Bismillahirrahmanirrahim Esselamu aleyküm Fatih Arapça dersleri kanalımızda Kuran Arapçası dersleri devam ediyor Bir önceki dersimizde Yardımcı fiil olarak kareyi görmüştük İnşallah bu dersimizde istiyorsanız onu diyebilirsiniz fark etmiyor hepsi zaten aynı şey geçen dersimizde ne demiştik kâneyi Kafamızda ikiye ayırmamız lazım birincisi Yardımcı fiil olarak kullanılan kaane Yani fiil cümlesinin başına geliyor bu ise isim cümlesinin başına geliyor O da kaina ve kardeşleri bu Kane ve kardeşleri yine fiili maziden oluşurlar yani fillidirler Ama isim cümlesinin başına gelirler Yani bu Kaan'a ve türevleri isim cümlesinin başına geldiği zaman o otomatikman fiil cümlesi olmuyor tavan fiille başlıyor Ama veya kız fiillerde yani eksik fiillerde isim cümlesinin başına gelir ve ismini ref haberini ise nasip yaparlar Şimdi biz nasıl görmüştük isim cümlesini Mübteda ve haber bunun başına kaina geldiği zaman Kane bu isim cümlesini ele geçiriyor artık mübtedaya Kaan'ın ismi haberine ise Kaan'ın haberi diyoruz o da ismini ref şekilde yapıyor zaten yapıyor bunlar nakış yani eksik fiil olarak bilinirler nakıs fili ne demektir yani anlamı tam veremeyen anlamını tam oluşturmaya oluşturamayan fiillere nakıs fiil yani eksik fiil deniyordu mesela zehebe tam fiil gitti Zehra be Ali gitti Dediğiniz zaman cümle tamamlanmış oluyor yani onun anlamını vermiş oluyor ama nakıs fiillerde bu anlamı tam veremiyor mesela ne demekti idi oldu demektir oldu ama ne oldu idi ama ne idi bunu kullandıktan sonra tekrar ihtiyaç hasıl oluyorsa açıklamaya O zaman bu nakıs yani eksik fiildir kaane ve kardeşlerinin genel özellikleri bu şekilde kendisi fiildir Ama isim cümlesinin başına gelir o isim cümlesi yine isim cümlesidir Ama artık kendini ismi ve kenenin haberidir işte taneler türevleri yani kardeşleri bunlardır kaane sağ tarafta olanlar idi oldu manası verir kendi içinde de farklılıkları vardır ama genel manada idi oldu manası verir leyse olumsuzdur aralarındaki tek olumsuz ne hisseder ama bunların hepsi yine aynı kararne gibi ismini nasip yaparlar bu sol taraftakilerden bazı Arapça kitaplarda farklı başlık altında incelenir Ama çoğu Arapça kitabında kâne ve ahlaktan sayılır mesela Bunlar da hala devam ediyor müddetçe anlamı verirler Türkçe karşılığı bunları da kaane gibi ismini ref haberini nasip yaparlar bu dersimizde kendini genel özelliklerini yapacağız diğer derslerimizde İnşallah bunları açıklayacağız Ama zaten bunları açıklarken de farklı bir şey söylemeyeceğiz Ne dedik isim cümlesinin başına gelir ve idi oldu manası verir Tam çekimli fiildir Yani aynı tam fiiller gibi çekimi vardır mazi muzari Emir isim cümlesindeki müftedaya kânenin ismi haberini ise kanenin haberi denir isim cümlesinin başına o isim cümlesini Ne diyorduk ele geçiriyorduk ele geçirdiği zaman da ne yapıyordu ismini ref haberini nasip yapıyordu olumsuzluk sayı bakımından müennessik müzekkerlik yani dişilik erillik soru şekli gibi konularda tam fiiller gibidir Yani tam fiillerde öğrendiğimiz konular Burada da geçerlidir nasıl olumsuz olur Tam fiil İşte sayın bakımından ve Mühendislik müzekkerlik bakımından faile Uyar Burada da ne yapar ismine Uyar başına sonra harflerine soru edatlarından bir tanesi gelirse soru cümlesi olur bu gibi Konular aynı tam fiiller konusu gibidir örnekler üzerinden gidelim alüminyum Talip olun Ali öğrencidir haber Bizim bildiğimiz isim cümlesi alüminyum burada Mübteda tarihi bu haber habere Ne diyorduk müptedayı Açıklar Ali öğrencidir ne yapmış bize haber Ali'yi açıklamış bu isim cümlemiz taneye ne dedik isim cümlesinin başına burada başına gelmiş Şahane alüminyum talibet Ali öğrenciydi İşte bu iddi manasını kâhane veriyor buraya kâne geldiğinden dolayı bu fiil cümlesi Olmuyor yine isim cümlesi ama farklılık ne artık buradaki Ali yün ifadesine Mübteda demiyoruz Karnenin ismi taliben ise kânenin haberi burada kanenin ismi yine rest durumunda ama haberin olmuş Nas durumunda yani Fetal olmuş talibun taliben işte arasında fark bu şekilde görebiliyoruz anlamlı oldu Alev öğrenci iyiydi kendinin ismi Ali iyon taliben kânenin haberi bu şekilde yapmamız lazım zaten de bu şekilde karşımıza çıkar anlamı da bu şekilde değiştiriyor kâinine nasıl gelmiş Burada gayet sık aslında yani müzekker sırasında gelmiş kânet şeklinde gelmemiş Neden Çünkü kendini ismi müzekker Eğer burada müennes bir ifade net olacaktı aynı fiil cümlesindeki gibi fiil tam fiil nasıldı failine Uyar Burada da ismine uyar ya buradaki etken Kabe'nin ismi fiili de ona göre geliyor tabii Burada kendini ismi çoğul olunca kerne'nin çekimini de çoğul getiremiyoruz Neden Çünkü hatırlayalım fiil cümlesi konularında fiil cümlenin başındaysa her zaman müfred gelir Sadece müzekkerlik müenneslik konusunda değişirdi bunu da böyle hatırlamış olduk Tam fiillerdeki gibi her zaman ismi açıkça gelmez altında saklı ya da fiil çekiminin içindedir tam fiillerde nasıldır mesela derdi ki ve ilel medreseti okula gitti orada zehe ve ifadesinde sonra illaki her zaman Faili gelmez Bir önceki cümlede veya bir önceki paragrafta onun failini vermiştir an mesela Ahmet'ten bahsediyordur tekrar Ahmet okula gitti okuldan çıktı sınıf kurdu gibi ifadeleri kullanmaz fiilleri kullanır orada failleri vermez orada failler o fiilin altında saklıdır Bütün dillerde böyledir Bizde de böyle Mesela Ahmet gitti oturduğu geldiler Ahmet'ten bahsederiz Ondan sonra tekrar O cümlenin içinde bahsetmeyiz neden Hani tekrar cümleyi lafı uzatmamak için burada da böyle Mesela Kehanet meşhure o meşguldü burada Kehanet ifadesini getirmişiz bir önceki dersimizde bu kânenin çekimini gösterdik Bu da gayibe yani müennes müfret Üçüncü Şahıs o meşguldü O kim bir bayan olduğunu biliyoruz nereden biliyoruz işte bu çekimde İşte bu Sigaradan biliyoruz bir baya bir kız öğrenci kız çocuğu bayan öğretmen ve hayatta bir özel isim Ayşe Fatma gibi ya da bir anne Vasıf olarak fark etmiyor Bir önceki cümlede veya paragrafta onun kim olduğunu da bahsetmiştir Ondan sonra diyor ki o meşguldü işte böyle olduğu zaman kendilerinin ismi ne oluyor tahtından mustatir hiyedir yani altında gizli altında saklı kiez amiridir neden hiya zamiri çünkü ismi ve nesttir müennes zamiri neydi hiyedir Üçüncü Şahıs uhiye'de bunun altında saklıdır burada hia olduğundan dolayı nakıs fiilimizde müenness sırasında gelmiş meşgul eten de ne olmuş müennes olmuş Nasıl mühennes olmuş sonunda kapalı tei var peki niye böyle olmuş hatırlayalım haber müptedaya Mühendislik müzekkerlik bakımından ve sayı bakımından uyumak zorundaydı Bundan dolayı da müelli'nin ismi Tahtında mushir meşgul eten de kendini haberdir aynı zamanda ne olmuş nasip olmuş nasip olmasının sebebi isim suresinin başında kâne olmasından dolayı kâne ve kardeşleri yani Ahlat ismini Red haberini nasip yapar burada ismini nasıl rap Yapmış zaten burada açıkça zamir olsaydı zamirler neydi mebnidir yani hareketi değişmez zaten burada gözükmüyor lakız fiilin altında gizli saklı ama burada kendinin Haberini nasıl olduğunu görebiliyoruz İşte bu şekilde de karşımıza çıkıyor Başka nasıl çıkıyor Aynı tasvirleri de olduğu gibi kendini hiçbir zamir şeklinde de gelebiliyor nasıl zamiri olabiliyor faiz şeklinde gelen zamir biz bu çekimlerde fiil çekimlerinde görmüştük bunu mesela; meşguleini meşguldü O ikisi meşguldü Kim O ikisi O ikisi olduğunu nereden biliyoruz işte bu çekiminden kana aynı nazara çekimi gibi yani ikili testinden İsimlerde ikilik testlerinden hatırlayalım reff durumunda nasıl olurdu Elif ve nun olurdu meşguleani şeklinde Nas ve cer durumuna soru meşguleini tesni bir isimde bunun Nas durumunda olduğunu bu şekilde görebiliyoruz o dersi unutanlar ya da tekrar etmek isteyenler İsimlerde ikililik derslerine baksınlar hatırlasınlar inşallah Peki niye bu tesniye gelmiş tamamen isim cümlesini kuralından dolayı kendini haberi sayı ve Mühendislik bakımından kendinin ismine uymak zorunda aynı isim cümlesinde ki gibi haber Müptela ilişkisi Burada da geçerli işte burada direkt perdenin ismini açıkça göremiyoruz fiil çekiminin içinde görüyoruz onu gördüğümüz zaman bunu bilmemiz lazım başka bir de ne vardı şipi cümle vardı isim cümlesinde hatırlayalım isim cümlesinin alt başlığıydı şimdi cümle kuralları burada geçerli şipi cümle neydi Eğer bir cümle harfli Celle veya mekan zarfı ile başlıyorsa o şipi cümledir nasıl manası vardır manasıyla başlıyordu Şahane filmde reseti okulda vardı Ne vardı Turna vardı işte bu cümleyi de kereden sonra harf-i cümle kuralı geçerli hiçbir cümlede nasıldı haber ile müpteda yer değişirdi aynı zamanda isimleri de değişirdi mukaddem haber yani öne gelmiş haber müddeder yani ötelenmiş mukaddem haberi filmidir ismi yani ötelenmiş ismi neden İşte şu Fi harfi cerinden dolayı anlam nasıl okulda öğrenciler vardı Normalde nasıl Okulu öğrenciler var bu var ifadesi veriyor harflerle başladığından dolayı Burada da idi manası verdiğinden var idi ya da vardı fark etmiyor okulda öğrenciler vardı Normalde bu film medreseti kendinin haberi durumundaydı mukaddem haber oldu yani başa geçti turnabun ise Yani kendini ismi ötelendi muvaffar oldu Sonra geçti tamamen çipi cümle kuralları ile aynı peki burada haberin eden ciğer olmuş hatırlayalım harfi cerden dolayı bir ismin başında harfi sonu kesralı olur ama haber Nas durumunda olması lazımdı İşte bu Fi harflerinden dolayı kesir olmuş Biz ona Ne diyorduk mahallen mensup yani Biz bunu mensup olduğunu biliyoruz lafıza yansımıyor niye yansımıyor bu Fi harfi jeli işi bozuyor bunu keser araştırıyor Biz bunu lafızda fetö olduğunu göremiyoruz ama Bunun marsup durumunda olduğunu biliyoruz nereden biliyoruz işte bu bilgimizle kanalımıza kuralımız neydi kendilerinin haberi nasip olur Peki niye burada ilk başta karşımıza çıktı bu da şipi cümle kuralından dolayı şipi cümlede haber ve isim yer değiştirir yani haber ve müpteda yer değiştirirdi ne dedik işte bütün kurallar hep birbiriyle ilişkili işte böyle öğrendiklerimizi üstüne koya gidiyoruz Peki bunları nasıl aklımıza oturtturacağız nasıl ezberleyeceğiz nasıl bileceğiz sürekli alıştırma yaparak ilim ezberdir ezberde tekrardır bunun başka yolu yok Emek harcayacağı zaman harcayacağız gerekirse daha az uyuyacağız bilgisayarın başında televizyonun başında daha az vakit geçireceğiz ve bunları öğreneceğiz neden Allah için Dinimizi Allah'ın indirdiği Allah'ın indirdiği kitabı öğrenmek için hiçbir şey Emek vermeden olmuyor şimdi zormuş gibi gözüküyor ama sürekli alıştırma yaptığınız zaman emin olun ki bunları Her gördüğünüz yerde hatırlayacaksınız ve vereceksiniz Herkes bu şekilde öğreniyor tüm alimler veyahut da öğrenciler kim olursa olsun öğrenme şekli bu şekilde kuralı anlama uygulama ve hafızasına yerleştirme bunun da en iyi yöntemi alıştırma yapmak tekrar yapmak notlarınızı alın kendi anladığınız şeklinde ve sürekli Tekrar yapın isterseniz bir okuma parçasını da isterseniz bizim derslerimizde fark etmez Yeter ki alıştırma yapın ki emekleriniz boşa gitmesin gerçekten aynı araba sürmek gibi ileride göreceksiniz bunları her işleyişinizde her okuyuşunuzda daha da zevk alacaksınız O zaman işte emeklerinizin meyvesini o zaman yiyeceksiniz inşallah başka bir kural daha Allah lafzı ile kullanıldığında süreklilik ifade eder Yani o iddi manasını vermez ne zaman Allah lafzıyla kullanıldığı zaman vakaünallahu gafura rahimen Allah bilendir ve hakimdir normal öğrendiğimiz kurala göre olsaydı ne olacaktı Haşa Allah bilen idi Ve hakim idi Haşa öyle diyecektik ama demiyoruz ne diyoruz bilenzil ve hakimdir Yani sürekli geniş manada sonsuzluk ifadesi veriyor Burada bunun Kur'an okuyanlar bilir çok fazla karşımıza çıkar Kaan Allahu şöyle tekrar karşımıza çıkar Burada Allah lafzı kânenin ismi gafuran rahimeninin haberi isterseniz birinci haberi İsterseniz 2 haberi de diyebilirsiniz fark etmez işte kâne ve Ahlat geniş manasıyla bu şekilde karşımıza çıkıyor bu şekilde mana veriyor siz belki şunu unutmayın ikinizde kafanızda ikiye ayırın yardımcı fil şeklinde olan çene ve nakıs fil şekilde olan Ken Yardımcı fiil fiil cümlesinin başına gelir nakıs fil şeklinde olan da isim cümlesinin başına gelir Onun kuralları farklı yaptığı amel farklı Bunun yaptığı amel farklı bunu Kafanızı ayırırsanız çok daha rahat edersiniz ayırdıktan sonra o kuralları görmeniz lazım ve kurallar üzerinde alıştırma yapmanız lazım bu dersimizde kâneyi gördük zaten Diğerleri de kendine ve akava olduğundan dolayı birazdan farklılıkları olanlar var ama amelleri aynı isim cümlesinin başına geliyor ismini ref haberini nasip yapıyor diğer başlıkları bu her ne kadar ayrıntılı anlatmayacağız Çünkü aynı kuralları geçerli herhangi bir değişiklik yok Sadece manalarında farklılık var siz bu kâne konusuna iyi çalışırsanız çünkü bunun çok fazla karşımıza çıkıyor ileride rahat edersiniz hem de bu konular öğrendiğimiz kurallar hep birbiriyle ilişkili tekrar edecek olursak ne dedik kanala ve kardeşleri yani benzerleri dedik Bunlar fiildiler ama nasip değil nakıs fiil dedik isim cümlesinin başına gelirler ismin New haberini nasip yaparlar dedi hiç burada çeşitlerini de söyledi karşımıza neler çıkacak onları da gördük bu yakalandı gördüklerimiz hepsi kâne ve ahlat'tan idi oldu manası verir Tam çekimli fiildir belki isim cümlesindeki haberin ise kendinin haberi denir dedik aynı tam fiildeki özellikler Bunun için de geçerli örneklerimizden söyledik Ali yün talibun Ali öğrencidir tane Alim talibe Ali öğrenciydi haberin Ne oldu nasip oldu aynı tam filmdeki gibi ismi her zaman açıkça gelmez yazamın şeklinde gelir ya da gizli zamir şeklinde gelir dedik işte bu çekimi İşte bu zamir şeklinde gelmesiyle örnek dedik şifi cümleyi anlattık sürpriz cümle kuralları Burada da geçerli dedik mukaddem haber muhakkar ismi şeklinde Allah lafıyla kullanıldığında süreklilik yani sonsuzluk ifade eder dedik genel çapıyla bu şekilde İnşallah bu size faydalı olur siz tekrar yapmayı alıştırma yapmayı unutmayın inşallah bir sonraki dersimizde de kendini türevlerini göreceğiz işleyeceğiz derslerimizde devam edecek ve Elhamdülillahi