Υπό Καλησπέρα σας και καλώς ήλθατε στον Ιαννό. Πρώτον ξεκινήσουμε να σας ενημερώσουμε πως σε κάθε τραπέζι θα βρείτε το πρόγραμμα του Ιαννού για τον Μάρτιο και θα σας παρακαλούσαμε να αριθμίσετε τα κινητά σας στο αθόρυβο. Οι εκδόσεις Ροδολίβος παρουσιάζουν στον Ιαννό το βιβλίο «Η Όλας» του Νίκου Σταθούλη. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Ήρης Κρητικού, ιστορικός τέχνης ανεξάρτητη επιμελήτρια και Θούλη Μησιρλόγλου, ιστορικός τέχνης επιμελήτρια προϊσταμένης λογών Μόμους στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
και δημοσιογράφος Πινελό Πηγαυρά. Βιβλία μπορείτε να βρείτε μπροστά στην είσοδο του καφέ και ο συγγραφέας θα τα υπογράψει στο τέλος της εκδήλωσης. Ο λόγος τώρα στον εκδότη, κύριο Κυριάκο Πιπίνη. Ευχαριστώ πολύ, καλησπέρα. Σας καλωσορίζουμε στην εκδήλωση για το βιβλίο για τη ζωή του Αλέξανδρου Ιώλα και σας ευχαριστούμε πάρα πολύ που είστε κοντά μας.
Μία κουβέντα μόνο θα πω. Ο Αλέξανδρος Ιώλας υπήρξε... ένας πολύ διαφορετικός άνθρωπος και πολύ ίδιος με όλους μας, καθώς ήταν ένα σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος, με ένα ευρύ όραμα, με απλές συνήθειες, του άρεσε το στιφάδο, του άρεσε να ρίχνει πασέτζια και ήταν Έλληνας μέχρι τον πυρήνα. Αυτό λοιπόν αναδύθηκε μέσα από τη δουλειά που κάναμε στο βιβλίο και ανακαλύψαμε έναν άνθρωπο τόσο απλό και τόσο λεβέντη για τον οποίο θα μας μιλήσουν οι εκλεκτοί προσκεκλημένοι μας απόψε Η βραδιά όμως δεν ανήκει στον Αλεξανδροϊόλα που είναι το θέμα του βιβλίου αλλά στον κύριο Νίκο Σταθούλη, το συγγραφέα μας που μας εμπιστεύτηκε και μας τίμησε με την ανάθεση του έργου αυτού και πάλεψε πάρα πολύ για να φτάσουμε σε αυτή τη βραδιά και να έχουμε αυτό το πολύ όμορφο βιβλίο που έχετε κι εσείς μπροστά σας.
Ευχαριστώ και να περάσετε καλά. Καλησπέρα και από μένα. Είναι πραγματικά μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι μαζί σας στην παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Σταθούλη για τον Αλέξανδρο Ιώλα, μια σημαντική προσωπικότητα της Διεθνούς Υκαστικής Σκηνής που επηρέασε και μερικαθόρισε, θα μπορούσαμε να πούμε, σύγχρονη τέχνη.
Και είναι επιπλέον χαρά μου γιατί βρίσκομαι κοντά σε φίλους. Στον εκδότη Κυριάκο Πιπίνη, ο οποίος αγκάλιασε με αγάπη, μεράκι, συνέπεια, επαγγελματισμό την όλη προσπάθεια και έχουμε σήμερα στα χέρια μας αυτό το εξαιρετικό βιβλίο. αλλά και στον συγγραφέα τον Νίκο Σταθούλη με τον οποίο μας συνδέουν πολύχρονες συνεργασίες στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση του Sky και διαβάζοντας θα ήθελα να σου πω Νίκο αυτό το βιβλίο με έφερες πολλά χρόνια πίσω όταν νεαρή ρεπόρτερ στον ελεύθερο τύπο με δική σου τότε προτροπή θυμάμαι μας είχες ανοίξει μετά το θάνατο του Ιώλα την λαϊλατιμένη βίλα στην Αγία Παρασκευή και είχα κάνει ένα πάρα πολύ μεγάλο αφιέρωμα τότε.
Όλοι γνωρίζαμε κυρίες και κύριοι την αφοσίωση... και το σεβασμό του Νίκου στον Ιόλα, κάτι που εμφατικά αποτυπώνεται σε αυτό το βιβλίο. Δεν θα το χαρακτήριζα βιογραφία, είναι σαν να ακούμε τον ίδιο τον Ιόλα, γιατί τα περισσότερα στοιχεία προέρχονται από την καταγραφή των συνομιλειών που είχε με τον Νίκο. Δεν θα πω πολλά, δεν είμαι άλλωστε ειδική. Τα πλέον κατάλληλα πρόσωπα για να μιλήσουν και για το βιβλίο, αλλά και για τον Αλέξανδρο Ιόλα, είναι δύο κορυφαίες ιστορική τέχνης.
Είναι η κυρία Ήρης Κρητικού και η κυρία Θούλη Μησιγλόγλου. Πριν όμως τους δώσω το λόγο, θα ήθελα να σας διαβάσω ένα μήνυμα του διακεκριμένου σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, ο οποίος πραγματικά θα ήθελε να ήταν μαζί μας, αλλά δεν μπορεί γιατί ήδη έχει ξεκινήσει τα γυρίσματα της νέας του ταινία για την κρίση στην Ελλάδα και είναι πάρα πολύ απασχολημένος. Να θυμίσω, πριν πω τι μας έγραψε, ότι ο κύριος Γαβράς είχε αναλάβει πρωτοβουλία για τη συλλογή επιστολών και υπογραφών από διεθνείς προσωπικότητες της τέχνης και της πολιτικής για την υποστήριξη του ΙΕΚ.
Ιόλα, κάτι που περιλαμβάνεται και στο βιβλίο, όπως θα διαβάσετε. Γράφει, λοιπόν, ο κύριος Γαβράς «Η Ελλάδα έχει πότε-πότε έναν Οδυσσέα. Ο Ιόλας είναι ένας από αυτούς. Τον γνώρισα στο Παρίσι, στην καλερή της Λεωφόρου Σενζερμέν. Για πολλά χρόνια, η καλερή του ήταν το κέντρο των καινούριων τάσεων της ζωγραφικής.
Εκεί έβρισκαν το χώρο τους και τον κόσμο τους, οι νέοι. Χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς προκαταλήψεις, όταν επρόκειτο για αληθινό ταλέντο. Η γνώση του Ιόλα στην κλασική και τη σύγχρονη ζωγραφική ήταν απέραντη. Η γνωριμία μου μαζί του ήταν για μένα ένα πανεπιστήμιο τέχνης.
Τον συνάντησα αρκετές φορές στο ατελιέ ζωγράφων όπως ο Μάρκ Ερνς και ο Νίκη Ντεσεντ Φαλέ, οι οποίοι έτρεφαν μεγάλο θαυμασμό για τις γνώσεις και το χιούμορ του, όπως και για τη δυνατότητα να τους ανοίγει την πόρτα των μουσείων. Οι επισκέψεις στο ατελιέ ήταν για μένα ένα μάθημα τέχνης αλλά και μια γιορτή. Στη φύση του Ιόλα ήταν η άκρη μου. η αγάπη και το πάθος για το καινούριο, για το διαφορετικό, για την ποιητική αλλαγή που αλλάζει το βλέμμα και τη σκέψη.
Ο Ιόλας ήταν ο τέλειος πρωτοπόρος και έτσι πρέπει να τον θυμόμαστε. Καλή επιτυχία στο βιβλίο, Κώστας Γαβράς. Και να περάσω τώρα στις δύο ιστορικούς τέχνες. Η κυρία Ήρης Κρητικού είναι ιστορικός τέχνης, ανεξάρτητη επιμιλήτρια, είναι αφοσιωμένη με πίστη και όραμα στην υποστήριξη, ανάδειξη και ακαταξίωση των σύγχρονων νέων ελληνικών καλλιτεχνών.
Σας ακούμε κυρία Κρητικού. Θα πρέπει να μου συγχωρήσετε τον πολύ βραχνό λαιμό μου, ο οποίος αρχίζει και ανανύπτει τώρα. Θέλω να σας πω ότι όταν ο Κυριάκος Πιπίνης, που είναι πολύ αγαπητός φίλος μου, ζήτησε να είμαι παρούσα στην παρουσίαση αυτή από ψεύνη διάστηκα, γιατί είναι σαφές ότι δεν έχω... με μια σχέση μελετητή με το έργο του Ιώλα.
Δεν έχω συνδέσει αυτόν με αυτό. Είμαι περισσότερο γνωστή για την φιλία και συνεργασία μου με καλλιτέχνες στην αντιγενέση σήμερα, καθώς και τις σχέσεις που με τα ευχαριστούν, που είναι η δεύτερη μου αγάπη, όπως η ζωγραφική και η εγκληπτική. Ωστόσο, ασφαλώς...
Αναγκαζόμενη να μπω στη διαδικασία να σκεφτώ τι θα μπορούσα εγώ να πω το οποίο να μην είναι αυθαίρετο, τι θα μπορούσα να πω το οποίο να σέβεται το γεγονός ότι άλλοι είναι πιο ειδικοί από εμένα, τι θα μπορούσα να πω που να τιμά. και τον Αλέξανδρο Ιώλα και τον Νίκο Σταθούλη τον οποίο θαυμάζω πάρα πολύ για την πορεία του και επίσης θαυμάζω αυτή την αφοσίωση όπου βλέπω αφοσίωση θαυμάζω Νίκο και όταν είναι μάλιστα τόσο συντηταγμένη άρα αποφάσισα να μιλήσω για αυτά που ένιωθα ότι μπορούσα όσο ανεχειριστώ εγώ και που θα ήταν συνεπή με ό,τι έχει να κάνει με το δικό μου βλέμμα στην τέχνη. Και στη συνέχεια νιώθοντας ότι εγώ θα μιλήσω γι'αυτό ξέρω ότι η κυρία Μισερλόγλου θα μπορέσει να μιλήσει για το άλλο κομμάτι γιατί είναι καθήν αρμόδια, εν πάση περιπτώσει, να μιλήσει για την κληρονομιά του Ιόλα και για όλα αυτά τα καταπληκτικά έργα που σώθηκαν, για αυτά που δεν σώθηκαν για το τι θα μπορούσε να γίνει αν, για όλα αυτά τα σενάρια, και επειδή ένα μικρό γόνιμο και υπρακτό κομμάτι είναι αυτό που διαχειρίζεστε και ευτυχώς γι'αυτό.
Άρα εγώ δεν θα μιλήσω για τα έργα που έμειναν πίσω ή για τα έργα που έχουν χαθεί. Θα μιλήσω για δύο άλλα πράγματα. Θα μιλήσω για το βιβλίο αυτό που κρατώ στα χέρια μου ως πόνημα και ως αντικείμενο τέχνης αυτοτελές από μόνο του, γιατί νομίζω... γι'αυτό με προσκάλεσε ο φίλος Κυριάκος Πιπίνης και θα μιλήσω και ως ένας αφουγκραστής αυτού που αφηγείται το βιβλίο ο οποίος προσπαθεί να κάνει όχι το ίδιο αλλά προσπαθεί επίσης πάρα πολύ ανεξάρτητα μονωμένα να κάνει αυτά που λέει η καρδιά του.
Αυτό. Λοιπόν, πριν κάνω αυτό όμως θα ήθελα αφού είμαι η πρώτη στη σειρά να πω δύο λόγια για το βιογραφικό του Αλέξανδρο Ιώλα για να μπορέσουμε όλοι να μπούμε στο κλειδί. κλίμα σωστά και να παρακολουθήσουμε πώς μια ζωή καταπληκτική, 80 ετών, ξεδιπλώθηκε με τόσες πολλές λάμψεις.
Γεννημένος τις 25 Μαρτίου του 1907 στην Αλεξάνδρα της Αιγύπτου, ως Κωνσταντίνος Κουτσούδης, γόνος μιας αφεκατάστατης οικογένειας βαμβακεμπόρων, που τον προέτρεπε βεβαίως να συνεχίσει την οικογενική επιχείρηση, ο ίδιος έδειξε από πολύ νωρίς την κλίση του στις τέχνες. Το 1927 μετακομίζει στην Αθήνα. όπου ξεκινά τα πρώτα του μαθήματα χορού και μουσικής, ενώ παράλληλα συναναστρέφεται όλες τις μεγάλες καλλιτεχνικές και όχι μόνο προσωπικότητες της εποχής. Το 1931, με προτροπή όχι κάποιου τυχαίου, αλλά του επίσης διεθνούς μας και μοναδικού Δημήτρη Μητρόπουλου, πηγαίνει με τα Βέννη στο Βερολίνο, με έναν σύντομο σταθμό στην Ιταλία.
Εκεί αφιερώνεται στο χορό και συναναστρέφεται σημαντικές προσωπικότητες του χορού, όπως η κύριε Ανιζήνης και η κόρη του διάσημου χορευτή. Δύο χρόνια μετά, λόγω της... της πύκνωσης των μαύρων συνέφων του φασισμού μετακομίζει το 1933 στο Παρίσι. Εκεί συνεχίζει με επιτυχία τη χορευτική του καριέρα συναντά όμως πολλούς εικαστικούς καλλιτέχνες ποζάριος μοντέλο για πολύ σημαντικούς όπως ο Ραούλ Ντιφή υπάρχει ένα εξαιρετικό σχέδιο μέσα στο βιβλίο να πω ότι το βιβλίο εκτός από τον χήμαρο αυτό της κατάθεσης η όλα και στενθούλη περιλαμβάνει και θαυμάσιο υλικό οπτικό πραγματικά θαυμάσιο. Λοιπόν, ένα θαυμάσιο σχέδιο του ντυφθεί ο Ιώλας Παραπολινέος.
Τζόρτζο Ντεκύρικο και Χέρπιτ Λίστ. Ο Τζόρτζο Ντεκύρικο εξάλλου είναι η πρώτη του μεγάλη αγάπη, καθώς το 1928, όπως περί διαβαίνει στην Οδό Μεττινιό, συναντά ένα έργο το οποίο είναι ο πρώτος έρωτας, είναι ένα έργο του Ντεκύρικο. Αποφασίζει να το αγοράσει.
Όσοι το έχουμε κάνει αυτό ξέρουμε τι ακριβώς σημαίνει. Και με λίγα λίγα χρήματα το αγοράζει, νομίζω μέσα σε πέντε χρόνια κάτι τέτοιο. Μου άρεσε και αυτή η ιστορία πάρα πολύ.
Άρα λοιπόν τι βλέπουμε ήδη. Βλέπουμε ήδη κάτι που... που εμένα προσωπικά με συγκινεί πάρα πολύ, γιατί πιστεύω στα συγκοινωνούντα δοχεία της τέχνης, έναν άνθρωπο που ξεκινά ως χορευτής, αλλά αγαπάω ότι το ωραίο, και φυσικά ποτέ δεν σταματάνε όταν απασχολεί ο χορός, τα παλαιά ωραία πράγματα.
τα οικαστικά, το θέατρο, όλα αυτά είναι ένα. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1930 φεύγει για τη Νέα Υόρκη, όπου και προσλαμβάνεται ως κορυφαίος χορευτής στη νεοσύστατη Ballet Theatre Company. Συνεργάζεται με τον Τζορς Μπαλανσάν και την Ιβόν Γεώργη, ενώ αργότερα αναλαμβάνει τη διεύθυνση των μπαλέτων του Μαρκισίου Ντεκουκά στη Νέα Υόρκη.
Εκείνη την εποχή σχετίζεται με σημαντικότατα ιερά τέρατα, όπως ο Προκόφης, Τραβίνσκη και άλλοι πολλοί. αφορμή ένα τραύμα στο πόδι, εγκαταλείπει το χορό και δραστηριοποιείται πλέον οριστικά στο χώρο της τέχνης. Το 1945 ανοίγει την πρώτη του γκαλερί στην Ναϊόρκη, την περίφημη Hugo Gallery, χωρίς να διαθέτει το ίδιο χρήμα στο ξεκίνημα, στηρίζεται σε σημαντικούς μεκίνες. Υπάρχει ένα θαυμάσιο ζευγάρι, θα ήθελα να σας διαβάσω κάτι που του γράφουν στη συνέχεια, είναι από τα πολύ ωραία σημεία του βιβλίου, τους Ντεμενίλ, καθώς και στις ήδη κτενείς προσωπικές του φυλής με σημαντικούς καλλιτέχνες.
Σημαντική είναι ακόμα η συμβολή τους στη ΣΥΠΑ, στις ΗΠΑ, στον εξορίστον σορελιστόν εξαιτίας του πολέμου, που είναι πολύ γνωστή στην Ευρώπη, όχι όμως και στην Αμερική. Εξάλλου, ο ίδιος αντιπροσωπεύει καλλιτέχνες όπως ο Μαρκ Σέρνστ και ο Ρενέ Μαγκρίτ στις ΗΠΑ έως τα ανατότους. Το 1953 διοργανώνει την πρώτη οτομική έκθεση του άλλου σύντροφου ζωής, που είναι ο Άντι Βόρχολ, ο οποίος πεθαίνει και την ίδια χρονιά μαζί του το 1987. Συνδέεται φυσικά στενά με το κίνημα της Ποπάρτ, συνεργάζεται με τους...
τους Νουβο-Εαλίστ, την Νίκη Τεσενφάλ, τον Ζων Τιγκελή και άλλους πολλούς, με καλή τάχνη σάρτε πόβερα, όπως ο Πολής, όχι Έλληνας, αλλά διεθνής Γιάννης Κουνέλης, Πίνο Πασκάλι και πολλούς άλλους. Με ευφετήρια αυτή την πρώτη γαλερή, ανοίγει δορυφορικά γαλερή ως ένας λαμπερός ήλιος, σε ένα ολόκληρο δίκτυο αιθουσών, στη Γενέβη, στο Παρίσι, στο Μιλάνο, στη Ζυρίχη, στη Ματρίτη, στη Ρώμη και κάποιος ακόμα στη Νέα Υόρκη. Είναι λοιπόν κατηγιστική η πορεία. αυτή τη δεκαετία του 1960 πια.
Εκδίδει καταλόγους τέχνης που είναι έργα τέχνης οι ίδιοι, συνεργαζόμενος με ιερά τέρατα όπως ο Αντρέ Μπρετών και ο Βοπιέ Χαστανή. Συλλεκτικά λίβουν ταχτίστ και ντε-ποέτ, όπως ο Μαρκ Σέρνστ, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Δησέρς Ελίτης. Ποτέ δεν αφήνει στην άκρη τους Έλληνες και αυτό επίσης πρέπει να το πούμε. Εξάλλου, με έναν πολύ διαυγή τρόπο αναφέρεται στο πώς βοηθάει τους ξένους, στο πώς βοηθάει τους Έλληνες, που μπορούσαν να έχουν βοηθηθεί ακόμα περισσότερο πιστεύω. ειδικά αν είχαν συμπράξει.
Ένα πράγμα που παρατηρώ, κάνω μία μικρή άνοτελία, είναι ότι τον βλέπω να κινείται σε κύκλους φύλων καλλιτεχνών στο εξωτερικό, επειδή λειτουργούν ως ομάδες, ενώ οι Έλληνες, το βλέπω στο βιβλίο αυτό, λειτουργούν περισσότερο κατά μόνας και αυτό με ενδιαφέρεται πολύ. Το οποίο βεβαίως είναι μια παθογένεια που συνεχίζεται ως σήμερα αδιαλείπτως. Πουλά, αλλά και κυρίως δορίζει έργα σε μεγάλα μουσεία, για το οποίο μιλά πολύ στη συνέχεια, λέγοντας ότι οφείλουμε να δορίζουμε έργα, όπως το Metropolitan και το MoMA στην Ναϊόρκη, το Κέντρο Ζόρσπον Πιντού στο Παρίσι. Έχουμε τις περίφημες δωρεές του 1977, αλλά και την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, δωρεά του 1971. Το 1976 κλείνει όλες τις γκαλερίες στην Ναϊόρκη, κρατώντας την υπόσχεση που έχει δώσει το Μάρξ Έρμς να σταματήσει όλη αυτή τη διαδικασία, όταν εκείνος θα πέθαινε. Μετά το 1960, μετά τη δεκαετία του 1960, έρχεται όλο και πιο συχνά στην Ελλάδα, συνεργάζεται με διάφορες γαλερίες όπως η Ζουμπουλάκη ή όλα, Μέδουσα, της αγαπημένης μας Μαρίας Δημητριάδη, Βίκυ Δράκου, Έθρος Ατέχνης Αθηνών, η περίφημη ανεπανάληπτη Μαριλένα Λιακοπούλου, Σκουφά, Ελένη Καλλιγά και άλλοι πολλοί.
Και την ίδια εποχή χτίζει στην Αγία Παρασκευή ένα δικής τους επινόησης και σύνθεσης μοναδικό σπίτι που μεταφέρει την τεράστια προσωπική του συλλογή και όπου και πάλι η αγάπη του είναι ανάκατη. Κλασικές και βυζαντινές αρχαιότητες, έργα... τέχνης σύγχρονα, αντίκες κινητές και άλλα πολλά. Από το 1983 με ανεξέλεγκτη κορύφωση το 1984 αντιμετωπίζει τον καχεντρική ελληνικό τύπο ο οποίος βάλεται ενάντια στην κεντρικό και πετυχτικό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς του με αφορμή κάποιες προκλητικές για την εποχή δηλώσου αλλά κυρίως με καταγγελίες ενός πρώην συνεργάτη του τόσο γνωστόν ουδής έτσι.
Ευχα Λιγότερο ας πούμε φιλικός το ευεργετηθέντος. Η υπόθεση φτάνει ως την δικαιοσύνη και εδώ ερχόμαστε στον Κώστα Καβρά, ο οποίος ακριβώς σε εκείνη την εποχή, με μια πολύ στεταγμένη πρωτοβουλία, συγκεντρώνει... από διεθνείς προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων και ο Φρανσόμιτερο, προκειμένου να σταματήσει αυτό το κύμα της άλωσης του Ιόλα.
Η επιθυμία του να δωρήσει την αμύθιτη συλλογή του από εργατέχνης, λίγο πριν περνάει, πεθάνει, δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ, η ελληνική κυβέρνηση αρνείται την προσφορά του και έτσι το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του χάνεται. Το 1984 ωστόσο προλαβαίνει να δωρέσει στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ευτυχώς 47 έργα Σύγχρονης Τέχνης στην προσωπική του συλλογή, ενώ υπόσχεται να προσθέσει και άλλα στη συνέχεια, δεν προλαβαίνει, πεθαίνει στις 8 Ιουνίου του 1987 σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, αποκλεισμένους κυρίως εξαιτίας της αδελφής του Νίκης από τους περισσότερους κοντινούς... στον ανθρώπους και νικημένος από την όσο του AIDS. Σήμερα τα περισσότερα έργα του έχουν κλαπεί από την έπαυλή του στην Αγία Παρασκευή, η οποία, αν την έχετε δει κάποιοι από εμάς την έχουμε δει, περιμένει μια καλύτερη μοίρα ακόμα και τώρα, μετά 12η ώρα και μακάρι αυτό να γίνει, θα μας πει ο Νίκος μετά. Η βιογραφία του κυκλοφόρησε το 2012, 25 χρόνια μετά το θάνατό του, έτσι ακριβώς όπως το είχε ζητήσει στον Νίκο Σταθούλη και παρόλα αυτά...
Αυτή τη στιγμή, μετά από διάφορες ανατροπές, έχουμε στη χέρια μας ένα εντελώς καινούριο βιβλίο νεογνώ, καθώς ο Νίκος Ταθούλης έχει αποκηρύξει την προηγούμενη έκδοση και έχει αναθέσει, νομίζω πολύ καλά έχει κάνει, στον αγαπητό φίλο Κυριάκο Πιπίνη το νέο πόνιμο. Νομίζω αυτά τα λίγα ήταν απαραίτητο να τα πούμε, γιατί δεν είμαστε όλοι τόσο κοντά, και να θυμηθούμε πώς αυτός ο κομήτης η όλας πέρασε, έκανε τα πάντα, αγαπήθηκε από τους πάντες, συνεπήρξε με τα πιο λαμπερά αστέρια της τέχνης και θα μπορούσε να έχει αφήσει τόσα πολλά στον τόπο. Το βιβλίο. Το βιβλίο αυτό στην αρχή, αφού το ξεφίλησα ξανά και ξανά και ξανά, έχει πάρα πολλά ευρήματα. Είναι βιβλίο φτιαγμένο από άνθρωπο που αγαπάει πάρα πολύ και το βιβλίο και το χαρτί.
Στην αρχή το αντιμετώπιση... Το αντιπροσώπησα ως ένα μαυρό ασπρό φιλμ. Έχει κείμενα τα οποία, αν θέλετε, χρωματίζουν τα επεισόδια που συμβαίνουν. Μετά αποφάσισα ότι πιο πολλοί είναι φτιαγμένα από τον Κυριάκο με το ύφος μιας αρχαίας. αρχαίας τραγωδίας.
Είναι ένα σενάριο για αρχαία τραγωδία και νομίζω ότι αυτό μπορούμε να κρατήσουμε. Τι έχει συμβεί εδώ. Ξεκινάμε μαύρο η όλας.
Υπάρχει ένα πρώτο κομμάτι το οποίο είναι η αφήγηση του Νίκου η οποία με πάρα πολύ ωραίο τρόπο περιτρέχει το πώς έφτασε να φτιάξει αυτό το καινούριο βιβλίο και πώς τα πράγματα συνέβησαν. Και μετά αρχίζου�� Τα κεφάλαια. Τα κεφάλαια στα οποία πραγματοποιείται η αφήγηση λέγονται επεισόδια.
Ανάμεσα στα επεισόδια έχουμε τα στάσιμα, τα σημεία στα οποία γίνονται χωρίς εξομολογήσεις, αυτές έχουν πραγματοποιηθεί και με χωριστό χαρτί. γκρι χαρτί για τα στάσιμα, τα χωρικά, εμπάσεις περιπτώσει, για τα οποία θα σας διαβάσω δύο-τρία πράγματα, κόντρα στο λευκό χαρτί, στο οποίο είναι η αφήγηση. Ένα άλλο ενδιαφέρον έβριμα είναι ότι αρχίζουμε από το τέλος.
Δηλαδή, έχουμε πρώτα το μυστικό δείπνο, το τέλος της τραγωδίας και πηγαίνει ανάστροφα το βιβλίο. Είναι πρώτα το τελευταίο κεφάλαιο και το τέλος του βιβλίου είναι το πρώτο. Και αυτό βρήκα τρομερά ενδιαφέρον.
Το βιβλίο κινείται από τη στιγμή που τελειώνει ο πρόλογος, η πάροδος και το πρώτο επεισόδιο του Νίκου Σταδούλη. Ξεκινά ο μυστικός δείπνος και αυτό αρχίζει να είναι πια σε πρώτο πρόσωπο εντός εισαγωγικών, όπου ακούμε ουσιαστικά... ουσιαστικά τον Ιόλα να μιλά και σε μία συνεχή ροή, είναι εξάλλου καταγιστικός και ο Νίκος Ταθούλης, όλος το που έχει φτιάξει, ενώνει, ουσιαστικά πλέκει το ένα εισαγωγικό με το άλλο, ο βιογράφος, ο Νίκος. Και συνέχιζε κάπως έτσι και ανάμεσα στα επεισόδια έχουμε πια τον Κυριάκο Πιπίνη, ο οποίος στα σημεία που θεωρεί κέρια προσθέτει κάποια μικρά κείμενα ποιητικά, συγγραφικά, τα οποία θεωρώ ότι φωτίζουν με τρόπο ιδανικό αυτό στο οποίο...
αφορά κάθε φορά το κάθε κεφάλαιο. Έχουμε λοιπόν, θα σας διαβάσω μετά κάποια παραδείγματα γιατί αξίζει, κάποια πράγματα που κράτησα εγώ, ο μυστικός δείπνος στο τελευταίο κεφάλαιο. Στο πρώτο στάσιμο έχουμε μία μικρή ελεγεία για την τέχνη από το Α στο Ω.
Εκεί ο Αλέξανδρος Ιώλας μιλά στον Νίκο Σταθούλη για τη ζωή στους ανεργοτέχνες και αυτό είναι καταπληκτικό. Επόμενο επεισόδιο, πάθος για την τέχνη, άλλες 60 σελίδες. Μετά ξένοι, μετά Έλληνες, μεταξύ των οποίων ο Μόρλες, ο Τάκης, ο Ακριθάκης είναι πάρα πολύ τακτοποιημένοι τα κεφάλαια. Μετά πάμε στο Συλλογές Μουσία, επόμενο κεφάλαιο.
εκεί πάλι έχουμε αναφορά στους ξένους με εκείνες που βοηθούν αλλά και στους Έλληνες έχουμε τους Ντεμενίλ αλλά έχουμε και την Κατρίνα Καμάρα την Μαριλάνη Λυκοπούλου, έχουμε και εσάς κ. Βεσσελόγλου επόμενο στάσιμο, ΑΟΜΕΓΑ και πάλι είναι πολύ ωραίο το ΑΟΜΕΓΑ υπάρχουν τρία ΑΟΜΕΓΑ στο βιβλίο που είναι ουσιαστικά τρεις ανάσες που νομίζω αποτελούν και τεραχοκοκαλιά του βιβλίου και του συνδετικού ιστό μια συζήτηση του Ιόλα με τον Νίκο Σταθούλη για την Ελλάδα η πρώτη κουβέντα είναι για την τέχνη από τον Ιόλα Η δεύτερη είναι για την Ελλάδα. Επόμενο επεισόδιο, «Η οικογένεια και το σπίτι», το δράμα, «Στάσιμο». Το τρίτο αω, επίθετα για τον ίδιο τον Ιώλα, με αυτό κλείνει που νομίζω πια αυτά είναι από σένα, Νίκο. Και μου άρεσε πάρα πολύ αυτό.
Υπάρχει ένας καταπληκτικός ρυθμός στο βιβλίο. Αυτό το εκτιμώ ιδιαίτερα όταν το βρίσκω, γιατί είμαι κι εγώ... Αγαπώ το βιβλίο και το αντικείμενο και νομίζω ότι πρέπει να είσαι πολύ χαρούμενος για αυτό που φτιάχτηκε. Είναι απλά μια ελεγεία αυτό το βιβλίο και αν δεν ήταν ο Κυριάκος Πιπίνης και ένας βιβλιοφάγος, ένα μαμούνι, ένα σκουλίκι...
του βιβλίου με τη θετική έννοια που γίνεται πεταλούδα, ο Κωστής ο Μαυρόπουλος, να είναι πάνω από τους φιλόλογους, πάνω από τους συλλέκτες, πάνω από τους εκδότες. Ως άγγελος με φτερά φτάσαμε σε αυτό το αποτέλεσμα που είναι όντως η ζωή του Γιώλα, που η ζωή του Γιώλα είναι μια τραγωδία. Στο τελευταίο στάσιμο ακούμε τον Νίκο Σταθούλη, την ασκία γραφή των Ιώλα για τη βιογραφία του.
έξοδο με το Βάρνελ. Θα σας διαβάσω λίγα δείγματα για να καταλάβετε ακριβώς αυτό που λέω, με πώς η μαϊστρία έχει συμβεί. Θα σας διαβάσω αυτά που θα κρατήσει.
Γιατί νομίζω ότι πραγματικά μας βάζουν βιογράφος και εκδότης να ακολουθήσουμε αυτή τη μοίρα του Ιώλα. Στο πρώτο επεισόδιο, θα έπρεπε να ακολουθούμε τον αντίστροφο... Είναι η εισαγωγή της εισαγωγής δηλαδή αυτή. Θα έπρεπε να ακολουθούμε τον αντίστροφο δρόμο, να δείχνουμε χωρίς περιφάνεια πως έχουμε καλά αισθήματα, αντί να τα κρύβουμε με τόσο κόπο. Και θα ήταν εύκολο αν ξέραμε...
να μην μισούμε ποτέ, να αγαπάμε πάντα. Γιατί τότε θα ήμασταν τόσο ευτυχισμένοι λέγοντας μόνο πράγματα που μπορούν να κάνουν ευτυχισμένους τους άλλους, να τους μαλακώσουν, να τους κάνουν να μας αγαπούν. Μαρσέλ Προύστ να ζητώσετε το χαμένο χρόνο οι φυλακισμένοι. Νομίζω ότι αυτό τα λέει όλα.
Για το τι μπορούσε να γίνει με τον Ιώλα και τι δεν έγινε, Νίκο. Για μένα αυτό είναι η επιτομή του δράματος. Κρατώ επίσης κάτι άλλο που το λέει πολλές φορές και είναι πολύ σημαντικό. Είμαι γκαλερίστας, όχι έμπορος. Ας το κρατήσουμε αυτό γιατί νομίζω το αξίζει.
Γιατί στο σημερινό χρόνο που όλοι παιδευόμαστε έχουμε ξεχάσει τι θα πει να είσαι γκαλερίστας. Είναι και ο λόγος που εγώ δεν έχω πάντα πολύ καλές σχέσεις με την γκαλερία και έχω προτιμήσει ένα μοναχικό δρόμο αλλά σαφώς και βγάζω το καπέλο στους γκαλερίστες όταν τους συναντώ. Είναι πολύ πολύ έτοιμο είδος. Λοιπόν, σας διαβάζω το πρώτο στάσιμο, το πρώτο αω, που είναι ο Αιώλας και η τέχνη.
Α Κρυθάκης, Β Βολς, Γ Γουόρχολ, Δ Δέμονες, Ε Ερνστ, Ζ Ζογραφίες. Θέλω να διαβάσω ακόμα κάτι πολύ μικρό, το οποίο επίσης είναι μια μόνιμη παθογένεια, διαχρονική. Κάπου στο βιβλίο, σελίδα 18, τον ρωτάω ο Νίκος Ταθούλης γιατί μένετε εδώ, του μιλάει στον πληθυντικό πάντα και απαντάω η όλας, γιατί μου αρέσει η Ελλάδα και οι Έλληνες κας με νοχλούν οι δημοσιογράφοι και η κυβέρνηση.
Καλά, οι δημοσιογράφοι που πάνε να γαμηθούν είναι πιο ωραίοι από... παρά να ασχολούνται με το τι εννοούσαμε, το χαρακτηρισμό, να μου πουν ότι δεν έκανα τίποτα για την Ελλάδα. Μα γι'αυτό ήρθα εδώ. Είπαμε γύρισε μετά το 1960. Τι να τα κάνω μαζί μου, θα τα πάρω. Εδώ ανήκουν, εδώ θα τα αφήσω, στον τόπο που διάλεξα να ζήσω όσο ζω.
Και ποιος είναι ο σκοπός σας στη ζωή, το ρωτά ο Νίκος Σταθούλης. Κρατώ αυτό το κομματάκι έτσι, γιατί έτσι κάπως πηγαίνει όλο το βιβλίο που είναι υπέ��οχο, αλλά αυτό είναι ένα πολύ ζωντανό κομμάτι που εμένα μου κάνει κλικ και μου ταιριάζει. Ποιος είναι ο σκοπός σας στη ζωή.
Κάθε άνθρωπος έχει ένα σκοπό. Ο δικός σας ποιος είναι. Η μόρφωσή μου είναι ο σκοπός μου. Να ανεβάσω διαρκώς το πνευματικό μου επίπεδο, όλο ένα και περισσότερο.
Όλα τα κομμάτια της συλλογής μου πλουτίζουν τη συνείδησή μου με άξιο περιεχόμενο. Κάθε ένα μόνο του και όλα μαζί έχουν μέσα τους άξια νοή. να ποδοπατάνε τους γάτους μας μπροστά στα μάτια μας.
Άσχετα αν πρόκειται για ειρηνόκαιρος της Ασίας ή της Αφρικής και αν φυτρώνουν στο κουτελό τους ένα ή δύο κέρατα. Η ιδέα του μπροστάρι, η ιδέα του διαφορετικού που δεν ύπτει τα σχήρες αλλά σηκώνει τα μανίκια και προχωράει. Και αυτό πιστεύω ταιριάζει πάρα πολύ. Μετά, ένα πολύ μικρό κομματάκι από μια θαυμάσια επιστολή, σελίδα και των 88 και των 89, είναι το κομμάτι συλλογές μουσεία που αναφέρεται, όπως είπα, και στους ξένους και στους Έλληνες, με κίνες, συλλέκτες, διευθυντές μουσείων κτλ.
Είναι από τον Ζων και την Ντομινίκη Ντεμενίλ, που ήταν έτσι πολύ σημαντική άνθρωπη δίπλα του. Μιλούν με τον Ιώλα για την τοποθέτηση των έργων του Ρόθκο που προφανώς έχουν αποκτήσει μέσω εκείνου σε μια εκκλησία και λένε, του γράφουν, η εκκλησία είναι ένα σκοτεινό μέρος, αλλά ο Ρόθκος είναι τη δυνατότητα στο μάτι να εισχωρήσει στο άλλο. θα αποκτήσει ένα πανανθρώπινο χαρακτήρα, όπως η τέχνη και η αγάπη.
Η τέχνη καταργεί τα σύνορα εκεί που η πολιτική και η θρησκεία τα ορίζει. Πόσο σας ευχαριστούμε, αγαπημένα Ιώλα. Ακόμα και όταν όλοι μας πάρουμε το δρόμο του Θεού, Θεού θέλοντος, το μουσείο μας θα είναι ακόμα όρθιο και θα αποτελεί μια όαση για αυτούς που πεινάνε και διψάνε για ομορφιά και ελπίδα.
Με όλη μας τη στοργή, την αγάπη και το θαυμασμό. Νομίζω το όνειρο κάθε καλλιτέχνη και κάθε καλερίστα... είναι να έχει αυτούς τους ηλέκτρες απέναντί του.
Καταπληκτικό το βρείτε. Και ζηλευτό. Και ζηλευτό. Μακάρι να έχουμε κι άλλους τέτοιους. Από το επόμενο επεισόδιο, που είναι η οικογένεια και το σπίτι, που ήταν έτσι η δυσκολία του ή όλα.
Αντων Τσέχοφ, το βιολί του Ρότσιλτ. Τώρα στην πόλη όλοι αναρωτιούνται, πού βρήκε ο Ρότσιλτ ένα τόσο καλό βιολί, το αγόρασε ή το έκλεψε. Αυτό είναι πάλι κυριάκος, φακός, στην οικογένεια και το σπίτι.
Ή μήπως το κράτησε για ενέχειρο από κάποιον. Έχει από καιρό παρατήσει το φλάουτο και τώρα παίζει μόνο βιολί. Από το δοξάρι του βγαίνουν ήδη οι παραπονεμένοι ήχοι που έπαιζε παλιότερα στο φλάουτο, αλλά κάθε φορά προσπαθεί να επαναλάβει αυτό που έπαιζε ο Γιάκοφ τότε που καθόταν στο κατόφι. Οι χορδές του βγάζουν τόση θλίψη και παράπονο που όσοι τον ακούν κλαίνε και ο ίδιος στο τέλος σηκώνει τα μάτια ψηλά και αναστενάζει. Αχ, και αυτός ο νέος σκοπός αρέσει τόσο πολύ στην πόλη, που τον ρώτσει και τον προσκαλούν συνέχεια οι έμποροι και οι δημόσιοι υπάλληλοι και τον βάζουν να επαναλαμβάνει ακόμα και δέκα φορές.
Υπότιτλοι AUTHORWAVE Άλλη μι�� πολύ ωραία ερώτηση του Νίκου στο κομμάτι «Κογένεια και σπίτι» «Δοθήκατε πολύ στην αγάπη, τον ρώτησα. Ήταν μια απίστευτη στιγμή να εκμεύσω από τον ίδιο κάτι για τις αγάπες του. Οτιδήποτε αγάπησα στη ζωή μου ήταν αποτέλεσμα μιας μυστικής έξαρσης της αγάπης, από την ωραιότητα μιας καλλιτεχνικής ψυχής, από ένα ωραίο κορμί, μια φλογερή ματιά. Η αγάπη που εδείμινε μια υπέρτατη ειδονή, Αλλά να πεθάνεις από αυτό είναι τραγωδία.
Ευτυχώς είμαι χορτάτος. Τελευταίο στάσιμο. Τα επίθετα του Νίκου για τον Ιόλα. Α αυθεντικός, Β βιωματικός, Γ γενναιόδωρος, Δ διορατικός, Ε ερωτικός, Ζ ζωντανός, Ή ηλιόλουστος.
ΦΙΕΛΟΔΗΣ, ΙΟΛΙΚΟΣ, ΚΑΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ, ΛΑΜΔΑ ΛΑΜΠΕΡΟΣ, ΜΗ ΜΕΚΙΝΑΣ, ΝΗ ΝΕΟΤΕΡΙΣΤΗΣ, ΞΙΞΕΧΟΡΙΣΤΩΣ, ΩΝΗΡΟΠΟΛΟΣ, ΠΙΠΑΡΟΡΜΙΤΙΚΟΣ, ΡΟΡΙΘΜΙΚΟ� ταύτερ λειτουργικός, ύψιλον ίστατος, φιφιλόξενος, χιχαρισματικός, ψιψιχωμένος, ομέγα, ωκεανός. Καταπληκτικό, Νίκο. Εξαιρετικό.
Νομίζω θα μιλήσω και για τον Νίκο. Και τελειώνω με τον Κυριάκο πάλι. Είναι ένα καταπληκτικό πινκ-πονκ τρυφερότητας και σοφίας στο βιβλίο, έτσι όπως έχει στηθεί.
Και είναι απολαυστικό αυτό και μπορείς να το διαβάζεις και ανάποδα. και από τη μέση και να ένα κομμάτι πριν τον ύπνουν αυτό είναι τα καλά βιβλία έτσι είναι λοιπόν να τελειώσουμε με αυτό που κράτησε ο Κυριάκος για το τέλος ακριβώς τον Κώστα Βάρναλη τα λίστια είναι η έξοδος εδώ τελειώνει η ιστορία τι καλά να είσαι πρώτος νομίζω επίσης αυτό τα λέει όλα τι καλά να είσαι πρώτος ακόμα και αν σε λιδωρούν τι καλά να είσαι πρώτος από σένα μόλις τώρα αρχινά η μεγάλη τέχνη αν το πιστεύεις είναι αλήθεια νόμου Όμως, την κάθε μέρα ποιο θα μεγαλώνεις που να μη σε χωράει του τη πατρίδα. Αλλά όταν σ'αγκαλιάσει η μάνα γης, δεν θα σου δώσει ούτε ένα πόντο πιοότερο από τον πόη σου. Μα τι σε νοιάζει εσένα, χρόνια την εμετρούσαν οι πατούσες σου.
Να λυπάσε τον άλλο που παιδεύεται, να μη φανεί μικρός τον εαυτό του, να μη γελέται και να μη γελάει, να μη στολίζει με ένα ξεγυμνόνι και όταν θα τον αγκαλιάσει η μάνα γης, θα φανούν τα σωστά του μέτρα. Και μετά, σιωπή. Εδώ τελειώνει το βιβλίο.
αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε έναν εκδότη που έχει ενσκήψει πάρα πολύ όχι μόνο στην αφήγηση του Ιώλα αλλά και στην εξαιρετική στοργή με την οποία έχει περισσυλλέξει όλο αυτό το είναι ο Νίκος Ταθούλης σε κάποια σημεία του βιβλίου Ο Νίκος, ακούμε τον Νίκο, δεν τον ακούμε συνέχεια, ακούμε τον Ιόλαφ, σε κάποια σημεία του βιβλίου εγώ μπήκα στη διαδικασία να σκεφτώ πώς είναι για έναν άνθρωπο ο οποίος άφησε όλα τα άλλα για να κάνει αυτό. Ίσως το πρέπει να μας το πεις εσύ. Το βλέπουμε αυτό στο βιβλίο και σίγουρα μας βάζει σε σκέψεις και είναι τρομερό. Δεν θέλω να πω κάτι άλλο.
Νομίζω σας έβγαλα τον τόνο του βιβλίου. Θέλω να πω ότι ο Νίκος έχει εμπιστευθεί ένα ολόκληρο κομμάτι Ελλάδας το οποίο με τον ένα με τον άλλο τρόπο επαναλαμβάνεται σήμερα. Νομίζω ότι αυτά που περιγράφονται είναι επίκαιρα όσο ποτέ για όποιον από εμάς προχωρήσει.
χωράει μέσα στη νύχτα μόνος του και ψάχνει οδούς, είναι και παρήγορο και μαζί χτύπημα, γιατί αντιλαμβάνεσαι ότι δεν υπάρχει σωτηρία σε μια χώρα που δεν υπάρχει πολιτική πολιτική. πολιτισμού, σε μια χώρα που η μνήμη είναι πάρα πολύ κοντή, σε μια χώρα που η φασαρία, η αμόρφωτη φασαρία, είναι συνήθως πιο δυνατή από την καλλιεργημένη σιωπή, το μόνο που είναι παρήγορο είναι να νιώθεις ότι υπάρχουν συστάδες τέτοιων μυαλών, συστάδες τέτοιων ανθρώπων και ότι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει κάπου να συναντιόνται. Και επειδή αυτό ευλύνει με τέτοια συνάντηση, νομίζω πρέπει να νιώθεις τυχερός. Αυτά από μένα.
Να σας ευχαριστήσουμε κυρία Κρητικού, μας προκαλέσατε ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον για να ξεφυλήσουμε και να διαβάσουμε αυτό το βιβλίο. Εγώ στάθηκα σε αυτό που είπατε στην αρχή, στην αντιστροφή του χρόνου κατά τη ροή του βιβλίου, με τον Ιώλα να πεθαίνει στις πρώτες σελίδες και να... Ξαναγεννάτε μετά στην Αλεξάνδρεια.
Μου έδειξε την αναγέννηση του ανθρώπου που αγαπάει πάρα πολύ την Ελλάδα και επιστρέφει σε αυτήν. Ο λόγος τώρα στην κυρία Θούλη Μισιρλόγλου, ιστορικό τέχνης, διευθύντρια του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Με την επίμονη και επίπονη διαχείριση της οργάνωσης, της μεγάλης έκθεσης Αλέξανδρος Ιώλας, η κληρονομιά, κατάφερε να είναι σημειοφόρος της συλλογικής προσπάθειας, ώστε να γίνει γνωστό Εβραίος.
το έργο του Αλεξανδρου Ιώλα. Σας ακούμε, κυρία Μυσικλόβου. Καλησπέρα σας και από μένα.
Νίκο, Κυριάκο, Κωστή, σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση να είμαι σε αυτή την ωραία παρέα. Ήδη η Πυραλόπη Γαβρά σας έδωσε το στίγμα του γιατί να είναι εδώ μαζί σας. Για όσους δεν το ξέρετε, στις 6 Οκτωβρίου του περασμένου χρόνου, στο τότε Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Θεσσαλονίκη, γενιάσαμε μία έκθεση για τον Αλέξανδρο Ιώλα.
Ο τίτλος και η έκθεση αυτή υπάρχει ακόμα, είναι σε παράταση, μέχρι και αυτό το μήνα μπορεί κανείς να την επισκεφθεί. Ο τίτλος της είναι «Αλέξανδρος Ιώλα, συγκληρονομιά». Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είχε πολλούς λόγους να διοργανώσει αυτή την έκθεση, γιατί είναι το μουσείο στο οποίο... ο Ιώλας δώρησε αυτά τα 47 έργα.
Είναι μια δωρεά που δεν ήταν τόσο απλή. Ξεκίνησε το 1979 με 1980 για να ολοκληρωθεί το 1984. Και ήταν μια δωρεά σε μια ομάδα πολιτών, φιλότεχνων, μια παρέα κατά κάποιο τρόπο, οι οποίοι είχαν ήδη τον προβληματισμό του να κάνουν... για τη σύγχρονη τέχνη στη Θεσσαλονίκη, τη στιγμή που δεν υπήρχε στην Αθήνα, για να δούμε το πραγματικό κόντεξτο, κανένα μουσείο σύγχρονης τέχνης.
Υπήρχε η Εθνική Πινακοθήκη με άλλο προσανατολισμό, αλλά δεν υπήρχε κανένα μουσείο σύγχρονης τέχνης. Επομένως αυτή η κίνηση τότε είχε μια πάρα πολύ μεγάλη σημασία και για τη Θεσσαλονίκη αλλά και για την Ελλάδα και είχε σημασία ότι εν τέλει όλο αυτό κατορθώθηκε. χάρη σε μια ιδιωτική πρωτοβουλία.
Αυτό που ιδρύθηκε τότε για να δεχθεί τη δωρεά του Ιόλα ήταν το Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης το οποίο στη συνέχεια ίδρυσε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το οποίο σήμερα ονομάζεται Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Μόμους ενός νέου μητροπολιτικού οργανισμού που έχει δημιουργηθεί για τα Μουσεία Εικαστικών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Η ιστορία αυτή λοιπόν είναι ο βασικός λόγος, ο συμβολικός και ουσιαστικός που όλοι δέχθηκαν με μεγάλη χαρά την πρόταση να διοργανωθεί μια έκθεση, η πρώτη μεγάλη έκθεση για τον Αλέξανδρο. Βεβαίως οι λόγοι είναι και πολύ πιο επίκαιροι και συμφωνώ απολύτως με την ίδια κριτικού ότι και ο Ιώλας ο ίδιος είναι επίκαιρος, δεν είναι μόνο μία ιστορία.
είναι επίκαιρος γιατί αυτό που φέρνει πραγματική κληρονομιά δεν είναι τα έργα του Μακεδονικού ή επιμέρους πράγματα είναι μια συνολική προσωπικότητα που εγώ αυτό που είδε από την αρχή της έκθεσης θεωρούσα το μεγαλύτερο, ο πολύτιμος λήθος του είναι αυτή η συγκίνηση που έτρεφε διαρκώς και έφερε μέσα του σε σχέση με την τέχνη, όπου όμως η τέχνη και η ζωή είχαν γίνει ένα πράγμα. Αυτό που... Αυτό είναι ένα παράδειγμα που είναι πάντα πάρα πολύ ζωντανό και πάρα πολύ σημαντικό και είναι και ο κινητήριος Μοχλός και της σύγχρονης τέχνης ανα πάσα στιγμή.
Η έκθεση τώρα, κεντρικό άξονα, δεν είχε τον Ιόλα ως βιογραφία, δηλαδή το πρώτο της πλάνο και ο πρώτος της στόχος ήταν να μιλήσει για την κύρια δραστηριότητά του, αυτήν την σχέση που διαμόρφωσε με τους καλλιτέχνες, μέσα από τα έργα. Επομένως, δεν είχε ως πρώτο στόχο να εικονοποιήσει τη βιογραφία. Αυτή βεβαίως υπάρχει μέσα στην έκθεση, αλλά όχι ως κεντρικό συστός της έκθεσης. Ενώ αντίθετα, κεντρικό συστός είναι οι καλλιτέχνες και τα έργα που έκαναν όσο συνεργάζονταν με τον Ιώλα.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι μέσα σε αυτήν την ιστορία και πρέπει να σας πω ότι ήταν κομβική η απόφαση αυτή γιατί του πώς θα εξελισσόταν η έκθεση αυτή γιατί υπήρχε και ένα ρετουργείο του ποιος θυμάται τι από τον Ιώλα σήμερα. Έχουν ήδη περάσει 30 χρόνια από το θάνατό του. Η κύρια δραστηριότητά του αναπτύσσεται ουσιαστικά στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, δηλαδή από το 1945 χονδρικά μέχρι και το θάνατό του. Δεν εδραζόταν στην Ελλάδα, η κύρια δραστηριότητα ήταν εκτός Ελλάδος, επομένως δεν ήταν δεδομένο για το κοινό σήμερα, που είναι διαφόρων ηλικιακών, μιας μεγάλης γκάμας σε μπάστη τόσο ηλικιακής, του ποιος ξέρει τι πραγματικά.
Επομένως ήταν πολύ βασικό το να επανασυστήσουμε τον Ιόλα μέσα από την κύρια δραστηριότητά του και αυτή βεβαίως που θα αφορούσε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης, εμπροκυμένο το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Άρα αυτός ήταν ο άξονας και όχι η βιογραφία. Και γι'αυτό ακριβώς χαίρομαι που η έκδοση του βιβλίου αυτού ενεργοποιήθηκε παράλληλα με την έκθεση. Ακριβώς γιατί λειτουργεί συμπληρωματικά στο περιεχόμενο της έκθεσης πια και δίνει με έναν πάρα πολύ γραφηρό τρόπο όλες αυτές τις όψεις που έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα, με τη ζωή, με τη δραστηριότητα, το πόμος...
ήταν όλα πραγματικά ένα πράγμα. Ο Νίκος έχει τόσο αφιερωθεί στον Ιόλα, είναι όμως ένας λόγος ατομικός και στην πραγματικότητα έχω την έσοδο το μουσείο και η έκθεση ήρθε να βάλει και μια άλλη διάσταση σε όλη αυτή την αφιέρωση, ενώ την πιο δημόσια διάσταση του θεσμικού λόγου... κυρίως βεβαίως μέσα από τα έργα.
Άρα είναι πάρα πολύ ευχάριστο ότι το βιβλίο αυτό μας δίνει, εγώ το έχω ξαναδεί και με βρίσκει και σε μια εποχή που είμαι βυθισμένη μέσα στο σύμπαν που είναι ο Ιώλας. Και στην πραγματικότητα θα συμπληρώσει και τον κατάλογο της έκθεσης, που θα είναι μια δεύτερη έκδοση, αυτή που θα κυκλοφορήσει τώρα σε περίπου δύο εβδομάδες για την έκθεση και είναι ένας κατάλογος πια έκθεσης, που όμως έχει πάρα πολλές συνάφειες. έτσι κι αλλιώς με την έκδοση αυτή. Δεν σας κρύβω ότι και για μένα, ακριβώς επειδή είναι ο χρόνος που είμαι όντως βυθισμένη σε αυτή την ιστορία για τον Ιώλα, παραπάνω δηλαδή...
στο Ιωλικό Σύμπαν. Σωστά. Σκεπτόμενοι κι εγώ το τι θα είχε νόημα να μοιραστώ μαζί σας αναφορικά με το βιβλίο το ίδιο. Το έβλεπα, το ξανάβλεπα και είναι πάρα πολύ δύσκολο να εστιάσεις σε κάτι γιατί δεν ξέρεις τι να αφήσεις έξω.
Δηλαδή είναι όλα εξίσου σημαντικά και τόσο γλαφυρά μέσα στην αφήγηση αυτή που είναι το βιβλίο και σαν δομή, που είναι πραγματικά δύσκολο. Αυτό όμως που πάντα μου... μου έκλεβε το μάτι όταν το φιλομετρούσα.
Δεν ήταν ακριβώς για τον Ιώλα, ευχαριστώ για τον Νίκο, αυτή η φωτογραφία που είναι ο Ιώλας μαζί σου στο ηρώδιο, στο τέλος. Και για κάποιο λόγο έλεγα ότι μάλλον κάτι θέλει να... δεν ξέρω, κάτι σκεφτόμουν βλέποντας αυτή τη φωτογραφία, που ο Νίκος εκεί είναι ένας νέος άνθρωπος, λαμπερός, που έχει ξεκινήσει να γνωρίζει και τις πιο μύχες πλευρές του Ιώλα.
Και αυτό σκεφτόμουν ότι είναι συγκινητικό. Ο Νίκος γνώρισε τον Ιόλα το 1983, αν δεν κάνω λάθος, που σημαίνει τα τελευταία τέσσερα χρόνια της ζωής του Ιόλα. Βέβαια με έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό που ήταν αυτή η αναδρομή σε όλη τη ζωή του.
Άρα ήταν σαν να τη ζει και να την ξαναζεί πολλές φορές. Βεβαίως στην περίπτωση του Ιόλα τα τέσσερα αυτά χρόνια, άλλων δεν έχουν καμία σημασία, γιατί είναι τόσο... Η συμβατική έννοια του χρόνου δεν ταιριάζει σ'αυτό. Δηλαδή, αυτή η εμπειρία, και νομίζω το λέω κι εγώ πολύ δευτερογενός και τριτογενός, το να μπει στον κόσμο του η όλα, είναι μία εμπειρία τόσο ξεχωριστή και τόσο μοναδική, που εν τέλει ο χρόνος δεν έχει καμία σημασία, αν ήταν τέσσερα ή περισσότερα, αλλά είναι ένας μαγνήτης, κάτι που πραγματικά σε μαγεύει και το θεωρώ...
Τελικά, πάρα πολύ λογικό ότι ο Νίκος αφιέρωσε όλη του την ζωή και τη δραστηριότητα στην ενασχόλησή του με τον Ιώλα ανάμεσα σε άλλα. Αλλά είναι τόσο αξονικό αυτό το κομμάτι που νομίζω ότι έχει την σημασία του. Στο βιβλίο τώρα αυτό καθ'αυτό, η Ήριστα περιέγραψε πάρα πολύ ωραία αυτά τα 7 ή 8 κεφάλαια, αν θεωρήσεις και τη σιωπή, ένα κεφάλαιο μέσα σε αυτά. Θα τις θεωρήσουμε. Ναι, βέβαια.
Εεε... Έχει ενδιαφέρον ότι επανέρχεται ξανά και ο λόγος άλλων για τον Ιώλα, πέρα από αυτήν την βιογραφία και τη συζήτηση, ουσιαστικά, που κάνουν ο Σταθούλης με τον Ιώλα και εκμεέβη ο Νίκος όλα τα ουσιαστικά θέματα που αφορούν τον ίδιο, τον Ιώλα ενώ. Είναι και αυτός ο λόγος των ανθρώπων που έρχεται ως κειμενική ανάμνηση και μεταφράζεται. την επιδραστικότητα της προσωπικότητας αυτής, του πώς μπορεί να έχει εγχαραχθεί στη μνήμη των ανθρώπων και να έχει μια ουσιαστική σημασία.
Αυτό προσθέτει πάρα πολύ και σήμερα είναι αλήθεια ότι μέσα από όλο αυτό έχουμε πάρα πολλές αφηγήσεις ανθρώπων για τον Ιώλα, τη στιγμή που λείπει ένα μεγάλο κομμάτι αρχιακό. Αυτά φτιάχνουν μια άλλη παράλληλη ιστορία και είχε εξίσου ενδιαφέρον με την τυπική. Εάν δεν ξέρω να έχετε υπόψη σας, τον είχαμε συζητήσει όταν το 2014 στη Νέα Υόρκη έγινε μία έκθεση για τον Ιόλα, μικρή βεβαίως, αλλά με μία έκδοση που τη συνόδευσε και εκεί τα κείμενα που ήταν κυρίως καλλιτεχνών, ξένων, από ένα επίσης διαφορετικό σύμπαν, διαφορετικό ως προς εμάς, ήταν πάρα πολύ χρήσιμη. Αυτή η πολλαπλή αφήγηση που έρχεται ξανά για τον Ιώλα.
Γιατί δείχνει ακριβώς τη δύναμη του μύθου που είναι ο Ιώλας. Και αυτό είναι πραγματικό και αδιαπραγμάτευτο. Τώρα για την δομή του βιβλίου έχει πραγματικά εξαιρετικό ενδιαφέρον. Γιατί και ήταν σοφό να έχει τη μορφή αυτή των μερών μιας τραγωδίας κατά ποσών.
Γιατί... στην Εσχύλια τραγωδία και γενικότερα στην ελληνική τραγωδία. Αυτά τα μέρη έχουν σημασία, ο πρόλογος, η πάροδος, το επεισόδιο, το στάσιμο και η έξοδος.
Εκεί όπου ο χορός εγκαταλείπει την σκηνή τραγουδώντας ένα χωρικό με λόγια σοφά που συνδέονται άμεσα με την πλοκή και την κατάληξη του δράματος. Και ήταν σοφό γιατί όντως όπως ήδη ακούστηκε, ξεκινάει το βιβλίο ακριβώς από την δεκαετία 80, όταν ο Νίκος ξεκινάει και τη δουλειά αυτή με τον Ιώλα. Νομίζω καταλήγει εκεί, αν θεωρούμε ότι σιωπεί. Αναφέρεται πάλι στα ίδια χρόνια.
Και είναι πάρα πολύ λογικό, κάνει αυτόν τον κύκλο και ενδιάμεσα σαν ίντερμεδια. Κατά κάποιο τρόπο γίνονται αυτοί με άλλωτε με εγκυβωτισμούς, με αναδρομές. Ερχόμαστε στο χώρο.
χρόνο προς τα πίσω. Βέβαια στην ελληνική τραγωδία μετά την έξοδο υπάρχει και ο κωμός που είναι ο θρήνος που εκτελείται από τον χορό και τους υποκριτές μαζί. Τους υποκριτές εδώ εννοώ τους ηθοποιούς. Και πάρα πολύ σοφά νομίζω ότι στο βιβλίο δεν έχει κωμό γιατί δεν χρειάζεται θρήνος με χορό με υποκριτές.
χωρίς χορό, χωρίς υποχρητές. Νομίζω ότι φέτος είναι μια χρονιά που τιμήσαμε αρκετά στον βαθμό που μπορούσαμε τον Ιώλα, ακόμα και με αυτήν την συμβολική επέτειο των 30 χρόνων. Θεωρώ ότι έχει αναφερμανθεί σημαντικά το ενδιαφέρον ξανά για την προσωπικότητα αυτή και το βιβλίο αυτό ξανά είναι μια πάρα πολύ σημαντική κατασκευή. κατάθεση σχετική. Σας ευχαριστώ πολύ.
Κυρία Μησιβλόγλου, έτσι όπως τα είπατε για τον Νίκο και την αφοσίωσή του στον Ιόλεγο, αυτό που έχω να πω είναι ότι ο Νίκος δεν επέτρεψε και δεν άφησε να ξεχάσει κανείς αυτή την προσωπικότητα με τον τρόπο του όλα αυτά τα χρόνια. Εγώ δεν ήξερα... ότι γνωρίζω ότι ήταν μόνο τέσσερα χρόνια.
Τώρα το μαθαίνω. Νόμιζα ότι από πάντα ήταν αυτή η σχέση, η γνωριμία. Για να σας πω, τώρα σας διακόπτω, αλλά είχε ενδιαφέρον και σε σχέση με την έκθεση. Γιατί δεν είναι απλό να κάνεις μια έκθεση για τον Ιώλα. Από τα πιο δύσκολα που μπορεί να φανταστεί κανείς είναι μια έκθεση για τον Ιώλα.
Και ένας από τους προβληματισμούς ήταν αν πρέπει να αναφερθούμε πραγματικά στο κομμάτι αυτό της πρόσληψης του Ιώλα, αυτό που συνέβη χονδρικά μέσα στη δεκαετία του 80. Γιατί οι περισσότεροι αν τον θυμούνται, τον θυμούνται από αυτό. Και ο Νίκος έχει κάνει πραγματικά τα πάντα, να μην ξεχάσει κανείς τίποτα. Απ'την άλλη είναι μέρος μιας ιστορίας που δεν μπορεί να είναι. Δεν μπορεί να παραλυφθεί, ακόμα κι αν στην έκθεση πολύ συνοπτικά. Έτσι πολύ διακριτικά σχεδόν θα έλεγε κανείς.
Περιλαμβάνεται. Πάντως για να φτάσουμε σήμερα εδώ, δηλαδή για να καταφέρει, αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια, να καταφέρει ο Νίκος... να κάνει πράξη, να φέρει εις πέρα σε αυτό που έχει υποσχεθεί στον Αλέξανδρο Ιώλα και να κρατάμε σήμερα στα χέρια μας αυτό το βιβλίο κυριολεκτικά έχει παλέψει με θύελες και κύματα, Νίκο. Ο λόγος ανήκει σε σένα. Δεν ξέρω αν θα μας πεις ποιοι ήταν αυτοίς.
αυτές οι θύελες και αυτά τα κύματα και όλος αυτός ο αγώνας που έχεις κάνει όλα αυτά τα χρόνια. Τώρα πια μιλάει η ιστορία, δεν μιλάω εγώ. Τώρα πια πραγματικά με συγκίνησε ο Κώστας Γαβράς που έστειλε αυτό το πολύ ακριβό μήνυμα και είναι κοντά μας. Είναι κοντά μας και ο Γλύπτης Σωτάκης ο οποίος μου είπε ότι παιδί μου το μόνο που μπορείς να πεις είναι ότι ο Ιώλας για μένα ήταν μια σχιζοφρενική ιδιοφυΐα στο χώρο. τον χώρο της τέχνης.
Χαίρομαι που είναι κοντά μας και θα ξεκινήσω από την κυρία Παναρέτου που είναι κοντά μας. Είναι η κόρη της Σούλας. Η ψυχή του Ιόλα ήταν η Σούλα.
Σας ευχαριστώ που είστε κοντά μας. Το κύριο Μουσού που μεγάλωσε μέσα στο σπίτι του Ιόλα. Την Ανίκα τη Βαρβαρίγου η οποία από τότε που γνώρισε τον Ιόλα δεν έχει ξαναβάλει κανένα άλλο χρώμα.
Μόνο στα λευκά είναι εντυπημένη. και είναι ιδιαίτερη τιμή που είναι κοντά μας, ανήκα. Και θυμάμαι με τον Άντι Γουόρχολ στην Νέα Υόρκη, που ήσουν ένας άγγελος χωρίς στερά, πατούσες στη γη. Σε ευχαριστώ. Δεν θα σας κουράσω πολύ, θα ήθελα να μιλήσω εκτός κειμένου, αλλά θα μου επιτρέψετε να μιλήσω λίγο προσωπικά, είναι ένα προσωπικό καταπίστευμα.
Δεν ήμασταν ποτέ εραστές, όπως έγραφαν οι κακοί δημοσιογράφοι τη δεκαετία του 80. Αγαπιόμασταν όμως. Δεν ήμασταν φίλοι λόγω των γέλιων μας, αλλά για τα δάκρυα που μας έψαμε. Αλεξάνδρεια Ιώλα, δεν ήθελα να είμαι κοντά σας για τις σκέψεις που μοιραζόμαστε, αλλά για τις λέξεις που δεν χρειάστηκε ποτέ να πούμε.
Ήξερε ο ένας το μυαλό του άλλου, τις σκέψεις του, τις προθέσεις του. Πώς ξέρατε αλήθεια τόσο καλά ποιος ήμουν, πώς με αφήσατε να ξεψαχνίσω την ψυχή σας. Πόσο τυχερός αισθάνομαι που με τιμήσατε με τη φιλία σας, που μοιραστήκατε τη ζωή σας σε μερικές δεκάδες μαγνητοτενίες, με γέλια, τραγούδια, δάκρυα και πολλές, πολλές στιγμές χαράς. αυτές οι κασέτες ψηφιοποιούνται και θα έχουμε τη χαρά να τις εναποθέσουμε στο Μουσείο του Αλέξανδρου Γιώλα που θα γίνει στην Αγία Παρασκευή να βλέπετε τις φωτογραφίες και να ακούτε τη φωνή σας. Βαδίσαμε μαζί τις τελευταίες στιγμές της ζωής σας, τη τιμή.
Μέσα στην ομορφιά της τέχνης, με πιάσατε από το χέρι και με οδηγήσατε. Έβλεπα στο βλέμμα σας ένα σπίρτο, ότι πιείτε. πιο λαμπερή και μαζί πονεμένη ματιά έχω δει στους περιπάτους μας της Μητροπόλης του Κόσμου, στις βόλτες μας στους κήπους της Βίλασσας, στην Αγία Παρασκευή, στα μουσεία και στα σαλόνια του Ιβ, της Ντομινίκ, του Πιέρ, του Αντρέ, του Ντίνο, τι να πρωτοθυμηθώ, στο τευτέρι που κρατάς... Να γράφεις μόνο τα καλά.
Μου λέγατε, αυτό έκανα και τότε, αυτό κάνω και σήμερα, αυτό θα κάνω μέχρι να κλείσω τα μάτια μου, θα συναντηθούμε, το μόνο σίγουρο. Αγαπημένε μου φίλε, τώρα τα πάντα είναι γνωστά. Σας αγαπούν, σας εκτιμούν εκ των υστέρων, έτσι γίνεται εδώ στον τόπο της τραγωδίας.
Η υπόσχεσή μου τη ρηθή. Είχε αποκατασταθεί το όνομά σας, αυτό έγινε, θα ξαναζήσει το σπίτι σας και αυτό θα γίνει. Μιλούν όλοι πλέον για εσάς.
Εγώ ξόδεψα τη ζωή μου, άξιζε όμως, αγαπημένε, φίλε. Χαίρομαι πάντα όταν μου δίνεται η ευκαιρία να αξιολογήσω τον παθιασμένο κομμάτι. Κοσμοπολίτη, έναν με κίνα της τέχνης, αλεξανδρινό με κίνα, μέντορα, τον Αλέξανδρο Ιώλα, Έλλην εξ Αλεξανδρίας, του άρεσε να λέει με εκείνο το παθιασμένο ύφος γεμάτο γκριμάτσα η οποία συνόδευε κάθε φορά την υπεροχή του. Όπως εκείνο το πρωινό στο ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη, Οκτώβριος, 1986. Είχαμε κανονίσει κάθε πρωί να παίρνουμε πρωινός στις 7.30 το πρωί μαζί. Έμενα έναν όροφο από κάτω.
Με το που μπήκα στη σουίτα του, από την είσοδο και σε ολόκληρο το μήκος του διαδρόμου έως το γραφείο του, ήταν διάσπαρτο με πεταμένες ελληνικές εφημερίδες και πρωτοσέλιδους τίτλους στον ανακριτή Ιόλας διώκεται για πορνεία, αρχαιοκαπηλεία και ναρκωτικά. Είχε περάσει μια φίλη του την προηγούμενη βραδιά γιατί είχε αφήσει ένα σώμα ελληνικών εφημερίδων, η Έλλη Αντωνιάδη, η Μισελ, οι οποίες είχαν κυκλοφορήσει δύο μέρες πριν στην Ελλάδα. Φύγετε οι όλα. Μη γυρίσετε πίσω.
Θα σας φάνε, θα σας γδάρουν ζωντανό. Είστε το πιο γνησιοθήμα. Μην τους κάνετε τη χάρη, είπα. Αυτόρμητα πάντα, χωρίς να έχω αντιληφθεί ότι θα εκραγεί. Ακού να σου πω παιδί μου είπε οργισμένος Χτυπώντας το χέρι του επάνω στο γραφείο με τέτοια δύναμη Που απόρρισα πως δεν το έσπασε Κουβαλώ στην πλάτη μου μια ιστορία τριάντα αιώνων Αρνούμε να αποβάλω αυτήν την ευθύνη και αυτήν την τιμή Επειδή τη χώρα μου την κυβερνούν αμόρφωτοι Ήταν η στιγμή να αντιληφθώ πόσο αλεξανδρινός ήταν.
Αν θέλουν τα άγρια ενστικτά τους θύμα, αλλού να πάω να το βρουν. Την προσωπική μου τραγωδία εγώ θα την ορίσω. Δεν είπα κουβέντα.
Κοίταξα έξω από το παράθυρο τη βοή του δρόμου. Ξαφνικά ξέσπασε. Εγώ να καταντήσω έτσι, χτυπώντας για μια ακόμα φορά το χέρι του. Το οποίο μάλιστα μάτωσε.
Με τη δύναμη με την οποία έπεσε. επάνω στα κλειδιά του. «Ορίστε, τα αίματα μου έλειπαν τώρα». «Θεέ μου», είπε τρομαγμένος. «Το αίμα της προδοσίας», είπε σαρκαστικά και ηρωνικά και ρίχνοντας τους ώμους του τη γούνιν η κάπα του, είπε προστακτικά «πάμε έξω».
Περιμέναμε λίγο να σταματήσει το αίμα για να περπατήσουμε στους δρόμους της Νέας Υόρκης μαζί με τη Μάρα Καρέτσου. Μόλις είχε φύγει από το ξενοδοχείο η αγαπημένη του Ανίκα. Ακούσε την Ανίκα αλλά και τη Μάρα Καρέτσου. Της είχε σαν παιδιά του.
Το ραντεβού με τον Φρέτ Χιούς, τον κληρονόμο και αγαπημένο φίλο του Αντιουόρχολ ήταν στις 10 το πρωί. Είχαμε χρόνο. Του άρεσε να περπατάει.
Έκανε καλό στην καρδιά του. Εγώ παρατηρούσα μια συγκλονιστική προσωπικότητα, η οποία από την απόλυτη υπεροχή την οδηγούσαν οι συμπατριώτες του στην απόλυτη καταστροφή. Ποιον?
Αυτός ο οποίος επηρέασε τη σύγχρονη τέχνη του 20ου αιώνα όσο κανένας άλλος. Τι είναι μέντορας? Επιστολή της Ντομινίκ Δεμενίλ προς τον Αλέξανδρο Ιώλα.
17 Φεβρουαρίου 1979. Αγαπημένε μου Ιώλα, το γράμμα σας μου θύμισε ένα παρελθόν. με δυνατά συναισθήματα. Όλα έχουν μείνει τόσο ζωντανά στη μνήμη μου.
Η Γκαλερίουγκο, τα δείπνα σας, το σπίτι σας, ο Ρενε Μαγκρίτ, ο Ρόθκο, ο Μαξέρνστ. Οι πρώτοι πίνακες που μας φέρατε στο Παρίσι και τα μάτια μας που άνοιγαν σιγά-σιγά με έναν διαφορετικό τρόπο μπροστά στην τέχνη της ζωγραφικής. Και μετά η μεγάλη περιπέτεια.
Ο Ζαν τη γνώρισε περισσότερο και από μένα. Ένιωθε τη ζωγραφική περισσότερο και από εμένα. Και είναι αυτός που κουβαλούσε στους ώμους του το βάρος των οικονομικών αποφάσεων.
Έργο πολλές φορές δύσκολο σε μια περίοδο μεγάλου δανεισμού. Ευχαριστώ. Σας απογοήτευσε ποτέ. Και εσείς πόσο μεγάλος δάσκαλος ήσασταν για εμάς, να ξέρατε τι σας οφείλουμε.
Πόσο χαίρομαι για τις νέες γκαλερί που ανοίγεται. Μέσα στο πλήθος των ασήμαντων ζωγράφων υπάρχουν σίγουρα καλοί και εξαιρετικοί καλλιτέχνες. Ίσως να μην κάνουν εντύπωση από την πρώτη στιγμή. Είναι εντυπωσιακό πόσο μεγάλοι ζωγράφοι θα ήταν στην αφάνεια αν δεν είχαν ανακαλυφθεί από κάποιον σαν εσάς.
Ποιος θα αναζητούσε να δει τους σπίνακες του Ρόθκο των προηγούμενων χρόνων και να εξεγείρει μέσα σε αυτούς ένα εξαιρετικό όραμα αν δεν ήσασταν εσείς. Θα υλοποιήσω την ιδέα σας να τοποθετήσω τα έργα του Ρόθκο στην εκκλησία. Η εκκλησία είναι ένα σκοτεινό μέρος, αλλά ο Ρόθκο δίνει τη δυνατότητα το μάτι να εισχωρήσει στο άπειρο. Τα έργα του επηρεάζουν το βλέμμα να πάει πιο μακριά, γιατί είναι απεικονίσεις της ψυχής του.
η εκκλησία είναι ένα μέρος της νύχτας ή αν θέλετε λίγο πριν τη χαραυγή στο χάραμα υπάρχει ένα φως που ισχωρεί μέσα στον κάθε άνθρωπο κάθε θρησκείας, κάθε πατρίδας στην εκκλησία μου μπορούν να μπαίνουν μέσα χριστιανοί, μοαμεθανοί, βουδιστές, διαμαρτυρώμενοι, κόπτες έτσι η εκκλησία θα αποκτήσει ένα πανανθρώπινο χαρακτήρα όπως η τέχνη, όπως η αγάπη η τέχνη καταργεί τα σύνορα εκεί που η πολιτική και η θρησκεία τα ορίζει. Πόσο σας ευχαριστούμε. Αγαπημένα Ιώλα, ακόμα και όταν όλοι μας θα πάρουμε το δρόμο του Θεού, Θεού θέλοντος, το μουσείο μας θα είναι ακόμα όρθιο και θα αποτελεί μια όαση για αυτούς που πεινάνε και διψάνε για ομορφιά και ελπίδα. Με όλ μας τη στοργή, την αγάπη και το θαυμασμό.
Ζαν και Ντομινίκ Δεμενίλ, Χιούστον, Τέξας. Ο άνθρωπος... είναι μια ματαιή ύπαρξη.
Στο τέλος της ζωής του όλα κυρώνονται καθώς τελειώνει το παιχνίδι θα μου πεις στο Λονδίνο το 1985. Εσείς το λέτε αυτό. Εσείς που τα όνειρά σας έγιναν έργα τέχνης μια άλλη πραγματικότητα. Στο έλεος του σώματός μας είμαστε όλοι. Στη μανία των σπλάχνων μας.
Παραδομένοι στην παραφροσύνη τους. Η τέχνη μας έμεινε. Αυτό είναι το χρυσάφι της ζωής. Το πρόσωπο που κρύβει τον οργασμό και την ανατριχύλα.
Οι ιδέες. Την ίδια δουλειά κάνουν. Είναι αυτό το μιμπήκιασμα στο ανθρώπινο δέρμα.
Από τα σπλάχνα του μυαλού προέρχεται. Είχε στοιχεία μπαρόκ μέσα του. Υπερευαίσθητος, σαγηνευτικός, ονειρικός. Μόνο σε παραμύθια της φαντασίας μπορούσες να το συναντήσεις.
Οι πολίτες μιας χώρας... Πρέπει να βλέπουν έργα τέχνη σε μουσία για να οριμάσουν γρήγορα, έλεγε. Θαραλέια η αντιμετωπισή σας, ενώ σας οδηγούν στο σταυρό.
Νίκο παιδί μου, άφεσ'αυτής. Όταν το ελληνικό πνεύμα χάνει την ισορροπία του, οδηγεί στα άκρα, στην τραγωδία. Μέσα από την τέχνη μόνο θα βρείτε το ελληνικό πνεύμα ξανά την ισορροπία του.
Έχουμε ανάγκη πνεύματος να ξαναγυρίσουν οι καλλιτέχνες στα ατελέτους που γυρνάνε στους δρόμους και σηκώνουν. κάνουν σημαίες, δεν τρέπονται. Τα έργα τέχνης έχουν τη δική τους ηθική ελευθερία.
Έτσι διαπαιδαγώγονται οι πολίτες. Έτσι μάθαναν τους Έλληνες να αποκτούν ορμή και νόηση για τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής. Γι'αυτό χτιάχνω αυτό το μουσείο στην Αγία Παρασκευή.
Για να έρθουν να δουν τα έργα της τέχνης και να ξεστραβωθούν οι αμόρφωτοι. Βλέπω τους νέους καλλιτέχνες να έρχονται στο σπίτι να μου δείξουν τη δουλειά τους και μιλώ μαζί τους. Με τον Ίκο Αλεξίου, τον Χρήστο Τζίβελο.
Νέα παιδιά υποψιάζονται, αντιδρούν. Λες και είναι ταγμένοι να σπάσουν τα δεσμά όλων των ιδεολογιών του κόσμου και να ξαναδώσουν στην ελευθερία το πραγματικό της νόημα. Μου άρεσε να τον ακούω.
Δεν ήταν εκεντρικός με την προκλητική συμπεριφορά του. Ήταν οι στιγμές του. Στιγμές δυόλου εκεντρικές.
Ήταν μνημεία σκέψης και πράξης ανάλογης. «Να φτιάξετε τα έργα σας ξανά», έλεγε στον Τζόρτζο Ντεκήρικο. «Κύριέ μου, από σήμερα προετοιμάζετε την πρώτη σας έκθεση».
«Είπες το Νάντι Γουόρχολ». «Η Ελλάδα είναι φως ανέσπερων», είπε στο Ζαν Κοκτό. «Οι Έλληνες είναι οι καλύτεροι αιραστές του κόσμου», έλεγε στο Ρούντορθ Νουρέγεφ. «Η Ελλάδα είναι μια κλειδαρότρυπα», είπε στο Μαρσέλ Ντισάν. «Απελευθερωνώσουν κοντά του».
Αυτό ήταν το μόνο συνέστημα δίπλα του. Γιατί ο Αλέξανδρος Ιώλας δεν ήταν απλά ελεύθερος. Ο Αλέξανδρος Ιώλας ήταν απελευθερωμένος. Σας ευχαριστώ. Νομίζω ότι μετά την γλαφυρότατη ομιλία του Νίκου Σταθούλη δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα άλλο.
Εγώ θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και να ευχηθώ καλή ανάγνωση σε όλους. Κυριάκο, θέλεις κάτι? Βεβαίως.
Εκτός αν θέλει κάποιος να ρωτήσει κάτι... Με μεγάλη χαρά. Αν έχουμε χρόνο βεβαίως, απλώς επειδή ξέρατε χρόνο. Έχουμε λίγο χρόνο, ναι.
Ναι, ναι. Αν θέλετε να κάνουμε κάποιο διάλογο... Θέλω εγώ να ευχαριστήσω καταρχάς τον Δήμαρχο της Αγίας Παρασκευής και το Δημοτικό Συμβούλιο. Μέλη στον Δημοτικό Συμβούλιο που είναι κοντά μας απόψε. Θέλω να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου τον Κωστή Μαυρόπουλο με τον οποίο μας συνδέει μια πολύ μεγάλη φιλία.
Ο οποίος έχει ταυτίσει πια τη ζωή του με τον Ιώλα. Φτιάξαμε ένα Ίδρυμα των φίλων του Αλέξανδρου Ιώλα. Χρηματοδότησε αυτήν την έκδοση.
Δεν θέλει να τα λέμε. Αλλά εγώ τώρα πια μπροστά σας θα τα πω όλα, γιατί αισθάνομαι σαν να εξομολογούμαι. Θέλω να σας ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου όλους σας, καθένα προσωπικά. Λοιπόν, θα κλείνοντας πρέπει να ακουστούν κάποιες ευχαριστίες. Καταρχήν να ευχαριστήσουμε τον Ιαννό για τη φιλοξενία και όλο το handling εδώ της εκδήλωσης.
Τον Κωστή Μαυρόπλο που στήριξε αυτή την έκδοση. μαζί με τη Μαρλίνα Κεχαγιά, με την ψυχή τους. Τις προσκεκλισμένες μας, την κυρία Γαβρά, την κυρία Κρητικού και την κυρία Μισιλόγλου.
Το βιβλίο το σχεδίασε ο Ευαγγέλος Καρατζάς και η Ελενιώ Μαργαριτούλη. και τους ευχαριστούμε πάρα πολύ για αυτή την πολύ καλή τεχνική δουλειά που μας προσέφεραν. Τα κείμενα τα ξεσκόνησε και τα ξανακοίταξε η φιλόλογος Μαρία Τζίμα, είναι και αυτή μαζί μας. Ο φωτογράφος Νίκος Κλώνος περιποιήθηκε όλο αυτό το υλικό που ήταν σκαναρισμένο με λάθος τρόπο, ενώ ο Χάρης Χριστόπουλος μας προσέφερε με αγάπη τις μαυρόασπιες φωτογραφίες που δείχνουν τη φωτογραφία με τον Ιώλα στο σπίτι του και τους ευχαριστούμε. Το τυπογραφείο μας στον κύριο Γιάννη Σαΐτη και την ομάδα του, την κυρία Αρχοντούλα Παπαπαναγιώτουμε για τις νομικές συμβουλές, τον Δημήτρη Πιπίνη και τον Δημήτρη Καρανίκα για την αγάπη τους και τη στήριξή τους και τις συμβουλές που μας έδωσαν για το βιβλίο, την κυρία Πέγγι Μουντζούρη, την κυρία Χριστίνα Ανάμνη και τον κύριο Θεολόγο Παναγιωτήδη για την επικοινωνία του βιβλίου με τα μίδια, τις κεντρικές διανομές και τους συνεργάτες μας σε ευλιοπολία και τέλος τον Νίκο Σταθούλη που χωρίς τη δουλειά...
Εμείς δεν θα είχαμε συναντηθεί απόψε. Ξεκίνησε τις διαπρογραμματεύσεις και φτάσαμε στην ωραία εξέλιξη της απόκτησης αλλά που μας έχει γεμίσει ευθύνες και που πρέπει να ακολουθήσουν τα επόμενα. Έχει ήδη αυτές τις μέρες βγαίνει ο...
Τέκτονας και ο γραφείο θα κάνει τη μελέτη ανάπλασης του χώρου. Έχουν λήξει οι καταθέσεις υποψηφιωτήτων. Είναι 7 γραφεία τα οποία έχουν υπηρεσία. Στο τέλος του δεκαετή ανάπλασης του χώρου θα ακολουθήσει η δημοπράτηση με βάση τη μελέτη της ανάπλασης.
Όλα αυτά τα οφείλουμε και στον κοινό. Έτσι πριν από το Υπουργείο Εσωτερικών μας έδωσε σε εισαγωγικά μέσω ΕΣΠΑ 2,5 εκατομμύρια ευρώ για να καλύψει την μελέτη και την ανάπλαση του κουμπίου. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι μετά......είναι εδώ επίσης ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, ο Πεξερόλο, και άλλοι ο Παρασκευιώτας. Σε δύο χρόνια μετά το ΙΚΟΣΥ που λογικά κατά...
Εμείς οφείλουμε να έχουμε υποκράτηση της κατασκευής πια της... Ανακαμπής, αναπαλαίωσης όπως ήταν το σπίτι, γιατί βεβαίως παραμένει υποχρεωτικά κιόλας λόγω της τέσμερης χώρη όπως είναι, που μας τους έχει περπατήσει πρώτος ο Νίκος και μας έχει εξηγήσει που ήταν το κάθε, δεν ξέρω αν τα είπατε, τα κάθε δεκήρικο αφιερωμένο στον χώρο, στο μεγάλο πάνω σαλό. Θα ξανακάνουμε λοιπόν την βίλα έτσι όπως έχουν τα πράγματα και με την εγγυηματώτα της πρώτην ορθάρη και από εκεί και πέρα αρχίζει ο αγώνας και γι'αυτό περισσότερο που είναι πώς θα το ευλουτίσουμε, πώς θα βάλουμε μέσα έργα αντικείμενα του Ιώλαπ και ο Νίκος.
Άλλοι και παρασκευιώτες που είχαν... Όχι αντικείμενα, προσθέτουμε μην πούν ότι έχουν αντικείμενα του Ιώλα, το προσωπικό... το βιογραφικό υλικό του Ιώλα.
Όμως, πραγματικά έχουν δεσμευθεί αρκετοί καλλιτέχνες και πολλοί συλλέκτες να μας δώσουν έργα, να μας χαρίσουν έργα, μόνο και μόνο σαν πείσμα για να αναβιώσουν αυτό το μουσείο. Έχουμε λοιπόν ένα αγώνα που συνεχίζεται για να φτάσουμε στην προφητή μέρα... ...χώρος πολιτισμού.
Όλα αυτά το κέρι οργανώσαμε ένα εφτάήμερο, εφτά βραδιές πολιτισμού στον κήπο, γιατί μέσα δεν γίνεται, δεν είναι καθόλου εύκολα. Ήρθε, γνωρίσαμε και κάνανε τη συνέντευξη μέσα στο σπίτι, έτσι λίγο πρόχειρα, αλλά πραγματικά ήταν επανέμορφα, με όλο το μουσείο, το μαγιό. Το εφτάήμερο...
...συνομαγικός στα καλοκαίρια, την άνοιξη, του πικιώνι, όλο αυτό που ξέρετε, αυτά που έχουν δίνει τα γλυπτά, οι βόλες, η καβένα, και το ήλιο θέλουμε να καθίσει στον κήπο. Θέλουμε λοιπόν, βοήθεια και να το δείτε στο νου σας, ότι κάτι πάμε να κάνουμε. Τουλάχιστον με αυτή την είδηση, κύριε Δήμαρχε, να ολοκληρώσουμε ότι κάτι δρομολογείται πλέον.
Ευχαριστούμε πολύ. Α, και εν κατακλείδη, ο Μισέλο Μουσείου, ο οποίος μεγάλωσε στα πόδια του, η όλα στην κυριολεξία από τριών χρονών. Μην μας κατηγορήσει, έλα λίγο μου, Μιχαλή.
Καλησπέρα σας. Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο ακόμα, ανυπομονώ απόψε, αλλά θα ήθελα να πω κάτι. Επειδή με τον Ιώλα δεν υπήρχε η λέξη σύμπτωση, αλλά υπήρχαν μόνο σημάδια. Σε αλήθεια. Συμπτώσεις δεν υπήρχαν.
Σήμερα που παρουσιάζεται το βιβλίο 4 Μαρτίου του 2019, πριν από πέντε ώρες στο Τωρίνο, εκκυδεύτηκε η Μαρέλα Ανιέλη. τελευταία μεγάλη μεκίνα στις τέχνες του 20ου αιώνα, με την οποία ο Ιόλας έφτιαξε την καλερί στο Μιλάνο. Οπότε θέλουμε, δεν θέλουμε, ό,τι και αν κάνουμε εδώ, η διεθνή σέγλη του Ιόλα μας λούζει και λούζει και το βιβλίο. Μου φαίνεται όλοι ζούμε, βέβαια όταν μιλάς για τον Ιόλα, όταν αναφέρεσαι στον Ιόλα, σε αγγίζει η ιστορία. Και μου φαίνεται ότι το βιβλίο μόλις το έχει αγγίξει...
Ευχαριστώ πολύ.