Нэгмэн бүтэц ба түүний чухал байдал

Нэгмэн бүтэц гэж юу вэ?

• Нэгмэн бүтэц нь соёлын хөдөлгөөн, залгамж чанар, тогтворыг хадгалдаг.
• Хүмүүсийн соёлын харилцаа, нийгмийн байгууллагаар тодорхойлдог.

Нийгмийн хандлага

Макро болон микро түвшин

• Макро түвшин: 1100 институтаар тодорхойлогддог.
• Микро түвшин: хүмүүст статус олгох, хандлага өөрчлөлт.

Бүтэц-үүргийн хандлага

• Нийгмийн институтуудын үүрэг, байр суурь.

Зөрчилдөөний хандлага

• Карл Марксын онол: нөөцүүдийн эзэмшил нь зөрчилдөөнийг үүсгэдэг.
• Халциний онол: нэр хүнд, статус нь зөрчилдөөнийг бий болгодог.

Нийгэмшил

• Хүн нийгмийн харилцаанд оролцож, чадамжтай болж, үүргээ гүйцэтгэдэг.
• Гол агентууд: гэр бүл, сургууль, мэдээллийн хэрэгсэл.

Нийгмийн шатлалт

• Нийгмийн шатлал нь интеграци, зөрчилдөөнийг ангилж, нийгмийн зохион байгуулалтыг тодорхойлдог.
• Жишээ: бөөний шатлал, интеграци, дүрвэлт.

Нийгмийн гажуудал

• Нийгмийн гажуудлыг тухайн нийгмийн хэм хэмжээний зөрчилтэй гэж үздэг.
• Гажуудлын төрөл: conformist, deviant.

Гэмт хэргийн хариу арга хэмжээ

• Албан ёсны: хууль, зөрчил шийдвэрлэх систем.
• Албан бус: нийтийн буруушаалт, зэмлэх.

Судалгаа арга зүй

Чанарын болон тоон судалгаа

• Чанарын: мэдээлэл цуглуулах, ажиглах, ярилцлага авах.
• Тоон: статистик мэдээлэл, тоон өгөгдөл.

Индукц болон дэддукциийн аргууд

• Индукц: тохиолдлуудаас ерөнхий дүгнэлт гаргах.
• Деддукц: онолоос дүгнэлт гаргах.

Нийгмийн тэгш байдал

• Нийгмийн статус, баялаг, нэр хүндийг тодорхой хэмждэг.
• Дээд, тэргүүн, доод ангиудын ялгааг тодорхойлдог.

Монголын нийгмийн тэгш байдал

• Нэгэн бүтээлийн маркс болон энгийн онол, инститүтийн систем, нийгмийн байгуулалт.
• Нийгмийн агентууд: Малчин анги, албан тушаалтнуд, захирал.

Нийгмийн халамж

• Халамжийн төрлүүд: заавал болон сайн дурын халамжийн систем.
• Нийгмийн халамжийн дэмжлэгийг төр, хувийн байгуулалгууд олгодог.