Witam cię w cyklu lektury w 5 minut zasubskrybuj łapka w górę ten film może zwierać informacje o treści lektury jeśli nie chcesz odbierać sobie przyjemności czytania wyłącz go teraz zostajesz No to lecimy opowiadanie miejsce Andrzeja stasiuka należy do zbioru opowieści galicyjskie jest to jedno z 15 opowiadań które połączone są postacią głównego bohatera narratora Andrzeja podróżuje po miejscowościach Beskidu Niskiego opisując rzeczywistość tamtego regionu czas jego podróży przypada na moment przemian gospodarczych i społecznych a wśród przeplatających się przez zbiór tematów pojawia się również motyw zaniku Kultury łemków z tamtego rejonu jego podróż stanowi również pretekst do rozważań o przeszłości historii oraz ludziach narrator jednowątkowy opowiadania opisuje tytułowe miejsce to właśnie na nim stała kiedyś cerkiew pod wezwaniem Świętego Dymitra Męczennika opowieść którą czytamy ukazuje nam teraźniejszość i przeszłość tytułowego miejsca wieś czarne w której wzniesiona była pod koniec lat 80 x wieku cerkiew zamieszkiwana była przez łemków przedstawiciele tej mniejszości etnicznej zostali przymusowo przesiedleni po II wojnie światowej co spowodowało możemy tak to określić OB umarcie wsi sama cerkiew przeniesiona została w 1993 roku do skansenu narrator opowiadania ukazuje nam jednak prawdę o trwałości rzeczywistości fizycznej nawet tej która przestaje istnieć w ludzkiej pamięci zatrzymanie się w miejscu po cerkwi staje się pretekstem wspominania mieszkańców nieistniejących już wsi gdy po wielu latach odwiedzają oni rodzinne strony wnoszą w nie pamięć o miejscach które nadal mają w sercu taka różnorodność tematyczna pozwala narratorowi przyjmować różne role jest gawędziarzem opowiadającym o tytułowym miejscu często wchodzącym w rolę kronikarza odnotowują zmiany zachodzące w opisywane przestrzeni staje się też momentami historykiem gromadzący opowieści o ludzkich losach i psychologiem przybliżający postawy konkretnych postaci stających się bohaterami opowiadania nad całością Wyczuwalny jest również unoszący się koncept Filozoficzny rozważania nad naturą świata i ludzkiej pamięci Stasiuk połączył W swoim opowiadaniu dwa plany czasowe oraz przemiennie występujące dwie grupy wydarzeń mamy zatem WP lata wieku w którym dochodzi do spotkania narratora z turystą tego właśnie dotyczy Główna akcja utworu turysta zwiedza okolic w której ważnym punktem była do niedawna Łemkowska cerkiew obecnie to tylko pusta przestrzeń o której historię dopytuje się przybysz nawiązana z narratorem rozmowa o przeniesionym budynku pozwala wejść w czas przeszły retrospekcja sięga nawet 200 lat wcześniej do X wieku umożliwia opowieści o powstaniu cerkwi i zaangażowaniu Budowniczych w jej wzniesienie opisywany budynek odwołuje się do mistycznych przestrzeni i czasu wiążą się z tym wspomniani ludzie dawniej mieszkańcy czarnego odwiedzali bowiem świątynię do której przychodzili wiele lat wcześniej żyjąc jeszcze w tej okolicy nie przeszkadzało im to że budowla była zrujnowana bez podłogi z wyrwanymi drzwiczkami z tabernaculum przekrzywionym ołtarzem i niepełnym poczerniały ikon dla narratora jest pewne że wszelkie historie związane z tym miejscem trud Budowniczych modlitwy wiernych pomimo braku realnej budowli są zakorzenione w tej ziemi symbolicznie miejscem przejścia z realnego świata pustej przestrzeni pod cerkwi w historię ludzi i miejsca staje się nieistniejący już próg świątyni na którym nieświadomie staną Przybyły w to miejsce turysta całość konstrukcji opowiadania zamknięta jest klamrą Stasiuk rozpoczyna swoją powieść od miejsca po świątyni i powraca do tego samego obrazu kończąc swój tekst autor pragnął ukazać prawdę że ludzka pamięć może zachować w świadomości społecznej wydarzenia historyczne i tradycje że dzięki pamięci o przeszłości utrzymać możemy naszą tożsamość nawet najbardziej zmieniona przekształcona teraźniejsza rzeczywistość nie zmieni prawd utrwalonych przez społeczną ludzką czasami indywidualną pamięć to właśnie pamięć utrwala lokalną historię i wiąże ludzi z miejscem tak Stasiuk buduje przestrzeń małej ojczyzny do niej wracają Łemkowie którzy po 1945 roku decyzją władz Polski Ludowej zostali wysiedleni a w tym momencie po upadku systemu komunistycznego mogą znowu powrócić na ziemię swoich przodków Często są to powroty stanowiące ostatnie pożegnanie właśnie w tym wymiarze symbolicznie można odbierać postać 90 letniego starca określić go możemy ofiarą historii i świadkiem bolesny jego przybycie w miejsce opisywane przez stasiuka w sensie metaforycznym jest dopełnieniem życia czarne były miejscem jego początku i staje się również miejscem jego końca w centrum wszelkich doświadczeń była cerkiew duchowy korzeń jego człowieczeństwa i tożsamości przedstawiona przez autora cerkiew ma Po pierwsze wymiar duchowy Nie mają znaczenia ściany Nie mają znaczenia przedmioty które podlegają przemianie przemijają lub też znikają są przenosz jak opisywany budynek pozostaje to co zostało wszczepione w tym miejscu w każdego z tych ludzi świat realny reprezentowany przez turystę przedstawia ubóstwo miejsca pustą przestrzeń i gdzieniegdzie porzucone gnijące deski istotny jednak jest świat duchowy który przywołuje narrator przez swoje emocje pamięć wyobraźnię zbliża się do tego co nienazwane niedotykalny A co stanowiło przestrzeń sakum przez ostatnie 200 lat pozostaje pytanie na Ile człowiek gotowy jest wejść we wczoraj co symbolicznie może oznaczać stanięcie na progu świątyni tekst stasiuka może być dobrym wyborem do opisywania rzeczywistości małej ojczyzny miejsca prywatnego wzrostu sposobu rozumienia i poznawania świata przez jednostkę to również tekst o poczuciu tożsamości W połączeniu ze wspólnotą tą etniczną i kulturową a także ze wspólnotą ludzi żyjących w jednym miejscu opowiadanie stasiuka łączy kulturę z naturą jak również to co można nazwać profanum sakr świątynia staje się symbolem jedności trwającej poza czasem i przestrzenią miejsce to również tekst o przemijaniu jako procesie dokonującym się w sferze materialnej jednak niedostępnym dla ludzkiej pamięci historii trwających nieprzerwanie bo to właśnie historia w metaforycznym sensie jest skarbnicą wspomnień tworzących podstawowy świat osoby i jej tożsamość więce oraz istotnych maturalnych zagadnieniach znajdziesz na naszym kanale i na naszej platformie kursowej matura na maka To co widzimy się