Kognize sa paglit ng Supreme Court sa Tiero laban sa pagtanggal ng Filipino at panitikan sa college curriculum, makakausap natin sa telepono si Dr. Romel Rodriguez, ang Director ng Centro ng Wikang Filipino sa University of the Philippines, Diliman. Magandang tahali po sa inyo! Magandang panghali, Raffi, at sa mga nakipili at nanonood ng inyong programa. Karoon lang daw ng pagbabago para hindi ma-duplicate ang mga ito sa mga subject mula grade 1 to 10 hanggang senior high school.
Ano pong reaction nyo rito? Sa tingin ko, hindi totoo yun dahil una, tinanggal sa core courses, required core courses sa general education program, ang Filipino at Panitikan. So yung sinasabi nilang duplication, madami namang na-duplicate sa kolehyo. May iba pang asignatura, yung math, yung science. Iba na pa na nasa kolehyo din naman ito, o yung English ay nasa kolehyo.
pero sinubukan sa... talaga natanggalin ay ang wikang Pilipino at panitikan ng Pilipinas. Sa ganitong punto, matindi yung pagkabismaya at yanit ng mga tagapagtaguyad ng wikang Pilipino at panitikan ng Pilipinas na binubuo ng mga guro, mag-aaral, akademiko, mananaliksik, manunulat at mga manggagagang pangkultura sa ibinabang desisyon ng Korte Suprema. Kahit sabihin pa ng Korte at ng CHED na hindi labag sa konstitusyon ang pagpapatupad ng memorandum, malinaw na sintomas ito ng kanilang kakulangan sa pag-unawa ng ambag ng wikang Pilipino at panitika ng Pilipinas sa tuloy-tuloy na paghubog ng kaalaman, kamalayan ng ating mga mag-aral upang higit nilang makilala at pahalagahan ang sarili ating kultura bilang mga Pilipino. Ano po nakikita nyo magiging kalalabasan po nitong binabanggit nyo nyo, talagang kahit duplication man ang sinasabi, natanggal naman talaga yung subject na ito.
Ano po magiging resulta nito sa mga estudyante? Definitely, mawawala sa kanilang kurikilong posibleng yun, sa kanilang kursong kukunin sa kolehyo at mababa yung bilang ng kanilang units pag tinanggal ang wikang Pilipino at panitikan ng Pilipinas. Kabilang po yung inyong organisasyon sa umaten dun sa isang meeting kahapon, kaugnay nitong SC Decision, ano po yung napagpulungan po rito?
Siyempre, pinapatuloy ang paglaban para isulong at ipagpapalagay. panggol ang dikang Filipino at panitikan ng Pilipinas para hindi ito tuluyang mawala sa kurikulum ng mga estudyante sa kolehyo. Ito ba'y may posibilidad na ma-reinstate, palagay po ninyo?
Ayun ang inaasahan namin sa pamagitan maraming ng aming tilosang masa na binubuo ng kasama ng mga guro, mag-aaral at pagpagpaguyod ng dikang Filipino at panitikan ng Pilipinas, tuloy-tuloy ang mga gawain at pagkilos para para ilan datid pa rin sa Korte Suprema at sa TSED ang anong mga hinahing bilang mga guro ng Pilipino at mag-aaral ng Pilipino at panitikan ng Pilipinas. So meron kami mga nakahilera mga gawain, magkakaroon kami ng forum, press forum sa November 19 sa University Hotel sa UT Diliman at kasama namin dito ang ilang mga manunulat, artista at mga guro at mag-aaral ng wikang Pilipino at panitikan ng Pilipinas para ilatag namin ang aming mga hinain at tuloy-tuloy na pagtilos at dialogo sa... at sa pagsulat ng petisyon na ihiaain namin sa Korte Suprema.
Bukod po sa mga forum na ito, ano po mga legal na hakbang ang inyo pang pinaghahandaan ngayon? Definitely mga legal na hakbang ay pagkalap ng mga petisyon, nangangalap kami ngayon ng mga lagda na ipapasa namin sa Korte Suprema dahil alam namin na nabati doon sa resolution na wala pa naman penalty ito at bukas pa for motion for reconsideration. makakalap ng petisyon ay lalatag natin sa Korte Suprema kasabay ng bukas na dialogo sa mga institusyon, alimbawa ng DepEd at CHED, para muli silang kausapin at sabihin na kilalain ninyo ang ambag ng wikang Pilipino at panitikan ng Pilipino sa paghubog ng isang mag-aaral na Pilipino na may pagpapahalaga sa sarili niyang kultura at kalinangan. Yun na nga po ang tatanungin ko sana sa inyong susunod. Ano bang kahalagahan nito na dapat maging eksperto tayo sa sarili nating wika at panitikan?
Professor? O tama yun. Halimbawa dyan sa programa ninyo Filipino ang inyong ginagamit. Mas malawak ang inyong na-aabot ng mga manonood. Ang usaping pangwika at pangpanitikan ay hindi tiwanag sa usaping panglipunan.
Ang wika at panitikan ay may kaugnayan sa relasyon at interaction natin sa lipunan. Kaya kung tutusin, isinisiwalat ng desisyon na ito ng Korte at ng CHED ang kanilang ideologikal na pagposisyon sa wika ng mga naghaharing uri laban at tawi ka ng malakas. na masa ng sambayanan. Mahalagang balikan natin na ang katuturan ng wika ay nagtitiyak ng higit na nakararami at nagpapasyah sa patutunguhan nito at hindi pinagpapasyahan lamang ng ilan na nakaupo sa posisyon at may hawak na kapangyarihan na pansamantala lamang. May kinalaman ko kaya ito sa isinusulong ng ilan na sinasabi nila internalization.
Yung Ingles dapat mas pagandainan at may balita pa na pati Korea na i-offer na rin. bilang ling kurso. So, paano kaya ang kalalabasan ng inyong pinaglalaban? Tama yan.
So, kami naman ay may pagsusuri din sa ganyang rationalization na ginawa ng CHED. Marapan natin tandaan na ang programang K-12, sabihin mo nga, ang siyang ginawang rational ng CHED at Korte Suprema para sa desisyon maka-apekto sa pagbuo ng kamalayan ang kasalukuyang generasyon ng mga mag-aaral na Pilipino. May mas malalim itong dahilang kontutusin sa pagsabak natin Ang bansa natin sa ASEAN integration, ginawang pamantayan ang pagdagdag ng dalawang taon sa pag-aaral sa antas ng sekundarya. Pero sa tingin namin, hindi upang mas mapaunlad ang karunungan ng ating mga mag-aaral, kundi sa halip ay mabilisan tayo makapagluwal ng mga mamamayang agad na sasabak sa pandaigdigang merkado ng pagbawa. May iba pong pag-aaral na sinasabing may maraming dayuhan ang nagkakaroon ng interest na matuto ng wikang Filipino-Hinduba At pati kultura.
Ito ay ituturang Pilipino. Pero dito mismo sa Pilipinas, iba yung nagiging direction? Ganun ba nakikita nyo? Tama yan. May mga ituturong wikang Pilipino at Philippine Studies.
Sa Ibawa, sa Osaka, Japan. Sa China, meron na din. Sa Russia, ituturo ang Pilipino. At nakikita natin na hindi totoong ang wikang Pilipino ay hindi na rin global na wika. At tandaan natin na maraming mga OFW, kapag nakita-kita sila wikang Pilipino at ang kanila mga katutudong wika, ang ginagamit nila para muli makapag-ugnayan at maramdaman ang pagkakaroon ng lahi ng pagiging Filipino.
Tumahalaga ang wika para magkaroon tayo ng tinatawag natin pambansang identidad at pambansang kamalayan na pilit na marahil ay binubura at tinatalikuran ng kasalukuyang mga nakaupo sa posisyon ng ating mga institusyon pang edukasyon. Sa ibang pamilihan nga po, mga palengke sa Europa. at maging sa Middle East, maraming mga taga-roon ang nagsasalitan ng Tagalog kapag nakikita nila ng mga Pilipino yung namimilit sa kanila.
So pwede nga masabing international na rin kahit pa paano yung Filipino. Panawagan nyo na lang po siguro, panghuli na lamang, para sa inyong pinaglalaban, Dr. Rodriguez. Sige.
So sa ngalan ng Centro ng Wikang Pilipino sa Universidad ng Pilipinas ng Tanggol Wika at Bayan at ng Departamento ng Pilipino at Panitika ng Pilipinas, Pinas, naninindigan kami na ang wika at panitikan ay matibay na kasangkapan sa paglalahad ng damdamin at kaisipan ng tao. Kapag tinanggal ito sa proseso ng kanyang pagkatuto at pagkilatis sa masalimuot na ugnayang palipunan, magiging mapurol at mababaw ang kanyang pagsuri dito at madaling matatangay sa agos kung ano ang dominanteng biis ng kasalukuyang sistema ng ating edukasyon na dumadamba na sa kanlurangin, dayo at globalisadong kultura. Maraming salamat po sa inyong oras na ibinahagi sa Balitang Hali Maraming salamat, Gaby At maraming salamat sa mga nanonood at nakikinig Sana samahan nyo kami sa laban natin na ito Maraming salamat Dr. Romel Rodriguez, ang Director ng Centro ng Wikang Filipino sa UP Diliman