Herkese merhabalar sevgili arkadaşlar. Türkçe videolarına Fatih Hocam'la kaldığımız yerden devam ediyoruz. Ve sıradaki videomuz... Bakalım hocam nerede kaldık?
Sıradaki videomuz bir önceki videomuzun devamı. Bir önceki videomuzda ne vardı? Paragrafta anlatım biçimleri vardı. Bu videoda da paragrafta anlatım biçimleri konusunun minik kardeşi olan düşünceyi geliştirme yolları var. Müzik Hemen bakalım birinci başlığımız benzetme.
Benzetme adı üzerinde zaten değil mi? Bir şeyi bir şeye benzetmek. Bir şeyle bir şey arasında aslında bir yakınlık kurma.
Şöyle bir tanımımız var. Yazar anlatmak istediği düşünceyi daha somut bir şekilde ifade etmek. Ve okuyucunun zihninde somutlaştırmak için bu yöntemi kullanır. Hangi yöntemi?
Tabii ki benzetme yöntemini. Benzetme yöntemi genellikle gibi kelimesi kullanılarak yapılır. ki zaten gibi edatı Benzetme edatı yapılır.
Benzetme edatıdır değil mi? Evet. Benzetme gibi edatıyla yapılır.
Misalen hani bir adamın gücünden bahsediyoruz. Çok güçlüydü yerine aslan gibiydi. Ya da çalışkanlığından bahsedeceksek arı gibiydi. Arı gibiydi deriz ve bir şekilde bir şeye benzeteriz onu değil mi? Bir şeyle yakınlık kurarak anlatırız ve gibi edatını çok kullanırız.
Bunun adı benzetme yöntemi oluyor. Betimlemelerde daha çok görülür. Yani bir nesneyi, bir manzarayı ya da bir görüntüyü anlatırken...
Okuyucunun zihninde daha rahat böyle daha somut bir şekilde canlandırmasını sağlamak için benzetmeden yararlanırız biz. Geçtik bir diğer başlığımız tanımlama. Anlatılmak istenen herhangi bir nesneyi, olguyu, kavramı vs. tüm özellikleriyle anlatmak onu tanımlamak oluyor.
Nokta nokta nokta ne deri sorusunun direkt cevabı tanımlamadır ki zaten ne deri sorusunun cevabı nokta nokta noktadır ya da dırdır gibi. Kesin bir ifadeyle değil mi tanımlamalar yapılıyor. Şöyle bir örnek verelim mesela şu iki cümleye bakalım.
Şu bir tanımlama cümlesi değildir. Makalelerde ele alınan konu ile ilgili detaylı bilgiler verilir ve ileri sürülen düşünceyi destekleyecek kanıtlar sunulur. Burada makalelerle ilgili bir bilgi vermiş ama makalenin bir tanımı yapılmış mı?
Hayır yapılmamış. Şu cümlede ama makalenin tanımı yapılmış. Bakalım. Ele alınan konu ile ilgili detaylı bilgilerin sunulduğu, ileri sürülen düşünceyi destekleyecek kanıtların kullanıldığı yazı türüne makale denir.
Dikkat edin arkadaşlar zaten bu makale nedir sorusunun direkt cevabı makale işte böyle böyle bir yazı türüdür değil mi? Böyle kesin bir şekilde bir kavramın ya da bir nesnenin tanımı yapıldığında ifade edildiğinde biz ona ne diyoruz? tanımlama. Geçelim diğer başlığımıza karşılaştırma.
Bu zaten karşılaştırma cümlelerinde değil mi? Aslında görmüştük. Öğrencilerimiz o videoları izlerlerse görürler.
Karşılaştırma en az iki şeyi birbiriyle kıyaslama mukayese etme değil mi? İki olgu, iki olay ya da iki nesne, iki durum, iki manzara birbiriyle kıyaslandığında karşılaştırma yapılmış oluyor. Yazar kendi iddiasının lehine sonuçlanacak bir karşılaştırmaya gider.
Buna dikkat edelim. Yani kendi düşüncesini ispatlamak için. karşılaştırma yöntemini kullanır. Yani karşılaştırma yöntemi kendi kendine haksız çıkarmaz herhalde hocam. Yani.
Deli mi değil mi adam? Niye yani karşılaştırma yöntemi kullanıyor kendine? Bakmasın da rezil olamıyor.
Evet rezil olmam tam tersine değil mi? Karşı tarafı ikna etmek için aslında. Karşılaştırma yönteminde genellikle işte en ya da daha kadar gibi kelimeler, karşılaştırma bildiren ifadeler.
çok sık kullanılıyor. Buyurun hocam. Şurada genelde iki olgu olay dediniz ya.
Aslında ikiden fazla da olabilir. Çünkü en dediğiniz zaman bir grubun içerisinden birini en pik seçmiş oluyoruz. Mesela Kızılırmak Türkiye'nin en uzun nehridir dediğimiz zaman aslında Kızılırmak'a geri kalan bütün nehirlerle kıyaslamış oluyoruz.
Kesinlikle. Yani bir grubun içerisindeki bir taneyi diğerlerinin üstünlük kıldığım zaman karşılaştırma yapmış oluyorum. Evet.
Karşılaştırmada en az iki unsur gerekiyor. Yani sadece iki değil ama en az iki olay, olgu ya da durum ya da nesne En dediğimizde dediğiniz gibi hocam sizin aslında bir şeyi diğer bütün şeylerle kıyaslamış oluyoruz. Ya da kadar edatıyla da bunu yapabiliriz. Mesela ben senin kadar ya da işte Ali kadar çalışkan birisi değilim dediğimde 3 unsur var.
3 kişi var. Evet buna dikkat etmemiz gerekiyor. Devam edelim. Örnekleme ya da örneklendirme diyebiliriz.
İleri sürülen düşünceler örneklerle güçlendirilip pekiştiriliyorsa örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklendirme yapılmadan önce zaten genellikle bir geçiş ve bağlantı ifadesi kullanılıyor. Hangileri örneğin mesela misal, farz-ı misal, misalen gibi sonrasında bir örneğin geleceğini bildiren belirten bir ifade zaten mutlaka kullanılıyor. Tanık gösterme diyelim adı üstünde birini tanık gösteriyorsun değil mi?
Birini şahit gösteriyorsun. Ben böyle böyle düşünüyorum. Aslında sadece ben...
Şu kişi de böyle düşünüyor. Diyerek şu kişi benden daha kuvvetli, daha fazla böyle dikkate alacağın, daha önemli bir insanın lafını da kendi cümleme desteklerle birlikte kullanıyorum. Kesinlikle tanık göstermede yani öyle sıradan birini tanık göstermiyorsun değil mi?
Bilinen, hatırı sayılır, tanınan bir bilim insanı olabilir, bir lider olabilir, bir siyasetçi ya da bir sanatçı olabilir. Yani herkes tarafından aslında düşüncesi saygı gören, kabul gören birinin. cümleleri tanık gösterilir. İddia edilen düşünceyi okuyacağı kabul ettirebilmek için ünlü birinin sözünü alıntılama tekniğidir bu. Yazar öne sürdüğü düşüncenin aslında önemli kişiler tarafından da desteklenen bir düşünce olduğunu göstermek ister değil mi?
Kendi düşüncesini desteklemek ister. İşte nokta noktanın da dediği gibi ya da işte ne demiş Atatürk Mevlana'nın da bu konuda söylediği gibi gibi ifadelerle ne yapılır? Ünlü birisi, bilinen birisi tanık gösterilir dedik. Ve geldik son başlığımıza sayısal verilerden yararlanma.
Aslında sayısal verilerden yararlanma tanık gösterme dediğimiz tekniğin bilimsel versiyonudur. Yani burada sayısal verileri tanık gösteriyorsun aslında. Yani ben size şimdi hava kirliliğinin arttığını söylüyorum ama zaten bilimsel araştırmalar bunun % kaç oranının arttığını gösteriyor.
Aha da size bilimsel araştırmanın sonucu. Evet bana inanmıyorsanız buyurun değil mi? sayısal veriler var, bilimsel araştırmalar var ki zaten bilimsel bilgiler, anket sonuçları Rakamlar, oranlar değil mi?
Araştırma sonuçlarının verilerini kullandığımda ne yapmış oluyorum? Sayısal verilerden yararlanmış oluyorum. Dolayısıyla sayısal verilerden yararlanma tekniği aslında bilimsel metinlerde yani açıklama yapılan metinlerde daha çok kullanılır diyoruz. Ve arkadaşlar Fatih Hocamız düşünceyi geliştirme yollarını bu şekilde özetlemiş, anlatmış ve detaylı bilgi vermiş oluyor.
Kendisine teşekkür ediyoruz. Arkadaşlar sizde videolardan anında haberdar olmak için kanalımıza abone olmayı ve bildirimleri açık tutmayı unutmayın. Yeni videolarda görüşmek üzere. Hoşçakalın.
Hoşçakalın.