Magandang araw sa inyong lahat. Ang module na tatalakayan natin ngayong araw na ito ay may pamagat na ang mataas na gamit at tunguhin ng isip at kilos loob. Sabi nga, ang tao ay nilikha ayon sa wangis ng Diyos.
Ano nga ba ang ibig sabihin kapag, or kahulugan kapag sinabing ang tao, or tayong mga tao, ay ng likha ayon sa wangis ng Diyos. Una, ang ibig sabihin lang nito ay tayong mga tao ay may mga katangian tulad ng katangiang taglay. ng Diyos. Ano bang katangian meron ng Diyos?
Salimbawa, mapagmahal, mabuti, mawain. So lahat ng mga magandang katangian na meron ng Diyos ay taglay-taglay natin bilang tao sapagkat tayo ay wangis ng Diyos. Hindi po ibig sabihin na tayo din ay Diyos, kundi about po ito sa katangian.
Pangalawa, tayo... pong mga tao ay may kakayahang mag-isip, pumili, at gusto. Yan po yung napakalaga.
Maliban sa mga ibang nilikha, tayo mga tao lang ang bukod-tangi na may kakayanang mag-isip, pumili at gumusto para sa ating mga sarili. Sa lahat ng nilikha, tayo mga tao lamang ang bukod-tanging may taglay at may kakayahang makapag-isip, pumili at gumusto. Ang mga halaman at iba't ibang uri ng hayop ay walang ganitong buong taglay at kakayanan. Bagamat sila ay nakapag-isip sa sarili nila pero hindi kahalintulad na meron sa tao. Pangatlo, ibig sabihin o kahulugan na ang tao ay nilalang ayon sa wangis ng Diyos na tayong mga tao ay nilikha o nilalang na may taglay na kaalaman tungkol sa mabuti at masama.
Yung tatlong yan ang nagpapaliwanag sa atin kung ano ang ibig sabihin na tayong mga tao ay likha ayon sa wangis ng Diyos. Hindi po ibig sabihin yan na tayo ay... So malinaw pong sinasabi nung tatlong point na yan kung anong ibig sabihin na tayo po ay wangis, nililigha ayon sa wangis ng Diyos. At dadagdagan ko na rin, ibig din sabihin kasi nun na tayo ay nilikaayon sa wangis ng Diyos Is tayong mga tao ay may kakayanang gumawa ng malayang pagpili So meron tayong tinatawag na freedom or in Tagalog, kalayaan At ano nga ba ang kakayanang tinataglay pa nating mga tao? Ito po ay nahati sa dalawa may tinatawag po tayong Una is pangkaalamang fakultad at yung pangalawa is tinatawag namang pagkagustong fakultad.
Umpisaan muna natin yung tinatawag na pangkaalamang fakultad. Ibig sabihin, knowing faculty. Ito yung bagay na nagbibigay sa atin or naglilid sa atin upang tayo ay magkaroon ng kakayanan at magtaglay ng iba't ibang uri ng kaalaman. At nakapaloob dito, sa pakultad na ito ay ang panlabas na pandama or yung ating mga senses.
Meron din tayong tinatawag na panloob na pandama at meron din tayong tinatawag na isip. So yung tatlong na yan is under ng tinatawag na pangkaalamang pakultad. Ang panlabas na pandama is yung ating paningin, yung ating pangamoy. Yung ating panlasa, yung ating pandamdam, at yung ating pangdinig. So sila po yung tinatawag na panlabas na pandama.
Yung tinatawag naman po panloob na pandama is nakapaloob dyan yung kamalayan, yung awareness na tinatawag, yung instinct. Gayon din yung imahinasyon at memoria. So panloob or inner senses naman ang tawag dun. So through panlabas and panloob, nagbibigay or naghahapid sila ng kaalaman sa atin para malaman natin kung ano-anong mga bagay ang mga nasa paligid natin.
And of course, Sa pamagitan ng ating isip ay doon tayo nakakakuha ng ating kaalamay. Ngayon puntahan naman natin yung pangalawang fakultad, yung tinatawag na pagkagustong fakultad. Dalawang bagay naman ang bumubuo dyan. Una, yung tinatawag na emosyon.
At pangalawa, yung tinatawag na kilos loob. So in English term, tinatawag siyang appetitive faculty. Ang emosyon, marami rin tayong taglay. Masaya, malungkot, pwedeng pagkatakot, pagkagalit.
So tinataglay natin yan. At napipili po natin kung ano ang gugustuhin natin maging... Emotion. And of course, yung ating Kiloslover, yung tinatawag nating will.
Na tayong may control. Wala sa ibang tao, or kahit sa Diyos na lumikha, binibigyan niya pa rin tayo ng kalayaang gawin, or piliin ng ating gugustuhin bilang isang tao. Ngayon, puntahan naman natin yung kakayanang magkapareho ng tao at ng hayo.
May pagkakapareho ba sila? Yes. Anong mga bagay ang pagkakapareho nila?
Tatlo yan. Natawag nating pandamdam. or senses. Kung tayong mga tao nakakita sila din, nakakita din, nakakarinig. Kung tayong mga tao nakaramdam sila din nakakaramdam.
Ano pang pagkakapareho natin? Yung pagkagusto or appetite. sila may mga gustong gawin, tayong mga tao meron din then of course locomotion or paggalaw nakakagawa tayo ng mga pagkilos maging iba't ibang uri ng hayop ay nakagawa rin ng pagkilos na gusto nila so yung tatlong bagay naman nakakapareho ang tao at hayop So according po yan sa paliwanag ni Robert Edward Brennan. Now let's go now to isip. Sabi nga ng title is gamit at tunguhin ng isip at kilos loob.
So tayong mga tao is nagtataglay ng isip. Saan ba natin madalas ginagamit yan? Dito mababanggit sa module number 1 kung saan ba dapat natin ginagamit at kung saan ba dapat patungo.
ang paggamit ng ating isip. Una, gamitin mo yan para mag-isip. Kaya tayo binigyan yan para magamit natin upang tayo ay makapag-isip.
kapag makagawa ng magandang desisyon sa buhay na anumang kinakaharap natin. Saan mo pa dapat gamitin ang iyong isip? Gamitin mo rin yan upang umalam ng diwa at buod ng isang bagay.
Gamitin mo rin yan para maghusga. Hindi i-judge ang ibang tao, kundi timbangin mo yung mga options o yung mga pagpipilian mo at hanapin mo doon ang pinaka-best. na dapat mong mapili sa gagawin mong vision or pinaplano mong kilos na gusto mong gawin. Saan mo pa dapat gamitin ang iyong isip? Gamitin mo rin siya upang mga tuwiran.
Pag sinabi mga tuwiran, hindi ito yung para makapaggawa ka lang ng excuse Kundi pag sinabing mga tuwiran, ikaw ay naglalahad. ng mga pahayag na totoo gamit ang ating isip. Saan pa natin dapat gamitin ang ating isip?
Gamitin mo rin yan upang ikaw ay mag-research, mag-suri. Saan pa? Gamitin mo rin ang iyong isip para ikaw ay mag-alala, umalala. Gamitin mo rin ang iyong isip upang ikaw ay umunawa, mag-define ng mga kahulugan ng mga bagay.
At At higit sa lahat, dapat ang isip ay patungo sa pagtuklas ng katotohanan. Yan ang isang mga goal kung bakit dapat natin gamitin ang ating isip. Tuklasin ang katotohanan Okay, gamit tunguhin katotohanan yan ang isa sa mga word na dapat niyong tandaan kung saan dapat yan patungo at pangalawa patungo dapat ang ating isip sa kakayahan na magnilay o magmunimuni. Kaya mahalaga na tayo po ay nagkakaroon ng mga quiet times.
Tayo po'y marunong mag-reflect upang makuha natin ang mga aral ng buhay. Then, letter C. saan dapat patungang isip sa kakayanang mag-abstraction.
So, ganyan dapat natin gamitin ang ating isip at kilos loob. Then, next, kilos loob. Ano ba ang kalikasan ng kilos loob?
Ito yung pagkaakit sa mabuti at paglayo sa masama. Isa rin sa mga kalikasan ng kilos loob maasa ito sa isip. So, mula sa paghusga ng isip ay sumusunod ang kilos loob para sa malayang pagnanais ng kilos loob.
Kaya saan dapat natin gamitin ang ating kilos loob? Una, gamitin natin yan sa makatwirang pagkagusto. So hindi lang yung kung ano-anong magustuhan natin, gagawin na natin, kundi yung makatwiran.
Pag sinabing makatwiran, yung mabuti, kapabuti mo, at alam mong tama at nakalulugod sa ating Diyos. Hindi lang, kahit ako gusto ko ito, gagawin ko ito. Hindi ganun.
Then, sa panating dapat gamitin ang ating will or kilo sa loob sa moral na pagpili. Siyempre, pag sinabing moral, mabuti, nararapat, hindi ka nakakasakit ng sarili mo at hindi ka rin nakakasakit ng iba. Dapat doon mo siya ginagamit. Nakapili ka na best for you at best din para sa iba.
And then, saan dapat patungo ang paggamit ng ating kilos loob? Natakalaga nito, dapat ito'y patungo sa pagmamahal. Kaya tayo pinagkalooban ng will ng kilos loob at binigyan ng kalayaan na magsagawa ng kilos ay para magamit yan upang tayo'y makapagpahayag ng pagmamahal.
at makapagpairal ng pagmamahal. Yan ang pangalawa. At yung pangatlo, dapat ang kiloslob ay patungo din sa tinatawag na kakayahang mag-abstraction.
Ngayon ang tanong is paano ba dapat gamitin ang isip at kilos loob ng tao? So gaya ng ipinaliwanag ko na kanina, dapat kahit pa paano alam na natin ang sagot sa tanong na paano dapat gamitin ang isip at kilos loob ng tao? So, paano nga ba?
Dapat gamitin ang isip upang tuklasin ang katotohanan. At ang kiloslob naman para buuwin ang kanyang pagkatao sa pumagitan ng... pagmamahal at paglilingkod sa kanyang kapwa so yan po ang kasagutan dun sa tanong na paano dapat natin gagamitin mga tao ang ating isip at kilos loob At bago ko tapusin ang ating discussion for this module number 1 is hayaan nyo pong ibahagi ko sa inyo ang isang talata mula sa Biblia sa Romans 12.2 Sabi po dito, huwag kayong gumaya sa mundong ito. Hayaan niyong baguhin ng Diyos ang takbo ng isip niyo para malaman niyo kung ano ang gusto niya.
At ano ang gusto ng Diyos? Yung mabuti, perpekto at nagpapasaya sa Kanya. Para lubusan po nating magamit. To the highest, at nang mabuti ang ating isip, lagi po natin i-consider yung sinasabi sa Romans 12.2 na dapat ang laman ng ating isip ay yung mabuti, tama, at nakalulugod.
Sabi nga, nakapagpa-smile kay Lloyd. So muli, maraming maraming salamat at magkita-kita ulit tayo sa module number 2. God bless.