Napakaswerte po natin dahil kasama po natin ngayon ang chairman at CEO ng isa sa pinakamalaking kumpanya sa Pilipinas. International Container Terminal Services Incorporated. Actually, ito po eh, pinakamalaking port operator sa Pilipinas pero bigatin din sa buong mundo.
Naroon din po sila sa negosyo ng gaming and utilities. Wala po akong ibang... Ang tinutukoy kundi si ginaong Enrique Razon.
Good morning, Anthony. Magandang umaga sa inyo. Salamat po sa pagkakataon na ito.
Okay lang. Actually, nag-aalala ako kung magbabaon ako ng maraming English dito. Kakaunti lang po ang English ko.
Ano ba itong interview? English, Tagalog, Taglish? Sana po Tagalog at English.
Taglish, okay naman. Taglish, okay lang. Kumusta po kayo? Okay naman.
Okay naman. Okay. Balita ko galing po kayo sa isang biyahe.
Lagi naman ako nagbibiyahe. Yung in-operate namin ng mga port sa Afrika, sa Latin America. So lagi ako nasa biyahe. Hindi ko kayo napapagod sa kapag-biyahe?
Napapagod pero kailangan gawin. Habang tumatanda ng konti, mas napapagod. Ang biyahe nyo, tama ba na kayo ay gumagamit na sarili yung aeroplano?
Tama yun kasi kung hindi gano'n, hindi ko magagawa yung ginagawa ko. Ganyan. Gano'ng kadalas po yung biyahe nyo?
Bago mag-pandemic, siguro mga halos dalawang daan araw sa isang taon. Ay, grabe. Mas marami pa pala yung biyahe nyo.
Ngayon din na, ganon ka dami. Ngayon po, mas... Siguro mga once a month. Apo.
Dati, every other week. Saan pwede po? Dalawang beses, tatlong beses sa isang buwan. Apo.
Pero malalayong biyahe ko. Punta kong Brazil, Mexico. Africa hanggang Congo, maabot tayo. Pagka po, ano po yung ginagawa niyo?
Hindi ba, kahit naka-business class ka, sabi nila, ang sakit sa likod niya, lalo kung ganun kalalayo yung biyahe niya. Totoo yan, nasanay na lang ako. 30 years ko na ginagawa ito. Pero wala kayong, meron akong kilala po na kailangan niyang bumiyahe, pero takot siyang sumakay sa aeroplano.
Hindi siya pwede bumiyahe. Pero na-overcome naman po niya yung fear niya na yun. Kahit po...
Hindi po ba'y kumakain sa aeroplano? Kumakain naman. At natutulog. Madali kayong matulog? Madali ako matulog.
Kaya may advantage yun. Kapag ka nasa ordinaryong araw, gaano kahaba ang tulog ninyo? Siguro mga 6 na oras. Sapat na ho'yan?
Maaga ako nagigising eh. 4.30, 5.00 gising na ho eh. Pero late na rin kayong matulog? Kaya naman, mga lasjis ganyan. Depende kung may ginagawa pa.
Misan 9.30, tulog na ako. Ano po ang typical na araw sa inyo? Maraming meeting, maraming telepono, maraming Zoom. Ngayon, nauso yung Zoom, di ba? Noong pandemic, puro Zoom.
Mag-hapon hanggang gabi, Zoom. Pero walang kawala sa inyo yung mga naotosan nyo, no? Kapag kasi pwedeng mag-Zoom meeting eh. Oo nga, ganun nga.
Kayo po ay hands-on sa mga... Oo, detalyado, hands-on. Nakasanayan ko na yan eh.
Lalo na sa PIR. Oo po. Nung araw, handsome ako talaga dyan. Okay.
Umpisahan nga po natin yung PIR. Totoo po ba yung nabasa ko na kayo po ay 17 anos pa lang eh, tumigil na sa pag-aaral? Totoo yan, no? Mm. Bakit po?
Eh, gusto ko na magtrabaho eh. Ah-huh. Gusto ko na sa PIR eh.
Mm-hmm. Tingin ko nun eh, yung sa school, di ko na matututunan yung trabaho sa PIR eh. Mm-hmm.
Pero puno siya? Nagiging batang pira ko talaga. Opo.
Eh, kumusta po ba kayo na estudyante kayo? Medyo maggulo ang record. Gano'n po.
Seventeen years old so ano pong, nasa kolehyon naman po kayo na? Bagong pasok lang ako noon. Opo. Tapos umalis na ako. Hindi ba kayo napagalitan ng tatay niyo?
Oo, galit na galit tatay ko. Ginigyan akong trabaho eh, napakahirap. Opo, gano'n po. Ano pong binigay sa inyo?
Sa bordo ng barko. Opo. Stibidor. Talaga, tagal ako lang ilang buwan.
Tapos medyo nakapagpakita ako ng konting abilidad. Sa mula't mula pa, gusto niyo pong ang edukasyon niyo sa kalsada? Bata pa ako.
Ganoon na eh. Yung pong sweldo niyo, kamusta po? Nag-trabaho na rin lang eh.
Hindi. Ang umpisa ko minimum wage eh. Analan niyo kung magkano yung sweldo niyo? Wala pa tang... 500 pesos noon eh.
Isang buwan eh. Ang minimum wage noong 1978 eh. 500 pesos isang buwan?
Hindi ko na maalala eh. O parang ganun. E paano eh?
Di may girlfriend na kayo noon? Wala, wala. Wala pa.
Kailan mo kayo nagka-girlfriend, sir? Hindi ko na maalala. 1980s. 1980s.
Pero sa pier na kayo naglalabahin. Sa pier na, oo. Paano po, ikwento nyo nga po sa amin, sir, mula dun sa pagiging...
Diba doon yun? Tapos, paano kayo, gano'ng kahaba yung yung proseso na nakarating po kayo sa mga, sa ganitong corporate po? Mga 10 years.
Tapos nung privatize yung MICT, nung pumasok si President Cory noon, na privatize yung MICT, nanalo kami sa yan yung simula ng ICTSI, 1987. So ako na nagpapatakbo noon, kasama ko, tatay ko. Tapos tatay ko. kung namatay ng 94. Ano po yung pinakatrabaho nyo noon nung nandoon pa yung tatay nyo as your guide?
Ako yung vali number two sa kumpanya. Nang ICT sign up. Opo, opo.
Tapos po, wala po palang pwedeng manloko sa inyo sa mga trabador dahil kabisado nyo yung... Sa PIR, mahirapan sila. Pero may nagtangkaho ba?
Eh, alam mo naman ang mga tao sa PIR. Lalo na. Ngunit nung araw, ngayon professionalized na, mechanized na.
Ngayon parang normal business. May mga system, computers, technology na ginagamit. Pero nung araw, yung mano-mano. At saka dami loko sa pier nung araw.
Ano mahalala niyo mga kalakuan? Nandun yung mga gangster, nandun yung mga smuggler, nandun yung mga sari-sari. Paano niyo, how did you deal with this? No comment na lang ako doon.
So bagay, sabi nga po nila, kapag hindi mo alam yung kalokohan, madali kalokohan. Oo, madali kalokohan. Kaya alam mo lahat ng kalokohan nila.
Sino po yung pinakanagturo sa inyo? Marami nung araw, yung mga batikan doon, yung mga veterano na, kasama nung tatay ko, halos lahat, wala na ngayon. Pero marami nag...
Marami akong example na natutunan sa kanila. Ina-idolize niyo ba ang airpods niyo? Siyempre lahat naman. Although hindi naman lagi kami magkasundo.
Actually yung susunod ko ito na tanong, ano po yung pagkakaiba niyo sa pagkakaiba niyo ng tatay ninyo? Ang feeling niya mas agresibo ako. Ang gusto ko gawin, expansion. Lumabas.
Mag-expand sa labas. Sa medyo mas konserto. conservative.
So minsan tatalo kami pero kakasundo naman kami sa bandang huli. Paano po naging ending ay okay naman? Okay naman yung ending. San nagsisigawan kami.
Pero kayo pala ang nag-pioneer ng expansion sa abroad? O tama. Kayo mismo? Ako mismo. Ano po ang fear ng tatay niyo?
Bakit tayo? Kasi old school eh. Conservative. Pag mag-expand ka, kailangan may mas malaking mga risk. So yung puunong Ano ang dumang ang ICPSI sa labas?
Unang-una sa Vietnam, pero hindi maganda ang experience namin doon. Tapos Argentina, medyo successful. Tapos Mexico, tapos napunta kami sa Saudi.
Sa Africa, sa Tanzania noon. Doon kami nag-uusap. Pero ngayon, marami na kami. Australia, hanggang Congo. Sa Poland kami.
Sa Croatia, Brazil, Ecuador, Honduras. May mga port kami dyan. Napansin ko sa inyo, pagkabisal din, ako titihing pa ako ng kodigo dun kung ang dami nyo ng mga bansang Pinutani.
So talagang... O, syempre. Ako nag... Ano yan, hindi kaya lahat yan.
Opo. Saka napupuntahan ko lang yan. Isa, dalawang beses bawat taon.
Ito ang mga nabanggit nyo sa umpisa, mga Spanish speaking po. Alin, yung... Opo.
Kasi medyo may konti kaming lahing na gano'n. Opo. Kaya nga...
Salita ng konti. Oo po. Ang laging advantage doon.
May advantage doon. Oo po. Nung pag-umpisan niyo po sa Europe na yan, Latin American countries, pa'n po, gano'n ka kadali o gano'n ka hirap? Pagka mahirap pumasok sa isang lugar, mas maganda yung kita mo.
Pag madali, malamang di ka kikita. Di ka maging successful. Yung mas mahirap, doon mas magandang negosyo.
May magandang... pagkain ng Naisipan po yun ha? Pag madali, ibig sabihin walang may gusto doon at malulugi ka malamang.
Sa mga binanggit niyo pong bansala yun sir, saan yung meron ba kayong pinakapaborito? Hindi naman. Paborito ko yung pinakamalaking kita. Saan po ba yun? Gaya sa Iraq.
Medyo magulo doon pero ganda ng negosyo namin doon. Dalawang malaking terminal namin doon sa Basra. So isa sa paborito ko yun kahit magulo.
Opo. Hindi kayo natatakot bumiayad. Total irak kayo yan eh. Nung nag-umpisa kami dyan, medyo talagang magulo. Misa may mga bomba pa, mga ano.
May na-experience kayo, nanandong kayo, nag-bombahan? Oo, mayroon. Pero wala namang mga parang near-death situation?
Wala naman. Pero yung scary. Pero nangyayari sa paligid, ganun.
Opo. Kaya isikir muna man. sa mga tao mo. Kaya noon, sa Syria kami. Meron kami port sa Syria.
Tapos nagkaroon ng civil war, gera. Ang daming patay doon sa lugar namin. So binidro ko na yung mga tao namin. Sa Iraq po, kahit magulo, talagang...
Oo, kasi malaki yung negosyo. Tapos, namamanis naman namin, naku-control namin. Tapos ngayon, paganda ng paganda ang environment ngayon doon. Hindi kasing gulo nung araw. Pagka po bumibiyan.
Biyahi kayo, sino po ang lagi niyong masamang may anak po? Hindi, karamihan ako lang. Bakit? At saka mga tao namin sa region.
Let's say Middle East, yung head ko doon. Sama ko sa Latin America, yung head ko doon. Noong po nakaraang...
Kasi misang overnight-overnight lang akong gano'n. So madali kung mag-isa ka. Nakakapagod naman.
Kwento niyo pala, napapagod na ako eh. Ang naisip ko kapag bibiyahi kayo, yung bang medyo magtatrabaho ka pero konting... Pagka yung mga... lugar na pinupuntahan ko, medyo walang ganon.
Kapag ka po bumiyahe kayo na ganon, may mga, kailangan ba may connection ka rin sa mga opisyal ng gobyerno doon? Hindi, pagka meron ka ng operation o mag-expand ka sa isang, kailangan talaga anoin mo yun, na pag-usap ka sa gobyerno, sali ka sa bidding. Lahat ng negosyo ng puerto, talagang state yun, government.
O gobyerno ang kausa mo bawat bansa. Ano po ang napansin niyo sa mga gobyerno, ng mga bansang meron kayong... port operation vis-a-vis dito po sa Pilipinas?
Iba-iba. Actually, ang Pilipinas, hindi pinakamahirap magnegosyo dito. Maraming bansa na mahirap talaga.
Ang Pilipinas naman, dito ako natuto. Kabisado ko naman magnegosyo dito. Pwede ba natin sabihin na kapag nasanay ka sa Pilipinas, may magaan na sa iba? Nung araw, ganon. Ganon po.
Tapos meron pa kami ang Pakistan. Medyo talaga mahirap doon. Gulo doon. Hirap ng gobyerno.
Hirap kausap. Ang balita po noong isang araw, hindi ako nagkakamali, first week or first week ng December, pangalawang pagkakataon, kayo po ay six most influential person sa buong region. Hindi ko alam kung bakit gano'n.
Hindi ko naman pinapansin yung mga ganyan. Totoo po. Baka lumakil ang ulo ko.
Hindi ko pinapansin yung mga gano'n. Pero influential. Pagkakuna.
nabanggitin mo sa alinang influential na attributed to you? Ito sa particular na instance to, parang influential in the gaming industry, yun ang palabas nila. Meron palang award na gano'n.
Influential award. Wala yun, di ko pihapansin yun. Bakit? Bakit mo?
Eh, distraction lang yun eh. Baka maniwala pa ako eh. Hindi ba? Kaya sa bagay sa party namin, pag may award na gano'n, medyo nakaka-inspire.
Pero sa inyo, distraction? O, hindi ko pihapansin. hindi ko pinapansin yun.
Kaya sinabi ko, baka lumaki pa ulo ko e maniwala ako e. Na talagang magaling ako. Kahit di naman. Kayo po ay, eto na naman, baka lumaki na naman ulo nyo dito.
Kayo po ang third richest sa Pilipinas. Isa pa yun, listahan lang yun. Hindi naman yun ang ano e. Hindi naman yun ang kailangan yung maganda patakbo mo ng negosyo.
Palakiin mo yung negosyo mo. Direct to it yung ano. So yung patakbo nyo, madetalya kayo, mamanis mo mabuti, dadating namin mga ganun. Pero yun lang hindi yan yung objective.
Ang objective, magpalaki ng enterprise. Eh pero talagang gano'n eh, nababanggit po lagi yung pahala nyo eh. Oo nga, sa iba naman galing yan eh. Ako? Pero kaiba talaga.
Sa tingin niyo ba, hindi kayo ma... Pang ilang kayo dapat? Hindi ko mini-measure yun eh.
Opo. Ibang gumagawa nun. Magkano ba ang laman ng wallet niyo ngayon?
Yung laman ng wallet ko, napapanalo ko lang sa gold. Gano'n po. Hindi. Sa akin po, parang pagka daw yung totoong mayaman, walang laman yung wallet, hindi masyadong malaman ng wallet. Kaya yung po ang...
Ginagawa ko ngayon, laging wala ng laman yung wallet. Ah, ganun ba? Laman ng wallet ko, credit card lang. Kailangan niya sa mga hotel at saka sa mga... Speaking of being influential po, kayo daw po ay isa sa pinaka-influential dito sa bansa in terms of politics.
How do you feel about it po? Hindi ko alam saan galing yung mga ganyan eh. Hindi naman ako politician eh. Businessman ako eh.
Pero sa iba naman ang gagaling yun eh. Alam mo naman dito eh. Maraming mahilig gumawa ng story. Hindi ba totoo na kayo po ay kingmaker? Hindi totoo yun.
Ano yung kingmaker? Bakit hindi ko magawa sarili ko na king? Kung kingmaker ako. Mayroon akong kaibigan sa politics.
Kasama na dito yun eh. 35 years o 40 years na tayo nasa negosyo. Siyempre, marami kang kaibigan. So marami tayong kakilala. Siyempre, tumutulong na ako.
kahit sinong gobyerno. Kasi pag nakatulong ka at gumanda para sa ekonomiya ng bansa, pati ikaw nagbe-benefit. Totoo po yan. Pero alimbawa po, sir, yung pong National Unity Party na tumulong sumuporta po kay Presidente Marcos nung kampanya, ay sinasabing kayo daw po ang backer.
Tinulungan ko lang yan mag-organize nung araw kasi yung mga... umalis sa lakas, umalis sa ibang party, nung wala na si GMA, tinulungan ko lang yung grupo na mag-form sila ng party. Yun lang naman.
Mula noon, natali na ako na akong head ng NUP. So ngayon po, hindi ba kayo active? Hindi ako active dyan. Never ako naging officer dyan.
So kayo lang ang naihinga ng pang-raffle. Pang-Christmas. Pagka po kampanya, gano'ng kahirap na isa kay isa pinakamatagumpay ng negosyante, sabi maraming pera, pagka po kumakatok sa inyo ang mga kandidato. Pagka lang, magtago ka na. Pero ang mga kaibigan ko, maraming na, siyempre, di ka naman pwede hindi tumulong kahit konti.
Just to set the record straight po, Totoo po ba na, nung umpisa, nung hindi pa lumulutang yung Bongbong Marcos, ang Ang inyong sinusuportahan ay si Isko Moreno? Hindi, kayo po si Isko. Kasi ang ICT, pinakamalaking negosyo yan sa City of Manila.
Pinakamalaking taxpayer. Pinakamalaking employer. Kaya, malapit ang koordination namin sa Manila Mayor.
Kahit sino ang mayor. Kailangan magandang relasyon mo sa Mayor ng Manila. Kami pinakamalaking sa Manila.
So doon ko naging kaibigan si Isko. Kaibigan ko talaga si Isko. Pero meron po lumabas na report dati na kaya nagkaroon ng intensyon si Isko na tumakbo ay dahil kayo po ang bakir. Hindi totoo yun. Bigay nga daw po kayo ng seed money.
Si Isko tumakbo kasi number one siya sa survey. Pero nung election na, iba na yung... Si BBM na yung lumitaw.
Pero magandang ginawa ni Iskong trabaho sa mayor Manila Mayor. Sa Manila po. Yun lang, hindi siya nag-place sa pagpresidente.
Pero kung kayo po ang hininga niya ng advice, would you have advised him na mag-mayor na lang sana ulit? Mahirap mag-advise eh. Kasi kung mali ang advice mo, paano, di ba?
Opo, kung sa bagay. Ano po tingin niyo sa administration na ito ngayon? Maganda. Magandang patakbo, magandang programa ni Presidente.
Yun lang, ang daming problema. Sa daming problema, medyo... Kailangan ng panahon para ma-solve. At least, pag na-solve lagi, medyo ilan malalaki.
Maganda na para sa atin yun. Pero siya talaga, ang intention niya talaga ay gumawa ng mabuting policy at saka para sa economy, para sa lahat ng Pilipino. Maganda yun.
Maganda yung intention niya talaga. Sa business po, sa paningin po ng mga negosyanteng tulad niya, yung mga policies po niya, anong tingin niya? Yung programa niya maganda. Unti-unti na ninyo nagiging policy yun. i-convert sa policy.
Pag na-convert na niya sa policy yan, gaganda talaga ng business. Nararamdaman niyo pa ngayon na maaayos niya itong mga problema na ito considering na yun pa lang meron ng mga political... That's all.
I hope he can do a lot before the midterm because when the election comes, it's all politics. So he'll work. For the cabinet members, because you're in the business, I'm sure you're also asking the performers, who is the top of mind that you think is the best partner?
There are many good ones but there are also bad ones. gaya ng Secretary of Energy, madami nang nagawa yun. Si Secretary Lutilla, may mga iba din na nagpa-perform.
Meron naman hindi. Mahirap na magsalita. Blue. Off camera na lang. Meron naman laging ganun.
Hindi naman lahat pwedeng magaling. Kasi unang kabinete, titinan mo muna performance. Kung hindi mag-perform, dapat palitan.
So nandun siya siguro sa kanyang assessment yun. Kung sino, hindi naman sa amin. Kung sino nag-perform, sino. Hindi. Pero meron talagang nagpa-perform.
Pero doon po sa observation na si Presidente ay masyadong mabait. Anong tingin niyo? Mabait talaga yun eh. Matagal ko na siyang kilala.
Talaga mabait yun. Kaya lang, in relation to governance, di ba, do you share the same sentiment na kailangan medyo pumukpok lang kaunti? Kailangan may ganon, may halong ganon, may halong bait.
Pero darating din siya doon sa kung anong kailangan gawin. Tingin ko gagawin niya. Pero that's a good point.
Bago mag-election, dapat magawa na niya gusto niyang gawin sa 2015. Ah, 2025. O, doon ang pinamalakas niyang poder. Kasi alam mo naman dito, pagka midterm na, posisyonan niya, pagkatapos ng midterm, marami siya magagawa. Hinahanda naman niya yung programa niya sa nagigita ko. Yun lang, medyo matagal lang i-execute. Dahil sa bureaucracy, kung ano-ano.
Meron pong history pala kayo ng Pangulo. Dahil yung palang brother-in-law ni Presidente Marcos nung araw, inago yung... Yung nung araw na medyo nagka-announce sila nung tatay ko. Wala pa ako nun.
Pero nabalik naman. Napag-uusapan nyo ba yan? Hindi, nagbibirohan kami mismo. Kaya, matagal na kami magkakilala. Pero, past history na yun.
Kayo po ba ay gaano kadalas na nakakonsulta ng presidente? Minsan-minsan lang. Pag nasa biyahe. Mailig naman siya magkonsulta. Lalo nang ginagawa pa niya yung platforma niya bago mag-eleksyon.
Nagkonsulta sa mga maraming businessmen. Okay. Dito po naman sa gaming.
Bakit po ba kayo napagpatsag? sa gaming? Ayan ang magandang tanong.
Opo. Bakit, no? Eh kasi nung araw, nung re-renew yung Pagcor franchise, nung na-renew yan 2007 ata, 2008, gusto ko sana pumasok sa tourism business na malaki, may scale, hindi yung maliit lang na yung malaking scale.
Nung na-pass yung na-renew yung franchise ng Pagcor at allowed sila mag-issue ng lisensya, nag-apply ako ng isang lisensya. Opo. So, ginagawa ko ito. Ito yung entertainment city.
Entertainment city. So doon nang umpisa yan. Gusto ko mag-invest sa tourism business.
Pero mayroon scale. Malaking scale. Opo. Pero kayo po ba maramang magkasino?
Hindi. Hindi ako nagsugal ever. Opo.
Hindi ko nga alam yung mga... alam ko lang yung math, mathematics nung kasi pinag-aralan ko yun eh. So kung mo nandito... Nag-build ako ng team, gumawa ako ng team na yung mga eksperto. Sino-supervise ko lang sila.
Pero hindi ako maramag-sugal. So yung mga table na yan, hindi ako maramag-laro niya. Hindi nga subukan, di man yan.
Nasubukan mag-back-arot man lang. Hindi ko nga alam ang rules. Nasubukan namin minsan nung kasama ko sa Las Vegas.
Wala pang 30 seconds, ubus na yung $200 eh. Mula no, ayoko na eh. Pero ngayon nakikita niyo po itong, itong soler na balitaan ko nga po. Unang buwan pa lang nitong taon na to, kinukwento nga po ni Chairman Aldenco, grabe daw po ang revenue niya. Nung first quarter, kasi sabik siguro.
Mga tao, wala nang lockdown, wala nang pandemic na lumabas. Saan po mas malaki ang hitay? Yung pier dun o yung dito sa sulit?
Hindi, yung pier talaga. Yung bone yun. Pero kung pamimiliin po kayo, halimbawa isa lang ang negosyo ninyo, Peer, syempre, yun ang sarili kong expertise.
Ako nagpapatakbo niyan. Ito, hindi po kayo hands-on dito sa... Medyo hands-on din sa pag-supervise ng mga tao. Wala sa personalidad ko na hindi mag-hands-on. Napansin ko nga po, pero sa totoo lang po, ah...
Nung unang nagpunta po, may concert po ang air supply dito eh. Doon yung mga a few years ago. Doon sa theater? Opo sa theater. Nasa lubong kubo kayo.
Alam niyo itong misis ko, kinamayan pa kayo eh. Sabi nung misis ko, siya ba yung sa air supply? Sabi ko hindi siya yung mayaaring ito. Akala niya ako member ako ng air supply.
Akala niya ako member ng air supply. Pero yung... kung ano po ang napansin ko sa inyo, kahit hindi nyo kilala, ay parang kayong mister congeniality. Mapiyara ba talaga kayo dati ba? Hindi naman.
Ikaw palang nagsabi nuna. Oo po. Hindi naman.
Pero pag binati ka, siyempre babati mo rin. Ganun ba? Ako po ang tingin ko iba. Nung oras nga na yun eh. Hindi nyo nga ako kilala.
Hindi. Siyempre binati niya ako nung misis mo. So, siyempre kakamayang gusto. Pero enta- Patay nyo raw mapi-PR. Oo siya, mas ma-PR sa akin yun.
Kaya nga sabi nila parang nasa DNA nyo yung pagiging ma-PR. Patay daw sa tao, sa mga tauhan, accessible kayo sa mga tao. Oo, syempre kasi mga kasama mo yung trabaho. Pagka umasenso sila, asenso ko yung lahat. Ako po.
Paano nyo po ginagawa? Meron ba kayong isang specific na oras na... Wala naman. Wala naman. Para maausap sila?
O paano po yung ginagawa naman? Hindi naman. Pag umikot ka, siyempre, kausapin mo sila. Parang ganun lang. Pero ngayon, hindi na masyado madalas yan.
Saka hindi lang naman dito tao namin. Sa abroad, kausapin mo rin yun kung saan ka mapunta. Yung mga anak po ninyo, kasali din sa negosyo? So far, sa ngayon, hindi pa.
Hindi pa? Hindi pa. Ano po yan?
May mga sarili silang ano eh. Parang artist. Na gusto gawin.
Parang... creative. Yung anak kong lalaki, nasa creative. Yung daughter ko naman, may mga nag-invest din. Nag-start up ng mga negosyo.
So far, wala pa sila sa business. Pero hindi sila in-encourage na sumama? Hindi mo pwede pilitin eh.
Pag puso ang gusto na nila, saka lang mangyayari yun. Yung pung-sulir dun sa of the north, dun sa Quezon City, kailan po ba mag-umpisa yan? Matatapos ng March.
So, After, hindi. Siguro later. Siguro mga tetestingin namin yun.
Lalagay mo sa simulasyon. Mga isang-dalawang buwan tapos magbubukas na. Ang tagal ng proseso na yan.
At saka na-interrupt dalawang taon ng delay niyan sa pandemic. Nabuta ng ECQ yan at saka yung mga QQ na yan. Buti ano na i-KR. Hindi ECQ. Nabuta ng na ng lockdown.
Mga trabado nag-uwihan sa probinsya. Hirap i-umpisaan ulit. Pero matatapos na. Tinatapos na ngayon.
Kaya lang nasa EDSA po yan. Hindi kaya maging cost ng matinding traffic yun? Traffic naman talaga sa EDSA. Meron bang oras na hindi traffic doon?
Meron pa ba ilalala yun? Traffic doon talaga. Pumasok muna sila doon.
Malipas ng oras. Pero kayo po ba, ano ang pagtingin nyo dun sa sinasabi na iba ng sugal, legal man o illegal, ay sumisira ng buhay ng tao? Totoo yun.
Kaya kailangan medyo, pagka medyo nakikita mo na yung, yung mga tao kung gano'n, pag nakikita nila na medyo sobra na, pinagsasabihan, binabban na namin. Opo. Binabban na namin pumasok sa kasino. Let's say na ibebenta na yung, sinasanglan na yung bahay, kotse, gano'n.
Titigil na namin. May kilala po kayong personal mong kakilala na nalulungkot sa aso? Bago kami, may mga kilala ko na yun. Bago pa kami nag-umpisa, ganyan na.
Opo. Opo. Hindi, banned na sila dito.
Banned na yung mga yan. Opo. Katulad nun, dadalhin niyo po sa, ang Quezon City po ay, a, kaya niyan eh, densely populated po yan.
Mmm. Meron ba kayo na i- Mayroon daw po kayong project din sa Cavite? Ted Casino sa Cavite?
resort project plan doon. Pero tatapusin muna namin yung Quezon City bago namin umpisaan yun. Parang resort talaga yun. May beach, may golf, may...
Ah, ano po. Lahat ng klaseng activities doon. Ang kasino doon maliit lang.
Ang isa pang sector na pinuntahin niya, energy. Energy, oo. Bakit po?
Kasi ang energy, yun ang makina ng economy. Gasolina. electricity, sama na rin ng tubig doon.
Yun ang mga esensyal. Hindi ka pwedeng, kahit tubig, hindi ka pwedeng, pwede kang mabuhay walang kuryente, hindi ka pwedeng mabuhay na walang tubig. So yun ang mga esensyal necessities na kailangan maging efficient.
ang pagtakbo. Gaya sa Iloilo, malaking binaba namin yung kuryente doon at wala ng brownout. Bago kami pumasok sa Iloilo, walong oras ang brownout doon, araw-araw. Tsaka taas pa ng presyo.
Ngayon, bumaba at wala ng brownout. Ito nga po, sagutin nyo nga po ako dito. Gusto nyo bang mabasag ang franchise ng Miralco? Mahirap na tanong yun eh. Hindi ko naman gustong pakilaman ng Meralco, no?
Ang issue lang dyan is, ang Meralco, 60% na ng... power industry. So, medyo malagi.
Basta mababa lang ang presyo, efficient sila, wala naman masama doon. Kaya lang? Kaya lang. Kaya lang i-maintain ganun.
I-closely supervise ng gobyerno. Pero if given the chance, kasi merong issue ngayon sa Meralco eh. Ang issue sa Meralco, merong, 200 billion yata, yung overbilling.
Yung overbilling. Overbilling. Oo. At may narinig po ko sa House of... representatives, mukhang direction, eh, biyakin po yung yung Meralco.
Nasa kanila yan eh. Pero kung ginawa nila yun, maraming maging interested dyan. Kayo po?
Ako siguro, isa na rin doon. Kung gawin nila. Hindi ko naman sinasabi kung anong dapat nila gawin.
Hypothetical, kung makakapasok po kayo dyan sa area ng Meralco, ano naman yung bakit namin kayo magugustuhan kesa sa Meralco? Hindi pa natin masagot yun. di ba? Di natin masasagot yan.
Kailangan efficient ka, bumaba ang... Mas magugustuhan mo lang kung mas mababang price eh. Kasi meron ko naman, efficient magpatakbo.
Wala naman tayo mga brownout sa Metro Manila eh. In fairness. Presyo na lang yun. Kailangan kung ganun ang gawin ng Congress, kailangan mas competitive ka, mas mababa price mo.
Kasi meron ko efficient naman eh. Yun lang, kuli-question ng gobyerno yung charges nila. overbeating. Okay.
Sa kuryente pa rin po, sa nuclear energy, ano po ang... Tingin ko, kasi itong global warming, climate change, ang nuclear talaga lang ang steady na at pinakamalinis na baseload. Yung solar wind, maganda yun, pero lahat yun may issues. Gaya sa pag walang araw, walang solar.
Pag walang hangin, walang wind. at maraming na-occupy na lupa. Papalit mo ba sa solar sa agriculture? Ano mo ba yung mga rice farm at saka kung ano-ano para sa kalagyan mo lang ng solar?
Yung nuclear, 24 hours unstable, mababa ang presyo. Tumatagal na ngayong 60 years ang nuclear plant. 50 to 60 years. Pero hindi magagawa yan kundi gobyerno. Gobyerno lang makakagawa yan.
Sa laki ng iba. Pwede rin private sector pero kailangan government support dyan. Ilan ang casualties ng nuclear plant accident? Wala pang 300. Samantalang ilan na mamatay araw-araw ng COVID?
Nung gera sa Ukraine, ngayon sa Israel, tapos maraming kontra doon. Bakit sila kontra? Hindi nag-iisip.
Kung bakit sulit yung risk? Sulit na sulit. Ilan namamatay sa air pollution?
Hindi naman nabibilan yun. Sa coal, sa diesel na power plant. Pero ano po ang konsepto ninyo ng planta?
Parang BNPP o mga small scale? Yung BNPP kasi masama ang issue. Ginawang issue yan noong araw, noong Marcos time.
Pero magandang project yan. Pero may mga areas sa... dito sa bansa natin, na hindi naman seismic. Guys, Pangasinan, Ilocos Sur, Ilocos Norte, hindi volcanic yan. Yung Bataan, medyo volcanic region.
So, kaya pinigay mo lang saan mo ilalagay. Palawan, ano? Palawan sa... Eastern Palawan, hindi volcanic yun.
Kasi nandun nga yung mga gas field. Malampaya, hindi volcanic area yun. Pwede yan doon.
Pero mahabang transmission kung Palawan. Kailangan sa Luzon. Pero sa Northern Luzon yung most ideal location. Pero kung talagang maglilinis tayo ng ano, kung nang-solve natin yung climate change, buong mundo, bua. Kailangan talaga nuclear ang priority.
So kayo po mismo, personally, gusto nyo magtayo ng kahit ng mga small nuclear power plants? Maski small, ang laki ng investment eh. O, kailangan pa rin ng state support, government support.
Bigyan nyo nga kami ng idea, magkano po ba yan? Yung modular nuclear plant, let's say 700 megawatts, yung isang project na tinignan mo yun. Four and a half billion US eh, ang investment eh. Napakamahal.
Mahal pala, no? Oo. 700 megawatts lang yun. Pero yun yung malilit na planta.
Bagong technology yan, kaya medyo mahal pa eh. Habang panahon, bababa ang presyo nun. Eh hindi ba nung nagpunta si Presidente sa USA, kasama ba kayo dun? Kasama ko nun.
Programa niya talaga yun, mag-nuklear. Kasi yun talagang final solution sa climate change problem natin. But again, dun po sa mga doomsday scenario, pagka may power plant, ano po yung message sa kanila? Nagaral na mabuti. Nagkakamali sila.
Noong pandemic, kabaligtaran ng ibang mga negosyante, kayo ang ginawa nyo, tuloy-tuloy ang investment nyo. Tuloy-tuloy, oo. Bakit? Bakit po gano'n ang ginawa nyo? Anong gagawin?
Anong nagawin mo sa pandemic? Upuka lang sa bahay. Siyempre magtrabaho ka.
Nakakita ko ng mga opportunity noong pandemic. Tuloy-tuloy kami talaga. Yun lang, madami kang Zoom.
Meron kami nagawang project sa Nigeria, puro Zoom lang. Ano po yan? Yung Portland.
Portland. Ano po. Tingnan nyo nga naman ano. Pero malaki ho ang investment.
Ang port investment malaki. Malaki talaga. Meron po kayong sinasabi lagi na...
Always be prepared. Totoo yun. During crisis. Ano po? Meron ba kayong hugot doon?
Kung baga may personal ba kayong... Oo, dinaanan ko yung Asian crisis eh. Oo. Kaya kailangan, doon ko natutunan na kailangan lagi kang ready. Lagi kang preparado.
Kasi di ka naman, kailangan mag-prepare ng para sa boom eh. Ang kailangan mag-prepare mo para sa crisis eh. Mga, kung kayo po ang tatanungin, magkano ang dapat na... inaalat sa emergency fund?
Hindi yun eh. Kailangan solid yung balance sheet mo. Habang magandang ang environment, habang lumalaki, kumikita ka, solid mo yung balance sheet mo.
Huwag kang utang ng utang. Ngayon, gobyerno utang ng utang. Gobyerno yun eh.
Yun naman talaga ang gawain ng gobyerno. Sa mga katulad po namin at mga nanonood sa atin, so... Mag-set aside kayo ng savings para sa crisis.
Opo. Kasi hindi mo alam mangyayari. At saka ang crisis, hindi mo alam kung anong klaseng crisis.
Sino na kapag predict ng pandemic? Di ba? Wala, wala. Tama kayo.
Isip ka ng isip ng crisis. Pero kailangan medyo solid ka para kung anuman yung crisis, Medyo may konti kang bala para mag-survive. ...nakatabi para sa ganyang klase ng...
Hindi, dapat mag-savings ka talaga eh. Let's say, kung maliit lang ang sweldo mo, mga 20% lang ang... Kung mas malaki sweldo mo, mas malaki ang savings mo. Siyang mas ready ka sa crisis kung... medyo maraki kinikita mo.
Kasi pag nawalan trabaho ang tao, eh yun ang gagastusin, yung natabi. Kundi magugutong ka. Sa pamilya po, nabanggit nyo na kanina, siyempre tatay natin. Ito ang idol natin.
Misa mag-aaway tayo ng tao. Pero outside of the family, meron ba kayong ina-idolize o parang you look up to po? Oo, marami. Lalo na yung mga older, elder, na tinatawag ko mga elder statesmen.
Minsan-minsan, naging advisor ko. May mga ganyan. Hindi po nyo may share sa amin kung sino sila?
Mahirap na magsabi. Pero meron gano'n. Gaya ni Manong JP, Enrile. Magaling na ano yun. Reservoir ng wisdom yan.
Kokonsulta mo. Sa laan taon na nga. Ako yung matatanda talaga yun.
Yung mga contemporaries ng tatay ko na buhay pa, puro 90 anyos na maigit. Yun ang mga na-experience nila lahat mula hanggang gera. Mula ng gera.
Totoo po. Talagang pag nagbitaw yan, wisdom talaga yan. Oo. Kailangan makinig ka sa mga ganyan. Oo po.
Mahirap yung pag iniisip mo na alam mo lahat, wala kang alam. Oo po. Pero dito po sa Pilipinas, marami din namang mga bilyonary dito.
Do you consider them as a competition? Hindi naman. May mga competitors ka rito. Pero mga kaibigan, marami akong kaibigan.
na ganon. Saka mga, hindi naman nila kilonkon siya sabi na bilyonaryo ako, di ba? Wala naman nagsasabing ganon na kilala ko. Totoo po yan. Yung mga bilyonaryo po, hindi sinasabi yan eh.
Kasi karamihan yan yung papel eh. Yung halaga nung stock mo eh. Di ba? Hindi naman yung may bilyong-bilyong ka sa banko.
Hindi naman ganon na ganon eh. Kayo po ba eh, kahit minsan sa buhay niyo, nag-check-in, tinanong mo, magkano ba pera ko dyan? Nagtatanong ba kayo dyan? Magtatanong ka. ganyan kung konti na lang yung pera mo.
Ibig sabihin, maraming kayong pera. Hindi kayo nagtatanong. Oo nga po. Nung araw, titignan mo yun eh.
Oo. Tignan ko, tignan ko. Balans ko. Kayo po pala ay parang hinihingan din ng advice ng mga CEOs. May mga nagtatanong-tanong.
Kasi alam nila, sa isang CEO, meron siyang naranasan at problema na ngayon, tatanong ko, anong nangyari, anong ginawa mo? Ganon din sila. Tapos, siyempre, iba yung experience mo.
Tsaka experience din nila. May experience din sila. So, may isang magkakain kami, may isang kasama sa biyahe.
Alam nyo itong usapan po natin. Sabi nga nila, yung isang oras kang makipag-usap sa katulad ninyo, Parang ako nag-AIM ng dalawang taon. Pero sabi mo, 30 minutes lang. Oo po.
Kaya po nakita ko, tingin kayo ng tingin sa radio. Hindi, ngayon ko lang tingin yan. Parang matagal na yung interview eh.
Oo po. Pero nagpapasalamat po ako. Kunti na lang po ito.
Kayo po ba ay nagre-reply sa messages ng mga nagme-message sa inyo? Sa cellphone niyo, di ba? Hindi, pagka siyempre di mong kilala, di ka magre-reply. Oo po.
So may nangyari na po ba sa buhay niya na nagmessage sa inyo na sinabi, anak niyo po ako? Wala. Wala naman? Wala.
So hindi ka tulad ng iba, no? Kinala ko yung mga anak ko, no? Wala akong, kasi uso yun ng good time, ano?
Ako hindi ko pa na-experience yan. Siyempre maraming spam email na, karamihan sa email, maraming junk at saka spam. Opo.
Uso ngayon. Saan ko wala akong social media kahit ano? Bakit po?
Wala akong interest dyan. Sasabihin ko anong ginagawa ko, kinakain ko. Wala akong social media. Pero iba na ngayon, syempre yung kabataan ngayon. Sa kanila yun, no?
Oo. Nakikita niyo po ba yung anak niyo na yung dalawa lang naman kasi, na sila po ang magpapatakbo nito? Sana. Medyo nakikita ko yun, pero hindi pa sila...
Kailangan sa kanila manggaling eh. na interesado sila. Pero ganun na mangyayari.
Kamusta ko kayo bilang parent po? Sa isip ko, okay. Paano ba ang style of parenting nyo kahit mga malilipe mga bata? Kailangan medyo may halong konting discipline, may halong...
Kailangan bigyan mo ng maraming oras yung anak mo. Pero yung mga anak nyo ay naging prosigido sa pag-aaral, buti... Hindi kayo ginaya sa pag-aaral?
Oo, buti hindi ako, hindi nagmana sa akin sa ganun. Oo. Pasaway mag-aaral. Oo po, kasi katulad yan, marami po makakapanood sa atin.
Oo, eh ako, hindi na ako mag-aaral kasi si Iker, 17 years old, tumigil. Mas mahirap ngayong panahon na yan ngayon. Kasi masyadong competitive, masyadong na maraming tao. Noong panahon ko noon, medyo makakalusot ka pa eh. Kahit wala kang, basta may konting abilidad ka.
Meron ka namang common sense. Pero ngayon, mahirap. Hindi ka magkakaroon trabaho, wala kang degree or diploma. Paano po kayo pumipiling ng mga taong ninyo na makakasal?
Nabanggit nyo, kailangan. Kung makakakuha ang trabaho, pag wala kang degree. Pero ngayon po ba, yung mga nakakasama nyo sa kumpanya, paano yung proseso ng pag-hire nyo?
Meron kami yung proseso ng mag-hire, pero makikita mo lang talaga, pag nagtrabaho na, maraming mga galing sa papel. yung experience, yung resume. Pero makikita mo lang sa performance.
Ang critical dyan, yung magaling mag-perform, nagpapakita, may utak, medyo ambisyon. gutom, gusto magtrabaho ng gusto, kaya develop mo ng maganda yan. Pagka palpak naman yung nakuha mo, at marami kaming ganyan, over ilang taon, kaya dispatch ayon mo ka agad.
Agad? Agad, huwag mo na patagalin. Hindi nakakaawa eh.
Eh, ganun talaga ang negosyo eh. Baka bumagsak pa yung negosyo mo kung marami kang na... ...tao eh.
Kailangan dispatsa ka agad. Pero yung kung nakakita nyo lang, yung personal, nakakwentuhan nyo lang, ma-detect nyo na ba kung magaling yan? Medyo ma-detect mo.
Mga ibang tao, impressive naman. Tapos pag dating sa actual performance... pag na-hire mo na, marami kaming magandang experience sa ganun.
Beyond expectation. Pero meron din kami na below. Kayo daw po ay fast reader? No, dami kong biyay. Kaya lang yung ginagawa ko, pag-send plano.
Gano'ng ordinary, gano'ng habang panahon na ina-allocate nyo sa pagbabasa araw-araw? Pag nandito ako, siguro mga one, two hours lang. Pero pag na-send plano, minsan nakakaubos ako ng dalawang libro, tatlo.
Gano'ng importante po ang pagbabasa? Sa atin, kung wala yung culture of reading. Diyan ka matututo.
At saka yung libro na talaga... na interesting sa'yo. Hindi mo mabababa.
Saka maganda ngayon yung Kindle sa iPad. Marami kang pwedeng sabay-sabay na libro. Di ka na magdadala.
Dadala pa ako ng bag na libro. Pag mabiyahe ka. Yun ang napasigaw. Wala kayong sinasayang na oras.
Eh, oras. Mas importante ang oras sa pera. Napulot ko.
Last question ko po ito. Ito, last question ko na po. Beyond the money, the power... and the influence.
Sino po si Andy Caruso? Wala, isang CEO lang na nagpapatakbo ng ilang negosyo. Yun lang. How to be you po? Yan ang hindi ko alam.
Hindi ko alam paano ako naging ako. Hindi niya ito pinangarap? Hindi na. Ang pinangarap ko, mag-build ng malaking enterprise.
Continuous na kayo, maliit pa. O, maliit pa. Continuously building. Walang, yung hindi ka titigil.
Yung wala, yung okay na to, okay na, walang ganon. Sige lang na, sige. Tsaka yung ano, yung malalaking negosyo or malalaking project, at saka yung maliliit, pareho rin ang problema eh. Maliit, ganun din ang mga problema sa malaki. Doon ka na lang sa malaki.
May pahabo lang po. Paano daw ba kayo nagre-relax? Eh, nag-exercise. Ano pong exercise?
Meron akong gym at saka pagka-weekends, pag nandito ako sa Pilipinas, nag-golff ako. Yun ang aking... Saka kiteboarding. Kayo pala, buti nabagay ko yung golf.
Ang daming yung sponsor na golf. Oo, ano. Sa sports foundation namin, ganun ang priority. So, yun ang isa sa...
Isa sa aming ano. Saka meron kayong pinagagawang hospital din sa... Mga mga hospital dun sa isang foundation. Opo. Gaya ng OFW Hospital sa Pampanga.
Yung Eastern Medical Center sa Tacloban, nung Yolanda, yung masira, ang wasak sa Yolanda. Opo. Sa foundation, may mga program kami gagawa.