Overview
Wykład dotyczył wybranych chorób wirusowych wymaganych na maturze: ich dróg zakażenia, profilaktyki oraz znaczenia szczepień.
Choroby wieku dziecięcego
- Odra: bardzo zaraźliwa, droga kropelkowa, profilaktyka to szczepienia (często łączone z różyczką i świnką).
- Ospa wietrzna: zaraźliwa, droga kropelkowa, szczepienia opcjonalne, groźna szczególnie u ciężarnych.
- Różyczka: łagodna u dzieci, groźna w ciąży (wady i śmierć płodu), droga kropelkowa, obowiązkowe szczepienia.
- Świnka: zapalenie ślinianek przyusznych, droga kropelkowa/przez ślinę, możliwe powikłania (zapalenie jąder i bezpłodność), profilaktyka to szczepienia.
Wirusowe zapalenia wątroby
- Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A): zakażenie drogą pokarmową ("choroba brudnych rąk"), istnieją szczepienia.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B): zakażenie przez krew i kontakty płciowe, szczepienia obowiązkowe.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C): zakażenie przez krew i kontakty płciowe, brak szczepionki, wirus onkogenny, rozwija się powoli i często bezobjawowo.
Znaczenie profilaktyki i świadomych decyzji
- Choroby wieku dziecięcego łagodniejsze u dzieci, powikłania u dorosłych i kobiet w ciąży.
- Szczepienia skutecznie ograniczają zachorowania na większość chorób wirusowych.
- Choroby przenoszone drogą płciową oraz przez krew (WZW B, C, HPV) są powszechne i mogą prowadzić do nowotworów.
- Podejmowanie świadomych decyzji dotyczących zdrowia ma istotne znaczenie dla zapobiegania zakażeniom.
Polio
- Polio (choroba Heinego-Medina): dawniej groźna w Polsce, obecnie nie występuje dzięki szczepieniom.
- Może prowadzić do trwałej niepełnosprawności; przykład skuteczności szczepień.
Key Terms & Definitions
- Droga kropelkowa — sposób zakażenia przez powietrze (np. kaszel, kichanie).
- Wirus onkogenny — wirus mogący powodować powstawanie nowotworów.
- Profilaktyka — działania zapobiegające chorobom, np. szczepienia.
- WZW (wirusowe zapalenie wątroby) — grupa chorób wirusowych atakujących wątrobę.
Action Items / Next Steps
- Powtórzyć drogi zakażenia i profilaktykę omawianych chorób.
- Upewnić się, które szczepienia są obowiązkowe lub zalecane.
- Zainteresować się chorobą polio, jeśli interesuje Cię historia medycyny.