TYT Fizik Full Tekrar Videosu

Giriş

TYT fizik full tekrar videosu: Tüm konuların kapsamlı tekrarı.
Süre: 5-6 saat veya biraz daha fazla olabilir.
Sorular çözüldü, notlar üzerinden tekrar yapılıyor.
İstendiği zaman duraklatılabilir ve dinlenebilir.

Fizik Bilimine Giriş

Bilim Nedir?

Evrendeki olayları gözlem ve deneyle açıklama.
Gözlem, deney ve akıl yürütme yoluyla ilerleme.
Bilimsel yöntem basamakları: Problem tespiti, veri toplama, deney ve gözlem yapma.
Fizik: Madde, enerji ve etkileşimleri inceler.
Fizik bilgileri: Değişime açık (paradigma).

Fiziğin Alt Alanları

Katıhal Fiziği: Kristal yapılar, süper iletkenlik.
Atom Fiziği: Atom ve molekül yapıları, nanoteknoloji.
Mekanik: Kuvvet, hareket, enerji.
Yüksek Enerji & Plazma Fiziği: Yüksek enerjili parçacıklar ve maddenin plazma durumu.
Optik: Işığın yansıması ve kırılması.
Nükleer Fizik: Çekirdek yapısı, nükleer enerji.
Termodinamik: Isı ve sıcaklık.
Elektromanyetizma: Elektrik ve manyetik özellikler.

Bilimsel Yöntem ve Bilim Araştırma Merkezleri

Bilimsel Bilgi: Bilimsel yöntemle elde edilen bilgi.
Araştırma Merkezleri: TÜBİTAK, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Aselsan.
- TÜBİTAK: Bilimsel çalışmaları teşvik, destek ve ödül vermek.
- TAEK: Nükleer ve stratejik maddelerin araştırılması ve kullanılması.
- Aselsan: Askeri haberleşme ve elektronik sektöründe ürün geliştirme.
Yurt dışındaki araştırma merkezleri: CERN, NASA, ESA.
- Evrende oluşumu açıklamak ve bilgi toplamak.
- Bilimsel işbirliği ve ekip çalışması.

Madde ve Özkütle

Madde Nedir?

Kütle ve hacmi olan her şey madde.
4 Hali: Katı, sıvı, gaz, plazma.

Kütle ve Hacim

Kütle: Değişmeyen madde miktarı. (kg)
Eşit kollu teraziyle ölçülür.
Hacim: Uzayda kapladığı yer. (m^3)
Dereceli silindir ve taşırma kapları kullanımı.
Özkütle (Yoğunluk): Birim hacimdeki madde miktarı. (kg/m^3)
- Formül: d = m / V

Sıcaklık ve Özkütle İlişkisi

Sıcaklık arttıkça genleşme nedeniyle hacim artar, özkütle azalır.
Sıcaklık azaldıkça büzülme nedeniyle hacim azalır, özkütle artar.

Karışımlar ve Özkütle

Karışım: Yoğunluk, toplam kütle ve hacim ilişkisi.
Formül: d_karışım = toplam kütle / toplam hacim
Özel Durum: Eşit hacimli veya eşit kütleli karışımların özkütlesi.
- Eşit hacimdeki karışım: Aritmetik ortalama.
- Eşit kütledeki karışım: Harmonik ortalama.

Dayanıklılık ve Adezyon-Kohezyon

Dayanıklılık

Uygulanan kuvvete direnç gösterme.
Kesit alanı/hacim ne kadar küçükse dayanıklılık o kadar fazladır.
Dikdörtgen prizma, küp ve silindir örnekleri.

Adezyon ve Kohezyon

Kohezyon: Kendi cins moleküllerin birbirine çekimi.
Adezyon: Farklı cins moleküllerin birbirine çekimi.
Yüzey gerilimi: Sıvıların yüzeyinde oluşan kuvvet.
Kapilarite: İnce borularda sıvıların yukarı doğru çıkması veya alçalması.
Uygulamalar: Bitki köklerinin suyu taşıması, çamaşırların kuruması, termoslar.

Katı-Sıvı-Gaz Basıncı

Katı Basıncı

Bir yüzeye etki eden dik kuvvet/flirenci.
Formül: P = F / A
Basınç kuvveti: Cismin ağırlığı artı dış etkiler.

Sıvı Basıncı

Sıvı içinde bulunduğu kabın her yerine aynı basıncı iletir.
Formül: P = hρg (Sıvının yoğunluğu, yüksekliği ve yer çekimi ivmesi).
Gazların basıncı, gaz moleküllerinin kabın yüzeyine çarpması sonucu oluşur.

Gaz Basıncı

Formül: PV=nRT (ideal gaz denklemi).
Hacim, sıcaklık ve miktar değişimlerine bağlı olarak basınç değişimleri incelenir.

Kaldırma Kuvveti

Kaldırma Kuvveti ve İlkesi

Sıvı içindeki bir cisme sıvı tarafından uygulanan yukarı yönlü kuvvet.
Formül: F_k = V_batan * ρ_sıvı * g
Batma, yüzme ve askıda kalma durumları.
Tüm cisimler batan hacmi kadar sıvının yerini değiştirir.

Gazların Kaldırma Kuvveti

Gaz ortamlarında da cisimler kaldırma kuvvetine maruz kalabilir.
Formül: F_k = V_batan * ρ_gaz * g

Isı ve Sıcaklık

Isı ve Sıcaklık Tanımları ve Ölçümleri

Isı: Sıcaklık farkı nedeniyle transfer edilen enerji (kalori veya joule).
Sıcaklık: Moleküllerin ortalama kinetik enerjisine bağlı bir nicelik (Kelvin, Celsius).
Isı enerjisi madde tarafından sıcaklık veya hal değişimi için kullanılır.

Isının Yayılma Yolları

İletim: Fiziksel temasla enerji aktarımı (katılar).
Konveksiyon: Akışkanlarda enerji taşınması.
Işıma: Elektromanyetik dalgalarla enerji aktarımı (boşlukta yayılım).

Isı Sığası ve Özısı

Özısı (c): Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1°C artırmak için gerekli ısı.
Formüller: Q = m c ΔT, Q = m L (hal değişimi).

Genleşme

Genleşme ve Temel Kavramlar

Genleşme: Isı alındığında maddelerin boyutlarının artması.
Formüller:
- Boyca Genleşme: ΔL = L * α * ΔT
- Yüzeyce Genleşme: ΔA = 2α * A * ΔT
- Hacimce Genleşme: ΔV = 3α * V * ΔT

Sıvılar ve Gazların Genleşmesi

Sıvılar genellikle hacimce genleşir.
Gazlar genleşmelerinde ortalama sıcaklık ve hacme bağlıdır.
Genleşme sırasında sıcaklık ve basınç iletim yüzeyleri hesaplanır.

Doğrusal Hareket

Temel Hareket Kavramları

Konum: Bir noktaya göre yer.
Yer Değiştirme: İlk ve son konum arasındaki en kısa mesafe, yönlüdür.
Alınan Yol: Hareket boyunca kat edilen toplam mesafe.

Hız ve Sürat

Hız (vektörel): V = Δx / Δt
Sürat (skaler): s = x / t
Ortalama hız ve ortalama sürat kavramları.

İvme

Hız değişimi: a = Δv / Δt
Hızın değişmesi ya da yön değiştirmesi durumu.

Doğrusal Hareket Grafikleri

İvme-Zaman: Eğimi hız verir.
Hız-Zaman: Eğimi ivme, alanı yer değiştirme verir.
Konum-Zaman: Eğimi hız verir.

Newton Yasaları

Newton'un Birinci Yasası (Eylemsizlik Prensibi)

Net kuvvet = 0, cisim dengededir (durur veya sabit hızla hareket eder).

Newton'un İkinci Yasası (F=ma)

İvmenin, kuvvet ve kütleye bağlı olduğu.

Newton'un Üçüncü Yasası (Etki-Tepki Prensibi)

Her etkiye karşılık eşit ve zıt bir tepki vardır.
Kuvvet çiftleri.

Sürtünme Kuvveti

Statik ve Kinetik Sürtünme

Statik Sürtünme: Dururken etki eden sürtünme kuvveti.
Kinetik Sürtünme: Hareket ederken etki eden sürtünme kuvveti.
Formül: F_sürtünme = μ * N

İş, Güç ve Enerji

İş ve Enerji Kavramları

İş (W): Kuvvet x yer değiştirme (W = F * Δx)
Enerji: İş yapabilme yeteneği.
Kinetik Enerji: Hareket enerjisi, formülü: E_k = 1/2 * m * v^2

Potansiyel Enerji ve Güç

Potansiyel Enerji: Yükseklik veya esneklikten kaynaklı enerji (mgh).
Güç: Birim zamanda yapılan iş veya harcanan enerji.
Formül: P = W / t

Verim

Enerji dönüşümlerinde kayıp ve kullanım oranı.

Elektrik ve Elektriklenme

Elektriklenme Türleri

Sürtünme ile Elektriklenme: Elektron alışverişi.
Dokunma ile Elektriklenme: İki cisim arasında yük alışverişi.
Etki ile Elektriklenme: Yüklerin yeniden düzenlenmesi.

Elektrik Akımı

Akım yönü ve hareket:
- Elektronlar negatiften pozitife hareket eder.
- Akım tanımına göre artıdan eksiye yönelir.

Elektrik Devre Elemanları

Direnç: Akıma karşı koyar (R), birimi ohm.
Ampermetre: Akım ölçer (seri bağlanır).
Voltametre: Potansiyel farkı ölçer (paralel bağlanır).
Ohm Kanunu: V = I * R

Üreteçler ve Bağlanmaları

Seri Bağlama: Gerilim toplar, dirençler toplanır.
Paralel Bağlama: Akım bölünür, toplam direnç azalır.

Lambalar ve Aydınlatma

Güç ilkesi: Güç = Akım Gerilim (P = I V)
Seri ve paralel'de parlaklık durumu.

Manyetizma

Mıknatısların Temel İlkeleri

Manyetik maddeler: Demir, nikel, kobalt.
Aynı cins kutuplar iter, zıt cins kutuplar çeker.

Mıknatıs Oluşumu ve Türleri

Doğal Mıknatıs: Magnetit.
Yapay Mıknatıs: Elektrik akımı ile yapılan.

Manyetik Alan Çizgileri

Manyetik alan yönü, N kutbundan S kutbuna.
Çizgiler birbirini kesmez ve sürekli döngü içindedir.

Elektromıknatıslar ve Manyetik Alan

Akım geçince manyetik alan oluşturan düzenekler.
Sağ el kuralı: Dört parmak akım yönü, baş parmak manyetik alan.

Optik ve Işık Bilgisi

Işık ve Temel Özellikleri

Işık Şiddeti: Kaynaktan yayılan toplam foton sayısı (birimi: candela).
Işık Akısı: Bir yüzeye düşen toplam ışık miktarı (birimi: lümen).
Aydınlanma: Birim yüzey alanına düşen ışık akısı (birimi: lux).

Işığın Yansıması ve Kırılması

Yansıma Kanunu: Gelme açısı = Yansıma açısı.
- Düzlem aynalar, düz, ters, sanal görüntüler oluşturur.
Kırılma Kanunu: Işık farklı yoğunluktaki ortamlardan geçerken kırılır.
- Sinel Kanunu: n1 sin(θ1) = n2 sin(θ2)
- Paralel kayma: Yüzeyler arasında yer değiştirme.
- Tam yansıma: Yüksek kırıcılı ortamlardan düşük kırıcılı ortamlara geçiş

Gölgeler ve Mercekler

Gölge ve Yarı Gölge: Tam gölge, yarı gölge (kaynak boyutuna göre).
Mercekler: İnce kenarlı (yakınsak), kalın kenarlı (ıraksak).
- Odak, merkez ve görüntü özellikleri.

Dalgalar

Dalga Tanımı ve Özellikleri

Atma ve Dalga: Titreşim sonucu enerji aktarımı.
Dalga Boyu (λ): İki dalga tepesi/çukuru arası mesafe.
Periyot (T): Bir tam dalganın geçiş süresi.
Frekans (f): Bir saniyede geçen dalga sayısı.
- Formül: λ = v / f

Mekanik ve Elektromanyetik Dalgalar

Mekanik Dalgalar: Ortam gerektirir, örnek: Su, ses ve deprem dalgaları.
Elektromanyetik Dalgalar: Boşlukta yayılabilir, örnek: Radyo, ışık.

Dalga Çeşitleri

Enine Dalgalar: İlerleme doğrultusuna dik.
Boyuna Dalgalar: İlerleme doğrultusuna paralel.

Su ve Deprem Dalgaları

Su dalgaları: Derin sığ ortam farkı, yayılma özellikleri.
Deprem dalgaları: Boyuna ve enine bileşenler, yıkıcı etkiler.

Ses Dalgaları

Frekans ve Yükseklik: Frekans şiddetine bağlı, yüksek frekanslı sesler tiz, düşük frekanslı kalın ses.
Şiddet ve Gürültü: Enerjiye bağlı, desibel birimi.
Sesin Hızı ve Ortam: Katılarda hızlı, gazlarda yavaş.

Rezonans ve Yankı

Rezonans: Bir nesne titreşim frekansına eşit başka bir titreşimle uyarılması.
Yankı: Ses dalgalarının engelden çarparak geri dönmesi.

Elektromanyetik Dalgalar

Temel Özellikler ve Çeşitler

Elektromanyetik spektrum (Radyo, Mikro, IR, Görünür Işık, UV, X-ray, Gama).

Notlar

Öğretici notlarda belirtilen kavramlar ve örnekler detaylandırılmalı.
Tüm konular, temel kavramlar, önemli noktalar ve formülleri içerir.
Aralıklarla tekrar yapılarak bilgilerin pekiştirilmesi önerilir.