Met deze grimmige afbeelding beginnen wij de video over het kenmerkend aspect, het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën, communisme en fascisme, nationaal socialisme. Allerlei begrippen die weer voorbij komen. En we gaan die is gewoon één voor één af en dan krijgen we een beeld van wat er eigenlijk mee bedoeld wordt met die totalitaire ideologieën. En dan beginnen we met het begrip ideologie. Want wat is dat? Nou ja, dat is eigenlijk een soort verzameling van ideeën, van opvattingen over hoe de samenleving eruit zou moeten zien. En eh dat begint vaak met eerst kijken hoe de samenleving er op dit moment uitziet of hoe die er misschien wel vroeger uitzag. Nou, dit gaat er goed en vooral dit gaat er niet goed. Maar zo zit de samenleving in elkaar. Maar wij vinden dat de samenleving deze kant op zou moeten gaan. Zo zou het in de toekomst moeten zijn. Zo zou de samenleving moeten zijn. En dat klinkt misschien nog steeds een beetje vaag, maar we hebben het in het vorige tijdvak, tijdvak 8, die 19e eeuw, hebben we het gehad over die politiek maatschappelijke stromingen, zoals bijvoorbeeld het liberalisme en socialisme. Nou ja, en dat zijn ook voorbeelden van ideologieën, hè. De het liberalisme en het eraan verwante kapitalisme. Dat is een bepaalde kijk op hoe de samenleving zou moeten zijn en hoe de economie in dit geval in elkaar zou moeten zitten. Dat is een ideologie. Daar kun je ook heel anders tegenaan kijken. En ehm nou, het is dus iets uit de 19e eeuw. Het is dus ook iets uit het begin van de 20se eeuw hè, want we zitten nu in tijd vak 9. Maar het is ook iets uit onze eigen tijd. Want als we als er weer verkiezingstijd is, dan zien we overal dit soort borden staan en met al die verschillende politieke partijen die gaan zeggen: "Wij vinden dat Nederland, de Nederlandse samenleving op deze manier zou moeten zijn." Dus ideologieën zijn er eigenlijk al heel erg lang. Maar wat maakt ideologieën dan totalitaire? Wat is totalitarisme? Nou, daar zit het woordje totaal in. En eh totalitarisme wil eigenlijk zeggen dat we ook te maken hebben met een politiek systeem waarbij de staat of de regering zoveel mogelijk controle over het dagelijks leven van mensen wil hebben. Totale controle het liefst over wat mensen denken en voelen. De hele samenleving moet eigenlijk in het teken staan en moet doen wat de staat, de regering wil. Ja. En hoe doe je dat dan? Nou ja, we zitten dus heel dicht tegen een dictatuur aan eigenlijk. Hoe werken die? Nou, dan heb je vaak dus één partij die aan de macht is met één sterke leider. Andere partijen zijn er niet. die worden monddod gemaakt, worden misschien zelfs wel verboden. En die willen dus totale controle het liefst hebben over de bevolking. En het wil niet zeggen dat iets automatisch in één keer helemaal totalir is. Vaak gaat het in gradaties en dan wordt het lastig om totale controle te krijgen. Maar eh dat is wel waar ze vaak naar streven. En hoe doe je dat dan? Nou, dan moet je dus jouw ideologie, jouw ideeën moet je in de hoofden van de mensen krijgen. En dan maak je dus gebruik van dat vorige kenmerkend aspect. Propaganda wordt op massale wijze wordt dat ingezet in totalitaire staten. En dat kan ook dankzij die nieuwe moderne communicatiemiddelen. Maar goed, daarvoor verwijs ik je naar de vorige video. Dat kenmerk het aspect. En andere meningen, ja, die kun je zoveel mogelijk verbieden en die kun je zoveel mogelijk verwijderen eigenlijk uit het openbare leven. Dan pleeg je dus censuur, hè. Bepaalde kranten die worden verboden of iets zegt voor bepaalde mensen die hun mening niet meer mogen uiten. Ja. En als mensen niet willen luisteren en nog steeds anders blijven denken, nog steeds misschien wel kritiek blijven hebben op jouw systeem, ja, dan moet je iets anders inzetten. En wie niet wil horen, die moet maar voelen. Denken dan die totalitaire leiders. En dan hebben ze dus onderdrukking en terreur, hè. Dus mensen worden gevangen gezet. Ze worden geïntimideerd door knokploegen. Worden misschien wel om het leven gebracht. of nou werkkampen gebracht of iets dergelijks. Alles maar om ze uit die samenleving te halen, zodat hun mening niet meer gehoord kan worden en eh de bevolking dus eigenlijk alleen nog maar geconfronteerd wordt met eh ja, de de mening, die ideologie van de staat, hè. Het liefst totale controle willen ze hebben. Nou, dat is dus iets uit de eh eerste helft van de 20se eeuw. Dus zeg 100 jaar geleden, maar dat is eigenlijk ook iets uit de eerste helft van de 21e. Want je moet er altijd waakzaam voor zijn dat het niet weer terugkomt, hè. Soitarisme is niet ineens. Dat gaat vaak in stapjes. Maar waarom is het belangrijk om er waakzaam op te zijn? Omdat er in een totalitaire staat geen democratische rechtsstaat meer is. Hè, die prachtige grondwet die we hebben waardoor in principe iedereen gelijk behandeld wordt voor de wet en waardoor we bepaalde eh burgerrechten hebben. Ja, die grondwet die geldt dan niet meer. En ook eh individuele vrijheid, je eigen ding kunnen doen, je eigen mening kunnen uit, je eigen opvattingen kunnen hebben, die kunnen uitdragen, hè. Ja, dat kan dan ook niet meer. Dus het is eh een gevaarlijk iets. Totalitarisme en daar moet je echt waakzaam op zijn. Nou, we zullen eens gaan kijken wat het eh het communisme is en wat het fascisme, nationaal socialisme is. En voor het communisme gaan we naar Rusland, want daar breekt in 1917 de Russische revolutie uit. De communisten grijpen de macht en uiteindelijk zal dat uitmonden in een totalitaire eh staat in eh Rusland, in de Sovjet-Unie, wat uiteindelijk gaat worden. Maar wat is eigenlijk dat communisme eh in theorie zou je kunnen zeggen? Nou ja, dat is een eh politiek maatschappelijke stroming die heel erg verwant is aan het socialisme. En zij willen eigenlijk eh dat er gelijkwaardigheid komt en eh dat er gemeenschappelijk bezit komt, hè. De verschillen tussen rijk en arm, die moeten kleiner worden. Die moeten eigenlijk weggaan. Iedereen is gelijk wat dat betreft. Nou, dat is eh bedacht door deze man Carl Marx. Die heeft onder andere onder andere in dit boek Das capitaal heeft hij dat op een rijtje gezet. Heel invloedrijk werk is dat. Waarin hij dus zijn hele ideologie eigenlijk uitschrijft. Hij kijkt eerst naar het verleden, dan naar het heden en dan hé als we dit doen, dan zal dit de toekomst zijn. precies wat een ideologie natuurlijk is. Ehm en in theorie is het communisme dus en dat is de theorie van Marx eh ja zal er dus op een gegeven moment een revolutie in opstand komen van de arbeidersklasse en eh dat zou uiteindelijk leiden tot een klasseloze samenleving met gemeenschappelijk bezit van productiemiddelen. Oftewel iedereen zou gelijk zijn hè. De de de verschillen tussen rijken naam zouden zo groot worden dat de arbeiders niet meer zouden pikken. Ze zouden in opstand komen. De macht overnemen. Zou een soort tussenfase zijn. Maar uiteindelijk zou het leiden tot ja, soort waarwalhalla zou je wel kunnen zeggen, waarin iedereen alles met elkaar deelt. Als ik hem even helemaal plat sla. Mensen die hier heel diep in deze theorieën zitten, die hebben nu kromme tenen van deze uitleg. Maar hier komt het in te kort eigenlijk op neer. Maar goed, dit is de theorie. Hoe gaat het in de praktijk in Rusland? Nou ja, de spoiler staat er al in de eerste zin erboven natuurlijk. Het mond uit in het totalitaire staat. Wat is de praktijk dan? Nou ja, daar zien we dat er uiteindelijk een dictatuur gaat ontstaan van de communistische partij eh waardoor de samenleving steeds meer totalitair wordt. En dat begint met eh Lenin en die wordt opgevolgd door Stalin. Dit zijn de twee leiders van Rusland en de Sovjet-Unie in die eerste helft van die 20e eeuw. En zij maken er echt een totalitaire staat van. Want zij maken bijvoorbeeld eh gebruik van vijf jaren plannen om eh de hele economie te leiden. Van bovenaf wordt bepaald wie welk werk moet doen, hoeveel er geproduceerd moet worden, op welke plek enzo. Dus er staat dat bepaalt dat eh privébezit, eigen eh en daarmee bedoel ik eigen particuliere bedrijven, ondernemingen, dat is niet meer toegestaand. Moet allemaal naar de staat gaan wat er geproduceerd wordt. Dus dat is totale controle over de economie. Tegelijkertijd wordt er enorm veel gebruik gemaakt van propaganda. Hier bijvoorbeeld een poster die laat zien eh dat eh eh de hoe goed die vifjaren plannen wel niet gaan werken voor de arbeiders of sorry voor de boeren moet ik zeggen hè. Dat er er eh dat iedereen daarna moet luisteren. Maar er wordt ook heel veel gebruik gemaakt van censuur. Hier zien we Stalin staan op die foto links in het midden staat hij en daar staat hij met Jess. Dat was iemand waar die heel erg op vertrouwde, maar toen hij op een gegeven moment iets deed waar Stalin niet meer achter stond eh ja toen werd Jess werd eigenlijk uit de samenleving verwijderd. Daar liep er niet heel goed mee af. Maar dat betekende ook dat alle foto's die er van hem waren gemaakt, ja, die moesten eigenlijk ook eh bewerkt worden, zodat die letterlijk uit de geschiedenisboeken verdween. Mensen werden er niet meer mee geconfronteerd. Dus dat is een mooie vorm van censuur. Mooi, het is een goed voorbeeld van censuur, zal ik het zo zeggen. En eh tegelijkertijd ja, was Stalin, met Lenin eigenlijk ook al dat dat waren niet de meest vriendelijke gasten. Dus de de eh de staat onderdrukte de bevolking echt. En eh nou ja, waarom hebben bijvoorbeeld de Oekraïners eh van ouds misschien toch al wel een groot hekel aan eh aan de Russen. Dat komt ook door die eh Stalinheid. Dan zien we hier een voorbeeld van we zijn in de Oekraïnse stad Garkov en eh hier zien we doden op straat liggen in de jaren 30 omdat Stalin eigenlijk doelbewust de Oekraïnse bevolking liet uithongeren. De Hollador daarbij kwamen miljoenen mensen om het leven in een periode van een aantal jaar. Eh en ja, dat werd eigenlijk van bovenaf dus weer bepaald als totale controle. Nou, is dat communisme? Nee, dat is totalitarisme. Hier heeft het communisme zijn slechte naam aan te danken. Oké, wat is dan het fascisme? Dan gaan we naar Italië, want daar komt dat als eerste op. De vaskes, dat zijn de de strijd. Het zijn Romeinse strijdbijlen. En eh ja, die Romeinen van het Romeinse rijk, die waren echt een voorbeeld voor de fascisten. En dat waren extreemrecht en nationalisten eh die eh heel erg tegen democratie waren, tegen kapitalisme waren en ook tegen het communisme waren. Hun leider hè, één partij met één sterke leider. Nou, in dit geval was dat eh Benito Mussolini. Die liet zich eh eh aanspreken als Ilde, de leider. Ehm ook daar werd heel veel gebruik gemaakt van propaganda, hè. kijk eens wat eh wat wat hij allemaal goed doet, wat de fascisten allemaal goed doen, hoe slecht het buitenland bijvoorbeeld is. En eh hij probeerde de Italiaanse bevolking bijvoorbeeld ook mee te krijgen door eh de balila in te voeren. Dat dat is een eh een eigenlijk een jongeren beweging, een kind weeg al jonge kinderen die gingen bij een soort fascistische eh scouting zou je kunnen zeggen, jeugdbeweging om zo eh met die ideeën opgevoed te worden. Want wie de jeugd heeft, die heeft natuurlijk de toekomst. Dus dat zag je in de jeugdbeweging terugkomen. Dat zag je bijvoorbeeld ook terugkomen in de klaslokalen en in de schoolboeken hè. Zo werden mensen ook geïndoctrineerd hè. Heel veel gebruik gemaakt van propaganda om maar te zorgen dat de eh Italiaanse bevolking achter het fascisme stond. En politieke tegenstanders, ja, die die werden een beetje aan de kant gemoffeld. Nou, die Mussolini en zijn fascisme die waren echt een voorbeeld voor Hitler en het nationaalsocialisme. En eh dat komen dus in Duitsland terecht in de jaren 30. Dit zal uiteindelijk uitmonden in de Tweede Wereldoorlog. Zal ongetwijfeld allemaal bekend zijn. Nou, wat is dat nationaal socialisme? Ehm ook extreem nationalistisch, ook heel total, dus eigenlijk gewoon fascis fascistisch. Alleen dan nog eens ook heel erg racistisch. Er werd een bepaalde rasseleercomponent aan toegevoegd met Uberm en termensje. En eh nou ja, Hitler die ging vanaf 1933, het jaar dat hij aan de macht kwam in Duitsland, eh ging hij ook eh steeds meer eh ja, toch totalitair eh regeren, want hij wilde uiteindelijk de Duitse bevolking naatificeren. Hij zag een bepaalde volksgemandschaft voor zich eh waarin plaats was voor alleen echte Duitsers die eh dachten en deden, zoals Hitler en de Nationaal Socialisten dat graag zagen. En daarom moesten bijvoorbeeld ook eh allerlei maatschappelijke organisaties en derken moesten gelijk geschakeld worden. Die moesten allemaal vanuit de principes van het nationaal socialisme gaan werken. Nou, wat zie je dan? Eh dan zie je eigenlijk dit weer voltrekken, hè. wat wat ik eerder ook al heb laten zien, maar ik laat hem nog even één keer zien om het een beetje terug te halen. Eh er moest dus een volksgemeinschaft, een volksgemeenschap worden opgebouwd eh door middel van propaganda en dergelijke. Die poster is er ook weer een voorbeeld van. Die stond uiteraard onder leiding van die sterke leider Hitler en zijn partij de NSDHP. Ehm alle organisaties die moesten dus eh nationaal socialistisch worden. Die werden gelijkgeschakeld. Ehm en eh het onderwijs en de media, dus de schoolboeken enzo met de kranten, dat werd allemaal onder controle van de nationaal socialisten gebracht, zodat ook alleen eh hun ideeën bij de bevolking terecht kwamen. Ja. En als je niet wilde luisteren, als je bijvoorbeeld communist was of iets dergelijks, ja, dan kon je in een concentratiekamp eindigen. Nou eh dit is heel in het kort wat eh de totalitaire ideologieën in de eerste helft van de jaren 20 waren. Ik zei net al, we moeten er waakzaam voor blijven. Een Nederlandse verzetsman Henk van Randwijk die heeft dat eigenlijk mooi gezegd hè. Die heeft de hele tekst geschreven. Dit is de laatste zin ervan. Die vind je in het van Randwijk PLen in Amsterdam. Een volk dat voor Tyranneswicht zal meer dan lijf en goed verliezen. Want dan dooft het licht. Dan verliezen we alles. Dan verliezen we die democratische rechtsstaat. En kun je er niet goed de voorstelling bij maken wat dat is? Dan raad ik je aan. Je moet toch gaan lezen ook voor je lijst om bijvoorbeeld dus 1984 van George Orwell te lezen. Dat schreef je in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Het is een Engels boek van Engelse schrijver en kun je heel goed voor je lijst gebruiken. En als je dat boek leest eh het is een hartstikke goed boek, dan snap je ook veel beter hoe totalitarisme werkt en eh wat we er ook tegen kunnen doen. Eh maar goed, even terug naar het vakgeschiedenis. Eh wat zijn de verbanden met andere kenmerkende aspecten? Nou ja, dat communisme en dat fascisme, nationaal socialisme komen voort uit politiek maatschappelijke stromingen zoals eh bijvoorbeeld dat nationalisme en socialisme. Ehm er is dus een heel sterke link met eh die propaganda en communicatiemiddelen. En eh bijvoorbeeld ook in tijdvak 9 eh racisme en discriminatie die leiden tot de genocide in het bijzonder op de joden. Nou ja, dat komt voort uit die ideologie van dat nationaal socialisme. Zullen we ook nog naar gaan kijken in een andere video. En we zullen zien in eh tijd van 10, de tweede helft van de 20e eeuw, dat de wereld verdeeld raakt in twee ideologische blokken. Daar heb je dat woord ideologie weer. Eigenlijk een eh een een kapitalistisch en democratisch westen tegenover een communistisch oosten, de Koude Oorlog. Maar goed, dat is iets voor een ander tijdvak. Voor nu laat ik hem hier even bij. Eh hier zie je alvast eh de volgende video eh voorbij komt, volgende kenmerkendaspect. Abonneer je alsjeblieft ook even op mijn kanaal. Denk even aan die goede doelen die hieronder in de video genoemd staan. Doe een keer een donatie zou ik echt tof vinden.