Hocalara geldiniz, hoşgeldiniz sevgili arkadaşlar. 9. sınıf fizik dersine Zafer hocamızla başlıyoruz. Zafer hocam bu videoda neler var?
Bugünkü videomuzda fizik bilimine giriş konusunun ilk kısmı olan fiziğin tanımını yapacağız ve alt dağlarımızı inceleyeceğiz. Hemen başlayalım. Hemen başlayalım.
Fiziğin tanımıyla. Bu zamana kadar fen bilgisi gördük. 9. sınıf yeni geçmiş bir öğrenci olarak.
Şimdi fizik, kimya, biyoloji olarak bunları ayrı ayrı incelemeye başlayacağız. Peki fizik nedir? Fizik, uzay zaman, madde enerji arası... arasındaki ilişkileri inceleyen gözlem ve deneye dayalı bir bilim dalı olarak tanımlanacak.
Peki gözlem dediğimiz şey nelerden ya da nasıl gözlemler yapabilir? Birincisi mesela hava sıcak diyebiliriz değil mi hocam? Bir de hava sıcaklığı 30 santigrat derece diyebiliriz.
Yani bunların ikisi de gözlem olarak adlandırılan bilim. Birinci gözlemi. Nasıl yapmış oluyoruz?
Sadece hissettiğimiz, yani 5 duyu organımızdan biriyle yapmış oluyoruz. Ancak hava sıcaklığı 30 santigrat derece dediğimizde bir termometre kullanmış olmamız gerekiyor. Yani bir ölçüm aleti kullanmamız gerekiyor. Şimdiki gibi aslında simya ve kimya.
Simyada belli bir ölçü yok, göz kararlı deneme yanılma ama kimyada artık ölçüler başlıyordu. Burada da aynı şekilde. Aynı şekilde. Ölçüm aleti kullandığımız gözlemler...
ne olarak karşımıza çıkacak hocam? Nicel gözlem olarak karşımıza çıkacak. Ölçüm aleti kullanmadan öyle haybeden yaptığımız bedavadan yaptığımız gözlemlerde nitel gözlem olarak adlandırılacak. Şimdi fiziğin çalışma alanı yani komple uzay zaman madde enerji dediği için çok geniş bir çalışma alanı var. Bu nedenle ne yapmışız?
Hani rahat incelenmesi adına fiziği parçalamışız. Bir de yani kocaman alemlerden makro alemlerden atomlara kadar bir şey olduğu için geniş bir skala olduğu için. Şimdi çocuklar 3-4 senede bunların hepsini görecekler mi?
Makrodan mikrodan. Evet hepsini görecekler hocam. Hepsini görecekler.
Biraz daha işin basit kısmını göreceklerini söyleyebiliriz. Şimdi alt alanlar dedik. Alt alanlarımız neler? Mekanik, elektromanyetizma, termodinamik, optik, katal fiziği şuraya kadar hocam.
Şu dört kısım. Şu dört arkadaş klasik fizik dediğimiz olay yani işte o Newton Galile gibi bilim adamlarının incelediği şeyler yani 1900'lü yılların başına kadar şurası ile ilgili çalışmalar var. Bundan sonra bir 1900'lü yılların başında işte arkadaşlar Einstein'ı duymuşlar. Geri kalanını da duymuşlardır. Geri kalanını da zaten duyacaklar.
Buradan sonra atomik boyuta inmişiz hocam. Biraz daha küçük detaylar. Yani tamam büyük alemde fizik kuralları belli bunları biliyoruz.
Ama atomik boyuttaki fizik kuralları nasıl? Ve bu büyük makro alemdeki yani büyük alemdeki ile aynı mı? Sorusunu sormaya başlamışlar.
Ve işte katal fiziği. Son fiziği, nükleer fizik ve en çiçeği burnunda olan herhalde budur sanıyorum. Yüksek enerji ve plazma fiziği şeklinde.
Bunları göreceğiz. Evet şimdi bunların tanımlarını yapmaya başlayacağız. Birincisi optik. İsminden de anlaşılacağı gibi. Hocam mesela ne geliyor?
Optik deyince ne geliyor aklımıza? Gözlük çamı direkt gözlük çamı. Gözlük çamı yani görmeyle ilgili bir olay. Yani ışıkla ilgili bir olay. İşte optik dediğimiz şey ışık ve ışık olayları ve ışığın maddeyle etkileşimini inceler.
Bakınız nelere... bakıyormuş. Gölge oluşumu, aydınlanma, yansıma, kırılma, renk ve görme olayları, aynalar, mercekler ve prizmalar. Bunların hepsini ne zaman görecek sayın arkadaşlarımız, sevgili gençler? 10. sınıfta görecekler.
Şimdi sadece bunu bilmemiz yeterli. Bunların hepsi optiğin konusu olduğunu bilmemiz yeterli. Peki hemen bir şey soracağım.
Şimdi 9. sınıfta yazılı olacak bu çocuklar. Öğretmenlerin şunu sorabilir mi? Fiziğin alt davları nelerdir?
Sonraki başlıklar var. Ve her birini birer cümleyle açıklayın. izledim. O yüzden bunları da bilmeleri gerekiyor.
Şöyle bir şey de sorabilirler. Mesela gölge oluşumu, aydınlanma, yansıma olaylarını fiziğin hangi alt alanı inceler gibi bir yazılı sorusu da belki olabilir. Karşımıza gelebilir.
Termodinamik. Burada termo ifadesi var hocam. Termo. Sıcaklıkla ilgili bir şey.
Yani isimler de biraz şey yapıyor aslında. Çağrışım yapıyor. Termodinamik neyi inceler? Isı enerjisi ve ısı enerjisiyle sıcaklık, öz kütle, basınç gibi ilerliyor. Nicelikler arasındaki ilişkiyi inceler.
Biz de inceleyeceğiz mi? Biz de inceleyeceğiz. Ne zaman? Madde özellikleri konusunda inceleyeceğiz.
Peki 9. sınıfta mı? O da 9. sınıfta. Bundan sonraki konumuzda o olacak.
Termodinamik rüzgar ve yağış şekilleri gibi doğal oylarını inceler. Isıtma Soğutma sistemlerini inceler, yalıtım malzemelerini, besinlerden elde edilen enerjinin nasıl olduğunu ve süper iletkenler gibi. Bu süper iletkenlik meselesi, bir maddenin sıcaklığı değiştiğinde hocam o iletkenlik meselesi değişiyor. O onunla alakalı bir şey gibi geniş bir çalışma alanı olduğunu söyleyebiliriz. Mekanik, mekanik dediğimizde de...
Hareketi çağrıştırıyor mu bilmiyorum ama bundan sonra çağrıştırır. Makine parçaları gibi bir şey geliyor. Ama biz fizikte mekanik konusunu neyi incelediğini söyleyeceğiz.
Hareket, kuvvet, denge ile ilgilenir diyeceğiz. Şimdi kuvvet etkisinde dengede olan cisimleri inceleyen bölümümüz statik olarak söylenecek. Kuvvet etkisinde hareketli cisimler üzerinde çalışan bölümümüz dinamik olacak. Sadece cisimlerin hareketi ile. ya da hareket yörüngeleri ile ilgilenen alanımızın da ne olduğunu söyleyeceğiz.
Kilematik olduğunu söyleyeceğiz. Yani bunlar biraz daha şu konu hocam mekanik alt alanını ne zaman göreceğiz? Kaçıncı sınıfta göreceğiz?
Gezegenlerin hareketleri. Yani burada biraz daha yörünge kavramını inceleyeceğini söyleyebiliriz. Çünkü dengedeler ama bir hareketlilik de var sürekli. Bir hareketlilik var ve o yörüngeyi kinematik kısmının inceleyince de söyleyebiliriz.
Rüzgar oluşumu, köprü ve binaların yapımı gibi pek çok inceleme alanı yani mühendislikle ilgili şeylerin mekanikle alakalı olduğunu söyleyebiliriz. Elektromanyetizma zaten herhalde 8. sınıfın son konusuydu bu. Yani sonlarda olması lazım.
Öyle hatırlıyorum. İşte o yüklü cisimler, elektroskoplar falan vardı. Bu sınava giren arkadaşlar yani sınava girdiler zaten. Gördüler.
Karşılarına böyle sorular çıktı. İşte elektromanyetizma bunları inceler. Bunun yanında bir de manyetizma kısmını inceleyeceğini söyleyebiliriz.
Yani evet mıknatıslık, mıknatısların birbirini itmesi, çekmesi, dünyanın manyetik alanı gibi pek çok şey şeyi inceleyeceğini söyleyebiliriz. Atom fiziği işte şimdi artık neye geldik hocam? 1900'lü yıllara geldik. Adamlar demişler ki ya tamam şeyi biliyoruz.
Makro alemi biliyoruz. Gördük, bildik. Tamam bu.
İkna olduk buna. Şimdi biraz da atomu inceleyelim demişler. Ve ilk olarak atom fiziği ile ilgili söylemlere başlamışlar.
Peki atom fiziği neyi inceler? Atomun yapısını inceler. Yani çekirdekte ne var? Proton nötron arasındaki ilişki nötron elektron işte proton elektron ilişkisi nedir? Yani çekirdeğin içini atomu incelemeye başlamışlar.
Ve burada atom fiziğinin alt dallarında yani hangi konuda araştırma yapar dersek nanoteknolojide Nano neydi hocam? 10 üzeri eksi 9 gibi bir anlamı vardı galiba. 20 milimetrinin 10 üzeri eksi 9 katı gibi bir şeydi. Evet yani 10 üzeri eksi 9 kaç bin oluyor?
1 milyon mu oluyor? Milyar. Milyar mı oluyor? Milyar oluyor.
Milyar oluyor değil mi? Yani atomun milyarda bir... Metrenin milyarda biri kadarlık bir... Özür diliyorum, milimetrenin milyarda biri kadarlık bir...
Milimetrenin milyarda biri kadarlık o kadar küçük bir şeyde araştırma yapıyorlar yani. Ne akıllarına gelmişsin? Bu arada bu ölçüyü yanlış söyleyebilirim.
Çünkü ezberinde olan bir şey değil ki. Artık ÖSYM'nin de, öğretmenlerinizin de çok üzerinde olduğu bir şey değil. Önemli olan olayın mantığını bilmek.
Bir milimetrenin bilmem kaç milyarda birlik bir yapısını inceliyorlar. Yani çok küçük bir yerde çalışıyorlar yani. Kuantum bilgisayarlar, yapay zeka ve 3D yazıcılar... Hayır ne cımbızlığı tutabilirsin?
Nasıl çalışalım? O şeydi hocam mikroskop da o normal mikroskopla da olmaz. Elektron mikroskobu kullanarak olmuş olabilir.
Geldik 6. maddemize. Katal fiziği. Bu günlük kullandığımız teknolojilerin yani bizim hayatımızdaki teknolojilerin çoğunun bu katal fiziği alanındaki çalışmalar sonucunda oluştuğunu söyleyebiliriz hocam. Peki.
Neyi inceler katal fiziği? Kristal yapıdaki maddelerin makroskobik özelliklerini ve mikroskobik özelliklerini inceler diyebiliriz. Makroskobik mikroskobik kısmı şey yapmamış ama onu da inceler. Teknolojide kullanılan malzemelerin amacına uygun şekilde geliştirmektir amacı.
İşte akıllı kumaşlar, leke tutmayan duvar boyaları. hafızalı metaller, şarjlı piller, güneş pilleri gibi pek çok alanda çalışmalar yaptığı söyleyebiliriz. Katı hal fiziği maddenin iç özelliklerini kullanıyor o zaman.
Bu karbondan oluşmuş ve ben atıyorum, savluyorum bunu karbona. Data kaydetme özelliğinin farkına vardım. Karbonu data, işte flash diskler şimdi burada kullanacağım. İşte karbonun molekül yapısındaki o boşlukları buldum. Şey yaptım, karbon nasıl şekil veririm ya da işte o madde bir bakırsa dediğiniz gibi o bakırın içinde nasıl data kaydedebilirim, nasıl şey yapalım.
Suyu itme özelliğini keşfettin, ben bunu kumaşlarda kullanacağım ve su tutmayacağım. Evet, kesinlikle, kesinlikle, gibi. Biz çözdük her şeyi, adamların uğraşmasına gerek yok. 7. alt alanımız nükleer fizik. Atom çekirdeğinin yapısını, bakın bu atom fiziğiyle belki karıştırılabilir.
Farklı... Peki çekirdekteki etkileşimleri inceleyecek. Şimdi biraz daha zaman geçtikçe o füzyon reaksiyonlarını görmeye başlayacağız. Oralarda işte bölünmeler, birleşmeler.
Mesela güneşte ne oluyordu hocam? İşte iki tane hidrojen birleşip bir helyum atomunu oluşturuyor. İşte bu bir çekirdek reaksiyonudur. Yani bunu atom fiziği değil kim inceleyecek? Nükleer fizik inceleyecek.
Çünkü bir reaksiyon olmuş orada artık. Ya da o Hiroshima'ya atılan atom bombasını işte... Uranium artık toryum ne kullandılarsa işte o uranyum bölünüyor ve artık farklı bir elemente dönüşüyor. İşte bu olayı inceler.
Yani nükleer fizik sadece bunu inceler diyebiliriz. Tabii tabii atom fiziği burayı incelemez. Çünkü artık ne var orada bir etkileşim var. Atom fizi ği sadece yapısına bakıyor diyebiliriz. Son olarak yüksek enerji ve plazma fiziği.
Maddemizin dört hali olduğunu söylemiştik. Katı sıvı gaz vardı bizim zamanımızda. Sonra plazma da eklendi.
İşte plazma fiziğini inceleyen dalımıza... Yüksek enerji ve plazma filizliği diyoruz. Neleri inceler?
Bakın hocam atom altı parçacıklar ve bu parçacıklar arasındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Atom altı parçacıklar ifadesi sizi korkutmasın. Proton, nötron. Proton, nötron dışında şeyler var hocam.
Enerji taşıyan parçacıklar var. İşte foton gibi. Yer çekimi kuvvetini sağlayan parçacıklar var. Bu yani şimdi diyoruz ya. Şimdi ben bu kalemi bıraksam.
Ne olacak? Yere çarpacak. Ama bir bağ yok arada. İşte demişler ki bunu sağlayan bir parçacık olmalı demişler.
Mesela graviton parçacığı. Bunu 12. sınıfta daha detaylı göreceğiz. Evet evet ekstradan bir parçacık var demişler.
O neredeydi? O CERN'de miydi o parçacık? CERN'de büyük ihtimal bu atom. 16 parçacıkları inceliyorlardı.
Zaten yeni yeni artık hakim olmaya başladığımız bir bilim diyebiliriz. Bakalım şimdi sorularımıza bakalım. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin alt alanlarından biri değildir? Buyurun hocam. Mekanik fiziğin alt alanları.
Şöyle kalemi de takdim edeyim. Hareketli parçaları inceler. Optik zaten aynalar, mercekler.
Katı hal fiziği ise şu bu. Nanoteknoloji ile elde edilen su tutmaz kumaşlar vs. Madde inki yapısı. Teknolojik şeyleri inceleyecek. Nükleer fizik atom fiziğinden sonraki atom altı parçacıkları mı inceliyordu? Atom altı parçacıkları yüksek enerji bölünmesi, birleşmesi gibi olaylar inceliyordu.
Metafizik ise daha çok bu şeyde kurgusal filmlerde olurdu. Maddeyi hareket ettiriyoruz gibi o manaya geliyordu. X-men falan olmamız lazım yani. Evet diğer sorumuza bakalım. Fizik bilimi ile ilgili olarak yapılan bir gözlem ve deneye dayalı bir bilimdir.
Doğru mu? Doğru. Nitel gözlem, nicel gözlem dedik. Bu doğru. Diğer bilim dalları ile bağlantılıdır.
Kesinlikle bağlantılıdır diyebiliriz. Doğada gerçekleşen olaylar bilimsel düşünce ile de açıklanabilir demiş. Bu da doğru kesinlikle. Burada hep hemen şey geliyor benim aklıma hocam. Bu Einstein'ın düşünce deneyi geliyor.
İzafiyet teorisi işte o zamanın göreceli olma meselesini Einstein şey yapamamış. Yani normal deneylerde ispat edilebilecek bir şey değil. Bu ama şöyle bir şey yapmışlar hocam. 1950 yılında mı? Yılı tam hatırlamıyorum.
Amerika'da Naval Denir üstünde hocam. Kronometre koymuşlar. uçaklara da kronometre koymuşlar.
Şimdi uçaklar hani bizim gözlemleyebildiğimiz en hızlı giden şeyler, araçlar. Uçaklara da kronometre koyuyorlar. Deniz altına da uçaklar çıkıyor ve dolaşmaya başlıyorlar. İşte artık ne kadar gezdiklerini bilmiyorum.
Döndüklerinde deniz altındaki, deniz üstündeki o kronometreyle uçaktaki kronometreler şey yapmış oluyor. Farklı. Farklı olmuş oluyor. Uçaktakiler için daha az zaman geçmiş oluyor. Yani çok küçük bir fark olmuş.
oluyor. Evet. Ama. Interstower diye bir film var. Evet.
Bu çok net bir şekilde açıklanıyor zaten. Evet orada bizim için diyor 10 dakika geçti ama dünyada 4 yıl geçti falan gibi bir şey bir mesele vardı. Evet diğer sorumuza bakalım. Parçacık hızlandırıcılarda atom altı parçacıkların davranışlarının gözlenmesi.
Demin söyledik. Bu hangisiydi? İlk önce bir kere soruyu okumamız lazım. Soruyu okuyor.
Tamam siz soruyu okuyun. Hangileri fiziğin alt dallarından birinin konusu olamaz. Bu parçacık hızlandırıcı var da atom altı parçacıkların atom altı zaten bunu böyle görüyoruz.
Şey hangisi demişti bunu yüksek enerji ve plazma fiziğinin atom altı parçacıkları incelediğini söylemiştik. Nükleer renk ve nükleer fizik. Tamam çok güzel. Sütün mayavanması bu kimyasal bir olay. Tabii kimyasal bir olay.
Fiziğin alt dalları bunu incelemez. Dolayısıyla cevabımız 1 ve 2 olmalıydı. Şurada. 3 olmuş bir tane.
Yok yok şey hocam olamaz diyor ya. Bunlar olur. Bunlar olur. O zaman 3 olamaz. 3 olamaz.
Yaptığım en büyük hata. Her zaman bu hatayı yaparım. Eğer cümlede soru kökü olumsuzsa altını çizerler genellikle öğrenci kaçırmasın diye ama altını kırmızı çizin Bekir. Söyleyeyim ben ondan sonra.
Yani siz de dikkat edin gençler. 1-2 olur büyük ihtimalle şıklarda. Dikkat edin. Adlamayın.
Adlamayın. Evet. Uzağı net göremeyen kişilerde miyop adı verilen göz kusuru. Göremeyen dedi. Aha göremeyen dedi.
Yani ışıkla ilgili bir olay. Işıkla görmeyle ilgili bir olay. Bu... kusur kalın kenarlı mercek.
Bir de kalın kenarlı mercek dedi üstünde. Optik bu belli. Tabii gene bir soruyu baştan okumadığımız için ben neyi sorduğunu bilmiyorum ki.
Bakıyorum ama. Hangi alt alanıyla ilgilidir diyor. Optik. Optikle ilgilidir. Peki burada bitirdik sanırım.
Hocam çok teşekkür ediyoruz. Çok güzel bir konu anlatımıydı. Sevgili arkadaşlar eğer kanala abone değilseniz hemen abone olup bildirimlerinizi açın.
Yeni videolar geliyor.