Nota Kuliah Sistem Pemerintahan dan Sejarah Kuasa Barat

Sistem Pemerintahan Beraja

• Raja/Sultan: Paling atas dalam sistem pemerintahan. Satu negeri mempunyai satu sultan.
• Pembesar: Ketua bagi jajahan atau daerah. Contoh: Daerah Klang.
• Penghulu: Ketua kampung. Juga dikenali sebagai penggawa. Tugasnya menyampaikan arahan dari raja/pembesar kepada penduduk kampung.

Tugas Pembesar dan Penghulu

• Tugas Pembesar: Menjaga keamanan, kestabilan, dan kemampuan daerah.
• Tugas Penghulu: Menyampaikan arahan kepada penduduk kampung.

Sistem Pemerintahan Negeri Sembilan

• Teknik YULBA:
  • Y: Yang Dipertuan
  • U: Undang
  • L: Lembaga
  • B: Buapa
  • A: Anak Buah/Ibu Soko

Sarawak dan Sabah

• Sistem Kesukuan: Kedua-dua negeri menggunakan sistem kesukuan dan kesultanan.
• Undang-Undang:
  • Tidak Bertulis: Adat Pepatih, Adat Temenggong.
  • Bertulis: Hukum Kanun Melaka, Hukum Kanun Pahang, Undang-undang 99 Perak.

Kemakmuran Negara

• Sebab Kuasa Barat Datang: Negara kaya dengan hasil bumi, hasil alam, dan hasil laut.
  • Hasil Bumi: Bijih timah, emas, perak.
  • Hasil Alam: Rempah ratus, damar, rotan.
  • Hasil Laut: Ikan, mutiara.

Sistem Ekonomi

• Perdagangan dan Pelabuhan: Syah Bandar mengurus pelabuhan.
• Mata Wang: Digunakan untuk urusan jual beli. Sebelum mata wang, ada sistem barter (tukar barang).
• Sistem Percukaian: Cukai adalah bayaran hasil perlombongan, pertanian, hasil hutan, dan perdagangan. Digunakan untuk memajukan negeri.

Pendidikan

• Pendidikan Formal: Masjid, surau, madrasah, pondok.
• Pendidikan Tidak Formal: Pantun, syair, nasihat daripada orang tua.

Kedatangan Kuasa Barat

• Faktor Kedatangan:
  • Barangan mewah dari China.
  • Pusat pengumpulan barang, pelabuhan strategik.
  • Agama Kristian: Menyebarkan agama.
  • Kekayaan: Mendapatkan bijih timah, emas, rempah ratus.

Persaingan Kuasa Barat

• Kuasa Barat: British, Portugis, Belanda, Perancis, dan AS.
• Slogan: "Beban orang putih" dan "Tugas kita dalam menyebarkan tamadun" digunakan untuk menjajah.

Strategi Kuasa Barat

• Belanda: Serangan fizikal, pakatan, perjanjian.
• British: Manipulasi, ugutan, tipu helau, serangan fizikal.

Contoh Perjanjian

• Perjanjian antara British dan Sultan Kedah, British mendapatkan Pulau Pinang dengan tipu helau.
• Syarikat Borneo Utara British (SBUB): Menguasai Sabah.
• Keluarga Broke: Menguasai Sarawak.

Kesimpulan

• Penting untuk memahami latar belakang sejarah dan sistem pemerintahan untuk memahami kesan kedatangan kuasa barat ke tanah Melayu.