Gastrulatie: Celbeweging tijdens Embryovorming

Sep 22, 2024

Collegeaantekeningen: Morfogenetische Bewegingen tijdens Gastrulatie

Overzicht van Gastrulatie

  • Gastrulatie omvat de gecoördineerde beweging van cellen binnen een embryo.
  • Patronen variëren in het dierenrijk.
  • Belangrijke bewegingen tijdens gastrulatie:
    • Invaginatie
    • Involutie
    • Ingressie
    • Delaminatie
    • Epibolie
  • Belang: Faciliteert dat cellen nieuwe buren verkrijgen en op een gecoördineerde manier bewegen.
    • Geciteerd: "Gastrulatie is het meest fascinerende deel van het leven" - Louis Valpert.

Soorten Gastrulatiebewegingen

1. Invaginatie

  • Definitie: Het invouwen van een vel van cellen.
  • Vergelijking: Als het maken van een deuk in een rubberen bal door te duwen.
  • Voorbeeld:
    • Zee-egel endodermvorming.
    • Amphioxus blastula vormt de gastrula via invaginatie van het endoderm dat het Archenteron vormt.

2. Involutie

  • Definitie: Binnenwaartse beweging van een uitzettende buitenlaag, zich verspreidend van interne naar externe lagen.
  • Proces: Buitenste groene cellen delen, waardoor interne gele cellen worden gevormd die zich onder de buitenste laag verspreiden.
  • Visualisatie: Geanimeerde demonstratie toont gele cellen die involueren binnen de groene buitenlaag.

3. Ingressie

  • Definitie: Individuele cellen bewegen van het oppervlak naar het inwendige, vereist epithelium-mesenchymale transitie (EMT).
  • Voorbeelden:
    • Menselijke embryonale ontwikkeling: Epiblastcellen migreren tijdens de primitieve streepformatie.
    • Zee-egel mesodermontwikkeling: Mesodermale cellen migreren binnenin het embryo.

4. Delaminatie

  • Definitie: Splitsing van één cellulaire laag in een parallelle laag, collectief in plaats van individueel.
  • Vergelijking: In tegenstelling tot ingressie, beweegt een hele laag.

5. Epibolie

  • Definitie: Epitheliale lagen verspreiden zich als een geheel, dieper gelegen embryo-lagen omhullend.
  • Mechanismen: Celdeling, vormveranderingen en intercalatie in kleinere lagen.
  • Voorbeeld: Kikkerembryonale ontwikkeling:
    • Ectoderm (rood) omhult het endoderm tijdens ectodermvorming.

Conclusie

  • Aankomende onderwerpen: Moleculaire mechanismen die deze bewegingen beheersen.
  • Extra middelen: Facebook en Instagram voor flitskaarten en notities.
  • Ondersteuning: Opties beschikbaar via het kanaal.