Evet arkadaşlar bu videomuzda 10. sınıf 2. ünite full tekrar çalışması yapacağız. Ünitemizin adı Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti. Yani biz bu videoda Osmanlı Devletini kuracağız arkadaşlar.
Eğer hazırsanız hadi gelin artık başlayalım. Şimdi arkadaşlar Osmanlı Devleti'nin kurulmuş olduğu coğrafyanın genel özelliklerine geçmeden önce bu Osmanlı Devleti nereden geldi, nasıl ortaya çıktı biraz eski bilgilerimizi hatırlayalım arkadaşlar. Şimdi önceki derslerimizden de hatırladığınız üzere. Sultan Alparslan vardı Selçuklu hükümdarı.
Malazgirt Savaşı ile birlikte yani 1071 tarihi ile birlikte Anadolu'nun kapılarını Türklere açmıştı ve bu kapıdan Türkler kitleler halinde girmeye başlamıştı. Şimdi Sultan Alparslan Orta Asya bölgesinde yaşayan Türk komutanlarına diyor ki Gidin Anadolu'ya fetihler düzenleyin ve fethettiğiniz yerler sizin olsun demişti. Ve bunun üzerine buradaki Türk boyları, Türk komutanları haydi aslanlarım Allah Allah diyerekten Anadolu coğrafyasına girdiler. Önce pasinler yaptılar ardından malatya...
Malazgirt Savaşı'nı yaptılar sonra Miryakefolon Savaşı'nı yaparaktan Anadolu'yu bir bir ele geçirmeye başladılar arkadaşlar. 1071 tarihinde Malazgirt Savaşı'nın kazanılmasının ardından hemen sonraki süreçte Anadolu'da bir devlet kuruluyor. Anadolu Selçuklu Devleti kuruluyor arkadaşlar.
Anadolu Selçuklu Devleti kuruluş sürecini tamamlamasının ardından buradaki beylikleri alarak Anadolu'nun mutlak hakimi konumuna geliyor. Şimdi gelelim biraz da Osmanlılara. Yani Kayılardan biraz bahsedelim.
Hocam Kayılar buraya nasıl geldi? Şimdi Sultan Ahparslan demişti ki gidin Anadolu'ya fetihler düzenleyin demişti. İşte Sultan Ahparslan'ın bu sözüyle birlikte Anadolu'ya gelen beylerden biri de kimdi?
Ertuğrul Gazi'ydi arkadaşlar. Ertuğrul Gazi önderdiğinde Kayılar nereye geldiler? Anadolu'ya geldiler.
İlk başta Selçuklular onları Ankara Karacadağ bölgesine yerleştirdiler. Dediler ki siz gelin burada yaşamınıza devam edin. dedi. Ancak Selçuklu Sultanı bir süre sonra bakacak ki ya bu Kayılar ne kadar güçlüler, ne kadar kuvvetliler, bu adamların, alplerin ne kadar savaşçı.
Ben bunları daha önemli bir noktada kullanayım diyor ve Kayıları ne yapıyor Ankara'dan sonra? Söğüt'e yerleştiriyor. Hocam Söğüt'e niye yerleştiriyor?
Çünkü Bizans'ın dibinde bir yerdir. Bir uç bölge olarak düşünebilirsiniz. Kayılar askeri açıdan çok güçlü olduğu için onları Bizans sınırında uç bölgesinde Bizans'a karşı kullanmak istiyor.
O yüzden Söğüt Osmanlı Beyliği'nin merkezi olarak görünecek. Demek ki Osmanlılar yani Kayılar Anadolu Selçuklu Devleti zamanında Ankara ve Söğüt bölgesinde yaşamışlar. Peki hocam ne zamana kadar?
Yıl 1243 tarihine kadar. 1243 tarihinde Anadolu'da bir tehlike başladı. Bu tehlikenin adı Moğollardı arkadaşlar. 1243 yılında Moğollar Anadolu'ya bir giriyorlar arkadaşlar. Anadolu topraklarını paramparça ediyorlar arkadaşlar.
Burada tarihin en büyük katliamların altına Moğollar imza atıyor. Ne zaman? 1243, 1243 tarihiyle birlikte. Ve bu tarihten sonra Anadolu Selçuklu Devleti artık yıkılma süreci içerisine giriyor.
Ve 1299 tarihine gelindiğinde ise Osmanlılar diyecek ki biz artık Selçuklu'ya bağlı değiliz. Çünkü Anadolu Selçuklu Devleti artık var ama yok gibi. Artık hükmünü kaybetmişti.
O yüzden Osmanlılar da diyecek ki biz bağımsızlığımızı ilan ediyoruz diyerekten Bizans sınırında Söğüt-Doman iç merkez olmak üzere Osmanoğlu Beyliğini kurmuş olacaklar. Ne zaman? Osman Bey döneminde.
Şimdi arkadaşlar 1243 yılında Moğol tehlikesinin ardından Anadolu'nun genel durumuna biraz beraber bakalım. Şimdi bu savaşın ardından Moğollar geldi Anadolu'yu paramparça bir hale getirdi. Atıyorum bakın her bölgeyi bir tane komutana verdi.
Atıyorum buraya Aydınoğulları'nı, Saruhan Bey'i verdi, Karesioğulları'na verdi. İşte Germeanoğulları'na. Her bir toprağa gitti, Moğollar bir Türk Bey'ine verdi. Moğollar'ın bir taktiği vardı.
Parçala, böl. O yüzden bu bölgeleri paramparça bir hale getirdi. O zaman şu haritaya baktığınızda Anadolu hakkında nasıl yorum yapabiliriz?
Anadolu'da ne yok? Anadolu'da Türk siyasi birliği yoktur arkadaşlar. Bu haritaya baktığınızda bu yorum yapmanız lazım. Zaten bu haritada gösterilen bölüm için biz 2. Beylikler dönemi adını veriyorduk. Hocam bu 2. Beylikler dönemi nasıl bitecek?
Osmanoğulları tarafından bu 2. Beylikler dönemi sonlandırılacak. Osmanoğulları ne yapacak biliyor musunuz? Gidecek tek tek bu beyliklere saldıracak ve bu beyliklerin hepsini yavaş yavaş ele geçirecek. Bizans'ın topraklarını da ele geçirecek. Yani Anadolu'daki Türk siyasi bir...
...sağlayıp burada büyük bir imparatorluk kuracak olan beylik Osmanoğullarıymış. 600 yıl boyunca dünyaya hükmedecek bir imparatorluğun temelleri Bizans sınırında Kayılar tarafından, Osmanoğulları tarafından atılmıştır diyebiliriz. Peki o zaman şimdi de Osmanlı Devleti'nin kurulduğu coğrafyanın genel özelliklerine bir bakalım arkadaşlar.
Şimdi bize bir harita verilmiş. Burada açık pembe ile gösterilen yer Osmanlı Devleti'nin ilk kurulduğu bölgelerdir. Dikkat ederseniz minnacık bir beylikten bahsediyoruz.
Haritaya baktığınızda etrafında herhangi bir deniz yok. Yani Osmanlıların denize kıyısı yok. O zaman denize kıyısı yoksa o zaman ne yoktur Osmanlı Devleti'nde?
Donanma birlikleri de ilk kurulduğu dönemlerde Osmanlı Devleti'nde yoktu. Osmanlı denizci bir beylik değilmiş ilk kurulduğu zamanlarda. Peki o zaman gelin bir mantık yürütelim.
Osmanlı Devleti topraklarını genişletmek isterse kimlerle mücadele eder? Hemen burada Candaroğulları var, Germiyanoğulları var, Karasiyeoğulları var ve bir de Bizans İmparatorluğu var. O zaman Osmanlı Devleti sınırlarını genişletmek için hem Türk Beylikleriyle hem de Bizans İmparatorluğu ile mücadele etmek zorundaymış.
Biz bu haritadan bu yorumu yapabiliyoruz. Peki arkadaşlar şöyle bir yorum daha yapabilir miyiz? Bizans'ın uç sınırında olması Osmanlı Devleti'nin gaza ve... Cihat anlayışında ön planda olmasını da kolaylaştırır mı?
Tabii ki de kolaylaştırır. Bakın gaza ve cihat Müslümanlığı yaymak için yapılan faaliyetler değil mi arkadaşlar? Hristiyanların dibinde olmasaydı gaza ve cihat anlayışını yapması çok daha zor olurdu.
Ama Bizans'ın dibinde olması gaza ve cihat anlayışının içerisinde Osmanlı Devleti'nin hareket etmesini kolaylaştırmıştır. Arkadaşlar bakın sınavlarda bu tarz harita soruları geliyor ve bu yorumları yapabilmeniz... gerekiyor arkadaşlar.
Peki hocam Osmanlı Beyliği bu kadar minnacık bir beylikken nasıl oldu da dünyaya hükmedecek, 600 yıl ayakta kalabilecek büyük devasa bir imparatorluk kurdu. Gelin şimdi bunun sebeplerinden ve bu durumu kolaylaştıran nedenlerden bahsedelim. Şimdi arkadaşlar Osmanlı'nın kısa sürede büyümesinin temel sebeplerinden birisi coğrafi konumunun elverişli olması ve Bizans'ın durumu etkili olmuştur.
Hemen gelin bakalım coğrafi konumuna. Şimdi arkadaşlar Osmanoğulları Bizans sınırında kurulmuş. Bakın Bizans...
o dönemde güçsüz, ayakta zor durabilen bir devlet. İmparatorluk ama güçsüz bir devletti. Eğer Bizans güçlü olsaydı Osmanoğulları burada hareket edebilir miydi? Edemezdi. Şimdi bir diğer sağladığı avantaj da şu.
Osmanlı Devleti ilk başta şöyle bir politika izliyor. İlk başta gidip buradaki Türk beyliklerine saldırmıyor da gidip sürekli Bizans'a saldırıyor. Bizans'a akınlar yapıyor.
Bizans Hristiyan değil mi? Evet. O zaman Osmanlı oğulları gaza ve cihat anlayışıyla hareket ettiğini gören bu diğer Türk beylikleri kime yardım edecek?
Tabii ki de Osmanlı oğullarına yardım edecek. Osmanlı devletinin ilk başta Türk beyliklerine saldırmayıp Bizans'a saldırması onun kurulma sürecini kolaylaştıracak. Eğer Osmanoğulları burada değildi, atıyorum burada Dulkadiroğulları değildi, Osmanlı oğulları burada olsaydı sizce bu kadar büyüyebilir miydi? E tabi ki de büyüyemezdi. Burada olsaydı gidip Eretna ile Ramazanoğulları ile Karamanoğulları ile savaşması gerekirdi.
Ve bu Türk beylikleri de bir olur Osmanlı'yı haritadan silerlerdi arkadaşlar. Demek ki Osmanlı'nın bulunduğu coğrafya Bizans sınırında bulunması Osmanlı'nın işini kolaylaştırmış. Bunu sakın unutmayacağız.
Şimdi Balkanlardaki çatışmalar. Ve Anadolu'da güçlü bir devletin olmaması da işimizi kolaylaştırdı. Bakın Bizans var, bizi durdurabilecek güçte değil.
Balkanlarda küçük küçük krallıklar var, bunlar da bizi durdurabilecek güçte değil. Bunlar kendi aralarında mücadele ediyor, bu mücadele bizim işimize geliyor. Diğer Türk beylikleriyle iyi ilişkiler kurması, gaza ve cihat anlayışında bulunması zaten az önce bahsettim. Eğer Osmanlı ilk başta Türk beylikleriyle savaşsaydı, Türk beyliklerini karşısına alsaydı, bu Türk beylikleri Osmanlı'yı yok ederdi. Diğer bir sebep hoşgörülü ve adil bir politika uygulamamızda bizim bu bölgeleri uzun süre elimizde tutmamızı kolaylaştırmıştır.
Şimdi bakın arkadaşlar Osmanlı Devleti ele geçirdiği topraklara hoşgörülü, adil davrandığı için buradaki insanlar diyor ki arkadaş ya Osmanlılar bize iyi davranıyor, bize adil davranıyor dedikleri için bize karşı isyan etmiyorlar. Bizi sırtımızdan bıçaklamıyorlar işte bu da bizim güçlenmemize sebep olacak. Bir diğer sebep de iskan politikası. İskan yani yerleştirme politikası da etkili olmuştur. Şimdi Şimdi şöyle düşünün atıyorum burası Osmanlı Devleti toprağı.
Atıyorum biz burayı ele geçirdik. Burayı ele geçirdikten sonra sadece savaşta yenmekle burayı elde tutamayız. Buraya Anadolu'daki Türk beylerini yerleştiriyor, iskan ettiriyor.
Ve haliyle... Bu bölge İskan politikası ile birlikte Türkleşiyor. O zaman İskan politikasının ana temel amacı nedir? Fethettiğimiz yerlerde kalıcı olmamızı sağlamak için böyle bir adım atmışız.
Türkleştirmeye çalışıyoruz bu bölgeleri. Ayrıca hükümdarların kişisel becerileri de etkili olmuştur. Bakın Osmanlı Devleti ilk kurulduğu yıllarda başta bulunan yöneticiler, padişahlar üstün zekaya, kabiliyetlere sahip olması Osmanlı'nın Güçlenmesini kolaylaştırmıştır.
Merkezi otoritenin de güçlü olması, son derece güçlü olması bu da bizim güçlü bir otoriteye sahip olmamızı ve devletimizin kuruluşunun ve güçlenmesinin hızlanmasını sağlamıştır. Ve ayrıca ahilerin desteğinin sağlanmasına etkili olmuştur. Şimdi arkadaşlar ahiler Anadolu'da kurulmuş bir esnaf zanaatkarlar arasındaki birlik teşkilatıdır.
Yani burası bir ticari teşkilattır arkadaşlar. Ancak ahi teşkilatı Anadolu'da inanılmaz söz sahibiydi. İnanılmaz güce kudrete sahipti. Ve Osman Bey de ne yapıyor biliyor musunuz arkadaşlar? Osman Bey de ahilerin desteğini alabilmek için gidiyor ahi teşkilatının kurucusunun kızıyla evleniyor.
Bakın ahilerin kızıyla evlenmek demek ne demek? Ahilerin de desteğini arkasına alması demekti. Osman Bey böyle stratejik bir hamleyi yapmıştır arkadaşlar.
Tüm bunlara ek olarak ne ekleyebiliriz? Bazen sorularda tekfur furlardan da bahsediyor. Tekfur Bizans valisidir.
Bizans valilerin başı buyruk hareket etmeleri de bizim işimizi kolaylaştırıyor. Bizans'ta taht kavgaların olması da bizim işimizi kolaylaştıran faktörler arasında. Ve bazen hoşgörü politikası yerine istimalet politikası da yazarlar.
Hocam bu istimalet neymiş diye şaşırmayın. İstimalet de hoşgörü politikasıdır. Unutmayacağız arkadaşlar. Peki hocam bu sayfadan nasıl sorarlar? Hemen bakalım.
Osmanlı Devleti Balkanlarda fetih politikası izleyerek bu coğrafyaya hükmetmiştir. Osmanlı Devleti Balkanlardaki fetih sürecinde politikalarından hangilerini uygulamıştır diyor. Şimdi bakalım.
E gaza ve cihat politikasını uygulamıştı. Hatta bu sayede güçlenmişti. İskan yerleştirme politikasını uygulamıştı.
Burada söylemiştik. E istimalet politikası, bakın hoşgörü politikasından da bahsetmiştik. Demek ki hepsini birden uygulamış.
O halde aradığımız cevap E seçeneği olacak. Şimdi de Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi padişahlarından bahsedelim. Ve bu padişahlarından ilki olan Osmanlı Devleti'ne ismini veren ve Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Bey dönemiyle başlayalım.
Arkadaşlar hatırladığınız üzere Osman Bey ne yapmıştı? Ahi teşkilatının liderinin kızıyla evlenip ahilerin desteğini alıp Anadolu'da güçlenmişti. Anadolu'da fetihler yapıp ve bu fetihler sonucunda da bileceği ele geçirmiş ve bileceği ne yapmıştı?
Başkent devletin merkezi haline getirmişti. Şimdi arkadaşlar Osmanlı Bizans sınırında olduğuna göre o zaman kimle mücadele edecek? Tabii ki de Bizans ile yapacak savaşlarını.
Ve Bizans'ta yapılan en meşhur savaş Koyunhisar Savaşı'dır. Hocam bu savaş neden önemli? Bu savaş ilk savaştır arkadaşlar. O yüzden önemlidir. Ya hocam ilk savaş Pasinler Savaşı değil miydi?
Değil arkadaşlar. Bakın Pasinler Savaşı Selçuklular ile Bizans arasındaki ilk savaştı. Ama Koyunhisar Savaşı Osmanlı ile Bizans arasında yapılan ilk savaştır.
Peki hocam bu savaşı kim kazandı? Osmanlı Devleti bu savaşı kazanmıştır unutmayacağız. Ehali ile Osmanlı Devleti'nin ilk padişah olduğuna göre ilk para bu dönemde bastırılacak. İlk vergiler Osman Bey döneminde alınmaya başlanacak.
Dursun Fakih denilen adam yani ilk kadı bu dönemde atılmış olacak, atanmış olacak. Ve bu dönemin en önemli fetih hareketlerinden birisi olan Bursa kuşatması yapılacak. Bakın Osman Bey Bursa'yı kuşatma altına alıyor ancak daha kuşatma devam ederken vefat ediyor arkadaşlar. Ve ölüm döşeğindeyken Osman Bey oğlu Orhan Bey diyecek ki oğlum benim yarım bıraktığım işi mutlaka tamamlamalısın diyecek. Zaten Orhan Bey de gidip oraya alacak.
Onu zaten Orhan Bey döneminde anlatacağım. Peki hocam bu sayfadan nasıl sorarlar? Aşık Paşazade'ye göre Osman Han sıfatıyla kanun koymuş. Belli başlı Alp yoldaşlarına, beyliğin belli kısımlarını tımar.
Daha doğrusu il, yurtluk tayin etmiştir diyor. Bakın yurtluk tayin etmiş. Buna göre Osman Bey'in gayelerinden, hedeflerine hangilerini taşıdığını söylenebilir diyor.
Yani ne amacında yapmış bu adımları? Türk devlet geleneğine göre teşkilatlanmadan bahsedebilir miyiz? Evet, bahsedebiliriz arkadaşlar.
Burada illere yurt... mutlulukları tayin etmesi bunlar eski Türk geleneklerinde de var olan adımlardı. O yüzden bunu almamız gerekiyor.
Gazave cihat anlayışıyla hareket ettiği diyor. Bakın burada gazave cihat yani Hristiyanlar ile mücadele etme ya da... İslamiyeti yayma gibi bir şeyden bahsetmiş mi?
E hayır bahsetmemiş. E batı yönünde fetih politikasından bahsetmiş mi? Bakın batı, doğu herhangi bir yönden bahsetmemiş.
O zaman onu da ediyoruz. O halde aradığımız cevap yalnızca bir seçeneği olacak. Sevgili arkadaşlar Osman Bey'in vefatının ardından yerine oğlu Orhan Bey geçti.
Ve babasının yarım bıraktığı ve vasiyet ettiği ilk iş olarak ne yaptı? Tabi ki de Bursa'ya gitti. Bursa'yı fethetti. Ardından Karesioğulları Beyliği'ni de aldı.
Karesioğulları Beyliği'ni alması çok çok önemlidir. Bakın Karesioğulları Beyliği dediği yer şurasıdır arkadaşlar. Burası Karesioğulları Beyliği.
Hocam niye burası önemli? Yani ne özelliği var buranın? Çünkü buranın denize kıyısının olması gibi bir önemli özelliği var. Çünkü Karesioğulları'nın en önemli özelliği... Donanması var arkadaşlar bunların.
Şimdi Osmanlı şuradaydı. Denize kıyısı da yoktu. Ehaliyle gemileri falan filan da yoktu. Ne zamanki Karasoğulları Beyliğini alıyor.
Ve böylece ilk defa donanmaya sahip oldu. Ve biz bu donanmayı kullanaraktan daha sonra Balkanlara doğru, işte ne bileyim Bizans'a doğru savaş fetihler düzenlemeye de başlayacağız. Bakın Bursa'nın ele geçirilmesiyle birlikte Bursa'da başkent ilan edildi. Onu da hatırlatmış.
olayım. Şimdi diyeceksiniz ki ya hocam biz sürekli başkent mi değiştiriyoruz yani? E gittik işte İznik'i alıyoruz, başkent yapıyoruz, Bursa'yı alıyoruz, başkent yapıyoruz. Daha sonra Edirne'yi alacağız, başkent olacak. İşte İstanbul'u alacağız, başkent yapacağız.
Bunun mantığı nedir hocam? Onu anlatır mısınız? Şimdi bakın kabataslak şöyle göstereyim.
Burası Anadolu olsun. Burası A şehri olsun. Şimdi şöyle düşünün.
Bir sonraki gideceğimiz yer burası olsun. Bu sonraki yer burası olsun. Sonraki yer de burası olsun. Burası da B, C ve D şehirleri olsun. Şimdi bakın Osmanlı Devleti.
Eğer B... B'ye saldırdığında, buraya aldı diyelim. Sonra ne yapması gerekiyor? Başkente dönmesi gerekiyor.
Ordular nerede durur? Başkente, padişahın olduğu yerde durur. Eğer A şehri başkentimiz olursa, padişah burada olursa, Bütün ordular nerede olacak? Haliyle padişahın etrafında olacaklar. O zaman biz bir sonraki yere saldırmak için tekrardan A'dan C'ye gideceğiz.
A'dan D'ye gideceğiz. Bakın çok zor olur. O yüzden biz başkent kullanarak burayı bir basamak gibi kullanıyoruz. A'dan B'ye gittik burayı başkent yaptık. Artık padişah burada, ordular burada.
Sonra C'yi aldık, C'yi başkent yapıyoruz. Artık padişah da, ordular da burada. Ve bu şekilde bu şekilde gidiyoruz. Ne zamana kadar? İstanbul.
Oğul başkent olana kadar sürekli bu taktiği uygulamışız. O halde devam edelim. Şimdi çok ama çok önemli bir konudan bahsedeceğim.
Çinpe Kalesi'nin alınması. Arkadaşlar Çinpe Kalesi'nin alınmasıyla birlikte ilk defa Rumeli'ye geçilmiş oldu. Şimdi bakın denizin karşı tarafında kalan kısma biz Rumeli diyoruz. Bakın bu tarafta topraklarımız var. Burası bizim ama karşı tarafa geçememişiz.
Geçebilmemiz de öyle kolay kolay değil zaten. Ve işte tam da o sırada bizim hoşumuza giden bir durum yaşanıyor. Bizans'ta taht kavgaları yaşanıyor. Ve taht kavgaların yaşanmasının ardından Osman, düzeltiyorum Orhan Bey'in telefonu çalıyor. Telefonu Orhan Bey açıyor.
Efendim diyor. Karşı taraftan bir ses geliyor. Ben diyor Bizans İmparatoru Kantaküzen diyor. Eee ne oldu diyor.
Diyor Orhan diyor çok zor duruma düştüm diyor dardayım diyor. Eğer bana yardım etmezsen yok olup gideceğim diyor. Osman Bey de diyor ki bana ne oğlum diyor. Tam diyor kapatırken adamı engelleyecekken işte o an şu cümleyi kullanıyor.
Diyor ki eğer Orhan bana yardım edersen sana Çimpe Kalesi'ni vereceğim derken Orhan Bey elini engelleme tuşundan kaldırdı. E dedi ki... Bunu daha önce söylesene bana ya diyor. Tabii ki diyor sana birisi karışıyorsa ben yardım edeceğim diyor.
Ve haliyle oturup görüşüyorlar. Kantaküzen ile Orhan Bey görüştüler ve onlara yardım etti. Ve bu yardım karşılığında da Çinpe Kalesi'ni almış oldu.
Şimdi diyeceksiniz ki hocam Çin Pekalisi çok mu önemli? Çok önemliden de daha önemli. Neden?
Çünkü bakın denizin diğer yakasında. Rumeli'de bir toprak. Ve biz bu Rumeli'deki bu toprağı askeri üst olarak kullanmak istiyoruz. O yüzden burayı aldık.
Bakın bu kaleyi almamızın ardından burada bulunan askerlerimizi ne yaptık? Hop buradan kaleye geçirdik. Artık kalede Osmanlı askerleri cirit atıyordu.
Artık denizin karşı tarafına geçmiştik. Artık Rumeli'ye bakın buradan Rumeli'ye yapacağımız, Balkanlara yapacağımız, Bizans'a yapacağımız saldırılarda bu kaleyi üst olarak kullanabiliriz artık. Bizans bu kaleye verdiğine bin pişman olacak. Bu kaleyi kullanaraktan Bizans'ı... Batı topraklarından da sıkıştıracağız.
Zaten doğu toprakları bizimdi. Hem doğudan hem batıdan Bizans'ı araya almış olacağız. Yani Çinpe Kalesi Rumeli'ye geçişimizde önemli bir roldür. Rumeli'deki ilk toprak parçamızdır. Ve daha sonra bu kaleyi kullanarak Bizans'ı Bizans'a saldırılarda da kullanacağız.
Ve bir nevi Bizans'ın sonunu getirme yolunda burada önemli adımlar atmış olacağız. Haliyle Bizans da bin pişman oldu bize bu kaleyi verdiği için. Devam edelim. Yaya ve Müsellem ordusu oluşturuldu. Bakın bu ordunun oluşturulması ilk düzenli ordudur bu.
Hocam daha önce düzenli ordu yok muydu? Yoktu arkadaşlar. Hadi savaşa gidiyoruz deniliyordu ve erkekler ellerine silahlarını alıyordu ve savaşa gidiliyordu.
Ama ordu millet tanınayışı vardı. Ama bu dönemde Orhan Bey dönemine geldiğimizde diyoruz ki arkadaş böyle olmaz. Bunu daha sistematik hale getirmemiz lazım. Daha düzenli bir hale getirmemiz lazım. Diyerekten ilk düzenli orduyu kurdu.
Adı da Yaya ve Müsellem. Daha sonra işte Yeniçeriler falan da kurulacak. Ama temelde bu var. İlk defa divan oluşturuldu.
Yani... Bir nevi meclis kurulmuş oldu. İlk medrese açıldı yani okul açılmış oldu. Şimdi bakın ben size Osman Bey dönemini anlatırken demiştim ki o dönemde devletçik görümündeyiz.
Tam bir devlet değiliz. Ama bakın meclisimiz kuruldu, okullarımız açıldı, düzenli ordularımız kuruldu. Derken derken derken artık Orhan Bey döneminde gerçek bir devlet konumunda görünümünde olmaya başladık. Ve bu dönemde Bizans ile Osmanlı Devleti arasında Palekano Savaşı bazı kaynaklarda Maltepe Savaşı olarak da geçer bunu da unutmayın. Hocam bu Maltepe'de mi yapıldı bu savaş?
Hayır. Gebze yakınlarında yapılmış bir savaştır. Maltepe Savaşı da deniliyor. Bu savaşı kim kazandı? Osmanlı kazandı.
Artıya atıyoruz. Bizans ise bu savaşı kaybetmiştir. Son olarak soruların içerisinde sıklıkla geçecek bir kelimeden bahsetmek istiyorum.
İskam politikası... uygulandı. İskan politikası deyince aklınıza ne gelecek? Yerleştirme gelecek. Yerleştirme politikası uygulandı.
Şöyle düşünün burası Anadolu toprakları gençler. Türkler burada yaşıyor. Anadolu Türk yurdu haline gelmiş. Ama biz gidiyoruz Balkanlardan bir toprak aldık.
İşte şuradan bir toprak aldık. Şimdi biz buraya saldırınca bir an artık burası bizim toprak. Toprağımız oluyor mu?
Hayır. Buranın bizim toprağımız olabilmesi için burada Türk insanların yaşaması gerekiyor. O yüzden burayı savaşta yendikten sonra bitmiyor işlem. Burada başıboş insanları, göçebe insanları alıyoruz.
Hop fethettiğimiz yerlere yerleştiriyoruz. Amacımız nedir İskan politikasında? Fethettiğimiz yerlerde...
Kalıcı olmaya çalışıyoruz. O yüzden bu tarz adımları attığımızı söyleyebiliriz. Avrupa'daki ele geçirdiğimiz yerlere Anadolu'daki Türkleri göndermişiz.
Bu politika iskan politikası yani yerleştirme politikası deniliyormuş. Eğer amacı sorarlarsa ne diyoruz? Bölgede kalıcı olmaya çalıştığımızı söyleyebiliriz. Sevgili arkadaşlar Orhan Bey dönemi de bu şekildeydi. Şimdi de Orhan Bey döneminde nasıl soru sorarlar, nasıl soru çıkar buradan bir tane örnek soru çözelim.
Orhan Bey döneminde Karesoğulları ve Ahi Beyliği Osmanlı topraklarına katılmış. 1. Murat döneminde Germiyanoğulları Beyliği'den Kütahya, Simav, Tavşanlı ve Emet Çeyizdoğulu ile Osmanlı'ya katılmış. Hamitoğullarından da 80 bin altın karşılığında Akşehir, Beyşehir, Seyirişehir, Yalvaç ve Isparta alınmıştır. Tüm bu faaliyetler göz önüne alındığında aşağıdaki adım hangisi söylenemez?
Şimdi gaza ve cihat anlayışıyla hareket edilmiştir diyor. Buna ulaşamayız arkadaşlar. Gaza ve cihat için...
Hristiyanlarla savaşmanız lazım. Bunlar Türk. O zaman eriyoruz.
Tüm beyliklerden para yoluyla toprak alınmıştır diyor. Tüm kelimesi yanlış. Bazı beyliklerden alındı.
Doğru. Ama tümü yanlış. Anadolu'da Türk siyasi birliği sağlanmaya çalışılmıştır. İşte aradığımız cevap bu. Bakın bunlar Türk beylikleri.
Sen bu Türk topraklarına, Türk beyliklerine kendi toprağına katılıyorsan Türk siyasi birliğini sağlamaya çalışıyorsundur diyebiliriz arkadaşlar. Vergi gelirlerinde azalma meydana gelmiştir. Hayır. Topraklar artıyorsa...
vergiler artar. Batı yönlü fethi siyaseti izlenmiştir diyor. Hem doğu hem batı hepsi var arkadaşlar. O yüzden bunu da ediyoruz.
O an aradığımız cevap C seçeneğidir. Şimdi de gelelim 1. Murat, Hüdavendigar dönemine. Arkadaşlar 1. Murat döneminde batı yönündeki fetihler artarak devam ediyor.
Edirne'yi fethediyoruz ve Edirne'yi de başkenti yapıyoruz. Bakın bu dönemde topraklarımız iyiden iyiye batı yönünde gelişmeye başlıyor. Ve Bizans bizi tek başına durduramayacağının farkında. O yüzden ne yapıyor biliyor musunuz arkadaşlar?
Batı dünyasının kapısını çalıyor. Batı dünyası yani Haçlıların kapısını çalıyor. Ve Haçlılara diyor ki ey Avrupa diyor, ey Haçlılar diyor bana Osmanlı Devleti ile olan mücadelemde yardım edin.
Şimdi adamlar da diyor ki ya bana ne oğlum diyor. Senin diyor Osmanlı Devleti. Osmanlı ile olan mücadele senin problemin diyor. Ben sana niye yardım edeyim diyor.
Sonra Bizans diyor ki, eğer bana yardım etmezseniz, Müslüman Osmanlı Devleti bugün beni yok ettiği gibi, yarın sizi de yok edecek diyecek ve işte o zaman Haçlıların ilgisini çekecek. O yüzden Haçlılar Bizans'a yardım etmek amacıyla bir araya gelip, Sırp-Sındığı Savaşı'nda bize saldıracaklar. Haçlı birliklere. Hristiyanlardan oluşan Avrupalı devletlerin oluşturduğu birliklere biz Haçlı birlikleri diyoruz.
Ve Sırp Sındığı Savaşı'nda Osmanlı ile Haçlı birlikleri tarihte ilk defa karşı karşıya geldiler. Bakın ilk savaştır. Ama kimlerle yapılan savaş?
Haçlılar ile yapılan ilk savaş hangisidir derlerse Sırp Sındığı Savaşı diyeceğiz. Neden Sırp Sındığı Savaşı yapılmış? Bizans Haçlılardan yardım istemiş ve Batı dünyası, Hristiyan dünyası Müslüman Osmanlıların ilerleyişinden tedirgin olmasından ötürü bir araya gelmişler. Ancak Haçlılar ile yapılan bu ilk savaşı Tabii ki de biz kazandık arkadaşlar ve bir sonraki savaş 2. Çirmen Savaşı olacak.
Bakın 2. Çirmen Savaşı'nda 800 tane Türk askeri var. Karşımızda da 200 bin tane düşman askeri vardı arkadaşlar. Kimlerle savaşıyoruz burada?
Sırplarla savaşıyoruz. Osmanlı Devleti Sırp Sındığı Savaşı'nı kazanmasıyla birlikte Avrupa'nın kapılarına iyiden iyiye dayanmıştı. Ve Sırplar da Sırp Sındığı Savaşı'nda aldıkları yenilginin yaralarını sarabilmek amacıyla Bir kere daha bize saldıracaklar Çirmen Savaşı'nda ve bizim sayımız çok az olmasına rağmen onları yamultmayı başaracağız arkadaşlar. Ancak bir sonraki mücadelemiz olan Ploşnik'te biz bozguna uğrayacağız, yenilgiye uğrayacağız.
Osmanlı Devleti burada ortalama 13 bin tane askerini kayıp verdi. Haliyle kayıp veriyorsak Osmanlı Devleti'nin batı yönünde ilerleyişi kısa bir süreliğine de olsa Ploşnik yenilgisiyle birlikte... Sekteye vuramıştır arkadaşlar. Hocam biz Piloşnik'te kimlerle savaşıyoruz?
Sırplar var, Arnavutlar var, Boşnaklar var. Bunlar bir araya geldiler ve Piloşnik'te Osmanlı'yı da bir yenilgiye uğrattılar. Bu bizi biraz sarstı ama yıkmadı arkadaşlar. Bu adamlar Piloşnik'te bizim yenilgiye uğradığımızı görünce Haçlar dedi ki Osmanlı hazır kaybetmiş, hazır kötü gidiyor. O zaman bir kere daha saldıralım diyerekten ne yaptılar?
Haçlı birlikleri Sırp Sındığı Savaşı'ndan sonra bir kere daha bize saldıracaklar. Bu savaşın adı 1. Kosova Savaşı. Bu yapılan savaşı kim kazandı? Osmanlı kazandı arkadaşlar. Ancak bakın bu savaşta kazanmamıza rağmen bir olumsuz bir gelişme yaşandı.
Pandişahımız olan 1. Murat'ı kaybettik. 1. Kosova Savaşı'nın ardından bölgeye 1. Murat geliyor. Bölgeyi keşfetmek amacıyla geliyor. Ve atından iniyor.
Bakıyor ki orada bir tane sırf askeri yüzüstü yatmış. Ona yaklaşıyor ve ona aslında yardım etmek amacıyla yaklaşmıştı. Tam yaklaştığı esnada sırf askeri göğsünde sakladığı hançeri çıkartıyor ve 1. Murat'ı hançerle bıçaklayıp orada şehit ediyor arkadaşlar. İşte bu olayda bir savaşı kazanmamıza rağmen padişahımız olan 1. Murat'ı sırf askeri şehit etmiş oldu arkadaşlar. O yüzden bu savaş bizim için hüzünlü bir savaş olarak tarihe...
Geçmiştir arkadaşlar. Tüm bu gelişmelerin yanı sıra bu dönemde teşkilatlanma faaliyetleri de artarak devam etmiştir. Bakın bu dönemde atılan adımlardan bahsedeyim. Mesela tımar sistemi bu dönemde kuruldu.
Devşirme sistemi bu dönemde kuruldu. Yeniçeri askerleri de bu dönemde kuruldu. Bakın burası çok ama çok önemli. Bu üç adımı mutlaka bilmeniz gerekiyor. Buralardan soru çıkar.
Şimdi arkadaşlar biz tımarı, devşirmeyi, yeniçeri askerleri sistemlerini Diğer ünitelerde, diğer konu başlıklarında detaylı bir şekilde işleyeceğiz. Ama biraz ucundan bahsedeyim. Mesela tımar sistemi nedir hocam?
Şimdi diyelim ki burası Osmanlı Devleti'nin toprakları olsun. Osmanlı Devleti'nin topraklarının merkezinde kim var? Padişah vardır. Padişahı korumakla görevli olan başkentte kapıkulu asker, bir sürü askerler vardır arkadaşlar.
Burası güçlüdür. Ama eyalet, diğer bölgeler güçsüz. İşte biz bu bölgelerin güvenliğini sağlamak amacıyla ne yapıyoruz? Böyle ki tımar topraklarına bölerekten...
Bu bölgeleri savaşta başarı elde etmiş komutanlara veriyoruz. Atıyorum bu adam savaşta başarılar elde etmiş bir komutan olsun. Diyoruz ki sana bu toprağı verdik diyoruz. Bu toprak senin diyor.
Burada ne yapacaksın? Tarımı yapacaksın. Burada asker yetiştireceksin.
Savaşa her daima hazır asker bulunduracaksın. Buradaki vergileri toplayacaksın. Askerlerin maaşlarını ödeyeceksin. Maaşlarını ödeyeceksin diyor.
Yani bu adam tımar toprağı kazanmış oldu. ve bu topraktan ötürü de bazı sorumluluklar yüklenmiş oldu. Bakın bu sistem çok güzel bir sistem. Devlet ne yapmış oldu? Bu toprakların güvenliğini sağlamış.
Bu topraklarda da üretim yapılmasını sağladı. Bu topraklarında vergilerini sağlamış oldu. Bakın devlet hiçbir şey yapmadan bu komutan üzerinden bu toprakların güvenliğini sağladı.
Ve buradaki vergilerin, buradaki askerlerin maaşlarının ödenmesine kadar her şeyi tımar sistemiyle sağladı. Hocam devşirme sistemi neydi? Savaşlarda esir aldığımız küçük Hristiyan çocuklarını alıyoruz. Türk yapma sistemine devşirme sistemi diyoruz. Türk ailenin yanına koyuyoruz.
Belli bir süre burada Müslümanlığı, Türklüğü öğreniyor. Ve biz bunları daha sonra ne yapıyoruz? Yeniçeri askerlerinde de kullanacağız.
Enderun mektebinde de kullanacağız. Zekileri alıyoruz. Zekileri alıyoruz ne yapıyoruz?
Devlet görevlisi yapıyoruz. Güçlü böyle savaşçı olanları da asker yapıyoruz. Yeniçeri askerleri sistemini de bu dönemde kuruyoruz.
Bakın bu düzenli bir ordudur. Bunu da unutmayacağız. Hocam daha önce düzenli ordumuz yok muydu?
Yaya ve Müsellem ordusu vardı ancak daha planlı, daha programlı, daha güçlü bir orduya ihtiyaç olduğu için bu dönemde Yeniçeri Askeri Teşkilatı da kurulacak. Peki hocam bu sayfada nasıl sorarlar? Şimdi gelelim biraz bundan bahsedelim.
Şimdi Koyunisar, Bursa, Palekanon, İznik ve İzmit gibi mücadele verilen yerleri ve tarihleri verilmiş. Yukarıdaki tarih şeridinde Osmanlı'nın kuruluş döneminde gerçekleştirdiği muharebeler, fetihlerden bahsetmiş. Bu tarih şeridine bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir diyor.
Hemen bakalım arkadaşlar. Haçlı İttifakı'na karşı yapılan mücadeler diyor. Bunların tamamı Haçlılara karşı yapılmış değil. Bazıları Bizans'a karşı yapılmış.
O zaman ele. Bizans İmparatorluğu ortadan kaldırılmıştır diyor. Hayır. Bakın Bizans'ın topraklarını aldık ama ortadan Fatih Sultan Mehmet kaldıracak.
Anadolu Türk Siyasi Birliği sağlamaya yönelik faaliyetler atılmıştır diyor. Bakın Türk Siyasi Birliği'ni sağlamak için. Türk beyliklerini alırsa ama bunların tamamı Türk beylikleri değil.
Tüm gelişmeler 1. Murat döneminde olmuştur diyor. Hayır mesela Orhan Bey döneminde oldu. Gazza ve cihat tanınışıyla hareket edilmiştir işte aradığımız cevap bu.
Bakın bunları Hristiyanlarla yaptık. O zaman gazza ve cihat tanınışına uygun hareketler olarak tarihe geçmiştir. O yüzden cevabımız E seçeneği olacak. Şimdi de geliyoruz Yıldırım Bayezid dönemindeki gelişmelere.
Şimdi öncelikle Anadolu'da Türk Siyasi Birliği'nin Sağlama yönelik adımlar atılıyor. Mesela Aydınoğulları'nın alınıyor, Saruhanoğulları, Mendeşeoğulları, Hamitoğulları gibi birçok Anadolu'daki Türk beyliği Yıldırım Beyazıt döneminde Osmanlı Devleti'nin topraklarına katılıyor. Yani Anadolu'da Türk siyasi birliğini sağlama yönelik ciddi adımlardır bunlar.
Mesela gidiyor daha sonra İstanbul'u kuşatıyor. İstanbul'u kuşatan ilk padişah alımı özelliğine sahiptir. Dört defa kuşatıyor ancak dördünde de İstanbul'u ele geçiremeyecek ama ilk kuşatan padişah kimmiş?
Yıldırım Beyazıt'mış. Bakın hatta bu kuşatmaları gerçekleştirebilmek amacıyla Boğaz'a bir şey yapmışlar arkadaşlar. Boğaz'a ne yapıyor?
Anadolu Hisarı'nı yaptırıyor. Bakın Anadolu Hisarı'na Yıldırım Beyazıt yaptıracak. Daha sonra da Rumeli Hisarı'nı da Fatih Sultan Mehmet yaparaktan ne yapacak?
Boğaz'ların geçişinin güvenliğini kontrol altına alacak. O zaman Anadolu Hisarı'nı Yıldırım Beyazıt yapmıştır. Unutmayacağız.
Bu dönemde Haçlılar ile Nibolu Savaşı'nı yapıyoruz. Bunu Haçlılar ile yaptığımızı unutmayın. Hocam bu savaşı kim kazandı?
Osmanlı Devleti bu savaşı kazanmıştır. Hatta Haçlılar ile yapılan bu başarılı mücadeleden sonra Sultan-ı İklimi Rum, yani Anadolu'nun Sultanı ünvanı verilmiştir kendisine. Bunu da unutmayacaksınız. Ancak bu dönemin en sıkıntılı savaşlarından birini 1402 tarihinde kimle yapıyoruz? Timur ile yapıyoruz arkadaşlar.
Timur ile yapılan bu savaşı Ankara Savaşı'nı maalesef kaybediyoruz arkadaşlar. Ankara Savaşı'nı kaybetmemizin ardından Anadolu'da ne başlayacak? Fetret devri başlayacak arkadaşlar. 11 yıl padişah yok.
Düşünsenize arkadaşlar 11 yıl boyunca Osmanlı devletinin başında herhangi bir padişah yok. Biz bu döneme fetret devri diyoruz. Bu döneme girmemize sebep olan savaş Timur ile yaptığımız Ankara Savaşı'ymış. Bunu da unutmayacaksınız.
Şimdi enteresan bir bilgi vereyim. Sorularda da genelde karşımıza çıkıyor. Bakın 11 yıl boyunca padişahsız geçmesine rağmen Balkanlar bölgesinde Osmanlı'ya karşı herhangi bir isyan başkaldırıma çıkmamış. Bunun sebebini sorarlarsa şu cevabı verin. Hoşgörü politikasından ötürü padişah olmamasına rağmen buradaki insanlar, milletler isyan etmemişlerdir arkadaşlar.
Bunu sakın unutmayın. Sorularda bu hoşgörü politikasını ya da istimlaliyet politikasını Sorabiliyorlar. Ankara Savaşı'nı kaybetmesiyle birlikte Yıldırım Beyazıt da zaten Timur'a esir düşecek.
Peki hocam nasıl sorarlar? Hemen gelelim sorumuza bakalım. Bize bir harita verilmiş. O dönemi gösteren.
Ankara Savaşı öncesi Osmanlı Devleti'nin sınırlarına bakılarak aşağıdaki yerden hangisine ulaşılabilir? Bizans İmparatorluğu tarihe karışmıştır diyor. E burada Bizans hala var. O zaman eriyoruz.
Anadolu'da Osmanlı'dan başka siyasi güç kalmamıştır diyor. E burada bir sürü İmparatorluk küçük küçük beylikler var. Tüm kıyılar ele geçirilmiş diyor.
Aa bütün kıyılar geçirilmemiş. Bakın burada başka devletler var. O zaman bunu da eriyoruz. Anadolu Türk Siyasi Birliği büyük ölçüde sağlanmıştır. İşte bu doğru.
Bakın büyük ölçüde sağlanmış. Tamamen sağlanmıştır deseydi yanlış ama büyük ölçüde sağlanmış dediği için doğrudur diyebiliriz. O yüzden cevabımız dev seçeneği. Şimdi de gelelim 1. Mehmet yani Çelebi Mehmet dönemine.
Arkadaşlar Çelebi Mehmet dönemi hangi yönüyle önemlidir? Hatırlıyorsanız Fethet devrine girmişti. 11 yıl padişahsız geçen ve devletin yıkılma sürecini tehlikesi geçirdiği bir dönem vardı.
Bu dönemden sonra gelip Osmanlı Devleti'ni derleyip toplayıp Tekrardan çeki düzen verip Osmanlı Devleti'ndeki sıkıntıları ortadan kaldırdığı için önemlidir. Ve o yüzden kendisine Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu benzetmesi, yakıştırması yapılmıştır. Demek ki Mehmet Çelebi ne yapmış?
11 yıl süren taht kavgaların yaşandığı Fethi Devri'ni sona erdirip Osmanlı Devleti'ni tekrardan şahlandırmıştır arkadaşlar. Bu dönemde bazı problemler yaşandı. Mesela Şeyh Bedrettin isyanı bu dönemde çıkmıştır. İlk dini sosyal içerikli isyan olarak tarihe geçmiştir. Hocam bu isyan bastırıldı mı?
Zorlukla da olsa bu isyan bastırıldı ve Şeyh Bedrettin ne oldu? İdam edildi. Bu dönemde Düzmece Mustafa Paşa isyanı da bu dönemde çıkmıştır. Bu adam ne yapıyor? Taht iddiasında bulunuyor.
Ve bu iddialarından ötürü de isyan ediyor. Osmanlı Devleti'ne sıkıntılı bir süreç yaşatıyor. Ve ne oluyor sonucunda? Bu isyan da bastırılıyor. Düzmece Mustafa da idam ediliyor arkadaşlar.
Bu dönemde başka ne yapılıyor? İlk deniz savaşını yapıyoruz arkadaşlar. Kimle yapıyoruz? Venedik ile yapıyoruz. Ancak denizlerde çok güçlü olmadığımız için henüz yeni yeni denizlere adım atmaya başladığımız için bu savaşı kaybettik arkadaşlar.
Bunun dışında devşirme sistemi. Devşirme sistemi zaten 1. Murat döneminde kurulmuştu. Bu dönemde artık daha ne yapıyoruz? Sistematik hale getiriyoruz. Daha da geliştirmişiz yani biz bu dönemde.
Demek ki 1. Mehmet Çelebi döneminde yaşanan gelişmeler bu şekildeymiş arkadaşlar. Peki hocam nasıl sorarlar? Hemen gelelim sorumuza bakalım. Aşağıdakilerden hangisi Ankara Savaşı sonuçları arasında yer almaz diyor. Anadolu'da Timur istilası nedeniyle düzen bozulmuştur diyor.
Evet düzeni bozmuştu. O zaman bunu eriyoruz. İstanbul'un fethi yarım yüzyıl kadar gecikmiştir.
Bu durum bizi geciktirdi tabii ki de. Osmanlı'nın Balkanlardaki ilerleyişi durdu mu? Durdu çünkü bunlarla uğraştık 11 yıl boyunca. Anadolu'da Bizans'a bağlı olarak Türk beylikleri tekrardan kurulmuştur diyor. İşte yanlış olan seçenek bu arkadaşlar.
11 yıl sürecek Fethet devrine girdi mi? Girdi. O zaman aradığımız cevap D seçeneği olacak. Sıradaki padişahımız 2. Murat yani Falsi Sultan Mehmet'in babasıyla kaldığımız yerden devam edelim.
Kendisine hayır babası derler. Çünkü çok fazla hayır işiyle uğraştığı için hayır babası ünvanını almışlar. 2. Murat da Yıldırım Beyazıt gibi İstanbul'u kuşatma altına almıştır.
Ancak İstanbul ele geçiremeyecek. Şimdi bu dönemde 2. Murat şöyle bir politika izliyor. Gidiyor diyor ki ya ben Balkanlarda huzuru sağlayayım. Anlaşmalarımı yapayım.
Ondan sonra da devleti oğluma bırakayım diyor. Gidiyor Macarlarla Edirne-Seged'in anlaşmasını yapıyor. Bakın önce gidiyor Balkanlarda huzuru sağlıyor. Macarlarla Seged'in anlaşmasını yapıyor. Artık barış dönemi geldi deyip taht oğlu Fatih'e yani 2. Mehmet'e 12 yaşında bırakıyor.
Şimdi normalde anlaşma yapıldığına göre bu anlaşmayı yaptığımız devletler bize sıkıntı çıkarmaması gerekiyor. Ancak 12 yaşında küçük bir çocuğun tahta geçtiğini duyan Haçlı birlikleri ne yapıyorlar? Gelip bize iki kez saldırıyorlar Varna ve Kosova savaşlarında Osmanlı devletine tekrar saldırıyor.
Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmet babası 2. Murat'a diyor ki Eğer padişah sensen gel orduların başına geç. Eğer padişah ben isem. Emrediyorum gel orduların başına geç diyor.
12 yaşındaki bir çocuk bunu diyor arkadaşlar. Bunun üzerine babası 2. Murat tekrardan Osmanlı tahtına geçiyor. Önce Varna'da ardından da 2. Kosova Savaşı'nda düşmanları yenilgiye uğratıyor.
Ve artık tehlikeleri tamamıyla ortadan kaldırdıktan sonra tekrardan ne yapıyor? Oğlu 2. Mehmet'e tahtı bırakıyor arkadaşlar. Bu dönemde Muğla Fenari yani ilk Şeyhül... İslam'da bu dönemde atanmıştır arkadaşlar bunu da ek bilgi olarak vermiş olayım. Peki hocam bu sayfadan nasıl sorarlar?
Hemen bakalım. 2. Mehmet'in küçük yaşta tahta geçmesinden yararlanmak isteyen Avrupa devletleri Edirne-Seged'in anlaşmasına uymayarak Macarlar ve Lehlerin önderliğinde oluşturan Haşr-ı Tehlikesi üzerine Osmanlı devlet adamları 2. Mehmet'in babasının tekrar tahta geçmesini istediler. Buna göre devlet adamlarının sebeplerinden hangileri hareket ettiği söylenemez.
Sultan 2. Mehmet'i tecrübesiz görüyorlar mı? Görüyorlar tabii ki de. Küçük yaşta geçtiği için gördüler.
O yüzden 1'e ulaştık arkadaşlar. 1 olanlara yarayalım. Sultan 2. Murat'ın savaş tecrübesi ve kabiliyetinin daha yüksek olduğunu bilmeleri.
Bu da etkili olmuştur. Çünkü adam daha tecrübeli. O yüzden 2'yi de eleyeceğiz.
Bizans'ın etkilesinde kalmaları. Bizans'ın etkilesinde kaldığı için böyle bir hamle yapmazlar arkadaşlar. Kişisel menfaatlerini düşünmeleri bu da etkili olmamıştır.
Şimdi arkadaşlar bu ikisi yok. Çünkü düşündüğünüz zaman çocuk yaşta birinin geçmesi bunların kendi çıkarlarına daha uygundur değil mi? Kişisel menfaatlerine uygun düşer. Çocuğu daha kolay yönlendirirler. Yani yanlış olanlar bu 3 ve 4 yani E seçeneği bizim aradığımız cevaptır arkadaşlar.