Sprawa polska na arenie międzynarodowej w czasie I wojny światowej

Początek wojny

• Na początku wojny Polska była mało istotna dla innych państw.
• Państwa zaangażowane w sprawę polską poza zaborcami uznawały, że to problem zaborców.
• Zaborcy starali się przeciągnąć Polaków na swoją stronę, krytykując się nawzajem (np. Rosjanie o germanizacji, Niemcy o rusyfikacji).

Odezwa Mikołaja Mikołajewicza (1914)

• Obiecano Polakom swobodną wiarę, język i samorząd pod berłem rosyjskim.
• Odezwa nie była podpisana przez cara Mikołaja II, co zniechęciło Polaków.

Zmiana niemieckiego podejścia (1915)

• Niemcy pozwalają na używanie języka polskiego i ograniczone działania samorządowe.
• Polska miała stać się buforem dla Niemiec przed Rosją.

Akt 5 listopada (1916)

• Wydany przez cesarzy Wilhelma II i Franciszka Józefa.
• Obiecywano państwo polskie, ale brakowało szczegółów nt. granic i niepodległości.
• Planowano polską armię pod dowództwem niemieckim/austro-węgierskim.

Reakcje i zmiany w Rosji

• Po akcie 5 listopada Rosja zapowiedziała utworzenie państwa polskiego z wszystkich zaborów.
• Po upadku cara, rząd tymczasowy i potem bolszewicy różnie podchodzili do kwestii polskiej.

Orędzie Wilsona (1918)

• 13. punkt orędzia dotyczył Polski, zakładał pełną niepodległość i dostęp do morza.
• Było to znaczące dla Polaków, zwłaszcza dzięki działaniom Paderewskiego.

Konferencja pokojowa w Paryżu (1919)

• Polskę reprezentowali Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski.
• Wielkopolska i Pomorze Gdańskie przyznane Polsce, Gdańsk stał się Wolnym Miastem.
• Na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach przewidziano plebiscyty.

Traktat Wersalski (1919)

• Polski podpisanie małego Traktatu Wersalskiego gwarantującego poszanowanie praw mniejszości narodowych.