Filsaf подкаст - Restorative Justice болон Retributive Justice

Сэдэв Зорилго

• Одоо үеийн нийгмийн шударга ёсны 2 гол систем болох Restorative Justice ба Retributive Justice-ийн хоорондын ялгаа, түүх, хэрэгжилтийн талаар ярилцаж байна.
• Сонгосон шалтгаан нь монгол хүмүүсийн шийдгийн хүсэлтэй холбоотой.

Retributive Justice

Үгийн гарал

• Франц хэлний retriубuтив үгнээс гаралтай, төдүүл Худлууллын өдөр буюу Христийн шашны эдгээсэн үг.
• Үзэл санаа: шийтгөх, залган шийдүүлэх, гэмшийг яллах.

Түүхэн гарал

• Шашны сургаал дахь үүлдэл, шийтгэлүүд.
• Библиэс эхтэй, ялангуяа Эксодусын түгээмэл жишээлбэл Талионы зарчимтай холбогдоно (нүдийгээр нүд).

Орчин үеийн жишээ

• Ж: Шарийн хууль, Саудийн Араби.
• Маш хүчтэй шийдэл: хулгайгаар гар таслах, аллагаар цаазлах гэх мэт.

Гол асуудал

• Хэтэрхий хатуу шийдлүүд.
• Хүнийг шийтгэхээс илүү, хүмүүжүүлэх үүднээс шийдлэвэл.

Restorative Justice

Үгийн гарал

• Франц хэлний.Restoriон буюу нөхөн сэргээх, засах гэдгээс гаралтай үг.
• Гарлыг тухан хүнээс нөхөн сэргээх мэдрэмжтэй болгох.

Тэгш байдлын түүхэн

• Элберт Эглаш нарын судлаачид бүтээлээ (Creative Restitution, Its Roots in Psychiatry, Religion and Law).

Гол санаа

• Гэмт хэргийн хохирогч, хохирол амссан нэгжийн сэтгэл санаа нөхөн сэргээх туршилт.
• Хүн хоорондын холболтыг сэргээдэг үзэл санаа.

Орчин үеийн жишээ

• Кейс судалгаа: Тайронын шүүх хуралдаа Restorative Justice Order-ийг гаргуулсан.
• Гэмт хэрэгтэнгий боловсрол, нөхөрлөлөө сайжруулах боломж олгодог.

Давуу тал

• Нийгмийн оролцоог дэмжих, хүн хоорондын харилцааг сэргээх.
• Эмчилгээний үр дагавартай байдаг.

Дүгнэлт

• Retributive ба Restorative Justice-ийн ялгааг харьцуулсан.
• Ирээдүйд хяналт тавих.Маш их педагогик үр дагавартай.