Overview
Tinalakay sa lekturang ito ang pag-usbong, katangian, at mahahalagang ambag ng mga sinaunang kabihasnan sa lambak-ilog sa Mesopotamia, Indus, China, at Egypt.
Mga Unang Kabihasnan sa Lambak-Ilog
- Ang mga sinaunang tao ay umunlad sa lambak-ilog dahil sa pangingisda at pagsasaka.
- Kabihasnan ang tawag sa masalimuot na pamumuhay na may mga lungsod at sistemang panlipunan.
- Sibilisasyon ang tawag sa mga umunlad na pamayanan tulad ng Sumer, Indus, at Siang.
Katangian ng Kabihasnan
- May organisado at sentralisadong pamahalaan.
- Relihiyong masalimuot at sistemang paniniwala sa maraming diyos.
- Espesyalisasyon ng mga gawain, halimbawa: magsasaka, pari, at mangangalakal.
- Urian o antas sa lipunan.
- Mataas na antas sa teknolohiya, sining, arkitektura.
- May sistema ng pagsulat.
Kabihasnang Mesopotamia
- Nagsimula sa pagitan ng ilog Tigris at Euphrates.
- Kabilang ang mga lungsod-estado ng Sumer tulad ng Ur, Uruk, at Eridu.
- May sistemang pamahalaang pinamumunuan ng "patesi" o paring-hari.
- Ginamit ang cuneiform bilang sistema ng pagsulat.
- Unang imperyo itinatag ni Sargon I ng Akkad.
- Imperyong Babylonia pinamunuan ni Hammurabi; kilala ang "Kodigo ni Hammurabi."
- Assyria at Chaldea sumunod na imperyo; nagpatayo ng Hanging Gardens sa Babylon.
Kabihasnang Indus
- Umunlad sa Indus River, sa Harappa at Mohenjo-Daro.
- Planadong lungsod na may drainage system at banyo.
- Sentrong pamahalaan at pakikipagkalakalan ang sistema.
- Gumamit ng pictogram bilang sistema ng pagsulat.
Kabihasnang China
- Umunlad sa lambak-ilog Wangho o Yellow River.
- Dinastiyang Shang: paggamit ng bronze, oracle bones.
- Dinastiyang Zhou: Mandate of Heaven, Confucianismo, Daoismo.
- Dinastiyang Qin: Great Wall, unification, Shi Huangdi.
- Dinastiyang Han: Silk Road, papel, pag-unlad sa teknolohiya.
- Sumunod ang mga Sui, Tang (ginintuang panahon), Song, Yuan (Mongol), Ming at Qing.
- Nagtapos ang sistemang dinastiya noong 1911.
Kabihasnang Egypt
- Umunlad sa Ilog Nile; pinamunuan ng mga Pharaoh bilang hari at diyos.
- Hieroglyphics ang sistema ng pagsulat.
- Naitayo ang mga piramide bilang libingan ng pharaoh.
- Old, Middle, at New Kingdom ang mga yugto ng kasaysayan nila.
- Nagkaroon ng pananakop ng mga Hyksos, Libyan, Ethiopian, Persian, Greek (Alexander the Great), at Roman (Cleopatra VII).
Key Terms & Definitions
- Kabihasnan — Masalimuot na pamumuhay sa lungsod na may organisadong lipunan.
- Sibilisasyon — Umuunlad na pamayanan sa lambak-ilog na may sariling sistema.
- Cuneiform — Sistema ng pagsulat sa Mesopotamia.
- Hieroglyphics — Sistema ng pagsulat sa Egypt.
- Pictogram — Pagsulat gamit ang larawan sa Indus.
- Mandate of Heaven — Paniniwala ng China na ang langit ay nagbibigay ng karapatang mamuno.
Action Items / Next Steps
- Basahin at pag-aralan ang mga pangunahing kabihasnan sa Asya at Africa.
- Gumawa ng talaan ng mahahalagang kontribusyon ng bawat kabihasnan.