Karanlık Oksijen Keşfi

Giriş

• Pasifik Okyanusu’nun ortasında 3000 km uzaklıkta bulunan ıssız bir bölge.
• Okyusun 4000 metre derinliğinde "Karanlık Oksijen" adı verilen bir keşif yapıldı.
• Bu keşif, evrende hayatın varlığını sorgulatacak nitelikte.

Keşfin Başlangıcı

• Prof. Andrew Sweetman ve ekibi deniz tabanı ekolojisi üzerine araştırma yapıyordu.
• Amaçları, okyanus yüzeyinin binlerce metre altında ölçüm yaparak örnek toplamaktı.
• İlk ölçümlerde oksijen sensörü garip değerler gösterdi.

Oksijen Ölçümleri

• Derinlikte oksijen seviyesinin normalde azalması beklenir; ancak, ölçümlerde yüksek değerler tespit edildi.
• Sensörün hatalı olduğuna dair şüpheler doğdu ama üretici firma herhangi bir sorun tespit etmedi.
• Yıllar geçtikçe, 2021 ve 2022 yıllarında tekrar yapılan ölçümlerde aynı garip değerler tekrarlandı.

Karanlık Oksijen Nedir?

• Oksijenin, fotosentetik canlıların olmadığı derin okyanuslarda bulunması büyük bir buluş.
• Oksijenin kaynağının fotosentetik canlılar olmadığı, başka bir sürecin işlediği anlaşıldı.

Oksijenin Üretim Süreci

• Oksijenin suyun yüzeyinden dibe çökmesi süreci: Soğuk suyun yoğunluğu ve termohalin döngüsü.
• Bu döngü, okyanus tabanlarını oksijenle besliyor.
• Polimetallik nodüller (siyah taşlar) bu sürecin önemli bir parçası.

Polimetallik Nodüller

• Clarion-Clipperton bölgesinde bulunan metalce zengin nodüller.
• İçerdikleri elementler nedeniyle büyük maden şirketleri tarafından ilgi görmekte.
• Maden şirketleri, bu alanları kazmak ve metallerden faydalanmak istiyor.

Araştırmalar ve Gelecek

• Sweetman ve ekibi, nodüllerden örnekler alarak laboratuvar koşullarında oksijen ölçümü yaptı.
• Oksijenin zamanla arttığı fakat sonra duraksadığı gözlemlendi.
• Polimetallik nodüllerin, elektroliz sürecini başlatan bir katalizör görevi görebileceği düşünülüyor.

Maden Şirketlerinin Etkisi

• Maden çalışmalarının doğaya verdiği zararlar ve bilimin bu konuda tedbirli yaklaşımı.
• Okyanus tabanının kazılması durumunda dünyanın tüm okyanus döngülerinin etkilenebileceği.

Sonuç ve Gelecek Beklentileri

• Bu keşif, evrendeki yaşam arayışımıza dair bakış açımızı değiştirebilir.
• Jüpiter’in Europa uydusunda ışık olmadan yaşam olasılığı üzerinde düşünceler.

Özet

• Karanlık oksijen bulgusu, okyanus derinliklerinde yaşamın nasıl oluştuğunu yeniden sorgulatarak bilimin seyrini etkileyen önemli bir keşif.