Transcript for:
Mitologia Starożytnej Grecji

Grecy, podobnie jak mieszkańcy Mezopotamii czy Egiptu, wyznawali politeizm, czyli wiarę w wielu bogów. Wierzyli, że poszczególni bogowie opiekują się każdym aspektem życia. Bogów wyobrażali sobie jako ludzi, którzy byli nieśmiertelni dzięki spożyciu ambrozy i nektaru. Posiadali oni nadprzyrodzone moce, jednak nie byli pozbawieni ludzkich wad, takich jak zazdrość czy złośliwość. Każdy z bogów posiadał własny atrybut, czyli przedmiot lub zwierzę, które stanowiło niejako jego znak rozpoznawczy. Według wierzeń Hellenów bogowie zamieszkiwali na szczycie Olimpu, czyli najwyższej w Grecji góry, jednak czasem pojawiali się wśród ludzi, płodząc nawet dzieci. Dla całej Grecji panteon bogów był wspólny. Jednak każde polis wybierało dla siebie własne bóstwo opiekuńcze, które w szczególny sposób miało dbać o pomyślność danego miasta. Wśród bogów olimpijskich najważniejszy był Zeus, władca innych bogów. Jego atrybutem był piorun. Hades, brat Zeusa, rządził światem zmarłych. Często przedstawiany był ze strażnikiem wejścia do swojego królestwa, czyli trójgłowym psem Cerberem. Posejdon, kolejny brat Zeusa, był władcą mórz i opiekunem żeglarzy. Jego atrybutem był trójząb. Hera była żoną Zeusa, opiekunką małżeństw i rodziny. Jej atrybutem był owoc granatu i paw. Atena to córka Zeusa, bogini mądrości i wojny sprawiedliwej. Jej atrybuty to tarcza i włóczni. Hephaistos, syn Zeusa i Hery, to bóg ognia i kowali. Jego atrybuty to młot i kowadło. Ares to bóg wojny i męstwa. Przedstawiany był z reguły w pełnym ekwipunku bojowym. Apollo zaś to bóg kultury i sztuki, a jego atrybutem była lira, czyli strunowy instrument muzyczny. Afrodyta to bogini miłości i piękna, a jej atrybuty to jabłko i gołąb. Hermes, posłaniec bogów, opiekun kupców i złodziei. Aby błyskawicznie się przemieszczać, miał sandały ze skrzydełkami. Jego atrybutem była specjalna laska. Bogów w Helladzie czczono w okazałych świątyniach. Budowano je na planie prostokąta, otoczone były masywną kolumnadą, a w środku kryły właściwy budynek, w którym znajdował się posąg danego bóstwa. Jednym z ważniejszych miejsc kultu było ateńskie wzgórze świątynne, czyli Akropo. Wśród Hellenów funkcjonowały mity, czyli opowieści o życiu i czynach bogów. Przy ich pomocy Grecy tłumaczyli sobie powstanie świata oraz zawiłości jego funkcjonowania. Dzięki nim posiadali również określone wzorce postępowania. W mitach greckich pojawiały się opowieści nie tylko o bogach, ale i o herosach, czyli osobach powstałych ze związku ludzi i bogów. Wyróżniali się oni z reguły niezwykłą urodą oraz ogromną siłą, ale w przeciwieństwie do bogów byli jednak śmiertelni. Dokonywali oni bohaterskich czynów, a niektórzy z nich dostąpili zaszczytu wejścia na Olimp i stania się nieśmiertelnymi. W Helladzie Herosów czczono na równi z bogami. Za najsilniejszego z Herosów uznawano Heraklesa, u nas bardziej znanego pod rzymskim imieniem Herkules. Był on synem Zeusa i za popełnioną zbrodnię musiał wykonać dwanaście niezwykle trudnych zadań, którym ostatecznie podołał dzięki swojej sile i inteligencji. Herakles w momencie swojej śmierci został przez ojca obdarzony nieśmiertelnością i zajął miejsce na Olimpie. Początkowo mity były przekazywane ustnie, jednak w VIII wieku p.n.e. część z nich została spisana w dwóch długich, wierszowanych utworach zwanych Iliadą i Odyseją. Ich autorstwo przypisuje się Homerowi. Iliada opisuje dzieje dziesięcioletniego oblężenia miasta Troi, zwanej też Ilionem. W spór, który zaangażował właściwie całą ówczesną Helladę, zaangażowali się również bogowie. każdy wspierając jedną ze stron. Głównym bohaterem utworu jest Heros Achilles, który w trakcie oblężenia ginie. Ostatecznie Troja została zdobyta dzięki podstępowi przygotowanemu przez jednego z greckich wodzów Odyseusza, króla Itaki. Kazał on zbudować potężnego drewnianego konia, a następnie ukrył w jego środku żołnierzy. Konia zostawiono na plaży, a sami Grecy odstąpili oblężenia i odpłynęli. Mieszkańcy Troji na znak zwycięstwa zaciągnęli rzeźbę do środka miasta, organizując następnie potężną ucztę. Nocą, gdy zabawa się skończyła, ukryci we wnętrzu konia żołnierze wyszli na zewnątrz i otworzyli bramy miasta, przez które wtargnęła do środka grecka armia, która pod osłoną ciemności wylądowała z powrotem pod miastem. Troje zdobyto i doszczętnie zniszczono. Odyseja to opowieść o powrocie tytułowego Odyseusza do domu po zakończonej wojnie z Troją. Na skutek przekleństwa bogów jego powrót, okraszony licznymi przygodami, trwał 10 lat. Jednak ostatecznie, dzięki pomocy Ateny, dociera on do rodzinnej wyspy, gdzie czeka na niego żona Penelopa.