Historia starożytnego Izraela i judaizmu

Początki Izraelitów

• Prawdopodobnie początkowo koczowali w Mezopotamii
• Pod wodzą Abrahama udali się do Palestyny (Bliski Wschód, między rzeką Jordan a Morzem Śródziemnym)
• Przenieśli się do Egiptu, gdzie faraonowie uczynili ich niewolnikami

Exodus i powrót do Palestyny

• XIII w. p.n.e.: Pod wodzą Mojżesza opuścili Egipt
• Powrót do Palestyny
• X w. p.n.e.: Założyli własne państwo

Okres największej potęgi

• Czasy króla Dawida i jego syna Salomona
• Dawid zjednoczył plemiona izraelskie i zdobył Jerozolimę (stolica)
• Salomon znany z mądrości

Kryzys i upadek

• Po śmierci Salomona rozpoczął się kryzys
• VI w. p.n.e.: Zdobycie Jerozolimy przez Babilończyków, uprowadzenie Żydów
• Powrót do Palestyny po upadku Babilonu, brak odtworzenia państwa

Podbój i powstania

• Podbijani przez kolejne imperia przez wieki
• I w. p.n.e.: Kontrola Rzymu
• Powstania w I i II w. n.e. – klęski i wypędzenie Żydów z Palestyny
• Rozproszenie po świecie

Judaizm: religia żydowska

• Monoteistyczna, wierzenie w jednego Boga (Jachwe)
• Jachwe: niewidzialny, wszechmocny, wszechobecny
• Święta księga: Biblia (Tora – pięć pierwszych ksiąg)

Abraham i Mojżesz

• Bóg objawia się Abrahamowi, nakazuje czcić tylko siebie
• Mojżesz: główne zasady judaizmu zawarte w Dziesięciu Przykazaniach (Dekalog)
• Tablice z przykazaniami przekazane Mojżeszowi na górze Synaj, przechowywane w Arce Przymierza

Świątynia w Jerozolimie

• Czasy Salomona: wzniesienie świątyni, umieszczenie Arki Przymierza
• Pierwsza świątynia zniszczona przez Babilończyków (VI w. p.n.e.), odbudowana
• Druga świątynia zniszczona w I w. n.e. po antyrzymskim powstaniu
• Pozostałość świątyni: Ściana Płaczu (święte miejsce)
• Arka Przymierza zaginiona

Prorocy i Mesjasz

• Prorocy: ludzie powołani przez Boga, nauczali o Mesjaszu
• Wiara w przyjście Mesjasza i utworzenie potężnego państwa Izrael