Chào mừng các bạn đến với chương trình Ngữ văn lớp 9 bộ sách chân trời sáng tạo của trang web olm.vn các bạn thân mến để mở đầu cho bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau khởi động các bạn sẽ cùng với cô thực hiện bài tập nhỏ sau đây quê hương đất nước là nguồn cảm hứng bất tận của thơ ca chúng ta có thể bắt gặp dáng hình của quê hương trong nhiều sáng tác của các nhà thơ nổi tiếng đó có thể là không sang cánh đồng lúa thân thương mênh mông trong Việt Nam quê hương ta của tác giả Nguyễn Đình Thi Việt Nam đất nước ta ơi mên mông biển lúa đâu trời đẹp hơn cánh cò bay lẻ rập rờn may mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều đó cũng có thể là quê hương gắn với lịch sử với chiều sâu văn hóa trong bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi Đất Nước có trong những cái ngày sửa ngày xưa mẹ thường hay kể đất nước bắt đầu với miếng trầu bay giờ bà ăn đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặt hay đó là quê hương gần gũi với những hình ảnh bình dị Đời Thường tr của bao người được đ Trung Quân tái hiện trong tác phẩm bài học đầu cho con Quê hương là con diều biết tuổi thơ con thả trên đồng quê hương là con đò nhỏ êm đềm khua nước ven sông mở đầu cho chủ điểm Thương Nhớ Quê Hương cùng với thể loại thơ Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu một trong số những tác phẩm hay nhất của tế hh Đó là bài thơ Quê Hương một bài thơ như lời ca ngọt ngào của đứa con xa quê gửi gắm đến miền biển thương mến Phần đầu tiên trong bài học của chúng ta đó chính là tìm hiểu chung ở phần này các bạn cần phải đi qua hai phần quan trọng nhất thứ nhất đó là tác giả và thứ hai là tác phẩm bây giờ chúng ta sẽ đến với phần đầu tiên tác giả tác giả của bài thơ Quê hương là tế hăn tế h sinh năm 1921 mất năm 2009 tên khai sinh là Trần Tế Hanh quê ở xã Bình Dương huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi một số tập thơ tiêu biểu của ông có thể nhắc đến như hoa niên năm 1944 gửi miền Bắc năm 1958 tiếng sóng năm 1960 hay là hai nửa yêu thương năm 1963 tiếp theo chúng ta sẽ đến với phần T tác phẩm đầu tiên là xuất xứ nhà thơ Tế Hanh sáng tác bài thơ Quê Hương Khi ông 18 tuổi đang là học trò sống xa quê không giống phần lớn các tác phẩm đương thời Đây là một trong số ít bài thơ lãng mạn ngân lên những sai điều thật th tha thiết đối với cuộc sống cần lao quê hương được sáng tác khi ông đang học ở Huế rất nhớ nhà nhớ quê hương bài thơ Quê hương là sự mở đầu cho nguồn cảm hơn lớn trong suốt cuộc đời Tế Hanh bài thơ được in lần đầu trong tập nghẹn ngào năm 1939 sau đó được in lại trong tập Hoa niên năm 1944 văn bản mà ngày hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu được in trong thi nhân Việt Nam 1932 19941 Hoài Thanh và hoài chân nhà xuất bản Văn học năm 1988 Kế đến chúng ta sẽ tìm hiểu về phương thức biểu đạt Theo em phương thức biểu đạt chính của bài thơ là gì phương thức biểu đạt chính của bài thơ đó là biểu cảm Cùng với đó có sự kết hợp với phương thức miêu tả chúng ta sẽ phân tích để thấy rõ các yếu tố biểu cảm và miêu tả này trong phần tìm hiểu chi tiết các bạn nhé Còn bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu về thể loại theo các bạn bài thơ được viết theo thể thơ nào dựa vào số tiếng trong các câu chúng ta có thể dễ dàng xác định được thể thơ của bài thơ Quê hương đó chính là thơ tám chữ đây là một thể thơ phổ biến được khá nhiều tác giả sử dụng để tạo nên các tác phẩm của mình như vậy Vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu xong phần đầu tiên bây giờ cô và các bạn sẽ cùng nhau đến với phần tìm hiểu chi tiết nội dung đầu tiên trong phần này đó chính là một số đặc điểm của thể loại thơ được thể hiện trong văn bản đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu về chủ đề của bài thơ các bạn hãy cùng với cô trả lời câu hỏi sau đây chủ đề của bài thơ Quê hương đó chính là tình yêu quê hương để xác định được chủ đề thường các bạn sẽ phải trả lời câu hỏi vấn đề cơ bản mà tác phẩm nêu lên là gì Trước hết có thể thấy bài thơ thể hiện rõ tình yêu quê hương TH th của một người con khi xa quê đó là tình cảm gắn bó của tác giả với vẻ đẹp và khung cảnh lao động quen thuộc của một làn chài ven biển để trình bày được như vậy các bạn cần phải bám sát vào hai yếu tố thứ nhất các đoạn thơ đều có hình ảnh của quê hương Ví dụ như làng tôi ở trời trong gió nhẹ sớm mai hồng cánh bùm xương to bến đổ ch chất muối mùi nồng mặn quá thứ hai là các tư ngữ bày tỏ tình cảm trực tiếp dành cho quê hương như là tưởng nhớ thấy nhớ ngoài ra có thể thấy rằng ngay ở phần nhan đề cũng thể hiện rõ được chủ đề mà tác giả sẽ đề cập trong văn bản tiếp theo chúng ta sẽ đến với phần tìm hiểu về cảm hứng chủ đạo tác giả Tế Hanh đã từng viết 15 tuổi xà nhà ra Huế học tôi bắt đầu theo các bạn làm thơ những phần điệu đầu tiên gửi về quê mẹ bài quê hương muối mặn đến bây giờ cảm giác nhớ nhung da giết và cháy bỏng của một chàng thanh niên 18 tuổi nỗi nhớ cái mùi nồng mặn của biển khơi cái vị mặng đặc trưng đó đã theo nhà thơ suốt cả cuộc đời và có thể thấy rằng cảm hứng chủ đạo của bài thơ có thể xác định đó chính là tình yêu quê hương g giết của một con người đang xa quê hương tiếp đến chúng ta sẽ tìm hiểu về mạch cảm xúc mặch cảm xúc Bao trùm lên bài thơ Quê Hương của Tế Hanh đó chính là nỗi nhớ nhà nhớ quê hương gia giết của nhà thơ từ đó hình ảnh quê hương được hiện lên thông qua nỗi nhớ và tình yêu ấy phần tiếp theo không thể thiếu khi chúng ta tìm hiểu về thể loại thơ đó chính là x vần và ngắt nhịp Trước hết là xo vần theo các bạn thì bài thơ sử dụng cách xeo vần nào có thể dễ dàng xác định được bài thơ sử dụng cách G vành chân chúng ta có thể chú ý vào một số câu thơ như sau nước bao vâ cách biển nửa ngày song khi trời trong gió nhẹ sớm mai Hồng ở đây tác giả đã xo vầ ở các tiếng như là sông Hồng Hoặc là các câu thơ như dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá chiếc thuyền nhẹ băng như con Tuấn mã như vậy Ở đây tá giả đã sử dụng x v ở các tiếng như là cá mã hoặc là ở những câu thơ văn máy chèo mạnh mẽ vượt Trường Sang cánh bùm xương to như mảnh hồn làng các bạn chú ý vào các tiếng là sang làng những con cá tươi ngon thân bạc trắng dân chà lưới lành da ngâm Sám nắng các bạn chú ý vào các từ ngữ như trắng nắng ngoài ra các bạn cũng có thể chú ý vào các câu thơ như Cả thân hình nồng thở vị xa xăm Chiếc thuyền im bến mỏi trợ về nằm ở hai câu thơ này thì nhà thơ lại xo vần ở các tiếng xâm nằm bên cạnh đó các bạn cũng có thể tìm thêm những câu thơ có tiếng cuối được x v với nhau còn lại trong bài thơ các bạn nhé qua các ví dụ trên có thể thấy tác giả chú trọng về việc X ở cuối các câu thơ tạo nên một nhịp cố định cho cả bài thơ còn thấy được được tác giả sử dụng một loạt vận An làm cho không gian của bài thơ được mở rộng gợi ra sự bao la khôn cùng của biển cả Bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu về cách ngắt nhịp các bạn có thể xem lại bài thơ chúng mình cùng chọn ra một vài câu thơ để phân tích nhé Bây giờ hãy cùng với cô thực hiện bài tập sau đây các bạn chú ý quan sát vào một số câu thơ sau làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới nước bao vay cách biển nửa ngày song như vậy ở hai câu thơ này tác giả sử dụng cách ngắt nhịp là 3 3 2 và 3 2 3 tiếp theo phân máy chèo mạnh mẽ vượt Trường Sang cánh bồm xương to như mảnh hồn làng ở hai câu thơ này thì nhà thơ lại có cách ngắt nhịp khác đó là 3 2 3 và 4 4 có thể thấy bài thơ có cách ngắt nhịp khá linh hoạt nhằm góp phần thể hiện được tâm trạng của tác giả ở phần đầu tiên chúng ta đã nói rằng bài thơ có sự kết hợp giữa phương thức biểu đạt là biểu cảm và miêu tả bây giờ chúng ta sẽ tìm những yếu tố miêu tả và biểu cảm có trong bài thơ các bạn nhé đầu tiên là Miêu tả chúng ta có thể thấy tác giả đã sử dụng yếu tố miêu tả trong bài thơ tương đối nhiều đó là việc tác giả miêu tả không gian của biển khơi qua một số câu thơ như nước bao vay cách biển nửa ngày Song hay là khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng ngoài ra tác giả còn miêu tả ngư dân Ví dụ như dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá dân chài lưới lành ngâm rám nắng hoặc tác giả cũng miêu tả con thuyền Ví dụ như chiếc thuyền nhẹ băng như con Tuấn mã văng Mái Chèo mạnh mẽ vượt Trường Sang hay là cánh bồm xương to như mảnh hồn làng bên cạnh đó tác giả cũng miêu tả cảnh đón Thuyền về tấp nập ngày hôm sau ồn ào trên bến đổ khắp dân làng tấp nập đón Ghe về về phương thức biểu cảm tác giả thể hiện rõ nhất đó chính là nỗi nhớ quê hương da giết được thể hiện trong khổ thơ cuối nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ Màu nước xanh cá bạc chiếc buồm vôi Thoáng con thuyền rẻ sóng chạy ra khơi Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá việc đan senen yếu tố biểu cảm và miêu tả đã giúp cho tác giả tái hiện chân thực khung cảnh đặc trưng của quê hương miền biển hình ảnh con thuyền cảnh ra khơi đánh bắt cá thềm sinh động rõ ràng và chi tiết hơn giúp người đọc hình dung ra được một chuyến ra khơi đánh bắt nhộn nhịp hăng hái đồng thời việc sử dụng yếu tố biểu cảm đã bộc lộ tình yêu quê hương Nội nhớ quê hương g giết bạn độc có thể cảm nhận được hình ảnh quê hương luôn in rõ trong tâm trí của nhân vật trữ tình không thểm PH m nói về thể loại thơ chúng ta cũng sẽ phải tìm hiểu một số nét đặc sắc của kết cấu bài thơ đầu tiên đó là cách sắp xếp bố cục có thể thấy bài thơ Quê Hương Chúng ta tìm hiểu có bốn khổ thơ trong đó chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu cách triển khai mặch cảm xúc hãy cùng cô tìm ra nội dung chính của các khổ thơ để thấy rõ mặch cảm xúc của tác giả các bạn nhé ở hai câu thơ đầu tiên tác giả đã giới thiệu về làng quê miền biển của mình sáu câu thơ tiếp theo tác giả miêu tả cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá tám câu tiếp tác giả miêu tả cảnh thuyền cá về bến và bốn câu cuối cùng tác giả thể hiện nỗi nhớ làng chài Nhớ Quê Hương Như vậy có thể thấy tác giả đang ở thời điểm hiện tại nghĩ về hình ảnh của quê hương trong ký ức của nhà thơ hình ảnh quê hương hiện lên rõ nét với hai chi tiết chân thực nhất sống động nhất đó chính là cảnh dâ chài bơi thuyền ra khơi đánh cá và cảnh thuyền cá về bến cuối bài thơ tác giả trực tiếp bộc bạch tâm trạng của mình đó là nỗi nhớ quê g giết đau đấu với mặch cảm xúc như vậy Tác giả có thể bộc bạch được hết những cảm nghĩ chân thành của một đứa con xa quê các bạn thân mến như vậy trong video này chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu chung về tác giả tác phẩm và một số đặc điểm của thể loại thơ được thể hiện trong văn bản ở phần tiếp theo chúng ta sẽ đi sâu Tìm hiểu về nội dung của bài thơ còn bây giờ Xin chào và hẹn gặp lại