Overview
Tinalakay sa lektura ang konsepto ng kakapusan at kakulangan, mga senyales nito, at mga paraan upang maiwasan at mapamahalaan ito sa ekonomiya.
Kakapusan at Kakulangan
- Ang kakapusan ay ang permanente at natural na limitasyon ng mga pinagkukunang yaman ng tao.
- Hindi kayang gawing unlimited ang mga likas-yaman tulad ng langis, ginto, at iba pang non-renewable resources.
- Ang kakulangan ay pansamantalang kakulangan ng supply ng produkto na dulot ng mga pangyayari tulad ng kalamidad o biglang pagdami ng demand.
- Maaaring malutas ang kakulangan sa pamamagitan ng pagdagdag ng supply o pagtaas ng presyo.
Mga Halimbawa at Palatandaan ng Kakapusan
- Pagkaubos ng kagubatan, na nagdudulot ng pagkawala ng mga hayop at halaman.
- Pagkonti ng huling isda dahil sa pagkasira ng coral reefs.
- Pagbawas ng produktong agrikultural dahil sa pagbabago ng klima.
- Kakapusan sa yamang kapital tulad ng makinarya at gusali dahil ito ay naluluma at nasisira.
- Kakulangan ng oras, dahil may limitasyon lamang ito bawat araw.
- Hindi lahat ng bagay ay mabibili gamit ang pera, kaya pwedeng magkulang.
Epekto ng Kakapusan
- Nagdudulot ng kagutuman, kahirapan, pagkakasakit, at sigalot sa lipunan.
- Tumitindi ang kompetisyon at pag-aaway dahil sa limitadong yaman.
Pag-iwas at Solusyon sa Kakapusan
- Kailangang maging matalino sa pagdedesisyon at bukas sa pagtutulungan.
- Importante ang pagsagot sa apat na pangunahing katanungang pang-ekonomiko: ano, paano, para kanino, at gaano karami ang gagawing produkto/serbisyo.
Key Terms & Definitions
- Kakapusan — permanente at natural na limitasyon ng mga pinagkukunang yaman upang tugunan ang pangangailangan ng tao.
- Kakulangan — pansamantalang kakulangan ng supply ng produkto o serbisyo na agad na magagawan ng solusyon.
- Yamang kapital — mga kagamitan, gusali, at makinarya na ginagamit sa produksyon.
- Non-renewable resources — likas-yaman na hindi napapalitan tulad ng langis at ginto.
Action Items / Next Steps
- Pag-aralan ang apat na pangunahing tanong sa ekonomiks.
- Obserbahan ang mga senyales ng kakapusan sa inyong komunidad.