Antik İnsanların Renk Algısı Üzerine İlginç İddialar
Giriş
- İnsanların renk algısının zamanla değiştiği iddiası
- Antik Yunanların mavi rengi algılayamaması tartışması
- Doğada mavi renkli canlıların azlığı
Newton ve Renk Teorisi
- Isaac Newton'un renklerin siyah ve beyazın karışımı olmadığını söylemesi
- Beyaz rengin tüm renklerin karışımı olduğunu savundu
- Goethe’nin Newton'un teorisine karşı çıkışı ve renklerin ışık ve karanlığın bir karışımı olduğunu iddia etmesi
Antik Metinlerde Renklerin Kullanımı
- Homer'in Akdeniz'i şarap koyusu olarak tanımlaması
- William Gladstone ve Lazarus Geiger’in antik metinlerde mavi rengin nadirliğine dair bulguları
- Farklı antik kültürlerde renklere dair incelemeler
Geiger’in Tarihsel Renk İncelemesi
- Her dilde önce siyah ve beyaz kelimelerinin türemesi
- Ardından kırmızı, sarı ve yeşil kelimelerinin ortaya çıkışı
- Mavi rengin en son ortaya çıkan renk olması
Doğada Mavi Rengin Nadirliği
- Doğada bol bulunan renkler: kırmızı, sarı, yeşil, siyah, beyaz
- Mavi renkli canlıların nadirliği ve nedenleri
- Pigmentler ve yapısal düzenlemelerle mavi rengin oluşumu
Pigmentlerin İşleyişi
- Pigmentler ışığın belli dalga boylarını soğurur ve diğerlerini yansıtır
- Klorofilin yeşil pigment örneği
- Melaninin kahverengi/siyah pigment örneği
- Mavi dalga boylarının yüksek enerjili olması ve nadir yansıtılması
Doğadaki Mavi Pigment Örnekleri
- Kobalt ve krom gibi elementlerin mavi dalga boylarını yansıtabilmesi
- Mavi pigmentlerin toksik doğası
- Biliverdin gibi mavi pigmentlerin karaciğerde üretilmesi
- Mavi pigment üreten az sayıda canlı
Yapısal Renk Oluşumu
- Pigmentlere ihtiyaç duymadan renk üretme yöntemi: yapısal düzenlemeler
- Yanar dönerlik (iridescence) ve belirli yüzey örüntüleri
- Mavi rengin bu şekilde kolayca üretilebilmesi
- Örnekler: atnalı yengeci, ıstakoz vb.
Antik Yunanların Renk Algısı
- Homer'in denizi şarap koyusu olarak tanımlamasının çeviri sorunları
- Antik Yunanların renkleri isimle değil his ve ışığın durumuyla tanımlaması
- Simonides ve Yaşlı Plinius’un mavi betimlemeleri
Dil Bilim ve Renk Algısı
- Sapir-Whorf hipotezi: dilin düşünceyi şekillendirdiği fikri
- Antik toplumların renk isimlendirmesinde zorlanmaları
- Günümüz renk algısının tarihsel bir geçmişi olması
Sonuçlar ve Tartışmalar
- Antik Yunanların renk algısının düşük olmasının çeviri ve algısal farklardan kaynaklanabileceği
- Modern insanın renk algısının evrimsel kökenleri
Not: Videonun sonunda sonraki videolar için teaser verilmiş: renklerin sesini duyabilen insanlar
Bir sonraki videoda görüşmek üzere!