Chương 4: Cung cầu và chính sách của chính phủ

Nội dung chính

Trong chương này, chúng ta sẽ tìm hiểu 3 phần chính:

• Chính sách giá trần
• Chính sách giá sàn
• Chính sách thuế

Giải thích thứ tự chương

• Chương 5 (kinh tế phúc lợi) được học trước chương 4 để hiểu rõ hơn về tác động của chính sách chính phủ tới lợi ích của người sản xuất, người tiêu dùng và xã hội.
• Trong giáo trình Menkew, chương này được sắp xếp khác, nhưng do chúng ta không học hết các chương, nên thứ tự này là hợp lý.

Thị trường tự do

• Thị trường tự do không đảm bảo mọi người đều thỏa mãn.
• Ví dụ: Giá tiêu giảm thấp hơn giá thành sản xuất, nông dân bị thiệt hại.
• Chính phủ cần can thiệp để bảo vệ các đối tượng bị thiệt hại.

Chính sách giá

Chính sách kiểm soát giá

• Gồm 2 loại: giá trần và giá sàn.
• Chính sách thuế cũng sẽ được phân tích.
• Có một số chương không được đề cập trong giáo trình Menkew.

Chính sách giá trần

• Giá trần: Là mức giá tối đa một hàng hóa có thể được bán.
• Phải thấp hơn mức giá cân bằng.
• Ví dụ: Chính phủ quy định giá gạo không được bán quá 40.000 đồng, trong khi giá thị trường là 50.000 đồng.
• Tác động:
  • Tạo ra tình trạng thiếu hụt hàng hóa, lượng cầu lớn hơn lượng cung.
  • Gây ra tổn thất vô ích cho xã hội (deadweight loss).

Chính sách giá sàn

• Giá sàn: Là mức giá tối thiểu một hàng hóa có thể được bán.
• Phải cao hơn mức giá cân bằng.
• Ví dụ: Chính phủ quy định giá lúa không được bán dưới 4.600 đồng trong khi giá thị trường là 4.200 đồng.
• Tác động:
  • Tạo ra tình trạng dư thừa hàng hóa, lượng cung lớn hơn lượng cầu.
  • Gây ra tổn thất vô ích cho xã hội và ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất.

Chính sách thuế

• Chính phủ sử dụng thuế để tạo ngân sách và điều tiết thị trường hàng hóa.
• Tác động của thuế:
  • Làm giảm lượng giao dịch trên thị trường.
  • Người tiêu dùng phải trả giá cao hơn, người sản xuất nhận được ít hơn.
  • Gánh nặng thuế được chia sẻ dựa trên độ co giãn của cung và cầu.

Kết luận

• Phân tích kỹ lưỡng các chính sách giá và thuế là cần thiết cho việc đưa ra quyết định kinh tế.
• Cần nhận thức rõ về tác động của các chính sách này tới từng đối tượng trong xã hội.
• Học kiến thức cơ bản để có thể đóng góp vào việc phát triển đất nước trong tương lai.