Antygona - Streszczenie i Analiza

Kontekst Utworu

• Autor: Sofokles
• Rodzaj literacki: Tragedia grecka
• Data premiery: Około 442-440 p.n.e.
• Część trylogii: Wraz z "Królem Edypem" i "Edypem w Kolonie" tworzy trylogię o rodzie Labdakidów.

Streszczenie Szczegółowe

Główne Wątki

• Miejsce akcji: Teby
• Czas akcji: Jeden dzień
• Główne postacie: Antygona, Kreon, Ismena, Hajmon
• Fabuła:
  • Antygona chce pogrzebać ciało brata Polinejkesa, wbrew zakazowi króla Kreona.
  • Ismena boi się sprzeciwić władzy i odmawia pomocy, ale obiecuje milczenie.
  • Kreon, nowy władca Teb, zabrania pochówku Polinejkesa, uznając go za zdrajcę.
  • Antygona zostaje przyłapana na próbie pochówku i przyznaje się do winy.
  • Kreon skazuje ją na śmierć przez zamknięcie w grobowcu.
  • Hajmon, syn Kreona i narzeczony Antygony, próbuje obronić Antygonę, ale Kreon nie ustępuje.
  • Kreon zostaje przestrzeżony przez wróżbitę Tyrezjasza o klęsce, jeśli nie zmieni decyzji.
  • Kreon ostatecznie zmienia decyzję, ale jest za późno, Antygona popełnia samobójstwo.
  • Na wieść o śmierci Antygony, Hajmon i Eurydyka (żona Kreona) również popełniają samobójstwo.

Charakterystyka Bohaterów

• Antygona: Bohaterka tragiczna, postać odważna, nieugięta, kieruje się prawem boskim ponad ludzkim.
• Kreon: Władca Teb, uparty, stawia prawo ludzkie ponad boskie, traci rodzinę z powodu swej nieugiętości.
• Ismena: Siostra Antygony, bojąca się władzy, wybiera posłuszeństwo nad moralność.
• Hajmon: Syn Kreona, narzeczony Antygony, próbuje bronić ukochanej.

Problematyka Utworu

• Konflikt między prawem boskim a ludzkim: Antygona wybiera prawo boskie, Kreon ludzkie.
• Uniwersalizm moralny: Dylemat wyboru między zasadami moralnymi a prawnymi.
• Tragedia rodzinna: Klątwa rodu Labdakidów prowadzi do serii nieszczęść.
• Konsekwencje władzy absolutnej: Kreon traci bliskich, jego decyzje prowadzą do tragedii.

Geneza i Gatunek

• Geneza: Tragedia mogła powstać w trakcie wojny przeciw wyspie Samos.
• Gatunek: Tragedia antyczna, zachowująca zasadę trzech jedności (czasu, miejsca, akcji).

Znaczenie Utworu

• Antygona jako symbol buntu przeciw władzy: Reprezentuje postawę odwagi i moralnego sprzeciwu.
• Refleksja nad władzą i prawem: Konflikty między jednostką a państwem, moralnością a prawem.

Wnioski

• Lekcja moralna: Niekontrolowana władza i upór mogą prowadzić do tragedii osobistej oraz społecznej.
• Aktualność tematyki: Konflikt wartości pozostaje aktualny, odzwierciedla zmagania współczesnych społeczeństw.

Pytania i Odpowiedzi

• Dlaczego Antygona jest postacią tragiczną?

  • Jest zmuszona wybierać między prawem ludzkim a boskim, każdy wybór prowadzi do tragedii.

• Jak Antygona tłumaczy swój czyn?

  • Postępuje zgodnie z prawem boskim, które uważa za nadrzędne nad prawami ludzkimi.

• Dlaczego Antygona zdecydowała się na cierpienie?

  • Z miłości do brata i przekonania o wyższości boskich praw nad ludzkimi.

• Czy Antygona miała rację, sprzeciwiając się Kreonowi?

  • Tak, ostatecznie Kreon przyznaje jej rację, ale za późno, co prowadzi do tragedii.

• Jak Antygona broni swojej godności?

  • Jest dumna i nieugięta, przestrzega praw boskich mimo zagrożenia życia.

Biografia Sofoklesa

• Urodzony: 496 p.n.e. w Kolonos, niedaleko Aten.
• Twórczość: Zachowało się zaledwie 7 tragedii.
• Zrewolucjonizował teatr: Wprowadzenie trzeciego aktora, ograniczenie roli chóru.
• Zmarł: 406 p.n.e., podczas wojny ze Spartą.