welkom bij de uitleg van een nieuw thema thema 3 over de bloedsomloop in deze eerste baan stof gaan we kijken naar bloed en we gaan we naar kijken naar uit welke bestanden delen bloed bestaat want bloed bestaat namelijk uit een aantal onderdelen en we gaan ook kijken wat de functies zijn van die verschillende bestanddelen dan moeten we de eerste even helder hebben wat die bestanddelen zijn oftewel waar het bloed daadwerkelijk uit bestaat en om dat uit te leggen heb ik hier eventjes een schematische weergave van een reageerbuisje en wat je moet voorstellen is dat op het moment dat jij bloed in een reageerbuisje tijdens zo'n buis als dit zo'n glazen buis en vaak wat langwerpige je werkt misschien met scheikunde ook wel eens mee als je al een tijdje laat staan de ontstaan er als het ware een soort van de laagjes en dat kun je ook versnellen door die buisjes in een centrifuge doen de store ze in zo'n snel rond draaiend apparaat te zetten dan krijg je dit zelfde effect wat is het namelijk alle verschillende onderdelen waaruit bloed bestaat worden dan als het ware van elkaar gescheiden en dan zie je dus dat er laagjes ontstaan en dit gehele hier bovenaan als het mag jawel daar komt hij is het bloedplasma en hieronder zijn de vaste bestanddelen en dan moet je dus dit ook even meerekenen deze drie laag is 1 2 en 3 dat zijn de vaste bestanddelen kijk nu naar dat bloedplasma dan zie je dat dat van uw groot deel bestaat uit water het bestaat uit allerlei opgeloste stoffen om moet je bijvoorbeeld denken aan zuurstof aan koolstofdioxide en allerlei voedingsstoffen die kunnen allemaal in het bloedplasma wordt opgelost en tot slot heb je ook nog allerlei plasma-eiwitten en daar komen straks nog wel even op terug anders uit een heel belangrijk plasma-eiwitten waar je wat over moet weten dan hebben we vervolgens de vaste bestanddelen dan moet je daarbij denken aan de rode bloedcellen de witte bloedcellen en de bloedplaatjes en easy dus hier in deze vol geluk zit in de bovenste hier dat zijn de bloedplaatjes daaronder hebben we de witte bloesems dat brengt niets in uw groot deel uit van het bloed maar met name dus drie rode bloedcellen die maken de heel groot deel uit van de vaste bestanddelen van het bloed en we gaan ze gewoon zo eens eventjes aflopen zodat je een beetje een beeld hebt van wat de functie zijn van die verschillende onderdelen beginnen we met het bloed plasma wat ik net al zei dat bestaat voor een heel groot deel uit water met daarin onder andere afvalstoffen voedingsstoffen eiwitten antistoffen en wat ik net ook al zei er zit ook een beetje zuurstof en koolstofdioxide in dus dat bloedplasma heeft een aan de ene kant de functie doordat er zoveel water zitten dat het dus het bloed vloeibaar houdt hij dat het goed kan stromen maar er kunnen ook allerlei stoffen in oplossen zodat hij dus door het lichaam heen vervoerd kunnen worden nou wat ik net al zei er is een belangrijk eiwit dat in het bloed zit en omdat het eiwit er zijn in het bloedplasma noemen dan vaak ook plasma-eiwitten maar het zijn er schoon uit eiwitten en dat is het plasma-eiwitten fibrinogeen en fibrinogeen dat heeft een hele belangrijke functie bij het stollen van het bloed dus op het moment dat jij wilt een woning je hebt of een bloedvat is beschadigd dan speelt dat fibrinogeen een hele belangrijke rol dat zal ik je zo kan je laten zien wat dat precies doet maar uiteindelijk krijg je dus onder een microscoop zoiets als dit te zien want dat fibrinogeen dat zorgt er namelijk voor dat de uiteindelijk allemaal te raden gevormd kunnen worden op de plek waar de beschadiging is zodat dus uiteindelijk dus de bloeding stopt en dus kan gaan helen maar dan kom je dus straks nog even wat dieper op in dan gaan we eerst even naar de vaste bestanddelen en hebben er in totaal 3 we hebben namelijk de witte bloedcellen rode bloedcellen en de bloedplaatjes en hier zie is dan even heel mooi op een microscopische foto uiteraard een stukje ingekleurd zodat je ze beter kunt zien en dan kun je meteen mooi een beetje de verhouding tussen die verschillende bloed-cellen we gaan ze gewoon eendjes aflopen we beginnen met de rode bloedcellen naar dat zijn deze die rode bandjes in feite en die rode bloedcellen die zorgen voor het vervoer van zuurstof en van koolstofdioxide om dat is het nu met die rode bloedcellen daar zit een bepaald eiwit op en dat hij je dat heet hemoglobine en die hemoglobine die zorgt ervoor dat de zuurstof en koolstofdioxide als waren heel goed vastgehouden worden dus aan die rode bloedcellen en zo dus op die manier heel goed vervoerd kunnen worden maar die hemoglobine daar is een bepaald ijzer voor nodig om te maken en dat verklaart dan meteen ook een beetje de kleur weer van die rode bloedcellen dan gaan we vervolgens naar de witte bloedcellen en die zie je hier een 3 viertal ook op de afbeelding en het mooie van witte bloedcellen is dat ze over het algemeen geen vaste vorm hebben ze kunnen dus van vorm veranderen en ze zijn belangrijk voor het uitschakelen van ziekteverwekkers wat is het nu met die witte bloedcellen er zijn heel veel verschillende soorten witte bloedcellen en ze maken onderuit van het afweersysteem en dat is echt super super complex en daar kom je in de bovenbouw kom je aan om een keertje bij terecht bij het afweersysteem nu hoef je eigenlijk alleen eventjes deze onderdelen te herkennen en wat je ervan moet weten is dat ze dus niet voor vast zijn en daardoor dus de bloedbaan kunnen verlaten dat naar een beetje een afbeelding weet je in meer als een cartoon weergeven maar goed het idee is duidelijk die witte bloedcellen kunnen in sommige bloedvaten tussen de cellen van de bloedvaten want door en zo het weefsel eromheen in en dan stuk super handig want op het moment dat jij bijvoorbeeld bacteriën of virussen van ziekte vlekken in je lichaam hebt dan wil je natuurlijk wel dat dat op elke plek uitgeschakeld kan worden en ziekteverwekkers bevindt zich niet alleen in de bloedbaan nee die kunnen zich en alle delen van het lichaam bevinden dus is het wel handig als die witte bloedcellen ook daadwerkelijk het bloed uit kunnen zodat ze dus die ziekteverwekker onschadelijk kunnen maken hoe dat zit met die bloedvaten en hoe ze daar dus door naar buiten kunnen daar komen ook in een latere video weer op terug wat je het nu heeft moet weten ze dat er bepaalde typen bloedvaten zijn ding om u de haarvaten en daardoor kunnen die witte bloedcellen het bloed verlaten en dus eventueel ziekteverwekkers onschadelijk maken nou we hebben vervolgens nog de bloedplaatjes en de bloedplaatjes die zorgen samen met het plasma-eiwitten fibrinogeen herder heb je hem weer voor de bloedstolling de bloedplaatjes eh zie hier een stukje van en bloedplaatjes zijn ex of van restanten ook van allerlei bloedcellen en die spelen daarin een belangrijke rol ik zal jullie eventjes stapsgewijs laten zien wat er gebeurt op het moment dat er een bloedvat beschadigd raakt dan trekken als eerste de spieren van het bloedvat samen dat is handig want op momenten dat samentrekt kan natuurlijk minder bloed doorheen en doordat je de bloedstroom beperkt kan is ook als het ware beter hele onder de als waren minder druk staat op de wond vervolgens worden de bloedplaatjes kleverig en doordat die kleverig worden ontstaat er een soort van propje bij die beschadigingen de kleven allerlei rode bloedcellen aan vast ook een kleef alle andere onderdelen vast en de ontstaat een soort van propje en dat zorgt ervoor dat uiteindelijk dus dat bloedvat als waren afgedicht wordt daar komt ons fibrinogeen dan ook om de hoek kijken dat zal dus in het bloedplasma dus een eiwit en op het moment dat er een beschadiging en dan wordt het omgezet naar fibrine en fibrine vormt een netwerk van draden en het kunt u bedenken de op momenten dat heel netwerk van draden rondom een beschadiging zit dan houd het op allerlei bloedcellen tegen ik had er een filmpje van als het goed is wordt hij een groot in beeld dan kun je even zien het is een beetje schematisch too crazy die een bloedvat en je ziet hier bovenaan iets dat door het bloedvat heen gaat dus het bloedvat wordt open geprikt en dan zie je dus op een gegeven ogenblik dat er dus hij je ziet hier de bloedplaatjes zitten en die we gaan nu een klontje vormen hier bij die opening en doordat hij dus een klontje vormen kunnen natuurlijk al die bloedcellen hier nu niet naar buiten en wat je nu niet ziet op deze video is het netwerk van draden die wordt gevormd door dat plasma uit het maar dat moet je er even bij bedenken ze de vond is ook een heel netwerk je van te raden dus op deze manier kun je dan een beetje voorstellen hoe dat dan een beetje schematische werkt en hoe dus dan zo'n nou zo'n beschadiging dus uiteindelijk weer mooi gerepareerd wordt en dan is dit alweer de eindigde uitleg van baas of een heel veel succes en tot de volgende