ogarniacie, więc wydaje mi się, że o co chodzi w tych dawkach równoważnych, to już jest dosyć jasne. No i teraz pokrótce omówię te konkretne leki, o których wspomniałem. Te steroidy o krótkim czasie działania, one hamują ACTH na nie dłużej niż 12 godzin. No i to jest hydrokortyzol, który jest chemicznym odpowiednikiem kortyzolu i jest stosowany przede wszystkim w leczeniu substytucyjnym niedoczyności koronawirczy, ale też w innych wskazaniach takich jak sterydy ogólnoustrojowe się stosuje, np. we wstrząsie, w innych rzeczach również może być hydrokortyzol stosowany. No i warto wiedzieć, że ma niewielkie działanie mineralokortykosteroidowe, czyli również może nasilać resorpcję sodu wody, a wydalanie potasu tak jak aldosteron. No i mówimy, że to jest najsłabszy steryd i jeżeli określamy siłę działania sterydu, to wszystkie dalsze sterydy określamy względem hydrokortyzonu, dlatego dajemy mu za działanie przeciwzapalne 1 punkt, miejscowe działanie właśnie też 1 punkt i działanie mineralokortykosteroidowe również 1 punkt. I on występuje w bardzo przeróżnych formach. Natomiast drugi steryt, prednizon, to on jest już tak zmodyfikowany ten hydrokortyzon, aby miał dużo silniejsze działanie przeciwzapalne, a jednocześnie mniejsze działanie mineralokortykosteroidowe. Warto o prednizonie wiedzieć również, że on jest metabolizowany w wątrobie do prednizolonu, który również jest aktywną formą i prednizolon jako osobny lek również występuje. Jeżeli chodzi o działanie przeciwzapalne, to on ma czterokrotnie większy od hydrokortyzonu, ale prednizon nie ma działania miejscowego, dlatego on nie jest stosowany w formie leków miejscowych. bo słabo działa. Możecie się zdziwić, no ale czopki, dlaczego czopki? No ale z czopków on wchłania się do krwi i działa wtedy ogólnoustrojowo, a jak widzicie działanie mineralokortykosteroidowe jest słabsze niż w przypadku hydrokortyzonu. Prednizolon, czyli aktywny metabolit prednizonu aktywowany, no i ten prednizolon już może być stosowany w różnych innych formach niż tylko doustnie. I on ma działanie miejscowe. miejscowo potrafi działać i dlatego też jest stosowany również w formie różnego rodzaju miejscowych płynów. Metyloprednizolon, nie będę nazwami handlowymi, ale jeżeli kiedykolwiek pracowaliście na jakiejś oddziale reumatologicznym czy coś, czy nawet na nefrologii, gdzie są różnego rodzaju choroby autozapalne, kłębuszków nerkowych itd., to ten lek się przewija, bo... To jest dosyć powszechnie często stosowany steryd, często w jakichś takich terapiach, gdzie najpierw pulsami duże dawki, co jakiś czas są podawane tego metyloprednizolonu. i on również ma dosyć silne działanie przeciwzapalne, ma też działanie miejscowe i ma jeszcze mniejsze działanie mineralokortykosteroidowe, głównie stosowane doustnie dożylnie. I tutaj się nam wkradł triamcynolon jeszcze, żeby zapełnić tę planszę i to jest ten steryd o pośrednim czasie działania, mniej więcej między 12 a 36 godzin i on w ogóle już nie ma działania mineralokortykosteroidowego, to nie martwimy się o te zaburzenia elektrolitowe w przypadku stosowania akurat tego leku, No ale wiadomo, im silniejsze działanie przeciwzapalne, to też większe ryzyko tego, że rozwiną się ogólnoustrojowe działania niepożądane związane właśnie z działaniem sterydów. stosowany doustnie i również miejscowo. I na sam koniec o sterydach o długim czasie działania. To one hamują ACTH nawet na dłużej niż 36 godzin, mają bardzo silne działanie przeciwzapalne i w ogóle już nie mają działania mineralokortykosteroidowego. I zaliczamy do nich deksametazon i betametazon i tutaj w piśmiennictwie mniej więcej się podaje, że takie może być ich działanie przeciwzapalne silniejsze. W porównaniu do hydrokortyzonu działanie miejscowe też mają bardzo silne, dlatego też często stosowane są miejscowo w różnorakich preparatach dermatologicznych i nie tylko, bo też deksametazon w jakichś kroplach do oczu. no i tak dalej i tak dalej deksametazon właśnie w obrzęku mózgu czy też niewydolności oddechowej, bo kiedy mówiłem o sterydach stosowanych na przykład w respiratoroterapii w COVID-zie no to to jest deksametazon między innymi czy w obrzęku mózgu, ale deksametazon jest też stosowany w diagnostyce nadczynności kory nadnerczy i jeżeli kiedyś oglądaliście odcinek od nadczynności kory nadnerczy to tam zobaczycie, że mówię o takich testach hamowania deksametazonem który sprawdza na ile jesteśmy w stanie wyhamować wydzielanie naszego endogennego kortyzolu, podając zewnętrzny steryd, ten deksametazon. No i poza tym jeszcze chciałem powiedzieć, że betametazon to jest jeden z tych leków sterydów stosowanych w zagrożeniu porodem przedwczesnym, żeby pobudzić syntezę surfaktantu przez pneumocyty w pęcherzykach płucnych. żeby po urodzeniu to dziecko nie zapadły mu się pęcherzyki, bo dopiero mniej więcej koło 26 tygodnia ciąży zaczyna być produkowany surfaktant i on jest tam powoli produkowany coraz więcej i coraz więcej. Jak dziecko przedwcześnie się rodzi, to może mieć go niedobór, mogą się zapadać pęcherzyki i mogą być właśnie niewydolność oddechowa, taki zespół zaburzeń oddychania noworodków, co jest niczym niczym fajnym. No i te leki występują w formie doustnej, dożylnej, domięśniowej i różnego rodzaju preparatów stosowanych miejscowo. I dosłownie na finisz odcinka parę słów na temat leków steroidowych stosowanych wziewnie i miejscowo. Wziewnie często określane w piśmiennictwie jako GKSW, czyli glikokortykosteroidy wziewne lub ICS, czyli inhaled corticosteroids i do tej grupy należą m.in. Budezonit, flutykazon, cyklezonit, beklometazon, mometazon. I są to leki, które stosowane są właśnie przede wszystkim w astmie oskrzelowej. Warto też wspomnieć, że cyklezonit to jest taki sprytny lek, że on jest aktywowany dopiero w drogach oddechowych, przez co nie ma takiego ryzyka dosyć niefajnego działania niepożądanego, jakim jest grzybica jamy ustnej gardła. Ponieważ lek osadzający się na jamie ustnej gardle może zwiększać ryzyko rozwoju infekcji, w tym głównie infekcji grzybiczych. Stąd fajnie, że jak cyklegozonit jest aktywowany dopiero w drogach oddechowych, to nie ma tego ryzyka. W przypadku innych tych leków to ryzyko jest, dlatego po stosowaniu steroidów wziewnych powinno się wypłukać jamę ustną. Dlatego one działają świetnie w ziewnie, bo mają bardzo niską biodostępność. podane gdzieś tam, nie wchłaniają się, czyli w drogach oddechowych one działają lokalnie na ściany i toczące się w nich zapalenie, ale nie wchłaniają się zbytnio do krwi i nie mają tam już działania. Jeszcze chciałem wspomnieć ciekawostkę, że budezonit tutaj jest również w formie doustnej i budezonit w formie doustnej może być stosowany np. w chorobach, zapalnych jelita grubego, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i po prostu ten lek przechodząc przez przewód pokarmowy nie wchłania się, ale sobie płynie dalej, płynie dalej, aż przez jelita przepłynie i tam będzie działanie miejscowe miało na proces zapalny w błonie śluzowej jelita grubego. Więc to jest, warto pamiętać, fajna rzecz. steroidy miejscowe, czyli jak to mówią dermatolodzy, na sterydzie wszystko idzie. takie typowo miejscowe to klobetazol, mometazon czy fluocynolon. Fluocynolon z nich ma największą siłę działania, ale warto pamiętać, że wszystkie praktycznie sterydy stosowane z tych wcześniejszych grup, o których wspominałem, czyli tych stosowanych do ust niedożylnie, mają również postacie miejscowe, poza prednizonem, który nie ma działania miejscowego. No i tak jak mówiłem, to jest podstawa leczenia w dermatologii i też w niewielkim stopniu te leki wchłaniają się do krwi, ale jednak w pewnym tak, więc stosowane bardzo długo i w dużych ilościach niestety może być z tym problem. Sam widziałem taki przypadek kliniczny na dermatologii, gdzie była mała dziewczynka z atopowym zapaleniem skóry, której mama, gdzieś tam z mniejszego miejscowości czy nawet ze wsi. I tam po prostu lekarz przepisywał im ciągle maść ze sterydem i matka całe dziecko smarowała od stóp do głów tym sterydem bez żadnych przerw, po prostu non stop. No i niestety u dziecka kilkuletniego rozwinął się zespół Cashinga, po prostu czerwona buzia, nabąbione poliki, wielki gruby brzuch, też zaburzenia wzrastania były, no nic ciekawego. Ale pamiętajmy o tym, że steroidy miejscowe może w znacznym stopniu nie wchłaniają się do krwi, ale mogą mieć działanie miejscowe niepożądane na skórę, takie jak ścieńczenie skóry, teleangiektazję, czyli te takie naczynka pod skórą, trądzik posterydowy, przebarwienia skóry, infekcje skórne, w tym też infekcje grzybicze, czy nadmierne owłosienie skóry w tym miejscu, bo mogą trochę przypominać działanie androgenów. które też mają budowę sterydową i właśnie tam działać na tą skórę. Dlatego też bardzo, bardzo ważne jest, żeby pamiętać, że poza nielicznymi pojedynczymi wskazaniami nie stosować leków sterydowych na skórę twarzy. Są inne leki do stosowania na twarz, które mają takie działanie przeciwzapalne. To są inhibitory kalcyneuryny. Takrolimus, Pimekrolimus, ale absolutnie nie sterydy w większości schorzeń, absolutnie nie, bo to może mieć naprawdę tragiczne dla twarzy konsekwencje, to nie jest nic dobrego, efekty kosmetyczne tych działań miejscowych niepożądanych mogą być naprawdę tragiczne. Dzięki bardzo za ten odcinek, zapraszam do obejrzenia innych odcinków na kanale, a jeżeli chcesz być na bieżąco zasubskrybuj kanał klikając w guziczek. Możesz również zostać moim patronem i wesprzeć mnie w tworzeniu filmów. Do zobaczenia!