Indonesië dekolonisatie en beeldvorming

Ze hebben net de statuut van Christopher Columbus gehaald. 300 jaar na zijn dood, valt Edward Colston van Gris. Studenten van de Universiteit van Zuid-Afrika in Cape Town gegeven toen de statuut van Cecil John Rhodes offensief was om een racistische kolonizer te glorifieren. Er is een druk om deze statuut te vermoeden die president Lincoln op een gevraagde slaaf staat. Tentelijk als we kijken naar de tijd voordat het Nederlandse kolonialisme kwam, dan was Indonesië niet er, omdat de gebieden van deze eeuwen van verschillende regeringen en kultuurwerelden bestaan. Kunnen we dankzij het kolonialisme Indonesië zoals we het weten, bestaan? Misschien niet helemaal. ...karenaar kolonialisme, tentoos. We kunnen geen zicht op één kant zien. Het lijkt wel een soort blazing in de schijn. Zullen we beginnen? Maar ik heb een langzaam crew. Ik moet altijd wachten. Kolonialisme. Wat ik niet zie van je lijst van vragen, is de propaganda. De propaganda-war. Oké, man. De proklamatie, dat zei ons helemaal niks. Dat zijn een stel opstandelingen. Iedereen kan wel zo'n berichtje voorlezen, maar dat stelt dus niks voor. Want wij, Nederlanders, wij zijn toch de baas hier? Pertama disebut perang kemerdekaan, tetapi disis lain perang mempertahankan kemerdekaan. Het is natuurlijk problematisch dat een regering 100.000 dienstplichtigen heeft aan het toegestuurd. Een oorlog die achteraf gezien in feite ontrecht was. Het essentiële was natuurlijk het geld wat uit de kolonie kwam. Nederland was angstig dat men Nederland niet kon herstellen na de Tweede Wereldoorlog zonder de inkomsten uit Indië. Indonesië was duidelijk de kruisjewel van het Nederlandse koloniale empire. En ze waren bang dat zonder Indonesië de Nederlandse landen een derde-rate Europese kracht zouden worden. Dit is de grootste oorlog die Nederlandse landen ooit hebben gehoord. En het werd heel snel onder de kappers gezwemd. Je kan spreken van een... historische doofpot, de werkelijke geschiedenis, falsificeren. Terwijl er een grote kracht is om de geschiedenis te kunnen herstellen, omdat je de geschiedenissen die niet worden gesproken, Het komt dus met een positie van autoriteit, verantwoordelijkheid en kracht. Weer, veel voor je ouders naar dit land kwamen, hebben we de Borobudur tempel. Ik ben daar geweest, ja. Sorry, Oleg. Ik maak jok. Ja, er zijn veel mensen die in de revolutie zijn geïnteresseerd. Er zijn personen zoals Sultan Sahrir. Er zijn centrale figuren zoals Soekarno en Hatta. Soekarno was iemand die een publiek in de hand van zijn handen kon houden voor uur na uur na uur, om mensen te toegelen dat ze in de ideeën van Indonesië geloofden. Hatta was een heel goede organisator. Zijn strategie was om nationalistische ideeën te verspreiden, om ideeën te creëren. ...de landelijklijke leiders die de volgende generatie en de volgende generatie leiden. De mensen van Java die vandaag onder een nieuwe banner leven en de slogan van de Verenigde Naties gebruiken, hebben de wereld op de hoogte geplaatst. ...om te verzekeren dat Indonesië een vrije land is geworden. Oké. De jonge mensen zijn positief in de historie van Indonesië. We geloven dat alle belangrijke veranderingen in de historie van Indonesië... ...gemaakt worden door de jonge mensen. Bijvoorbeeld de jonge mensen-verzekering in 1928. De jonge mensen-verzekering... ...sangat penting di dalam milestone kesadaran kebangsaan Indonesia. Yang pertama, anak muda Indonesia waktu itu... ...terbagi berdasarkan kesadaran ethnicity. Mereka mengatakan, sumpah pemuda, youth pledge... ...satu kami bertanah air satu. Yang kedua, mereka mengatakan satu bahasa, one language, Indonesia. De derde, ze zeggen, is één land. Indonesië, een nieuw land, dat er vroeger niet was. Er is een nieuw bewustzijn geboren, de Indonesiën. En dat is wat ons nu als land vormt. Er waren drie conflictuele visies over wat Indonesië zou moeten zijn na de independence. Een visie, die ik soms de liberal-authoritaire visie noem, democratisch, prospereus. En die speaker werkt ook. Die komt ook goed door. Ja, de speaker werkt. Alles doet het. Mijn naam is Bernard Bot. Ik ben minister van Buitenlandse Zaken geweest. Ik ben het kind van de kolonie. Ik zou het liever willen noemen een landskind, zoals de Indonesiërs zelf mij noemen. Die zeggen, jij bent een landskind, want Indonesië is jouw moederland. De film die we aan het maken zijn, gaat over beeldvorming van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Dat begint eigenlijk met de introductie van de term politionele actie. En een missie om orde en rust te herstellen. Wat vindt u eigenlijk van dat gekozen frame? Ja, het is net zoals Poetin nu in Oekraïne weigert om te zeggen dat er een oorlog is. Gingen wij ervan uit dat we, als het ware, een tijdje schoon schip moesten maken. In een land wat tot Nederland behoorde. Dus dat was geen oorlog, je kon geen oorlog voeren met jezelf. Dus daar moest je een mooie frame op zetten en dat was politionele actie. Dat kronk ook onschuldig. Op 25 maart 1947 werd met de Republiek Indonesië de overeenkomst van Linggadjati getekend. Doch bij de uitvoering der verschillende bepalingen bleek dat het zelfs niet mogelijk was een eerste basis te vinden om tot samenwerking te komen. De toestand werd onhoudbaar en de noodzakelijkheid werd ingezien politioneel in te grijpen. Op 21 juli 1947 landen de mariniers op Pasir Putih. Als je een oorlog begint, dan wil je dat toch zo positief mogelijk voor het voetlicht brengen. Dus dan is het toch al gauw dat je mensen gaat helpen en dat je ze komt bevrijden van het een of het ander. Of er nou tienduizenden tanks door het land reden, dat maakt er niet uit. Het was een politionele actie. Dit is het Nederlands D-Day. Hier komen de Nederlandse jongens als bevrijders binnen. Deze beelden zijn niet zomaar willekeurig gemaakt. Onze jongens gaan de bevolking daar helpen. Dat is het beeld dat de regering natuurlijk ook het liefste wilde schetsen. Een boog is de beste die waspik van ons. U moet hem niet bezig zien. Hier, in dit gammelig kamponkje zonder naam, is hij een hele autoriteit. De Toe-an-Dokter. En, verdraait nog aan toe, ambassadeur van Nederland. Oh nee, er gaat een patrouille naar een gebied waar ze wel eens wat bal met vuurwerk zouden kunnen krijgen. Die hostik gaat daar mee, want hij vindt dat je zuinig moet zijn met andermans kindertjes. De dienst lege contacten is opgericht door generaal Spoor, omdat Spoor heel goed wist hoe belangrijk de media waren. De DLC hield zich dus bezig met de productie van beelden en berichten, maar ook met de selectie. Militaire censors die bepaalden welke beelden en welke berichten mochten worden vrijgegeven. Die geïllustreerde weekbladen hadden natuurlijk een enorm bereik, miljoenen lezers in Nederland. Dus het is heel belangrijk het beeld wat in die bladen aanwezig is over dit conflict, over deze oorlog. Op de voorpagina van de katholieke illustratie een Nederlandse soldaat lopen door de reisvelden. Met een palmboom op de achtergrond. Ja, als dat je zoon is, dan denk je, nou, dat ziet er wel leuk uit. Dat zit allemaal wel relaxed, toch? Ton Kelvers, ik begin met u. 94 jaar inmiddels. U bent op uw zeventiende naar Nederlands-Indië gegaan als vrijwilliger. Wij zijn onder valse voorwinselen naar Indië gestuurd. Ja, ja, ja. Ik kwam daar in meen, dacht ik, te bevrijden. Het wordt een politionele actie genoemd. Maar het was gewoon een smerige oorlog. A term that sparks a lot of debate is politionele actie. Do you know who introduced the term? No, I don't. Dat weet ik even niet. Do you know who Ilko van Clevens is? I don't know who Ilko van Clevens is. Van Clevens? Even kijken wat hij precies was. Hij was, hij was, hij was... Please don't make that the only thing that I say. You're too serious. She didn't know. Ik zou het fijn vinden als je beschrijft dat dat van Clevens is die dat... in de ministerraad als eerste naar voren brengt. Eelco van Clevens was eigenlijk een spin in het web. Hij was oud-minister van Buitenlandse Zaken en Nederlandse ambassadeur in Washington. En hij hield zich bezig met de voorlichting en framing van dit koninale conflict. Het woord traditionele actie is expliciet bedacht binnen de ministerraad, voorgesteld door van Clevens, om te gebruiken om... De oorlog die ze begonnen te noemen. Oh really? Wow. He's a clever man. Mijn god, dat man heeft de herinnering in Holland voor 50 jaar gedomineerd. Als je spreekt van een politionele actie, dan heb je het over een binnenlandse aangelegenheid. Dan is het zogenaamd de politie die optreedt. Als je militaire agressie gebruikt, dan is dat de invasie naar een land dat al verdedigd is. En dat heeft juridische consequenties, want... Dan kunnen er ook geen oorlogsmisdaden worden gekleed, want er is geen oorlog. Zeker maar ik heb belang, actie poliën. De Nederlandse krant schreef alleen maar over politieke actie en dat is decennia lang zo gebleven. Tot op vandaag is dat dus nog steeds. Het feit dat wij het geïntegreerd hebben, heel lang in ons taalgebruik, in de manier waarin we naar de oorlog kijken, heeft bijgedragen aan een soort van blinde vlek. En dan heb je het oog, de perspectief van buitenstaanders nodig, vanuit buiten het Nederlandse circuit, om dat weer helder te maken. De Verenigde Naties was bijna twee jaar oud toen de Indonesische vraag voorbij kwam. Dit is het plek waar kritische gesprekken over de independence en over wie de Indonesische eilanden zouden beheersen. Soms schrijven scholaren in Nederland het in een meer insulaar. ...man, of uit mijn perspectief, als een strijd tussen de Duitsers en hun voordelijke koloniale onderwerpen. Het is echt een globaal probleem. Australië is betrokken, de Verenigde Staten is betrokken, Groot-Brittannië is betrokken, India, de UN-Safegesluis, en ze hebben geallieerd naar de doel. Sukarno beoog Sutan Sharir, de voordelijke prime minister, als... de Indonesische representantie in de UN. Aan het einde van de 19e eeuw begonnen we ons ziel te herstellen en gaven de natuurlijke beweging die op de vliegtuig van de Nederlandse koloniale regering was. Schreer had een veel gemakkelijker taak dan de Nederlandse representantie van Cleffens omdat hij voor vrijheid stond. Hij stond voor zelfdeterminatie. Ik vraag u, dames en heren, Wie wil je nu helpen? Deze mensen? Of de decente zetten? Die die wij ondersteunen. Het is vooral doordat de Nederlandse vrouw vrij van raciale prejudici en zijn genieus voor de koloniale administratie. Dit beeld van de Nederlandse als de beste koloniale kracht was iets dat ze internationaal deliberaat projecteerden. Kun je uitleggen dat ze begonnen te geloven in hun eigen frame? Ze geloven absoluut in hun eigen frame. Het enige wat uitzonderlijk is over de Nederlandse is hoe uitzonderlijk de Nederlandse zich bevindt. De Duitsers geloofden dat de Belgen, de Britsen, de Fransen, allemaal het voor zelfdeelige doelen deden. Maar de Duitsers vermoedden zich dat ze uitzonderlijk goed waren. Zullen we Wilhelmina doen? Eh, Wilhelmina. In de zomer van 1942 maakt... Ze spreekt met elkaar over allerlei uiteenlopende onderwerpen. Een van de onderwerpen die passeert is ook de toekomst van Nederlands-Indië. Ik citeer hier, zegt Roosevelt, haar idee voor sommige Nederlandse bevolkingen is om ze uiteindelijk vrij te geven. Als Java klaar is voor vrijheid, geef haar hulp en maak haar een membrek van een federale federation. Ze hadden hetzelfde met haar. Roosevelt was een pragmatist, iemand die zich voldoende werd... ...om te leven met de verantwoordelijkheden van het Amerikaanse politieke systeem. Het grootste verantwoordelijkheid is dat Afrikanen... ...als een verantwoordelijkheid-minoriteit werden getreed. Ik vroeg haar, zegt Roosevelt dan, wat over Borneo? Ze zei... We praten daar niet zo veel over. Ze zijn nog steeds headhunters. Het zou 100 jaar geleden zijn voordat we konden educeren en civiliseren de Borneo headhunter-kruid. Ik zei, wat is er met Nieuw-Ginni? Ze stierf beide handen op en zei, Nieuw-Ginni heeft de laagste vorm van menselijk leven in de wereld. Zijn schudden zijn het minst ontwikkeld en ze begrijpen de civilisatie waarschijnlijk minder dan in elke deel van de wereld. Hier spreekt de koningin over haar eigen onderdanen. Die racistische denkbeelden waren zeer wijdverbreid. Dus het is niet zo dat je dan kan zeggen... Wilhelmina was nou een soort van afgrijzelijk vergeleken met haar omgeving. Nee, ze maakte deel uit van een omgeving waar de uitspraken heel gangbaar waren. Als je die mensen feitelijk beschrijft als een soort dieren. Dan is het duidelijk dat je mensenleven daar minder waard is dan die van een Nederlander. Ik kon al een carrière in hogere echelons vergeten, maar dat kan ik nu definitief. De memoirs en secondaire bronnen die ik liet lezen, het werd duidelijk dat de VS een instrumentale rol speelde in de druk op de Duitsers naar de verantwoordelijkheid voor Indonesië. Ik heb een serie van orale geschiedenis-interviews gehouden. Kun je me vertellen wanneer je die interviews heeft gehouden? De meeste waren in 1975. In een paar gevallen was het... ...in de spring van 1975, wat een heel historisch verkeerd moment was. Saigon, april 30, 8 uur. De laatste Amerikaanse helikopter op de roof van de Amerikaanse embassie... ...bereidt zich voor de laatste van de evacuees te lopen... ...die vliegen voor de voortdurend communistische armen. Het was volkomen. De Nederlandse-Indonesië-strijd, die in 1949 kwam tot een einde... ...bleef nog steeds in Indochina. ... 50's, de 60's, en hier waren we in 1975 en waarschijnlijk was dat de laatste fase. Een van de individuen die ik interviewde was Tarleton Ogburn, de junior staats- en onderwijscommissaris binnen de divisie van Southeast Asian Affairs. Hij was in Indonesië op grond voor verschillende jaren. Ik heb het niet eigenlijk gehoord sinds ik het interview in 1975 heb opgelegd. De Fransen waren beoordeld om de regenten te halen. Ze hadden twee manieren om dat te doen. Eerst gingen ze de processen afdekken. Dan gingen ze zijn palast in Tonkin halen. Dit is belangrijk, ik zal het je in een minuut vertellen. Het ging dan om de vliegtuig in november 1946. Toen stond de Franse vliegtuig uit Haiphong en zag de stad. Voor zes uur, konden ze 10.000 mensen doodmaken om de Vietnamese regering een hele leestje te leren. Het punt dat ik maakte over de Franse politiek, was dat het de Nederlanders erg ontvangt. Ze besloten dat ze de Republiek van Indonesië in dezelfde manier zouden verminderen. Het gaat echt om de oude Nederlandse koloniale politiek van divide and conquer. Een korte tijd geleden kwam er naar de Verenigde Staten een man die gefeerd werd door Hitler en Tojo. Dr. Van Mook, een van Holland's leidingen, is hier op weg van Londen. Ik zou zeggen dat Van Mook een ontwikkelde imperialist was. Dr. Van Mook, hij komt in een stad waar Japanse soldaten het geweer nog presenteren voor Engelse officieren. En waar pas uit de kampen bevrijde Hollanders onwennig rondlopen onder spandoeken waarop ze worden uitgenodigd te verdwijnen. Hij is teruggekomen naar Batavia en was een beetje verkeerd aan de situatie. Hij heeft Soekarno opgepakt, maar hij heeft realiseerd dat we met deze mensen moeten oplossen. Belanda is altijd aan het propaganderen aan de wereld. Nou, bahwa. Republiek Indonesië is een creatie of ontwikkeling of gemaakt door Japan. Binnen de vorm van fascisme. In de tijden, de Indonesiërs zeiden... We hebben niets te doen met de Japanners, met de fascisme. De Japanners' winst zo snel... ...werd als een vorm van onverwachtheid. De concentratiekampen zijn onwaardig. Maar... toch de mens waardig bleef, dankzij uiterste volharding en wilskracht. Humiliated by being herded into internment camps, the Japanese occupation overturned the assumptions of racial hierarchies that had dominated the colonial era. Je zag toch op die films die aanvallen op Pearl Harbor en op Singapore en dergelijke. Dat is toch geweldig, die Japanse piloten en dat Japanse leger. Hij wens dat je het ordeel van uit te maken. Het is wel belangrijk, maar het lukt natuurlijk niet... om al die blanken weg te slaan, of uit te drukken. Ik denk dat het de eerste belangrijke frame was. We kunnen dit niet als een genuïne product zien... van Indonesisch nationalisme. Dit is een regime die in Japan is gemaakt. Maar wat we ook moeten herinneren is... De eerste oplossing om Belanda in Indonesië te dekoloniseren... ...werd in Japan gebeurd. Symbolen van kolonialisme, zoals patoenen in de publieke omgeving... ...in de stad, in Indonesië, werden gesloten. En dan veranderen ze. Japan begon een systematische programma van propaganda. Het veranderde dramatisch de politieke landschap. ...en die is nu teruggebracht aan de Aziatische landen. Laten we werken voor de samenwerking in de Aziatische Timur-Raja. Het Japanse slogan was Asia voor de Aziaten. En in het begin waren de Indonesiërs sympathisch met die verhaal. Ze zagen de Japanners als liberatoren. Het directe effect van de Japanse oplossing, vooral op Sukarno... was dat hij aardrijven had. Deze luidsprekers gaven Sukarno een nationale constituentie... die hij niet kon krijgen tijdens de koloniale periode. Romusha is een Japans woord dat simpelweg een laborer betekent. Maar in de context van Zuid-East-Azië kwam romusha te betekenen een vermoeide laborer. Het waren mannen die vermoeid waren om op te signeren voor projecten, geloven dat ze goed betaald en goed getreden zouden worden. Sukarno speelde een belangrijke rol in dat vermoeid. Hij was present in propaganda-films, behoorlijkingen aan mensen om op te signeren om romusha te zijn. Large numbers were sent to the Thailand Burma Railway. Tens and tens of thousands who were sent. And also tens and tens of thousands who died. Sukarno is in de biografie, ik zou het weer doen, om een beperking van een aantal indonesiërs te schrijven, om de grotere doel van de independence te bereiken. Sukarno dihadapkan pada pilihan yang sulit. Dengan resiko Indonesia tidak akan mendapatkan kemerdekaan. Mungkin. Bagi Sukarno dan pemimpin nationalis lain yang memang memperjuangkan kemerdekaan jauh sebelum Jepang datang, kedatangan Jepang menjadikan kesempatan. De rood- en witflag van Indonesië vliegt van gebouwen die worden geopend door hun vrachtwagens, die nu een dood stad houden, zonder water, kracht of... In 1945 veranderde de Verenigde Staten de verantwoordelijkheid voor de liberatie van de Oost-Indiërs naar de Britten. Ze waren verkeerd, niet verwachtend aan armte resistentie. Het veranderde de politieke omgeving. De Britten beladen heerlijk aan de Indische krachten, de Gurkhas. Maar het dilemma dat dat bepaalde, was dat je nu had... ...vrienden-Aziërs uit een land, India, die aan de independence wilden. Die waren in een positie van de suppressie van de independence... ...van een groep vrienden-Aziërs. De Britten waren angstig om zo snel mogelijk te vertrekken. De declaratie van de vrijheid was een verhaal. De Indonesische Republiek was niet er. Het had bijna geen infrastructuur. Het was een state of mind. Er was niemand die dat vrijheid voor ze zou bepalen. Ze zouden het zelf moeten doen. Toen ik mijn PhD begon, kwam ik me af te zien dat er accounten waren van de lokale gangsters in Jakarta die hadden gesloten met de Indonesische Republiek, die hun eigen militie vormden. ...were aan het vechten tegen de Nederlandse krachten. Er was een cultuur tussen dit criminele onderwereld... ...van het vreemde, van het zwaar. Dat cultuur werd dan getransferd naar de verantwoordelijkheidsstrijd. Wat voor vreugde hadden ze tegen deze verantwoordelijkheid? Er waren grote hoeven van Europese mensen die in kampen waren. Ze begonnen uit de kampen te filteren. Ze probeerden om terug te komen, ze hoogten hun Nederlandse vlaggen. Dus voor Indonesiërs was het een grote vreugde. Kadaverdiscipline aan ganzenpas. Het kon Duits zijn als het niet Japans was. De Japanners waren actief bezig om grote aantallen Indonesische jongeren militair te trainen. En ook politiek ideologisch te scholen. En de laatste onderzoeken blijkt dat dat wellicht wel 2 miljoen. Indonesische jongeren zijn geweest. Deze waren getraind in jungle fighting, silent killing. Wisten hoe je wegen moest ondermijnen, versperringen moest aanleggen. Dus dat stond Nederland te wachten. Een van mijn onderwerpen is de positie van de Eurasiërs in de Indonesische nationalistische imagina. De eerste keer dat ze naar Indonesië kwamen, brachten ze geen vrouwen. Ze leefden dan met een vrouw in Indonesië, een Jawa. Ze hadden dan een kind. Er was een nieuwe cultuur, de Indische cultuur. Dat was een soort van mix van Nederlanders en Indonesiërs. Een grote groep Indo-Europese gemengd bloed... die wel dezelfde status hadden, want ze waren Nederlandse statusburgers... maar die toch nog een laagje onder die witte bovenlaag zaten. Indonesië was ons land. Ik was natuurlijk geboren en getogen. En ik vond het eigenlijk heel vervelend dat ik weg moest. Indonesië, dat was mijn land. En waarom konden we niet blijven en het bestaan van vroeger weer hernemen? De witte bovenlagen, die is voor een deel daar toch geboren en dat is ook hun land. Tegelijkertijd moeten ze plaatsmaken voor anderen. Hun geschiedenis is deel van het Nederlandse kolonialisme en de geschiedenis van de vereniging van Indo-Europese mensen in dat kolonialisme, wat we niet gewoon niet moeten vergeten. Ik ontdekte dat er een zeer tentatieve nationalistische beweging was tussen de Eurasiërs in de 19e eeuw, die de Indië's een afhankelijk staat maakte. En natuurlijk zagen ze zichzelf als de waarschijnlijke leiders van deze independente insuline. Dus het doodlopen van die idee was alleen een stap van het doodlopen van de mensen die dat idee hadden. Persiab, de vroege periode na de Japanse capitulatie. Het gaat over Indonesisch geweld tegen Nederlandse mensen, Indische mensen, ongewapend. Mannen, vrouwen, kinderen. Dit is de berichtgeving. In Bandung 140 Europeanen ontvoerd. Extremisten overvallen in turneringskamp. Indonesië is vermoorden, 150 vrouwen en kinderen. Wat dat betreft valt het op dat we geen beelden zien. En dat is wel te verklaren. Want deze moordpartijen vonden plaats buiten de beveiligde enclave, vaak. Daar was niemand bij, geen pers. Pas achteraf, toen de Nederlanders verder het land introkken... kwamen ze natuurlijk achter allerlei massagraven, ontdekten ze. En die foto's, die werden een half jaar later dan gemaakt. Oké, dit is een heel vervelend volum. Het is geïntituleerd foto's van de Chinese press. Misdeeds die worden beperkt door Indonesiërs tegen onbewust en onverwacht Chinese. Niet exclueerde vrouwen en kinderen in Java. En dan zijn er ook foto's van Chinese demonstraties. Die de Nederlandse autoriteiten voor de bescherming tegen Indonesische atrociteiten. In Medan, in Sumatra. Wat vertelt een album zoals deze ons? De Chinezen werden steeds meer gezien als een deel van de koloniale orde, als mogelijk te vervangen met de Duitsers toen ze terugkwamen. En daarom waren ze subjecteerd tot dezelfde soort van vrije hostiliteit als de Europese. Oké, dus hier hebben we een heel interessant letter van de Indonesische vice-president, Mohammed Hatta, geschreven aan de commandant van de Britse vrachtwagens. De mere toekomst van de Duitsers in elke deel van Java resulteert met onverwachtingen. Ze zeggen vaak dat de enige manier om een einde te zetten aan de violence, is om een einde te zetten aan het Duits kolonialisme. Ze hadden ze kunnen gebruiken om de vijand, de Indonesische nationalisten, heel negatief te framen. Dat is niet gebeurd. Het deel is te verklaren dat als ze dat wel hadden gedaan, dat dan natuurlijk in Nederland al heel snel het idee was geweest van, het is daar pure chaos en ze hebben het niet meer in de hand. Het is onbeheersbaar geworden blijkbaar. Do you want to do the pictures of the Pamuda? So we've shown the victims. en dan gaan we naar de beperkers. Deze foto's bepalen de Nederlandse definitie van de Pemuda, de joden die uit de controle zijn. In de Indonesische geschiedenis zijn dezezelfde foto's foto's van heren. Ik ben ook de broer van een vrijwilliger, of een veteran van de Verenigde Republiek. Ik ben de derde generatie van de Nederlandse volk na de Verenigde Republiek. Ik weet niet of het woord vrouwtje... een synoniem is van de woorden vijfde en terrorist. Dus ik weet het niet. Ik ben verrast hoe ze de jongeren zien. Je kunt behoorlijk zien dat er video's zijn die de jonge leiders in Indonesië opnemen. Die zeggen aan de mensen dat we de veiligheid, de veiligheid en de veiligheid moeten houden. We zijn een land dat vrijheid heeft, maar wat is dat? We zijn nog steeds een zin, nog steeds een verkeerde verkeerde, nog steeds een verkeerde verkeerde. Nederlanders zijn geneigd om die besieptijd als iets te zien wat alleen maar betrekking had op de Nederlander. Maar dat is een deel van de waarheid. Een groot deel van de waarheid is dat deze besieptijd ook een sociale revolutie is. En dat diversiteit, dus ze richtten zich niet alleen tegen Nederlanders, maar zeker in vele streken van Java tegen. De machthebbers, religieuze leiders, binnenlands bestuur en politie, worden afgezet, zo niet afgemaakt. Want iedereen wist, we worden tweedehands burgers in Indonesië. Het land waar we geboren zijn en waar onze liefde voor ligt. Maar we hebben hier geen toekomst meer. Vandaar dus dat in golven bijna zo'n 380.000 vanaf 1950 tot 1970 naar Nederland zijn gekomen. Als ontheemden. Ze hebben een heel goede reden om zich te voelen vermoeid. Om zich te voelen vermoeid. Het waren oorlogsslachtoffers. probeerde om een gesprek aan te knopen met otogtonen Nederlanders... wat zij hebben meegemaakt tijdens de Japanse bezetting. Dan was de reactie door de bank genomen. Ja, maar jullie hebben tenminste in de zon gezeten. Toen wij terugkwamen waren wij zo arm als een kerkrat zoals dat heet. Ook mijn vader. Ik heb recht op salaris, want ik was in dienst van Nederlands-Indië. Maar inderdaad, ik noemde de spaarbankboekjes, ik noemde de verzekeringen die mijn ouders hadden afgesloten. Allemaal weggevaagd. Nou in de Menezes, ja pech gehad, we zijn een nieuw land. Zoek het maar uit in Nederland. En Nederland gaf niet thuis. Toen ik minister was, toen kwam er een delegatie. Dus van, nou ja, ex-Nederlands-Indiërs en zo. En die kwamen zeggen van, wij zouden graag die en die schaderegeling willen hebben. En toen heb ik met Balken en Gerrit Salm en ik met z'n drieën... hebben we zitten berekenen wat dat zou worden. Maar dat werden zukken, katastrofale bedragen. Wat was het katastrofale bedrag? Nou, dat liep in de echte... Nou ja, bijna 100 miljard zal ik maar zeggen. Want als je gaat narekenen hoeveel mensen daar recht hadden... op salarissen plus rente enzovoorts. Dat is niet op te brengen. Wat ik al... Heel lang wil is dat de openstaande rekening, die fors is, nu eindelijk gezetteld wordt. En tegelijkertijd dat iedereen zich realiseert dat er nog altijd één bevolkingsgroep is... die het kind van de rekening zijn geworden door alle omwentelingen in wat ooit Nederlands-Indië was. Vandaag doet de rechtbank uitspraak in de zaak die 15 individuele eisers... en de Stichting Japanse Ereschulden hebben aangespannen tegen de staat der Nederlanden. De rechtbank... heeft na grondige beraadslaging echter moeten oordelen dat de vorderingen van eisers niet kunnen worden toegewezen. Met name, maar niet alleen, omdat die inmiddels in juridische zin zijn verjaard. Ik had het conclusie gehad dat rond 20.000 Europese mensen tijdens deze periode worden getoond. Rond 10% van de Europese bevolking van de Indiërs. Sindsdien is er een heel serieuze en voorzichtig onderzoek op de schaal van de toestand van Europese mensen. De onderzoekers in dit project waren meticulaas voor elke van de 6.000 mensen die... ...record as having been killed during the Bersia period. There is documentary evidence and in most cases... ...there are names and places and circumstances. So these days, if I were writing again... ...I would not call it a small genocide. I think as scholars we have to be willing to recognise... ...that sometimes we get things wrong. We hebben hier te maken met de foto's van Hugo Wilmar. Hij werkte voor de mariniersvoorlichtingsdienst. Hij was altijd in de voorste linies te vinden. De voorlichtingsdienst van de mariniersbrigade hield zijn werk tegen. En dan hebben we het dus over het voorjaar van 1946. Mind you, dat is dus nog ruim een jaar voor de eerste militaire actie in de zomer van 1947. En als je deze foto's bekijkt, dan is het echt al oorlog. Wat we hier zien. Wie kijkt naar jou? Altena. Ik werk als researcher voor film- en tv-producties. Zo ook voor deze productie. Toen stuitte ik op een naam die mij echt heel bekend voorkwam. Dat was de naam van Hugo Wilmar. Ik heb de eer u mede te delen dat u door mij bent gestraft. Met zeven dagen arrest. Wegens actiefotos van de mariniersbrigade tijdens een bezoek aan Australië. te publiceren. En daarmee heeft hij de mogelijkheid geschapen al daar een misplaatste stemming te ontketenen tegen het Nederlandse beleid in Indië. Dit dossier is bijzonder en belangrijk omdat er lange tijd gedacht is dat dit soort beeldmateriaal niet in reguliere media gepubliceerd zou zijn geweest. Dat blijkt dus wel het geval te zijn. Deze documenten zijn onlangs opgedoken. Het toont wel aan hoe strikt men zich hield aan de regels in die tijd. En dat je ook als fotograaf niet zelf een beetje aan de slag kon gaan van... ik speel wat beelden door naar de pers. Ja, dat was strafbaar natuurlijk, hè? Een van de eerste juridische trucjes is een grondwetswijziging. Zou je dat kunnen uiteenzetten? Ja, de Nederlandse grondwet... In die tijd verbod om dienstplichtige militairen overzeer te sturen. Het grondwet wijzen is een heel ingewikkelde aangelegenheid. We moeten in twee lezingen, twee Tweede Kamers moeten dat goedkeuren. Wanneer komt hij er doorheen? Ik vind het wel fijn om dat even op te zoeken. Ik heb het zo gevonden. Het is op 4 augustus 1947. En de eerste politionele actie is van 21 juli tot 5 augustus. Dus tijdens de eerste politionele actie. Daar zijn er al tienduizenden dienstplichtige militairen in Indonesië. Op basis van leugens. Weer even terug op je plek. En dan pakken we hem eigenlijk even op bij het merendeel waar de dienstplichtigen zaten. Zij zien dat op een gegeven moment ook, van hé, al die leuzen. Nee, dat klopt. Ze hebben die leus natuurlijk gezien. Aan de andere kant werden ze ook gevoed door dat frame van rust en orde brengen. In al die militaire bladen en in de voorlichting natuurlijk ook. En ze zagen natuurlijk ook tot hun verbazing dat ze eigenlijk niet als helden werden ontvangen. Enfin, maar ze konden ook niet meer weg. Ze waren feitelijk gevangen daar. En werden dus gedwongen eigenlijk om naar Indië te vertrekken. Anders zouden ze vijf jaar de gevangenis ingaan. Twee heel verschillende landen, India en Australië, konden de problemen voor de UN-Security Council brengen. India was een member-state van de Verenigde Staten. Het werd onafhankelijk op 14 augustus 1947. Prima minister Jawaharlal Nehru was een kampioen van de Azië-online. En hij geloofde dat de Indonesiërs hetzelfde rechten hadden als de Indiërs. De Republiek van Indonesië vraagt daarom dat de Securiteitskansel van de Verenigde Staten de volledige afdeling van dat stok van alle republikeinse territies beoordelt. Als u, dames en heren, de vreemde verantwoordelijkheid neemt om deze republikeinse regering te steunen als nu geconstrueerd. De Duitsers waren stil, de Duitsers waren inflexibel, de Duitsers waren ongewenst om te vallen naar een proces dat onmogelijk was. De uitkomst van de Nederlandse landen over de ontwikkelde wereld. De Securiteitskansel van de Verenigde Naties heeft de sterkste resolutie in haar geschiedenis geïnteresseerd. Ze hebben op beide kanten gehoord om meteen te stoppen en hun verschillen door negotiatie te maken. In een geval waren ze als een... Een gejilted lover die gewoon niet kon begrijpen waarom zijn partner... ...want je ze wilde verliezen. Hoe kon je me verliezen, na alles wat ik voor je heb gedaan? Hoe kun je zo onbevrijdbaar zijn? Hoe ik het me voor me zie is hier met het krijtje. Ik wil gewoon begrijpen het Nederlandse denken in die tijd. Gina, zou je even Maurice een beetje willen droogdeppen? Dit wordt moeilijk hoor, ik moet het even goed... Wou je eerst even droog oefenen? Nee. Een van de dingen die natuurlijk interessant is om jezelf af te vragen is... wat voor samenleving was dat nou eigenlijk? Die Nederlands-Indische samenleving. En dan is het interessant om naar het systeem te kijken. Het rechtssysteem dat het was. Bovenaan heb je de Europeanen. Daaronder heb je een groep vreemde oosterlingen. En ten slotte zijn de Indonesiërs met de racistische term inlander. En deze categorisering heeft onmiskenbaar een raciaal karakter. Op basis van achtergrond heb je meer of minder rechten. Er zijn dus verschillende wetboeken ook. Er is een wetboek voor Nederlanders en een apart wetboek voor de inlander. Met vele repressieve maatregelen, met onzekerheid. Om die reden, Nederlands-Indië kategoriseren koloniale politiestaten. En een koloniale politiestaat, dat is geen rechtsstaat. Als je wil begrijpen hoe Nederlanders voor zichzelf rechtvaardigen... dat je dus die verschillende juridische categorieën had voor die bevolkingsgroepen... dan kun je heel goed dit boek ter hand nemen. Daar werd... wat groots verricht. Het is één grote loszang op die Nederlandse kolonie. Eén hoofdstuk daarin gaat over bestuur en rechtspraak. In de eerste plaats, de primitieve mens denkt anders. Levend uit een magische gedachtenwereld ziet hij de volgorde van oorzaken gevolg niet als wij, beheerst door natuurwetenschappelijke factoren, Neen. Goden en geesten grijpen ieder ogenblik daarop beslissend in. Ja, voor die wat eenvoudige, die eenvoudige, meer bij de natuur in de buurt levende inlanders. Ja, die kunnen, die hebben een ander rechtssysteem nodig. Die moet je, moet je zelfs, dat moet je eigenlijk voor hen doen ook zelfs. Het is beter voor ze. Het probleem waar je voortdurend tegenaan loopt, dat... Je vergroot een bepaald, zeg maar, heel klein tijd, timeframe, namelijk 45, 49, dat ga je nu uitvergroten. En wat je eigenlijk zou moeten doen is dat plaatsen in die grotere context dan het kolonialisme. Kun je een kort aflevering geven van hoe de Nederlanders de Nederlandse Oost-Indië beperkte? Nou... ...kort. Ja, ik weet niet hoe... Ik denk dat als je 350 jaar van het Nederlandse kolonialisme wil nemen, je een ander project nodig hebt. Ik zal mijn best doen als je me wilt. Eerst van alles, ik denk dat we de verkeerde idee hebben als we denken dat de Nederlanders in de jaren 1600 in Indonesië kwamen en toen werden ze de kracht. Het is te simpel om te zeggen dat de Nederlanders... ...de Oost-Hindische voor 300 of 350 jaar. Wat is de rol van de lokale elite in de suppressie van de mensen? Bijvoorbeeld op de banden, daar hebben ze genocide gedaan. De Nederlandse kolonialisme begon met massaker en massaker-murder. En dat zal ook met massaker-murder eindigen. Meneer Huting, u stelt dat Nederlandse militairen oorlogsmisdaden hebben begaan in Indonesië. Ik heb in Indonesië 2,5 jaar gezeten als militair. En ik heb daar meegedaan aan oorlogsmisdaden. Ik heb ze zien verrichten. Er zijn vreselijke dingen gebeurd daar. Vreselijke dingen. Dat er verhoren plaatsvonden waarbij op een afschuwelijke manier gemarteld werd. Tijdens de vlucht is hij doodgeschoten. Dat er wraakacties gehouden werden waarvan even minder militaire noodzaak in te zien was. Alles plat gebrand werd en vooral de mannelijke bevolking dus werd doodgeschoten. Ook wel de veldtelefoon gebruikt. Waarbij dus de draadjes verbonden werden aan de geslachtsdelen. Waarbij een strompje werd opgewekt door aan de veldtelefoon te draaien. Was daar nou een militaire reden voor? Een militaire noodzaak was het natuurlijk beslist niet. Ik ben van Italiaanse afkomst, maar heel jong, als negenjarig kind, naar Nederland gekomen. Ik raakte in het onderwerp geïnteresseerd tijdens mijn studie. Ik had er in mijn middelbare school eigenlijk helemaal niets over gehoord. Indië, terwijl ik klasgenootjes had waarvan de ouders in kampen hadden gezeten, daar werd nooit over gesproken. Brom maar los hoor, Stef. Oké, ik publiceer mijn proefschrift. In 2002, Last van de oorlog, de Nederlandse oorlogsmisdaden in Indonesië en hun verwerking. En ik probeer het discours over die oorlogsmisdaden, over het geweld, te verklaren. De hoofdrolspelers, de kennismakelaars, zijn de veteranen, de journalisten, de politici en de historici. Het verzwijgen en wegdrukken begint... Meteen na de oorlog. Maar een breuk in die stilte komt door de onthullingen van Joop Huting op televisie. Wat verwacht u nou eigenlijk van dit soort onthullingen? In de eerste plaats geloof ik dat er een correctie moet plaatsvinden op de geschiedschrijving. Die is zeer eenzijdig, to say the least. En dat dat na 20 jaar nog steeds niet aan begonnen is, althans bij mijn weten, dat is een curieuze zaak. Voor het eerst in 65 jaar zijn er beelden van zeer waarschijnlijk... executies te zien. Massa-executies, oorlogsmisdaden, gepleegd door Nederlandse militairen tijdens de politionele acties. Foto's van executies van Indonesiërs, dat is een schokkend iets, want één ding is daarover horen, daarover lezen, een ander ding is echt zien. Dat is ook een belangrijk mankel. Je hebt geen visuele triggers. We sterven van de visuele triggers als we aan Vietnam denken. Maar over Indonesië, daar was zo'n censuur, iedereen wegweegt. Daar hebben we nauwelijks foto's van. Dat straks onze kinderen en kleinkinderen zeggen, vader, opa, wat jij ook een van die oorlogsmisdaners is. Begrijpt men niet wat men de krijgsmacht aandoet. Wij veteranen worden weer door het slijk gehaald. Ik heb in mijn bataljon nooit gezien, en ik was bij de medische dienst, ik had het moeten zien, nooit gezien dat iemand mishandeld werd, laat staan, vermoord werd. Er zijn soldaten die zich schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden. Maar dat geldt niet voor het grootste gedeelte. Doorgaans wordt er gezegd van, nou ja, 75% is in de weer om die 25% te laten vechten. Dus als er heel veel veteranen zeggen, ik heb nooit iets gezien van dat geweld, dan wil dat niet zeggen dat het niet voorgekomen is. Dan wil dat heel vaak zeggen dat zij in hun rol destijds daar niet in een positie zaten waarin ze dat konden meemaken. Omdat ze aan het koken waren, omdat ze aan het sleutelen waren, omdat ze... notities aan het maken waren. De koning gaat op bezoek in Indonesië maart 2020. Surprise! I would like to express and repeat regret and apologies... for the excessive violence on the part of the Dutch in those years. Hij biedt excuses aan. Dat heeft niemand verwacht. Wat vindt u van de excuses van de koning? Ik vind het schande. Ik ben vreselijk kwad. En ik vraag me af welke getroffen familie zij bedoelt. Misschien de families van die 6000 gesneuvelde jonge jongens. Waarom bent u vreselijk kwalijk? Waarom moet hij excuses aanbieden? Ik vind dat hij daar geen recht toe heeft. Dus, wetenschappers, buiten het Nederlandse land, zijn de enige grote betekenis in het ophouden van de idee dat de oorlog in Indonesië nodig was om de vrede en de orde te herstellen. En dat het eigenlijk geen koloniale veronderstelling was. En ik zal nooit meer hier komen. Ik vertel je wat. zien we dus linkse kranten. Deze kranten waren voor onafhankelijkheid van Indonesië. Deze kranten aan de rechterkant... die waren voor behoud van de kolonie. Ook voor militair ingrijpen. De hoofdredacteur van de volkskrant was Romme. De heer Romme, fractieleider van de Katholieke Volkspartij. Dus er was een hele directe band. Dat gold bijvoorbeeld ook voor trouw. De hoofdredacteur was ook fractievoorzitter. Het parool. Ook daar was de hoofdredacteur Kamerlid. De waarheid was ook heel strak gelinkt aan de communistische partij. Ze waren meer eigenlijk gewoon het verlengstuk van de overheid. En kwamen met reportages die... Nou, dat mag eigenlijk geen reportage heten. Dat waren in feite gewoon geschipte propagandafilmpjes. Ik geloof dat in dit geval bijvoorbeeld de journalistiek... op een ontstellende wijze gefaald heeft. Nu is er een nooit eerder uitgezonden tv-interview... met de roemruchte kapitein Westerling. Wat is er met het interview gebeurd? Ik heb alle omroepen benaderd en gebeld. Dat vonden de omroepen niet interessant? Nee. Raymond Westerling, dat was een omstreden kapitein... die door zijn keiharde optreden in Nederlandse Indië... symbool is gaan staan voor oorlogsmisdaden door Nederland gepleegd. Hoewel ik in de persmedia bekend sta als een hele ruw jongen... ben ik vanuit geen olifant die op een porseleinkast trapt. Het korps speciale troepen. Was in 1946 nog het depot speciale troepen en werd op Zuidse Lebes ingezet. Gaan proberen aan de wanhopige situatie in Zuidse Lebes iets te doen. Wacht toe, itu, Selebes is miserochoe. Itu diduduki oleh tentaren Indonesië. Dari sukarno, die punya inventaris of die punya orangs buat sabotasies. Ik heb geen vaste richtlening gehad. Ik heb alleen dus carte blanche gehad om mijn plan de campagne op te stellen. Van wie hebt u carte blanche gehad? Van de kolonel de Vries, de toenmalige territoriaal beveilhebber van de Groot-Oosten-Bornem. Westerling kreeg noodrechtbevoegdheden toegekend van de militaire en civiele leiding. En dat betekent zoveel als... Het recht om ter plekke mensen dood te schieten. Standrechtelijke executies te verrichten. In Indonesië wordt over het algemeen gesproken van de 40.000 doden van Westerling. Dat is natuurlijk niet waar. Om hoeveel executies onder uw verantwoordelijkheid gaat het eigenlijk? Door mijn toepassing van het standrecht nog geen 300. Deze cijfers zijn controleerbaar. In de tweede plaats de andere operaties van de speciale troepen. Ongeveer 1200, waar Westerling natuurlijk ook verantwoordelijk voor was, maar niet lijfelijk aanwezig. Dat was Vermeulen of andere? Vermeulen en nog een paar andere officieren. In alle oorlogen gebeuren dingen die niet door de beugen kunnen. In oorlog ben je geen normaal mens. In de derde plaats de operaties geleid door knil-officieren van het reguliere knil. Ongeveer gerapporteerd 1700 doden en dat is... 3200 dodelijke slachtoffers in 10 weken. In 10 weken tijd. Wat niet geadresseerd is, zijn de Indonesische slachtoffers van Indonesische terreur. Want een volk wat vecht voor zijn vrijheid zonder de middelen die je via belastinggeld hebt om een leger op te bouwen... moet zich verlagen tot criminaal, tot afpersing. Tot gijzeling. Dat was hier ook aan de hand. Dat is niet omdat het nare mensen zijn, dat komt door de positie waarin ze zitten. En de historische werkelijkheid van dat geweld moet ook op plaats krijgen. Tegen het einde van de revolutie, vonden veel mensen dat deze republiek waard zou worden door Nederlandse militaire actie. En in die omstandigheden begonnen de communisten te denken over alternatieven. Toen kwam dus op 18 september 1948 de proclamatie in Madiun van een zogenaamde Sovjetstaat in de republiek. En dat is niet getolereerd door, nog door Soekarno, nog door Hatta. Ze sturen de Sidi Bani divisie, dat is ongeveer 30.000 man. Er zijn nogal wat communisten toen over de kling gegaan, wacht even. Hoeveel slachtoffers waren er? Nou, dat is de tijd dat je geen statistieken nog nahield. Verschatting? Nou, dat is denk ik wel duizenden, ja. Wikipedia zegt 24.000, estimate. Diedelijke gehuiltegenoordelingen? Dat is... Dat is een gemiddelde kennis, maar niet een gemiddelde consensus. Want er is geen consensus over het aantal casualiteiten. Die zijn al heel snel vrijgelaten en bewapend om de strijd te hervatten tegen de Nederlanders nu. Met name tijdens de tweede actie in december 1948. De kritieke situatie in Indonesië heeft tot een nieuwe optreden van de Nederlandse strijdmacht geleid. De berichten over deze nieuwe strijd tegen de extremistische elementen in de republiek vonden gretig aftrek en werden op straat druk besproken. De tweede Nederlandse politieactie was... ...wildly viewed as a pretty outrageous decision. This had great influence on Congress and probably in general public opinion. People just got more and more irritated. India was woedend over de tweede militaire actie. En Nehru zei in de Veiligheidsraad over India dat we are no... Idle spectator. En dat ze alles zouden doen om Indonesië te steunen. Ze hadden keelieders gejeld. De Duitsers hoopten dat ze een knokkelderpijn konden leveren. En de Duitsers zeiden aan de wereld, dit overheid had nooit genuïne steun. Het is nu vervallen. Kijk, we waren recht. Opmerkelijk deze foto is vrijgegeven. Dit is natuurlijk een vorm van framing, hoe hij zichzelf presenteerde. Hij is gearresteerd, maar hij is onaantastbaar. Hij lacht gewoon. Dat is het beeld van Sukarno die wordt afgevoerd. Ja, dat heeft veel beroering veroorzaakt. Een US-senator heeft een beslissing geïntroduceerd in de US-Kongres om te af te halen. De hele wereldopinie was tegen Nederland. Nederland had assistentie van een Amerikaans PR-bureau... omdat ze veel ervaring hadden met het vremen van conflicten. De Duitsers zagen de oorlog voor de publieke mening in de Verenigde Staten als een arena die ze niet meer konden vergeten te vergeten. Ze selecteerden een groep journalisten, sommige best wel bekend en best uitgesteld. Als we terugkijken naar hoe het omgegaan werd met de Nederlandse en ook met de internationale pers. De persvrijheid werd behoorlijk aangetast. De internationale journalisten werden unfair behandeld. In sommige gevallen zijn journalisten uitgezet. Deze Amerikaanse persreis, daar was ineens alles mogelijk. De bedoeling was te proberen om de communistenkaart uit te spelen. Communistische pamfletten, duidelijk herkenbaar aan het Sikkel en Hamer-emblem. hebben uit de echterzaak de levendige belangstelling van de Amerikanen. De Fransen hadden succesvol gebruikt de frame van de communisme... in hun uitdaging voor de steun van de VS. Omdat de Vietman in feite gestuurd werd door Ho Chi Minh, een veteran-communist. En Nederland dacht, misschien kunnen wij dat ook nog proberen dan. Dat we op het laatste moment de situatie toch nog... ten gunste van Nederland kunnen keren. Zij gingen ook naar Banka. Daar was Sukarno met een aantal andere leiders geïntoneerd. Die hebben ze daar geïnterviewd. Sukarno zegt van, ik ben helemaal geen communist, ik ben een nationalist. In juni 1949 komen er ronkende krantenkoppen... waaronder Top Indonesian Rats Executed by the Republic. Het opmerkelijke is dat de Indonesische voorlichtingsdienst... bijna een half jaar later de berichten hierover vrijgeeft. Die informatie hebben ze dus echt bewust heel lang achtergehouden. Ja, en op het juiste moment natuurlijk in de media gebracht. De Amerikaanse journalisten. zouden terugvliegen via India. Er was een afspraak gemaakt dat de Amerikaanse journalisten... een interview zouden mogen houden met premier Nehru. Daarom gingen ze via New Delhi. Maar die was verhinderd. De afspraak is gecanceld. En de volgende dag vertrokken ze vanuit New Delhi naar Bombay. De verkeerstoor geeft dan het advies dat het toestel moet stijgen naar 800 voet. Het toestel vliegt in één rechte lijn, rechtdoor. Een speciaal Nederlandse constellatieplane is op de morgen van 12 juli naar Santa Cruz Airport in Bombay gevallen. Onder die gevallen waren 13 Amerikaanse journalisten. Het probleem is dat in het logboek van de verkeerstoren de instructies van de laatste minuten die zijn gegeven, zijn verwijderd. En zijn opnieuw ingevuld. De bagage van de journalisten was nog intact. Alle ongepubliceerde materiaal, foto's, veel materiaal en opgenomen interviews... dat is allemaal overgebracht naar Amerika, naar het State Department. Dat is verdwenen. Nabestaanden van de journalisten hebben wel verzocht om dit materiaal... maar het is nooit vrijgegeven. Het is te laat om een genuïne impact te hebben op Amerikaanse denken, Amerikaanse publieke mening of Amerikaanse politiek. Ik denk dat de Amerikaanse druk op de Duitsers veel meer moeilijker werd. Ik herinner me dat het stikje voor de Nederlanders onder de Marshall Plan 8 was ongeveer 500 miljoen per jaar. En ze spenden net dat amount om te houden aan Nederland en Zinne. Ze wilden niet dat het is wat we hadden. Dat is actie om de nationalisten te stoppen. De US-secretaris-state, Dean Acheson, zegt dat de Nederlanders... de Marshall Plan-Aid moeten afdragen... zonder dat de Nederlanders een directe betrouwbaarheid hadden. ...to Indonesian independence. It was difficult for the United States to reconcile itself to a new world that was being born. Just an anecdote that may speak volumes about that, if I can use a... ...een woord dat een vreemde woord is... ...en vaak niet zelfs uitgevoerd is in de VS... ...toen Walter Foote, de consul-generaal... ...een varewelpartij had... ...toen hij naar Jakarta ging. Hij zei met dieren in zijn ogen... ...zoiets als... ...hoe tragisch het is... ...dat we dit mooie land naar n***n gaan. 27 december 1949, een dag van ingrijpende betekenis in de geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden. Op deze dag wordt in Amsterdam de soevereiniteit over Indonesië overgedragen. Hoe immens zwaar de taak ook is die deze jonge natie zich op de schouder stilt. In Nederland slaat men dat met bezorgdheid gaan. Ja, kita bisa merujuk kepada konferensie sejarawan Indonesia tahun 1957. Dat was toen de historie van Indonesië op het frame werd. Na de verdieping van Indonesië... ...hebben we Indonesië als winnaar gepercept. Veel Indonesiërs hebben deze periode niet als een periode die ze kunnen veranderen. Het gaat om de existentie van de wereld als een republiek. De Indonesiërs hebben hun eigen historische narratie nodig. Zijn positie wordt geïnteresseerd in de koloniale narratie. Ik denk dat dat de propaganda is die we het meest vaak horen. Dan is het tijd om dat weer te vragen. Als je dit in zijn geheel bekijkt... Dan zie je de interactie tussen het journalistieke veld, de politiek, het wetenschappelijke veld, de massamedia, de publiek en dat werkt allemaal op elkaar in. Begin 1949 schrijft Koos Weeres, militair in Nederlands-Indië, een officier, die schrijft een brief aan zijn vrienden. In Nederland. Hij beschrijft daarin welke misdaden hij ziet gebeuren. Die brief komt terecht bij de Groene Amsterdammer. In die tijd een plek waar al meer over, op kritische wijze, over de oorlog is geschreven. Die brief heeft een hele grote impact. Uiteindelijk na heel veel aandringen vanuit het parlement, een onderzoek naar misdragingen, excessen werden toen al genoemd. Juristen van rij en stam worden er naar Nederlands-Indië gestuurd. En zij komen uiteindelijk in 1954, vier jaar later, met een rapport. En dat is een uiterst kritisch rapport, waarin zij tot in detail beschrijven... waar West-Lingese in Sulebes, Zuid-Sulebes, aan schuldig heeft gemaakt. En zij oordelen dat de rechtsgrond ontbreekt. Uiteindelijk komt er... Een vervolg op dat rapport, raadsadviseur Guus Bellinfante wordt gevraagd, wat vind je nou van dit rapport? Hij zegt, die standrechtelijke executies, het mag gewoon niet, het is gewoon strafbaar. En, en dan wordt het echt spannend, hij zegt, als het tot een strafproces komt, dat de namen van de betrokken civiele autoriteiten niet buiten de openbaarheid zullen kunnen blijven. Het besluit om niet te vervolgen heeft ook te maken... met hun eigen positie. En dat rapport van Van Eijenstam is in de diepe la verdwenen. En die notitie van Bellinfanten in een nog diepere la. De volgende belangrijke rel was 1988. Loede Jong. U spreekt niet meer van oorlogsmisdrijven, maar van excessen. Ik heb de term oorlogsmisdrijven niet volledig geschrapt. Het staat in het einde van die paragraaf. Hij heeft dus de wapens... tegen zijn eigen collega's opgenomen. En hoe kan hij nou van ons verlangen dat wij nog met hem praten? Er stond een schrijver terecht, omdat hij de Nederlandse troepen... die kort na de Tweede Wereldoorlog hebben deelgenomen... aan de zogenoemde politionele acties in Indonesië, vergeleek met SS'ers. Ik wil mijn profonde vergadering voor al dat doodzaken uitvoeren. Inwoners van het dorpje Rawagde in Indonesië. Ze eisen genoegdoening van de Nederlandse staat. Nederlandse militairen richten daar in dat dorpje in 1947 een bloedbad aan. Wat ik al zeg, excuus aanbieden. Het Indonesisch volk met vooraankondiging door de koningin. Jeffrey Pondag wordt de drager van de boodschap. Nederland heeft een schuld, heeft slachtoffers gemaakt, heeft onderdrukt. En dat is een boodschap die niemand wil horen. De staat heeft ook altijd moeten rekenen dat zo'n zaak nog een keer zou komen, want er is een continu debat geweest. Zij wint, maar dat is nog niet genoeg politieke druk. Om verder onderzoek te doen, executies op de voorpagina, de politieke druk steeds groter. Historicus Remy Limpach worstelde zich zes jaar lang door honderden meters archief. De voornaamste conclusie namelijk dat het extreme geweld structureel van aard is, dat staat haaks op het regeringsonderzoek van 1969. Maar of de regering zich nu aan de hand van mijn onderzoek... Daarop terug wil komen, dat is natuurlijk niet aan mij. Het kabinet laat onderzoek doen naar de decolonisatie van Nederlands-Indië tussen 1945 en 1949. De beslissing wordt gezien als een doorbraak. En uiteindelijk kom je tot een soort van apotheose, de uitslag van het onderzoek. De verantwoordelijke politici, evenals de militaire, civiele en justitiële autoriteiten, dit geweld hebben gedoogd, ze hebben het bevorderd. Ze hebben het verhuld en ze hebben het niet of nauwelijks bestraft. Dan zie je dat de studie door de juristjournalist Maurice Swirk... over een thema wat complementair is aan het grote onderzoek en wat essentieel is. De boek De Indische Doofpot gaat over de vraag... waarom zijn de oorlogsmisdaden die Nederlandse militairen in Nederlands-Indië hebben gepleegd... waarom zijn die nooit vervolgd? De belangrijkste reden is gewoon dat het openbaar ministerie zijn werk niet heeft gedaan. Als die hoort, er is ergens een moord gepleegd, dan heb je het uitgangspunt dat je dat moet gaan uitzoeken. Nou, dat is gewoon in zeer beperkte mate gebeurd. Als in 1971 Karel Polak, minister van Justitie, met de verjaringswet komt, die zorgde voor alle oorlogsmisdaden, verjaren nooit meer, behalve die wij als Nederlanders zelf hebben gepleegd. in Indonesië. Die zegt oorlogsmisdaden, dat is iets wat door de tegenstander wordt gepleegd. Er was een onstructuurlijke violence. Ik denk dat voor een paar generaties historici het verantwoord hebben... om te analyseren hoe de decolonisering echt is. Dat was massakilling. Als je bedenkt hoe de termen en woorden die nu gebruikt worden... in het onderzoek en de discussies... en je vergelijkt het met het taalgebruik... Van de ambtenaren, van de politici uit die tijd, dan zie je dat er gewoon de stijl is, een verhullend, vormelijk taalgebruik. Ik gebruik de term oorlogsmisdaad in mijn boek, omdat het oorlogsmisdaad is. Een daad die een schending van het oorlogsrecht is, of van mensenrechten. Tantus aja, ini se buah kejahatan perang. Apabila melihat syarat syarat yang ada. Dat Belanda in 1946 en 1948 militairen agresief deed, terwijl we de vrijheid hebben aangekondigd. En we zien dat er internationaal aangifte is. Het is moeilijk om ze als oorlogscrimi te kategoriseren, in een legale manier. Omdat de legale definiëring van oorlogscrimi op dat moment in een manier was gesteld die de koloniale oorlog excluerde. Maar als je dat dus doet... Dan doe je een paar dingen. Je continueert de koloniale mindset en de besluiten van de regering van toen om opnieuw die term niet te gebruiken. ...in verband met internationale projecten. Er is een team van 30 historici... ...een kleine arme van onderzoeksassistenten. Ik ben alleen één onderzoeker in Australië. Ik heb een vier jaar project. Ik ben bedoeld om dat fulltime te werken. Dat is een miljoen Australische dollar. Gewoon voor mij. Als je dat x30 maakt, laten we het maar zeggen. Kun je uitleggen dat het Nederlandse regering... ...met dit budget... ...historians the right circumstance and the right budget to do a proper job. Ja, maybe the Dutch government should have provided more money... ...to enable historians to tackle bigger questions... ...than just the narrow question of... ...please tell us once and for all was there extreme violence in the period 1945 to 49. You know, maybe the government got the answer that it paid for. Wat er toen gebeurd is werd natuurlijk wel afgezegend door het parlement. Dus wij hebben daar met het doel bewust die koers gekozen en uitgevoerd. Maar wat we dan altijd vergeten is, en daarom dring ik er bij mijn Indonesische vrienden altijd op aan. Ik zou jullie geschiedschrijving en jullie interpretatie van de feiten graag weten. En dan zeggen ze altijd, nou wij gaan er maar liever niet in, want wij hebben ongelooflijk veel dingen fout gedaan. De tijd is voor ons nog niet gekomen om te erkennen dat twee dingen fout hebben gedaan. Het is niet aan ons, aan Nederland, om daar het fijne van uit te zoeken. Want dat past niet in de portefeuille van een ex-kolonisator. Maar ik hoop heel erg dat een nieuwe generatie Indonesisch historici hier wel aandacht aan besteden. Want het is heel belangrijk dat zij zich realiseren. Wat voor prijzen er is betaald voor die vrijheid. Niet alleen maar eervol als held, maar ook als dader. En dan kunnen ze gebruik maken van de getuigenissen van Indië-veteranen die dat gezien hebben. Di balik cerita tentang kemerdekaan Indonesia, itu juga tersimpan cerita kelam. Maar de onderzoek over de kracht die in Indonesië wordt gedaan, is natuurlijk ook erg belangrijk om onze verleden terug te zien. Maar ik denk dat het allerbelangrijkste is om dat gevoel te krijgen om te beginnen met de verandering van de problemen. Het is erg moeilijk voor ieder land om te accepteren dat er zwarte kapitelen zijn in het eigen verleden. Als Australiër ben ik erg bewust dat we jaren en jaren hebben gestrongen over het onderzoek over het behandelen van de Aborigines. En ik zou zeggen dat we niets bij de problemen hebben gesloten hoe we dat kunnen ophalen in onze historiografie. Extreme geweld van Nederlandse zijde in die jaren en dat consequent wegkijken. Door vorige kabinetten maak ik vandaag namens de Nederlandse regering diepe excuses aan de bevolking van Indonesië. Sorry, you just say sorry, tapi secara hukum it doesn't have any implication. Tapi kalau kita melihat... Konsequentie hukum, ja, Belanda misschien niet... ...zal zich veranderen van de konsequentie hukum... ...om te betalen voor de afspraak, te zeggen dat ze verantwoordelijk zijn... ...en te zeggen dat ze een invasie zetten op een land die niet is. Kijk, ik ben zo langzamerhand een beetje moe van de excuuscultuur. Het gaat om het onderliggende feit, of je wel of niet herkent... ...dat er iets gebeurd is wat fout was. Waarvoor je ook bereid bent de consequentie te nemen. Dus bij een excuses hoort ook een inhoud van een excuses? Precies, ja. En we zijn helaas op dit moment, dan spreek ik toch ook een beetje als art-politicus, niet in staat om die financiële consequentie te accepteren. Ik bedoel, die is zo omvangrijk, dat kan de staat der Nederlanden gewoon niet aan. Belanda, sampai hari ini, tidak mengakui bahwa pemberita Indonesia. Exist pada 17 augustus 45. Nederland erkent 17 augustus volledig en zonder voorbehoud. Wij zien de programmatie eigenlijk als het historische feit.

Kunnen we dankzij het kolonialisme Indonesië zoals we het weten, bestaan? Misschien niet helemaal. ...karenaar kolonialisme, tentoos. We kunnen geen zicht op één kant zien. Het lijkt wel een soort blazing in de schijn.

Zullen we beginnen? Maar ik heb een langzaam crew. Ik moet altijd wachten. Kolonialisme.

Wat ik niet zie van je lijst van vragen, is de propaganda. De propaganda-war. Oké, man. De proklamatie, dat zei ons helemaal niks. Dat zijn een stel opstandelingen.

Iedereen kan wel zo'n berichtje voorlezen, maar dat stelt dus niks voor. Want wij, Nederlanders, wij zijn toch de baas hier? Pertama disebut perang kemerdekaan, tetapi disis lain perang mempertahankan kemerdekaan. Het is natuurlijk problematisch dat een regering 100.000 dienstplichtigen heeft aan het toegestuurd.

Een oorlog die achteraf gezien in feite ontrecht was. Het essentiële was natuurlijk het geld wat uit de kolonie kwam. Nederland was angstig dat men Nederland niet kon herstellen na de Tweede Wereldoorlog zonder de inkomsten uit Indië.

Indonesië was duidelijk de kruisjewel van het Nederlandse koloniale empire. En ze waren bang dat zonder Indonesië de Nederlandse landen een derde-rate Europese kracht zouden worden. Dit is de grootste oorlog die Nederlandse landen ooit hebben gehoord.

En het werd heel snel onder de kappers gezwemd. Je kan spreken van een... historische doofpot, de werkelijke geschiedenis, falsificeren. Terwijl er een grote kracht is om de geschiedenis te kunnen herstellen, omdat je de geschiedenissen die niet worden gesproken, Het komt dus met een positie van autoriteit, verantwoordelijkheid en kracht. Weer, veel voor je ouders naar dit land kwamen, hebben we de Borobudur tempel.

Ik ben daar geweest, ja. Sorry, Oleg. Ik maak jok. Ja, er zijn veel mensen die in de revolutie zijn geïnteresseerd.

Er zijn personen zoals Sultan Sahrir. Er zijn centrale figuren zoals Soekarno en Hatta. Soekarno was iemand die een publiek in de hand van zijn handen kon houden voor uur na uur na uur, om mensen te toegelen dat ze in de ideeën van Indonesië geloofden.

Hatta was een heel goede organisator. Zijn strategie was om nationalistische ideeën te verspreiden, om ideeën te creëren. ...de landelijklijke leiders die de volgende generatie en de volgende generatie leiden.

De mensen van Java die vandaag onder een nieuwe banner leven en de slogan van de Verenigde Naties gebruiken, hebben de wereld op de hoogte geplaatst. ...om te verzekeren dat Indonesië een vrije land is geworden. Oké. De jonge mensen zijn positief in de historie van Indonesië. We geloven dat alle belangrijke veranderingen in de historie van Indonesië...

...gemaakt worden door de jonge mensen. Bijvoorbeeld de jonge mensen-verzekering in 1928. De jonge mensen-verzekering... ...sangat penting di dalam milestone kesadaran kebangsaan Indonesia. Yang pertama, anak muda Indonesia waktu itu...

...terbagi berdasarkan kesadaran ethnicity. Mereka mengatakan, sumpah pemuda, youth pledge... ...satu kami bertanah air satu.

Yang kedua, mereka mengatakan satu bahasa, one language, Indonesia. De derde, ze zeggen, is één land. Indonesië, een nieuw land, dat er vroeger niet was.

Er is een nieuw bewustzijn geboren, de Indonesiën. En dat is wat ons nu als land vormt. Er waren drie conflictuele visies over wat Indonesië zou moeten zijn na de independence. Een visie, die ik soms de liberal-authoritaire visie noem, democratisch, prospereus. En die speaker werkt ook.

Die komt ook goed door. Ja, de speaker werkt. Alles doet het.

Mijn naam is Bernard Bot. Ik ben minister van Buitenlandse Zaken geweest. Ik ben het kind van de kolonie. Ik zou het liever willen noemen een landskind, zoals de Indonesiërs zelf mij noemen.

Die zeggen, jij bent een landskind, want Indonesië is jouw moederland. De film die we aan het maken zijn, gaat over beeldvorming van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Dat begint eigenlijk met de introductie van de term politionele actie. En een missie om orde en rust te herstellen.

Wat vindt u eigenlijk van dat gekozen frame? Ja, het is net zoals Poetin nu in Oekraïne weigert om te zeggen dat er een oorlog is. Gingen wij ervan uit dat we, als het ware, een tijdje schoon schip moesten maken.

In een land wat tot Nederland behoorde. Dus dat was geen oorlog, je kon geen oorlog voeren met jezelf. Dus daar moest je een mooie frame op zetten en dat was politionele actie. Dat kronk ook onschuldig.

Op 25 maart 1947 werd met de Republiek Indonesië de overeenkomst van Linggadjati getekend. Doch bij de uitvoering der verschillende bepalingen bleek dat het zelfs niet mogelijk was een eerste basis te vinden om tot samenwerking te komen. De toestand werd onhoudbaar en de noodzakelijkheid werd ingezien politioneel in te grijpen.

Op 21 juli 1947 landen de mariniers op Pasir Putih. Als je een oorlog begint, dan wil je dat toch zo positief mogelijk voor het voetlicht brengen. Dus dan is het toch al gauw dat je mensen gaat helpen en dat je ze komt bevrijden van het een of het ander.

Of er nou tienduizenden tanks door het land reden, dat maakt er niet uit. Het was een politionele actie. Dit is het Nederlands D-Day.

Hier komen de Nederlandse jongens als bevrijders binnen. Deze beelden zijn niet zomaar willekeurig gemaakt. Onze jongens gaan de bevolking daar helpen. Dat is het beeld dat de regering natuurlijk ook het liefste wilde schetsen.

Een boog is de beste die waspik van ons. U moet hem niet bezig zien. Hier, in dit gammelig kamponkje zonder naam, is hij een hele autoriteit. De Toe-an-Dokter.

En, verdraait nog aan toe, ambassadeur van Nederland. Oh nee, er gaat een patrouille naar een gebied waar ze wel eens wat bal met vuurwerk zouden kunnen krijgen. Die hostik gaat daar mee, want hij vindt dat je zuinig moet zijn met andermans kindertjes. De dienst lege contacten is opgericht door generaal Spoor, omdat Spoor heel goed wist hoe belangrijk de media waren. De DLC hield zich dus bezig met de productie van beelden en berichten, maar ook met de selectie.

Militaire censors die bepaalden welke beelden en welke berichten mochten worden vrijgegeven. Die geïllustreerde weekbladen hadden natuurlijk een enorm bereik, miljoenen lezers in Nederland. Dus het is heel belangrijk het beeld wat in die bladen aanwezig is over dit conflict, over deze oorlog. Op de voorpagina van de katholieke illustratie een Nederlandse soldaat lopen door de reisvelden. Met een palmboom op de achtergrond.

Ja, als dat je zoon is, dan denk je, nou, dat ziet er wel leuk uit. Dat zit allemaal wel relaxed, toch? Ton Kelvers, ik begin met u. 94 jaar inmiddels.

U bent op uw zeventiende naar Nederlands-Indië gegaan als vrijwilliger. Wij zijn onder valse voorwinselen naar Indië gestuurd. Ja, ja, ja. Ik kwam daar in meen, dacht ik, te bevrijden. Het wordt een politionele actie genoemd.

Maar het was gewoon een smerige oorlog. A term that sparks a lot of debate is politionele actie. Do you know who introduced the term? No, I don't.

Dat weet ik even niet. Do you know who Ilko van Clevens is? I don't know who Ilko van Clevens is. Van Clevens? Even kijken wat hij precies was.

Hij was, hij was, hij was... Please don't make that the only thing that I say. You're too serious. She didn't know.

Ik zou het fijn vinden als je beschrijft dat dat van Clevens is die dat... in de ministerraad als eerste naar voren brengt. Eelco van Clevens was eigenlijk een spin in het web. Hij was oud-minister van Buitenlandse Zaken en Nederlandse ambassadeur in Washington.

En hij hield zich bezig met de voorlichting en framing van dit koninale conflict. Het woord traditionele actie is expliciet bedacht binnen de ministerraad, voorgesteld door van Clevens, om te gebruiken om... De oorlog die ze begonnen te noemen. Oh really? Wow.

He's a clever man. Mijn god, dat man heeft de herinnering in Holland voor 50 jaar gedomineerd. Als je spreekt van een politionele actie, dan heb je het over een binnenlandse aangelegenheid.

Dan is het zogenaamd de politie die optreedt. Als je militaire agressie gebruikt, dan is dat de invasie naar een land dat al verdedigd is. En dat heeft juridische consequenties, want...

Dan kunnen er ook geen oorlogsmisdaden worden gekleed, want er is geen oorlog. Zeker maar ik heb belang, actie poliën. De Nederlandse krant schreef alleen maar over politieke actie en dat is decennia lang zo gebleven. Tot op vandaag is dat dus nog steeds.

Het feit dat wij het geïntegreerd hebben, heel lang in ons taalgebruik, in de manier waarin we naar de oorlog kijken, heeft bijgedragen aan een soort van blinde vlek. En dan heb je het oog, de perspectief van buitenstaanders nodig, vanuit buiten het Nederlandse circuit, om dat weer helder te maken. De Verenigde Naties was bijna twee jaar oud toen de Indonesische vraag voorbij kwam.

Dit is het plek waar kritische gesprekken over de independence en over wie de Indonesische eilanden zouden beheersen. Soms schrijven scholaren in Nederland het in een meer insulaar. ...man, of uit mijn perspectief, als een strijd tussen de Duitsers en hun voordelijke koloniale onderwerpen. Het is echt een globaal probleem.

Australië is betrokken, de Verenigde Staten is betrokken, Groot-Brittannië is betrokken, India, de UN-Safegesluis, en ze hebben geallieerd naar de doel. Sukarno beoog Sutan Sharir, de voordelijke prime minister, als... de Indonesische representantie in de UN.

Aan het einde van de 19e eeuw begonnen we ons ziel te herstellen en gaven de natuurlijke beweging die op de vliegtuig van de Nederlandse koloniale regering was. Schreer had een veel gemakkelijker taak dan de Nederlandse representantie van Cleffens omdat hij voor vrijheid stond. Hij stond voor zelfdeterminatie. Ik vraag u, dames en heren, Wie wil je nu helpen? Deze mensen?

Of de decente zetten? Die die wij ondersteunen. Het is vooral doordat de Nederlandse vrouw vrij van raciale prejudici en zijn genieus voor de koloniale administratie. Dit beeld van de Nederlandse als de beste koloniale kracht was iets dat ze internationaal deliberaat projecteerden. Kun je uitleggen dat ze begonnen te geloven in hun eigen frame?

Ze geloven absoluut in hun eigen frame. Het enige wat uitzonderlijk is over de Nederlandse is hoe uitzonderlijk de Nederlandse zich bevindt. De Duitsers geloofden dat de Belgen, de Britsen, de Fransen, allemaal het voor zelfdeelige doelen deden. Maar de Duitsers vermoedden zich dat ze uitzonderlijk goed waren.

Zullen we Wilhelmina doen? Eh, Wilhelmina. In de zomer van 1942 maakt... Ze spreekt met elkaar over allerlei uiteenlopende onderwerpen. Een van de onderwerpen die passeert is ook de toekomst van Nederlands-Indië.

Ik citeer hier, zegt Roosevelt, haar idee voor sommige Nederlandse bevolkingen is om ze uiteindelijk vrij te geven. Als Java klaar is voor vrijheid, geef haar hulp en maak haar een membrek van een federale federation. Ze hadden hetzelfde met haar. Roosevelt was een pragmatist, iemand die zich voldoende werd... ...om te leven met de verantwoordelijkheden van het Amerikaanse politieke systeem.

Het grootste verantwoordelijkheid is dat Afrikanen... ...als een verantwoordelijkheid-minoriteit werden getreed. Ik vroeg haar, zegt Roosevelt dan, wat over Borneo? Ze zei...

We praten daar niet zo veel over. Ze zijn nog steeds headhunters. Het zou 100 jaar geleden zijn voordat we konden educeren en civiliseren de Borneo headhunter-kruid.

Ik zei, wat is er met Nieuw-Ginni? Ze stierf beide handen op en zei, Nieuw-Ginni heeft de laagste vorm van menselijk leven in de wereld. Zijn schudden zijn het minst ontwikkeld en ze begrijpen de civilisatie waarschijnlijk minder dan in elke deel van de wereld.

Hier spreekt de koningin over haar eigen onderdanen. Die racistische denkbeelden waren zeer wijdverbreid. Dus het is niet zo dat je dan kan zeggen... Wilhelmina was nou een soort van afgrijzelijk vergeleken met haar omgeving.

Nee, ze maakte deel uit van een omgeving waar de uitspraken heel gangbaar waren. Als je die mensen feitelijk beschrijft als een soort dieren. Dan is het duidelijk dat je mensenleven daar minder waard is dan die van een Nederlander. Ik kon al een carrière in hogere echelons vergeten, maar dat kan ik nu definitief.

De memoirs en secondaire bronnen die ik liet lezen, het werd duidelijk dat de VS een instrumentale rol speelde in de druk op de Duitsers naar de verantwoordelijkheid voor Indonesië. Ik heb een serie van orale geschiedenis-interviews gehouden. Kun je me vertellen wanneer je die interviews heeft gehouden? De meeste waren in 1975. In een paar gevallen was het...

...in de spring van 1975, wat een heel historisch verkeerd moment was. Saigon, april 30, 8 uur. De laatste Amerikaanse helikopter op de roof van de Amerikaanse embassie...

...bereidt zich voor de laatste van de evacuees te lopen... ...die vliegen voor de voortdurend communistische armen. Het was volkomen.

De Nederlandse-Indonesië-strijd, die in 1949 kwam tot een einde... ...bleef nog steeds in Indochina. ... 50's, de 60's, en hier waren we in 1975 en waarschijnlijk was dat de laatste fase. Een van de individuen die ik interviewde was Tarleton Ogburn, de junior staats- en onderwijscommissaris binnen de divisie van Southeast Asian Affairs.

Hij was in Indonesië op grond voor verschillende jaren. Ik heb het niet eigenlijk gehoord sinds ik het interview in 1975 heb opgelegd. De Fransen waren beoordeld om de regenten te halen.

Ze hadden twee manieren om dat te doen. Eerst gingen ze de processen afdekken. Dan gingen ze zijn palast in Tonkin halen.

Dit is belangrijk, ik zal het je in een minuut vertellen. Het ging dan om de vliegtuig in november 1946. Toen stond de Franse vliegtuig uit Haiphong en zag de stad. Voor zes uur, konden ze 10.000 mensen doodmaken om de Vietnamese regering een hele leestje te leren.

Het punt dat ik maakte over de Franse politiek, was dat het de Nederlanders erg ontvangt. Ze besloten dat ze de Republiek van Indonesië in dezelfde manier zouden verminderen. Het gaat echt om de oude Nederlandse koloniale politiek van divide and conquer.

Een korte tijd geleden kwam er naar de Verenigde Staten een man die gefeerd werd door Hitler en Tojo. Dr. Van Mook, een van Holland's leidingen, is hier op weg van Londen. Ik zou zeggen dat Van Mook een ontwikkelde imperialist was.

Dr. Van Mook, hij komt in een stad waar Japanse soldaten het geweer nog presenteren voor Engelse officieren. En waar pas uit de kampen bevrijde Hollanders onwennig rondlopen onder spandoeken waarop ze worden uitgenodigd te verdwijnen. Hij is teruggekomen naar Batavia en was een beetje verkeerd aan de situatie. Hij heeft Soekarno opgepakt, maar hij heeft realiseerd dat we met deze mensen moeten oplossen. Belanda is altijd aan het propaganderen aan de wereld.

Nou, bahwa. Republiek Indonesië is een creatie of ontwikkeling of gemaakt door Japan. Binnen de vorm van fascisme. In de tijden, de Indonesiërs zeiden...

We hebben niets te doen met de Japanners, met de fascisme. De Japanners' winst zo snel... ...werd als een vorm van onverwachtheid.

De concentratiekampen zijn onwaardig. Maar... toch de mens waardig bleef, dankzij uiterste volharding en wilskracht.

Humiliated by being herded into internment camps, the Japanese occupation overturned the assumptions of racial hierarchies that had dominated the colonial era. Je zag toch op die films die aanvallen op Pearl Harbor en op Singapore en dergelijke. Dat is toch geweldig, die Japanse piloten en dat Japanse leger.

Hij wens dat je het ordeel van uit te maken. Het is wel belangrijk, maar het lukt natuurlijk niet... om al die blanken weg te slaan, of uit te drukken.

Ik denk dat het de eerste belangrijke frame was. We kunnen dit niet als een genuïne product zien... van Indonesisch nationalisme. Dit is een regime die in Japan is gemaakt. Maar wat we ook moeten herinneren is...

De eerste oplossing om Belanda in Indonesië te dekoloniseren... ...werd in Japan gebeurd. Symbolen van kolonialisme, zoals patoenen in de publieke omgeving... ...in de stad, in Indonesië, werden gesloten. En dan veranderen ze.

Japan begon een systematische programma van propaganda. Het veranderde dramatisch de politieke landschap. ...en die is nu teruggebracht aan de Aziatische landen. Laten we werken voor de samenwerking in de Aziatische Timur-Raja. Het Japanse slogan was Asia voor de Aziaten.

En in het begin waren de Indonesiërs sympathisch met die verhaal. Ze zagen de Japanners als liberatoren. Het directe effect van de Japanse oplossing, vooral op Sukarno...

was dat hij aardrijven had. Deze luidsprekers gaven Sukarno een nationale constituentie... die hij niet kon krijgen tijdens de koloniale periode. Romusha is een Japans woord dat simpelweg een laborer betekent. Maar in de context van Zuid-East-Azië kwam romusha te betekenen een vermoeide laborer.

Het waren mannen die vermoeid waren om op te signeren voor projecten, geloven dat ze goed betaald en goed getreden zouden worden. Sukarno speelde een belangrijke rol in dat vermoeid. Hij was present in propaganda-films, behoorlijkingen aan mensen om op te signeren om romusha te zijn. Large numbers were sent to the Thailand Burma Railway.

Tens and tens of thousands who were sent. And also tens and tens of thousands who died. Sukarno is in de biografie, ik zou het weer doen, om een beperking van een aantal indonesiërs te schrijven, om de grotere doel van de independence te bereiken. Sukarno dihadapkan pada pilihan yang sulit. Dengan resiko Indonesia tidak akan mendapatkan kemerdekaan.

Mungkin. Bagi Sukarno dan pemimpin nationalis lain yang memang memperjuangkan kemerdekaan jauh sebelum Jepang datang, kedatangan Jepang menjadikan kesempatan. De rood- en witflag van Indonesië vliegt van gebouwen die worden geopend door hun vrachtwagens, die nu een dood stad houden, zonder water, kracht of...

In 1945 veranderde de Verenigde Staten de verantwoordelijkheid voor de liberatie van de Oost-Indiërs naar de Britten. Ze waren verkeerd, niet verwachtend aan armte resistentie. Het veranderde de politieke omgeving.

De Britten beladen heerlijk aan de Indische krachten, de Gurkhas. Maar het dilemma dat dat bepaalde, was dat je nu had... ...vrienden-Aziërs uit een land, India, die aan de independence wilden. Die waren in een positie van de suppressie van de independence...

...van een groep vrienden-Aziërs. De Britten waren angstig om zo snel mogelijk te vertrekken. De declaratie van de vrijheid was een verhaal.

De Indonesische Republiek was niet er. Het had bijna geen infrastructuur. Het was een state of mind. Er was niemand die dat vrijheid voor ze zou bepalen.

Ze zouden het zelf moeten doen. Toen ik mijn PhD begon, kwam ik me af te zien dat er accounten waren van de lokale gangsters in Jakarta die hadden gesloten met de Indonesische Republiek, die hun eigen militie vormden. ...were aan het vechten tegen de Nederlandse krachten. Er was een cultuur tussen dit criminele onderwereld...

...van het vreemde, van het zwaar. Dat cultuur werd dan getransferd naar de verantwoordelijkheidsstrijd. Wat voor vreugde hadden ze tegen deze verantwoordelijkheid? Er waren grote hoeven van Europese mensen die in kampen waren. Ze begonnen uit de kampen te filteren.

Ze probeerden om terug te komen, ze hoogten hun Nederlandse vlaggen. Dus voor Indonesiërs was het een grote vreugde. Kadaverdiscipline aan ganzenpas. Het kon Duits zijn als het niet Japans was. De Japanners waren actief bezig om grote aantallen Indonesische jongeren militair te trainen.

En ook politiek ideologisch te scholen. En de laatste onderzoeken blijkt dat dat wellicht wel 2 miljoen. Indonesische jongeren zijn geweest.

Deze waren getraind in jungle fighting, silent killing. Wisten hoe je wegen moest ondermijnen, versperringen moest aanleggen. Dus dat stond Nederland te wachten.

Een van mijn onderwerpen is de positie van de Eurasiërs in de Indonesische nationalistische imagina. De eerste keer dat ze naar Indonesië kwamen, brachten ze geen vrouwen. Ze leefden dan met een vrouw in Indonesië, een Jawa.

Ze hadden dan een kind. Er was een nieuwe cultuur, de Indische cultuur. Dat was een soort van mix van Nederlanders en Indonesiërs.

Een grote groep Indo-Europese gemengd bloed... die wel dezelfde status hadden, want ze waren Nederlandse statusburgers... maar die toch nog een laagje onder die witte bovenlaag zaten. Indonesië was ons land.

Ik was natuurlijk geboren en getogen. En ik vond het eigenlijk heel vervelend dat ik weg moest. Indonesië, dat was mijn land.

En waarom konden we niet blijven en het bestaan van vroeger weer hernemen? De witte bovenlagen, die is voor een deel daar toch geboren en dat is ook hun land. Tegelijkertijd moeten ze plaatsmaken voor anderen. Hun geschiedenis is deel van het Nederlandse kolonialisme en de geschiedenis van de vereniging van Indo-Europese mensen in dat kolonialisme, wat we niet gewoon niet moeten vergeten. Ik ontdekte dat er een zeer tentatieve nationalistische beweging was tussen de Eurasiërs in de 19e eeuw, die de Indië's een afhankelijk staat maakte.

En natuurlijk zagen ze zichzelf als de waarschijnlijke leiders van deze independente insuline. Dus het doodlopen van die idee was alleen een stap van het doodlopen van de mensen die dat idee hadden. Persiab, de vroege periode na de Japanse capitulatie. Het gaat over Indonesisch geweld tegen Nederlandse mensen, Indische mensen, ongewapend.

Mannen, vrouwen, kinderen. Dit is de berichtgeving. In Bandung 140 Europeanen ontvoerd. Extremisten overvallen in turneringskamp. Indonesië is vermoorden, 150 vrouwen en kinderen.

Wat dat betreft valt het op dat we geen beelden zien. En dat is wel te verklaren. Want deze moordpartijen vonden plaats buiten de beveiligde enclave, vaak. Daar was niemand bij, geen pers. Pas achteraf, toen de Nederlanders verder het land introkken...

kwamen ze natuurlijk achter allerlei massagraven, ontdekten ze. En die foto's, die werden een half jaar later dan gemaakt. Oké, dit is een heel vervelend volum. Het is geïntituleerd foto's van de Chinese press. Misdeeds die worden beperkt door Indonesiërs tegen onbewust en onverwacht Chinese.

Niet exclueerde vrouwen en kinderen in Java. En dan zijn er ook foto's van Chinese demonstraties. Die de Nederlandse autoriteiten voor de bescherming tegen Indonesische atrociteiten. In Medan, in Sumatra.

Wat vertelt een album zoals deze ons? De Chinezen werden steeds meer gezien als een deel van de koloniale orde, als mogelijk te vervangen met de Duitsers toen ze terugkwamen. En daarom waren ze subjecteerd tot dezelfde soort van vrije hostiliteit als de Europese. Oké, dus hier hebben we een heel interessant letter van de Indonesische vice-president, Mohammed Hatta, geschreven aan de commandant van de Britse vrachtwagens.

De mere toekomst van de Duitsers in elke deel van Java resulteert met onverwachtingen. Ze zeggen vaak dat de enige manier om een einde te zetten aan de violence, is om een einde te zetten aan het Duits kolonialisme. Ze hadden ze kunnen gebruiken om de vijand, de Indonesische nationalisten, heel negatief te framen.

Dat is niet gebeurd. Het deel is te verklaren dat als ze dat wel hadden gedaan, dat dan natuurlijk in Nederland al heel snel het idee was geweest van, het is daar pure chaos en ze hebben het niet meer in de hand. Het is onbeheersbaar geworden blijkbaar.

Do you want to do the pictures of the Pamuda? So we've shown the victims. en dan gaan we naar de beperkers. Deze foto's bepalen de Nederlandse definitie van de Pemuda, de joden die uit de controle zijn.

In de Indonesische geschiedenis zijn dezezelfde foto's foto's van heren. Ik ben ook de broer van een vrijwilliger, of een veteran van de Verenigde Republiek. Ik ben de derde generatie van de Nederlandse volk na de Verenigde Republiek. Ik weet niet of het woord vrouwtje... een synoniem is van de woorden vijfde en terrorist.

Dus ik weet het niet. Ik ben verrast hoe ze de jongeren zien. Je kunt behoorlijk zien dat er video's zijn die de jonge leiders in Indonesië opnemen. Die zeggen aan de mensen dat we de veiligheid, de veiligheid en de veiligheid moeten houden.

We zijn een land dat vrijheid heeft, maar wat is dat? We zijn nog steeds een zin, nog steeds een verkeerde verkeerde, nog steeds een verkeerde verkeerde. Nederlanders zijn geneigd om die besieptijd als iets te zien wat alleen maar betrekking had op de Nederlander.

Maar dat is een deel van de waarheid. Een groot deel van de waarheid is dat deze besieptijd ook een sociale revolutie is. En dat diversiteit, dus ze richtten zich niet alleen tegen Nederlanders, maar zeker in vele streken van Java tegen. De machthebbers, religieuze leiders, binnenlands bestuur en politie, worden afgezet, zo niet afgemaakt.

Want iedereen wist, we worden tweedehands burgers in Indonesië. Het land waar we geboren zijn en waar onze liefde voor ligt. Maar we hebben hier geen toekomst meer.

Vandaar dus dat in golven bijna zo'n 380.000 vanaf 1950 tot 1970 naar Nederland zijn gekomen. Als ontheemden. Ze hebben een heel goede reden om zich te voelen vermoeid.

Om zich te voelen vermoeid. Het waren oorlogsslachtoffers. probeerde om een gesprek aan te knopen met otogtonen Nederlanders... wat zij hebben meegemaakt tijdens de Japanse bezetting.

Dan was de reactie door de bank genomen. Ja, maar jullie hebben tenminste in de zon gezeten. Toen wij terugkwamen waren wij zo arm als een kerkrat zoals dat heet. Ook mijn vader. Ik heb recht op salaris, want ik was in dienst van Nederlands-Indië.

Maar inderdaad, ik noemde de spaarbankboekjes, ik noemde de verzekeringen die mijn ouders hadden afgesloten. Allemaal weggevaagd. Nou in de Menezes, ja pech gehad, we zijn een nieuw land.

Zoek het maar uit in Nederland. En Nederland gaf niet thuis. Toen ik minister was, toen kwam er een delegatie. Dus van, nou ja, ex-Nederlands-Indiërs en zo. En die kwamen zeggen van, wij zouden graag die en die schaderegeling willen hebben.

En toen heb ik met Balken en Gerrit Salm en ik met z'n drieën... hebben we zitten berekenen wat dat zou worden. Maar dat werden zukken, katastrofale bedragen. Wat was het katastrofale bedrag?

Nou, dat liep in de echte... Nou ja, bijna 100 miljard zal ik maar zeggen. Want als je gaat narekenen hoeveel mensen daar recht hadden... op salarissen plus rente enzovoorts. Dat is niet op te brengen.

Wat ik al... Heel lang wil is dat de openstaande rekening, die fors is, nu eindelijk gezetteld wordt. En tegelijkertijd dat iedereen zich realiseert dat er nog altijd één bevolkingsgroep is... die het kind van de rekening zijn geworden door alle omwentelingen in wat ooit Nederlands-Indië was.

Vandaag doet de rechtbank uitspraak in de zaak die 15 individuele eisers... en de Stichting Japanse Ereschulden hebben aangespannen tegen de staat der Nederlanden. De rechtbank... heeft na grondige beraadslaging echter moeten oordelen dat de vorderingen van eisers niet kunnen worden toegewezen. Met name, maar niet alleen, omdat die inmiddels in juridische zin zijn verjaard.

Ik had het conclusie gehad dat rond 20.000 Europese mensen tijdens deze periode worden getoond. Rond 10% van de Europese bevolking van de Indiërs. Sindsdien is er een heel serieuze en voorzichtig onderzoek op de schaal van de toestand van Europese mensen.

De onderzoekers in dit project waren meticulaas voor elke van de 6.000 mensen die... ...record as having been killed during the Bersia period. There is documentary evidence and in most cases... ...there are names and places and circumstances. So these days, if I were writing again...

...I would not call it a small genocide. I think as scholars we have to be willing to recognise... ...that sometimes we get things wrong.

We hebben hier te maken met de foto's van Hugo Wilmar. Hij werkte voor de mariniersvoorlichtingsdienst. Hij was altijd in de voorste linies te vinden. De voorlichtingsdienst van de mariniersbrigade hield zijn werk tegen. En dan hebben we het dus over het voorjaar van 1946. Mind you, dat is dus nog ruim een jaar voor de eerste militaire actie in de zomer van 1947. En als je deze foto's bekijkt, dan is het echt al oorlog.

Wat we hier zien. Wie kijkt naar jou? Altena. Ik werk als researcher voor film- en tv-producties. Zo ook voor deze productie.

Toen stuitte ik op een naam die mij echt heel bekend voorkwam. Dat was de naam van Hugo Wilmar. Ik heb de eer u mede te delen dat u door mij bent gestraft.

Met zeven dagen arrest. Wegens actiefotos van de mariniersbrigade tijdens een bezoek aan Australië. te publiceren.

En daarmee heeft hij de mogelijkheid geschapen al daar een misplaatste stemming te ontketenen tegen het Nederlandse beleid in Indië. Dit dossier is bijzonder en belangrijk omdat er lange tijd gedacht is dat dit soort beeldmateriaal niet in reguliere media gepubliceerd zou zijn geweest. Dat blijkt dus wel het geval te zijn. Deze documenten zijn onlangs opgedoken. Het toont wel aan hoe strikt men zich hield aan de regels in die tijd.

En dat je ook als fotograaf niet zelf een beetje aan de slag kon gaan van... ik speel wat beelden door naar de pers. Ja, dat was strafbaar natuurlijk, hè?

Een van de eerste juridische trucjes is een grondwetswijziging. Zou je dat kunnen uiteenzetten? Ja, de Nederlandse grondwet... In die tijd verbod om dienstplichtige militairen overzeer te sturen.

Het grondwet wijzen is een heel ingewikkelde aangelegenheid. We moeten in twee lezingen, twee Tweede Kamers moeten dat goedkeuren. Wanneer komt hij er doorheen? Ik vind het wel fijn om dat even op te zoeken.

Ik heb het zo gevonden. Het is op 4 augustus 1947. En de eerste politionele actie is van 21 juli tot 5 augustus. Dus tijdens de eerste politionele actie.

Daar zijn er al tienduizenden dienstplichtige militairen in Indonesië. Op basis van leugens. Weer even terug op je plek. En dan pakken we hem eigenlijk even op bij het merendeel waar de dienstplichtigen zaten. Zij zien dat op een gegeven moment ook, van hé, al die leuzen.

Nee, dat klopt. Ze hebben die leus natuurlijk gezien. Aan de andere kant werden ze ook gevoed door dat frame van rust en orde brengen.

In al die militaire bladen en in de voorlichting natuurlijk ook. En ze zagen natuurlijk ook tot hun verbazing dat ze eigenlijk niet als helden werden ontvangen. Enfin, maar ze konden ook niet meer weg.

Ze waren feitelijk gevangen daar. En werden dus gedwongen eigenlijk om naar Indië te vertrekken. Anders zouden ze vijf jaar de gevangenis ingaan. Twee heel verschillende landen, India en Australië, konden de problemen voor de UN-Security Council brengen. India was een member-state van de Verenigde Staten.

Het werd onafhankelijk op 14 augustus 1947. Prima minister Jawaharlal Nehru was een kampioen van de Azië-online. En hij geloofde dat de Indonesiërs hetzelfde rechten hadden als de Indiërs. De Republiek van Indonesië vraagt daarom dat de Securiteitskansel van de Verenigde Staten de volledige afdeling van dat stok van alle republikeinse territies beoordelt. Als u, dames en heren, de vreemde verantwoordelijkheid neemt om deze republikeinse regering te steunen als nu geconstrueerd.

De Duitsers waren stil, de Duitsers waren inflexibel, de Duitsers waren ongewenst om te vallen naar een proces dat onmogelijk was. De uitkomst van de Nederlandse landen over de ontwikkelde wereld. De Securiteitskansel van de Verenigde Naties heeft de sterkste resolutie in haar geschiedenis geïnteresseerd. Ze hebben op beide kanten gehoord om meteen te stoppen en hun verschillen door negotiatie te maken.

In een geval waren ze als een... Een gejilted lover die gewoon niet kon begrijpen waarom zijn partner... ...want je ze wilde verliezen. Hoe kon je me verliezen, na alles wat ik voor je heb gedaan? Hoe kun je zo onbevrijdbaar zijn?

Hoe ik het me voor me zie is hier met het krijtje. Ik wil gewoon begrijpen het Nederlandse denken in die tijd. Gina, zou je even Maurice een beetje willen droogdeppen?

Dit wordt moeilijk hoor, ik moet het even goed... Wou je eerst even droog oefenen? Nee. Een van de dingen die natuurlijk interessant is om jezelf af te vragen is...

wat voor samenleving was dat nou eigenlijk? Die Nederlands-Indische samenleving. En dan is het interessant om naar het systeem te kijken. Het rechtssysteem dat het was. Bovenaan heb je de Europeanen.

Daaronder heb je een groep vreemde oosterlingen. En ten slotte zijn de Indonesiërs met de racistische term inlander. En deze categorisering heeft onmiskenbaar een raciaal karakter. Op basis van achtergrond heb je meer of minder rechten.

Er zijn dus verschillende wetboeken ook. Er is een wetboek voor Nederlanders en een apart wetboek voor de inlander. Met vele repressieve maatregelen, met onzekerheid. Om die reden, Nederlands-Indië kategoriseren koloniale politiestaten. En een koloniale politiestaat, dat is geen rechtsstaat.

Als je wil begrijpen hoe Nederlanders voor zichzelf rechtvaardigen... dat je dus die verschillende juridische categorieën had voor die bevolkingsgroepen... dan kun je heel goed dit boek ter hand nemen.

Daar werd... wat groots verricht. Het is één grote loszang op die Nederlandse kolonie.

Eén hoofdstuk daarin gaat over bestuur en rechtspraak. In de eerste plaats, de primitieve mens denkt anders. Levend uit een magische gedachtenwereld ziet hij de volgorde van oorzaken gevolg niet als wij, beheerst door natuurwetenschappelijke factoren, Neen.

Goden en geesten grijpen ieder ogenblik daarop beslissend in. Ja, voor die wat eenvoudige, die eenvoudige, meer bij de natuur in de buurt levende inlanders. Ja, die kunnen, die hebben een ander rechtssysteem nodig. Die moet je, moet je zelfs, dat moet je eigenlijk voor hen doen ook zelfs. Het is beter voor ze.

Het probleem waar je voortdurend tegenaan loopt, dat... Je vergroot een bepaald, zeg maar, heel klein tijd, timeframe, namelijk 45, 49, dat ga je nu uitvergroten. En wat je eigenlijk zou moeten doen is dat plaatsen in die grotere context dan het kolonialisme. Kun je een kort aflevering geven van hoe de Nederlanders de Nederlandse Oost-Indië beperkte? Nou...

...kort. Ja, ik weet niet hoe... Ik denk dat als je 350 jaar van het Nederlandse kolonialisme wil nemen, je een ander project nodig hebt.

Ik zal mijn best doen als je me wilt. Eerst van alles, ik denk dat we de verkeerde idee hebben als we denken dat de Nederlanders in de jaren 1600 in Indonesië kwamen en toen werden ze de kracht. Het is te simpel om te zeggen dat de Nederlanders...

...de Oost-Hindische voor 300 of 350 jaar. Wat is de rol van de lokale elite in de suppressie van de mensen? Bijvoorbeeld op de banden, daar hebben ze genocide gedaan.

De Nederlandse kolonialisme begon met massaker en massaker-murder. En dat zal ook met massaker-murder eindigen. Meneer Huting, u stelt dat Nederlandse militairen oorlogsmisdaden hebben begaan in Indonesië. Ik heb in Indonesië 2,5 jaar gezeten als militair.

En ik heb daar meegedaan aan oorlogsmisdaden. Ik heb ze zien verrichten. Er zijn vreselijke dingen gebeurd daar. Vreselijke dingen.

Dat er verhoren plaatsvonden waarbij op een afschuwelijke manier gemarteld werd. Tijdens de vlucht is hij doodgeschoten. Dat er wraakacties gehouden werden waarvan even minder militaire noodzaak in te zien was.

Alles plat gebrand werd en vooral de mannelijke bevolking dus werd doodgeschoten. Ook wel de veldtelefoon gebruikt. Waarbij dus de draadjes verbonden werden aan de geslachtsdelen.

Waarbij een strompje werd opgewekt door aan de veldtelefoon te draaien. Was daar nou een militaire reden voor? Een militaire noodzaak was het natuurlijk beslist niet.

Ik ben van Italiaanse afkomst, maar heel jong, als negenjarig kind, naar Nederland gekomen. Ik raakte in het onderwerp geïnteresseerd tijdens mijn studie. Ik had er in mijn middelbare school eigenlijk helemaal niets over gehoord. Indië, terwijl ik klasgenootjes had waarvan de ouders in kampen hadden gezeten, daar werd nooit over gesproken. Brom maar los hoor, Stef.

Oké, ik publiceer mijn proefschrift. In 2002, Last van de oorlog, de Nederlandse oorlogsmisdaden in Indonesië en hun verwerking. En ik probeer het discours over die oorlogsmisdaden, over het geweld, te verklaren.

De hoofdrolspelers, de kennismakelaars, zijn de veteranen, de journalisten, de politici en de historici. Het verzwijgen en wegdrukken begint... Meteen na de oorlog. Maar een breuk in die stilte komt door de onthullingen van Joop Huting op televisie.

Wat verwacht u nou eigenlijk van dit soort onthullingen? In de eerste plaats geloof ik dat er een correctie moet plaatsvinden op de geschiedschrijving. Die is zeer eenzijdig, to say the least.

En dat dat na 20 jaar nog steeds niet aan begonnen is, althans bij mijn weten, dat is een curieuze zaak. Voor het eerst in 65 jaar zijn er beelden van zeer waarschijnlijk... executies te zien.

Massa-executies, oorlogsmisdaden, gepleegd door Nederlandse militairen tijdens de politionele acties. Foto's van executies van Indonesiërs, dat is een schokkend iets, want één ding is daarover horen, daarover lezen, een ander ding is echt zien. Dat is ook een belangrijk mankel.

Je hebt geen visuele triggers. We sterven van de visuele triggers als we aan Vietnam denken. Maar over Indonesië, daar was zo'n censuur, iedereen wegweegt. Daar hebben we nauwelijks foto's van.

Dat straks onze kinderen en kleinkinderen zeggen, vader, opa, wat jij ook een van die oorlogsmisdaners is. Begrijpt men niet wat men de krijgsmacht aandoet. Wij veteranen worden weer door het slijk gehaald.

Ik heb in mijn bataljon nooit gezien, en ik was bij de medische dienst, ik had het moeten zien, nooit gezien dat iemand mishandeld werd, laat staan, vermoord werd. Er zijn soldaten die zich schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden. Maar dat geldt niet voor het grootste gedeelte.

Doorgaans wordt er gezegd van, nou ja, 75% is in de weer om die 25% te laten vechten. Dus als er heel veel veteranen zeggen, ik heb nooit iets gezien van dat geweld, dan wil dat niet zeggen dat het niet voorgekomen is. Dan wil dat heel vaak zeggen dat zij in hun rol destijds daar niet in een positie zaten waarin ze dat konden meemaken.

Omdat ze aan het koken waren, omdat ze aan het sleutelen waren, omdat ze... notities aan het maken waren. De koning gaat op bezoek in Indonesië maart 2020. Surprise!

I would like to express and repeat regret and apologies... for the excessive violence on the part of the Dutch in those years. Hij biedt excuses aan.

Dat heeft niemand verwacht. Wat vindt u van de excuses van de koning? Ik vind het schande.

Ik ben vreselijk kwad. En ik vraag me af welke getroffen familie zij bedoelt. Misschien de families van die 6000 gesneuvelde jonge jongens.

Waarom bent u vreselijk kwalijk? Waarom moet hij excuses aanbieden? Ik vind dat hij daar geen recht toe heeft. Dus, wetenschappers, buiten het Nederlandse land, zijn de enige grote betekenis in het ophouden van de idee dat de oorlog in Indonesië nodig was om de vrede en de orde te herstellen.

En dat het eigenlijk geen koloniale veronderstelling was. En ik zal nooit meer hier komen. Ik vertel je wat.

zien we dus linkse kranten. Deze kranten waren voor onafhankelijkheid van Indonesië. Deze kranten aan de rechterkant...

die waren voor behoud van de kolonie. Ook voor militair ingrijpen. De hoofdredacteur van de volkskrant was Romme.

De heer Romme, fractieleider van de Katholieke Volkspartij. Dus er was een hele directe band. Dat gold bijvoorbeeld ook voor trouw.

De hoofdredacteur was ook fractievoorzitter. Het parool. Ook daar was de hoofdredacteur Kamerlid. De waarheid was ook heel strak gelinkt aan de communistische partij. Ze waren meer eigenlijk gewoon het verlengstuk van de overheid.

En kwamen met reportages die... Nou, dat mag eigenlijk geen reportage heten. Dat waren in feite gewoon geschipte propagandafilmpjes. Ik geloof dat in dit geval bijvoorbeeld de journalistiek... op een ontstellende wijze gefaald heeft.

Nu is er een nooit eerder uitgezonden tv-interview... met de roemruchte kapitein Westerling. Wat is er met het interview gebeurd?

Ik heb alle omroepen benaderd en gebeld. Dat vonden de omroepen niet interessant? Nee. Raymond Westerling, dat was een omstreden kapitein... die door zijn keiharde optreden in Nederlandse Indië...

symbool is gaan staan voor oorlogsmisdaden door Nederland gepleegd. Hoewel ik in de persmedia bekend sta als een hele ruw jongen... ben ik vanuit geen olifant die op een porseleinkast trapt.

Het korps speciale troepen. Was in 1946 nog het depot speciale troepen en werd op Zuidse Lebes ingezet. Gaan proberen aan de wanhopige situatie in Zuidse Lebes iets te doen.

Wacht toe, itu, Selebes is miserochoe. Itu diduduki oleh tentaren Indonesië. Dari sukarno, die punya inventaris of die punya orangs buat sabotasies. Ik heb geen vaste richtlening gehad. Ik heb alleen dus carte blanche gehad om mijn plan de campagne op te stellen.

Van wie hebt u carte blanche gehad? Van de kolonel de Vries, de toenmalige territoriaal beveilhebber van de Groot-Oosten-Bornem. Westerling kreeg noodrechtbevoegdheden toegekend van de militaire en civiele leiding. En dat betekent zoveel als... Het recht om ter plekke mensen dood te schieten.

Standrechtelijke executies te verrichten. In Indonesië wordt over het algemeen gesproken van de 40.000 doden van Westerling. Dat is natuurlijk niet waar.

Om hoeveel executies onder uw verantwoordelijkheid gaat het eigenlijk? Door mijn toepassing van het standrecht nog geen 300. Deze cijfers zijn controleerbaar. In de tweede plaats de andere operaties van de speciale troepen. Ongeveer 1200, waar Westerling natuurlijk ook verantwoordelijk voor was, maar niet lijfelijk aanwezig. Dat was Vermeulen of andere?

Vermeulen en nog een paar andere officieren. In alle oorlogen gebeuren dingen die niet door de beugen kunnen. In oorlog ben je geen normaal mens. In de derde plaats de operaties geleid door knil-officieren van het reguliere knil. Ongeveer gerapporteerd 1700 doden en dat is...

3200 dodelijke slachtoffers in 10 weken. In 10 weken tijd. Wat niet geadresseerd is, zijn de Indonesische slachtoffers van Indonesische terreur.

Want een volk wat vecht voor zijn vrijheid zonder de middelen die je via belastinggeld hebt om een leger op te bouwen... moet zich verlagen tot criminaal, tot afpersing. Tot gijzeling.

Dat was hier ook aan de hand. Dat is niet omdat het nare mensen zijn, dat komt door de positie waarin ze zitten. En de historische werkelijkheid van dat geweld moet ook op plaats krijgen.

Tegen het einde van de revolutie, vonden veel mensen dat deze republiek waard zou worden door Nederlandse militaire actie. En in die omstandigheden begonnen de communisten te denken over alternatieven. Toen kwam dus op 18 september 1948 de proclamatie in Madiun van een zogenaamde Sovjetstaat in de republiek. En dat is niet getolereerd door, nog door Soekarno, nog door Hatta.

Ze sturen de Sidi Bani divisie, dat is ongeveer 30.000 man. Er zijn nogal wat communisten toen over de kling gegaan, wacht even. Hoeveel slachtoffers waren er? Nou, dat is de tijd dat je geen statistieken nog nahield.

Verschatting? Nou, dat is denk ik wel duizenden, ja. Wikipedia zegt 24.000, estimate.

Diedelijke gehuiltegenoordelingen? Dat is... Dat is een gemiddelde kennis, maar niet een gemiddelde consensus. Want er is geen consensus over het aantal casualiteiten.

Die zijn al heel snel vrijgelaten en bewapend om de strijd te hervatten tegen de Nederlanders nu. Met name tijdens de tweede actie in december 1948. De kritieke situatie in Indonesië heeft tot een nieuwe optreden van de Nederlandse strijdmacht geleid. De berichten over deze nieuwe strijd tegen de extremistische elementen in de republiek vonden gretig aftrek en werden op straat druk besproken.

De tweede Nederlandse politieactie was... ...wildly viewed as a pretty outrageous decision. This had great influence on Congress and probably in general public opinion. People just got more and more irritated.

India was woedend over de tweede militaire actie. En Nehru zei in de Veiligheidsraad over India dat we are no... Idle spectator. En dat ze alles zouden doen om Indonesië te steunen. Ze hadden keelieders gejeld.

De Duitsers hoopten dat ze een knokkelderpijn konden leveren. En de Duitsers zeiden aan de wereld, dit overheid had nooit genuïne steun. Het is nu vervallen.

Kijk, we waren recht. Opmerkelijk deze foto is vrijgegeven. Dit is natuurlijk een vorm van framing, hoe hij zichzelf presenteerde. Hij is gearresteerd, maar hij is onaantastbaar. Hij lacht gewoon.

Dat is het beeld van Sukarno die wordt afgevoerd. Ja, dat heeft veel beroering veroorzaakt. Een US-senator heeft een beslissing geïntroduceerd in de US-Kongres om te af te halen.

De hele wereldopinie was tegen Nederland. Nederland had assistentie van een Amerikaans PR-bureau... omdat ze veel ervaring hadden met het vremen van conflicten. De Duitsers zagen de oorlog voor de publieke mening in de Verenigde Staten als een arena die ze niet meer konden vergeten te vergeten.

Ze selecteerden een groep journalisten, sommige best wel bekend en best uitgesteld. Als we terugkijken naar hoe het omgegaan werd met de Nederlandse en ook met de internationale pers. De persvrijheid werd behoorlijk aangetast. De internationale journalisten werden unfair behandeld. In sommige gevallen zijn journalisten uitgezet.

Deze Amerikaanse persreis, daar was ineens alles mogelijk. De bedoeling was te proberen om de communistenkaart uit te spelen. Communistische pamfletten, duidelijk herkenbaar aan het Sikkel en Hamer-emblem. hebben uit de echterzaak de levendige belangstelling van de Amerikanen.

De Fransen hadden succesvol gebruikt de frame van de communisme... in hun uitdaging voor de steun van de VS. Omdat de Vietman in feite gestuurd werd door Ho Chi Minh, een veteran-communist. En Nederland dacht, misschien kunnen wij dat ook nog proberen dan. Dat we op het laatste moment de situatie toch nog...

ten gunste van Nederland kunnen keren. Zij gingen ook naar Banka. Daar was Sukarno met een aantal andere leiders geïntoneerd. Die hebben ze daar geïnterviewd.

Sukarno zegt van, ik ben helemaal geen communist, ik ben een nationalist. In juni 1949 komen er ronkende krantenkoppen... waaronder Top Indonesian Rats Executed by the Republic.

Het opmerkelijke is dat de Indonesische voorlichtingsdienst... bijna een half jaar later de berichten hierover vrijgeeft. Die informatie hebben ze dus echt bewust heel lang achtergehouden.

Ja, en op het juiste moment natuurlijk in de media gebracht. De Amerikaanse journalisten. zouden terugvliegen via India. Er was een afspraak gemaakt dat de Amerikaanse journalisten...

een interview zouden mogen houden met premier Nehru. Daarom gingen ze via New Delhi. Maar die was verhinderd.

De afspraak is gecanceld. En de volgende dag vertrokken ze vanuit New Delhi naar Bombay. De verkeerstoor geeft dan het advies dat het toestel moet stijgen naar 800 voet. Het toestel vliegt in één rechte lijn, rechtdoor. Een speciaal Nederlandse constellatieplane is op de morgen van 12 juli naar Santa Cruz Airport in Bombay gevallen.

Onder die gevallen waren 13 Amerikaanse journalisten. Het probleem is dat in het logboek van de verkeerstoren de instructies van de laatste minuten die zijn gegeven, zijn verwijderd. En zijn opnieuw ingevuld.

De bagage van de journalisten was nog intact. Alle ongepubliceerde materiaal, foto's, veel materiaal en opgenomen interviews... dat is allemaal overgebracht naar Amerika, naar het State Department.

Dat is verdwenen. Nabestaanden van de journalisten hebben wel verzocht om dit materiaal... maar het is nooit vrijgegeven. Het is te laat om een genuïne impact te hebben op Amerikaanse denken, Amerikaanse publieke mening of Amerikaanse politiek. Ik denk dat de Amerikaanse druk op de Duitsers veel meer moeilijker werd.

Ik herinner me dat het stikje voor de Nederlanders onder de Marshall Plan 8 was ongeveer 500 miljoen per jaar. En ze spenden net dat amount om te houden aan Nederland en Zinne. Ze wilden niet dat het is wat we hadden.

Dat is actie om de nationalisten te stoppen. De US-secretaris-state, Dean Acheson, zegt dat de Nederlanders... de Marshall Plan-Aid moeten afdragen...

zonder dat de Nederlanders een directe betrouwbaarheid hadden. ...to Indonesian independence. It was difficult for the United States to reconcile itself to a new world that was being born. Just an anecdote that may speak volumes about that, if I can use a...

...een woord dat een vreemde woord is... ...en vaak niet zelfs uitgevoerd is in de VS... ...toen Walter Foote, de consul-generaal... ...een varewelpartij had... ...toen hij naar Jakarta ging.

Hij zei met dieren in zijn ogen... ...zoiets als... ...hoe tragisch het is...

...dat we dit mooie land naar n***n gaan. 27 december 1949, een dag van ingrijpende betekenis in de geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden. Op deze dag wordt in Amsterdam de soevereiniteit over Indonesië overgedragen. Hoe immens zwaar de taak ook is die deze jonge natie zich op de schouder stilt. In Nederland slaat men dat met bezorgdheid gaan.

Ja, kita bisa merujuk kepada konferensie sejarawan Indonesia tahun 1957. Dat was toen de historie van Indonesië op het frame werd. Na de verdieping van Indonesië... ...hebben we Indonesië als winnaar gepercept. Veel Indonesiërs hebben deze periode niet als een periode die ze kunnen veranderen.

Het gaat om de existentie van de wereld als een republiek. De Indonesiërs hebben hun eigen historische narratie nodig. Zijn positie wordt geïnteresseerd in de koloniale narratie.

Ik denk dat dat de propaganda is die we het meest vaak horen. Dan is het tijd om dat weer te vragen. Als je dit in zijn geheel bekijkt...

Dan zie je de interactie tussen het journalistieke veld, de politiek, het wetenschappelijke veld, de massamedia, de publiek en dat werkt allemaal op elkaar in. Begin 1949 schrijft Koos Weeres, militair in Nederlands-Indië, een officier, die schrijft een brief aan zijn vrienden. In Nederland.

Hij beschrijft daarin welke misdaden hij ziet gebeuren. Die brief komt terecht bij de Groene Amsterdammer. In die tijd een plek waar al meer over, op kritische wijze, over de oorlog is geschreven.

Die brief heeft een hele grote impact. Uiteindelijk na heel veel aandringen vanuit het parlement, een onderzoek naar misdragingen, excessen werden toen al genoemd. Juristen van rij en stam worden er naar Nederlands-Indië gestuurd. En zij komen uiteindelijk in 1954, vier jaar later, met een rapport.

En dat is een uiterst kritisch rapport, waarin zij tot in detail beschrijven... waar West-Lingese in Sulebes, Zuid-Sulebes, aan schuldig heeft gemaakt. En zij oordelen dat de rechtsgrond ontbreekt.

Uiteindelijk komt er... Een vervolg op dat rapport, raadsadviseur Guus Bellinfante wordt gevraagd, wat vind je nou van dit rapport? Hij zegt, die standrechtelijke executies, het mag gewoon niet, het is gewoon strafbaar.

En, en dan wordt het echt spannend, hij zegt, als het tot een strafproces komt, dat de namen van de betrokken civiele autoriteiten niet buiten de openbaarheid zullen kunnen blijven. Het besluit om niet te vervolgen heeft ook te maken... met hun eigen positie. En dat rapport van Van Eijenstam is in de diepe la verdwenen.

En die notitie van Bellinfanten in een nog diepere la. De volgende belangrijke rel was 1988. Loede Jong. U spreekt niet meer van oorlogsmisdrijven, maar van excessen.

Ik heb de term oorlogsmisdrijven niet volledig geschrapt. Het staat in het einde van die paragraaf. Hij heeft dus de wapens...

tegen zijn eigen collega's opgenomen. En hoe kan hij nou van ons verlangen dat wij nog met hem praten? Er stond een schrijver terecht, omdat hij de Nederlandse troepen... die kort na de Tweede Wereldoorlog hebben deelgenomen...

aan de zogenoemde politionele acties in Indonesië, vergeleek met SS'ers. Ik wil mijn profonde vergadering voor al dat doodzaken uitvoeren. Inwoners van het dorpje Rawagde in Indonesië. Ze eisen genoegdoening van de Nederlandse staat. Nederlandse militairen richten daar in dat dorpje in 1947 een bloedbad aan.

Wat ik al zeg, excuus aanbieden. Het Indonesisch volk met vooraankondiging door de koningin. Jeffrey Pondag wordt de drager van de boodschap. Nederland heeft een schuld, heeft slachtoffers gemaakt, heeft onderdrukt.

En dat is een boodschap die niemand wil horen. De staat heeft ook altijd moeten rekenen dat zo'n zaak nog een keer zou komen, want er is een continu debat geweest. Zij wint, maar dat is nog niet genoeg politieke druk. Om verder onderzoek te doen, executies op de voorpagina, de politieke druk steeds groter. Historicus Remy Limpach worstelde zich zes jaar lang door honderden meters archief.

De voornaamste conclusie namelijk dat het extreme geweld structureel van aard is, dat staat haaks op het regeringsonderzoek van 1969. Maar of de regering zich nu aan de hand van mijn onderzoek... Daarop terug wil komen, dat is natuurlijk niet aan mij. Het kabinet laat onderzoek doen naar de decolonisatie van Nederlands-Indië tussen 1945 en 1949. De beslissing wordt gezien als een doorbraak.

En uiteindelijk kom je tot een soort van apotheose, de uitslag van het onderzoek. De verantwoordelijke politici, evenals de militaire, civiele en justitiële autoriteiten, dit geweld hebben gedoogd, ze hebben het bevorderd. Ze hebben het verhuld en ze hebben het niet of nauwelijks bestraft.

Dan zie je dat de studie door de juristjournalist Maurice Swirk... over een thema wat complementair is aan het grote onderzoek en wat essentieel is. De boek De Indische Doofpot gaat over de vraag...

waarom zijn de oorlogsmisdaden die Nederlandse militairen in Nederlands-Indië hebben gepleegd... waarom zijn die nooit vervolgd? De belangrijkste reden is gewoon dat het openbaar ministerie zijn werk niet heeft gedaan. Als die hoort, er is ergens een moord gepleegd, dan heb je het uitgangspunt dat je dat moet gaan uitzoeken.

Nou, dat is gewoon in zeer beperkte mate gebeurd. Als in 1971 Karel Polak, minister van Justitie, met de verjaringswet komt, die zorgde voor alle oorlogsmisdaden, verjaren nooit meer, behalve die wij als Nederlanders zelf hebben gepleegd. in Indonesië.

Die zegt oorlogsmisdaden, dat is iets wat door de tegenstander wordt gepleegd. Er was een onstructuurlijke violence. Ik denk dat voor een paar generaties historici het verantwoord hebben... om te analyseren hoe de decolonisering echt is.

Dat was massakilling. Als je bedenkt hoe de termen en woorden die nu gebruikt worden... in het onderzoek en de discussies... en je vergelijkt het met het taalgebruik...

Van de ambtenaren, van de politici uit die tijd, dan zie je dat er gewoon de stijl is, een verhullend, vormelijk taalgebruik. Ik gebruik de term oorlogsmisdaad in mijn boek, omdat het oorlogsmisdaad is. Een daad die een schending van het oorlogsrecht is, of van mensenrechten. Tantus aja, ini se buah kejahatan perang. Apabila melihat syarat syarat yang ada.

Dat Belanda in 1946 en 1948 militairen agresief deed, terwijl we de vrijheid hebben aangekondigd. En we zien dat er internationaal aangifte is. Het is moeilijk om ze als oorlogscrimi te kategoriseren, in een legale manier. Omdat de legale definiëring van oorlogscrimi op dat moment in een manier was gesteld die de koloniale oorlog excluerde.

Maar als je dat dus doet... Dan doe je een paar dingen. Je continueert de koloniale mindset en de besluiten van de regering van toen om opnieuw die term niet te gebruiken. ...in verband met internationale projecten. Er is een team van 30 historici...

...een kleine arme van onderzoeksassistenten. Ik ben alleen één onderzoeker in Australië. Ik heb een vier jaar project. Ik ben bedoeld om dat fulltime te werken.

Dat is een miljoen Australische dollar. Gewoon voor mij. Als je dat x30 maakt, laten we het maar zeggen.

Kun je uitleggen dat het Nederlandse regering... ...met dit budget... ...historians the right circumstance and the right budget to do a proper job.

Ja, maybe the Dutch government should have provided more money... ...to enable historians to tackle bigger questions... ...than just the narrow question of...

...please tell us once and for all was there extreme violence in the period 1945 to 49. You know, maybe the government got the answer that it paid for. Wat er toen gebeurd is werd natuurlijk wel afgezegend door het parlement. Dus wij hebben daar met het doel bewust die koers gekozen en uitgevoerd.

Maar wat we dan altijd vergeten is, en daarom dring ik er bij mijn Indonesische vrienden altijd op aan. Ik zou jullie geschiedschrijving en jullie interpretatie van de feiten graag weten. En dan zeggen ze altijd, nou wij gaan er maar liever niet in, want wij hebben ongelooflijk veel dingen fout gedaan.

De tijd is voor ons nog niet gekomen om te erkennen dat twee dingen fout hebben gedaan. Het is niet aan ons, aan Nederland, om daar het fijne van uit te zoeken. Want dat past niet in de portefeuille van een ex-kolonisator. Maar ik hoop heel erg dat een nieuwe generatie Indonesisch historici hier wel aandacht aan besteden.

Want het is heel belangrijk dat zij zich realiseren. Wat voor prijzen er is betaald voor die vrijheid. Niet alleen maar eervol als held, maar ook als dader.

En dan kunnen ze gebruik maken van de getuigenissen van Indië-veteranen die dat gezien hebben. Di balik cerita tentang kemerdekaan Indonesia, itu juga tersimpan cerita kelam. Maar de onderzoek over de kracht die in Indonesië wordt gedaan, is natuurlijk ook erg belangrijk om onze verleden terug te zien.

Maar ik denk dat het allerbelangrijkste is om dat gevoel te krijgen om te beginnen met de verandering van de problemen. Het is erg moeilijk voor ieder land om te accepteren dat er zwarte kapitelen zijn in het eigen verleden. Als Australiër ben ik erg bewust dat we jaren en jaren hebben gestrongen over het onderzoek over het behandelen van de Aborigines. En ik zou zeggen dat we niets bij de problemen hebben gesloten hoe we dat kunnen ophalen in onze historiografie. Extreme geweld van Nederlandse zijde in die jaren en dat consequent wegkijken.

Door vorige kabinetten maak ik vandaag namens de Nederlandse regering diepe excuses aan de bevolking van Indonesië. Sorry, you just say sorry, tapi secara hukum it doesn't have any implication. Tapi kalau kita melihat...

Konsequentie hukum, ja, Belanda misschien niet... ...zal zich veranderen van de konsequentie hukum... ...om te betalen voor de afspraak, te zeggen dat ze verantwoordelijk zijn... ...en te zeggen dat ze een invasie zetten op een land die niet is.

Kijk, ik ben zo langzamerhand een beetje moe van de excuuscultuur. Het gaat om het onderliggende feit, of je wel of niet herkent... ...dat er iets gebeurd is wat fout was.

Waarvoor je ook bereid bent de consequentie te nemen. Dus bij een excuses hoort ook een inhoud van een excuses? Precies, ja.

En we zijn helaas op dit moment, dan spreek ik toch ook een beetje als art-politicus, niet in staat om die financiële consequentie te accepteren. Ik bedoel, die is zo omvangrijk, dat kan de staat der Nederlanden gewoon niet aan. Belanda, sampai hari ini, tidak mengakui bahwa pemberita Indonesia.

Exist pada 17 augustus 45. Nederland erkent 17 augustus volledig en zonder voorbehoud. Wij zien de programmatie eigenlijk als het historische feit.

Transcript for:Indonesië dekolonisatie en beeldvorming

Transcript for:
Indonesië dekolonisatie en beeldvorming