Nerw biodrowo-pachwinowy wywodzi się głównie z segmentu L1 rdzenia kręgowego.
Jego początek jest wspólny z nerwem biodrowo-podbrzusznym – oba wychodzą z bocznej krawędzi mięśnia lędźwiowego większego.
Następnie nerw biegnie po przednim brzegu mięśnia czworobocznego lędźwi, krzyżując biegun dolny nerki – oba te nerwy mają bardzo podobny przebieg na tym odcinku.
Dalej nerw kieruje się w dół, wzdłuż grzebienia biodrowego, co jest dobrze widoczne na zdjęciach osteologicznych – trzyma się blisko grzebienia kości biodrowej.
Przebija mięsień poprzeczny brzucha, a następnie biegnie pomiędzy mięśniem poprzecznym brzucha a mięśniem skośnym wewnętrznym brzucha.
W okolicy przedniej ściany brzucha ponownie przebija mięsień skośny wewnętrzny, po czym kieruje się w stronę więzadła pachwinowego.
Nerw przechodzi przez kanał pachwinowy – u mężczyzn wchodzi do powrózka nasiennego, a u kobiet biegnie w okolicy więzadła obłego macicy – i na tym poziomie dzieli się na mniejsze gałęzie.
Unerwienie i funkcje
Nerw unerwia mięsień poprzeczny brzucha oraz mięsień skośny wewnętrzny brzucha, głównie na niższym poziomie.
Zaopatruje skórę w okolicy górnej części uda, szczególnie w rejonie pachwinowym, zgodnie z przebiegiem wzdłuż grzebienia biodrowego i w pobliżu więzadła pachwinowego.
Unerwia także skórę w okolicy kanału pachwinowego, a jego gałęzie końcowe docierają do moszny (u mężczyzn) lub warg sromowych (u kobiet), jednak główne unerwienie tych struktur zapewnia nerw płciowo-udowy.
W przypadku drętwienia okolicy wzgórka łonowego, moszny lub warg sromowych, należy pamiętać, że za te obszary odpowiada przede wszystkim nerw płciowo-udowy, a nie biodrowo-pachwinowy.
Zasady warstwowości w splocie lędźwiowym
Gałęzie przednie segmentów rdzenia kręgowego łączą się warstwowo – dolna gałąź przednia tworzy dolne nerwy, a górna gałąź przednia odpowiada za nerwy położone wyżej.
Warstwowe ułożenie włókien w splocie lędźwiowym decyduje o tym, z którego segmentu pochodzi dany nerw – dolne gałęzie są tworzone przez niższe segmenty, a górne przez wyższe.
Ta zasada warstwowości dotyczy zarówno splotu lędźwiowego, jak i innych splotów nerwowych, np. ramiennego.
Key Terms & Definitions
Nerw biodrowo-pachwinowy – nerw splotu lędźwiowego, unerwiający dolne partie mięśni brzucha oraz skórę pachwiny i górnej części uda.
Splot lędźwiowy – sieć nerwów utworzona przez gałęzie przednie nerwów rdzeniowych L1–L4, z których powstają m.in. nerwy biodrowo-podbrzuszny i biodrowo-pachwinowy.
Grzebień biodrowy – górny brzeg kości biodrowej, wzdłuż którego przebiega nerw biodrowo-pachwinowy.
Kanał pachwinowy – kanał w przedniej ścianie brzucha, przez który u mężczyzn przechodzi powrózek nasienny, a u kobiet więzadło obłe macicy; miejsce podziału nerwu biodrowo-pachwinowego na gałęzie końcowe.
Nerw płciowo-udowy – nerw, który również unerwia okolice moszny i warg sromowych, często odpowiada za czucie w tych rejonach bardziej niż nerw biodrowo-pachwinowy.