kafkasya'da 1918 yılı içerisinde yalnızca 36 gün var olabilen transkafkasya demokratik Federatif Cumhuriyeti günümüzdeki Ermenistan Azerbaycan ve Gürcistan topraklarının yanı sıra Türkiye'nin ve Rusya'nın bir kısmını da kapsamaktadır var olduğu dönemde doğu cephesinde Osmanlı Devleti ile savaşan transkafkasya Federasyonu çok uluslu olması ve çıkar çatışmaları nedeniyle 36 günde dağılarak tarihe karıştı Hadi gelin bu çok bilinmeyen kısa süreli Devleti daha detaylı inceleyelim 19 yüzyılın ortalarına doğru Ruslar kafkasya'da giderek güç kazanırken bölgeyi daha iyi idare etmek için Kafkas genel valiliğini kurdu Gürcistan krallığı'nın başkenti olan Tiflis Kafkasya valiliğinin merkezi ve fiili başkenti seçildi bu dönemde Güney Kafkasya bölgesi büyük ölçüde kırsal olup Tiflis ve Bakü dışında gelişmiş pek fazla şehre sahip değildi 19 yüzyılın sonlarında Bakü şehrinden Petrol ihraç edilmeye başlanmasıyla Kafkasya Valiliği ekonomik olarak giderek büyüdü bölgede yaşayan üç büyük yerel Grup Ermeniler Azeriler ve Gürcüler Tabii Rusların bölgede söz sahibi olmasının ardından kafkasya'ya göç eden Rusların sayısı da her geçen gün artmaya başladı 1914 yılında 1 Dünya Savaşı'nın başlaması ile birlikte Kafkasya Büyük bir savaş alanı haline gelirken Rus İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında kanlı savaşlar yapıldı bu savaşların birçoğundan zaferle ayrılan Ruslar Osmanlı topraklarının derinliklerine doğru ilerlemeye başladı Trabzon Erzurum Erzincan Bitlis ve Van hattına kadar olan Topraklar Rusların eline geçti ancak boğazların kapalı olması nedeniyle müttefikler destek alamayan Rus İmparatorluğu ilerleyen yıllarda önemli ölçüde silah ve mühimmat sıkıntısı çekmeye başladı dolaylı olarak da batıda birbirini izleyen ağır yenilgiler almaya başladı 1916 yılına girilirken Rusya'nın kayıpları 1 milyonu aşmış ekonomisi ise iflas etmek üzereydi bu tarihten itibaren imparatorluk yönetimine karşı birçok İsyan patlak verirken bu kaotik ortam İmparatorluğu yıkmayı hedefleyen liberaller reformcular ve bolşevikler için bulunmaz bir fırsat oldu tarihler 8 Mart 1917 gününü gösterdiğinde Rus İmparatorluğu'nda yaşanan Şubat devrimi sonrası imparatorluk dağıldı ve yönetim geçici bir hükümet kurdu transkafkasya genel Valiliği aynı uygulamayı Kafkasya bölgesinde hayata geçirdi ancak Vasili klamo başkanlığında kafkasya'da kurulan Bu geçici hükümet Ekim Devriminin yaşanmasının ardından kendisini lağvetti 10 Kasım'da Gürcü menşevik noe yordan tarafından özerk bir yerel yönetim Fikri dile getirildi bolşevik karşıtı olan menşevikler kafkasya'nın hakimiyetini onlara kaptırmak istemiyordu Bu yüzden Yeni bir düzen sağlanana kadar bölgede ortak bir yönetim oluşturulacak şekilde geçici hükümet kurulmasını savundular Nitekim 11 Kasım 1917 günü transkafkasya komiserliği isminde bağımsız bir hükümet kuruldu hükümetin başkanlığına Gürcü asıllı evgeni geg çori getirilirken yönetim Ermeniler Gürcüler ve Azerbaycan Türkleri arasında cephesinde hala birbirleriyle savaşırken 18 Aralık 1917 günü geçici bir Ateşkes olan Erzincan Mütarekesi imzalandı kısa bir süre sonra da bolşevik hükümeti I Dünya Savaşı'ndan çekilme kararı aldı 16 Ocak 1918 tarihinde Osmanlı tarafı transkafkasya komiserliği Rus İmparatorluğu ile yapılacak olan barış görüşmelerine davet etti ancak komiserlik Rusya'dan bağımsız hareket etmek istemediği için davete Cevap vermedi ve barış görüşmelerine katılmadı yalnızca iki gün sonra yapılan meclis toplantısında bolşeviklerle yol yürümeme kararı alan transkafkasya komiserliği bağımsız ve yeni bir Hükümet kurmak için Çalışmalara başladı bu sırada Osmanlı İmparatorluğu ile komiserlik arasında geçici bir ateşkes anlaşması yapıldı fakat Rusların kışkırttığı Ermeni çetelerinin Müslüman nüfusuna yönelik yaptığı katliamlar Bu anlaşmanın kısa sürede bozulmasına neden oldu Ayrıca cepheden çekilen Rus Kuvvetleri silahlarını Ermeni çetelere bırakırken Ermeni çeteleri bu silahları Osmanlı nüfusuna yönelik kullanmaya başladı Ermenilerin bu saldırgan tavrına karşılık Osmanlı Kuvvetleri ilerlemeye başlarken 13 Şubat'ta Erzincan 24 Şubat'ta Trabzon ve 2 Mart'ta Rize düşman kuvvetlerinden geri alındı Osmanlı Kuvvetleri ile baş edemeyecekler farkında olan komiserlik kafkasya'nın Meşru bir hükümete sahip olabilmesi ve Osmanlı imparatorluğuyla daha düzgün bir şekilde müzakere edebilmesi için 23 Şubat 1918 tarihinde kendi meclisini kurdu seyim ismi verilen bu meclisin başkanlığına Gürcü menşevik nikolai çeks atanırken Gürcüler 32 Azerbaycan türklerinden 30 ermenilerden 27 ve azınlıklardan 36 üye olmak üzere toplamda 125 üye seçildi meclis üyelerinden oluşturulan bir heyet Osmanlı Devleti ile barış görüşmeleri yapmak için Trabzon'a doğru yola çıktı fakat 3 Mart 1918 günü bolşevikler I Dünya Savaşı'ndan Rusya'yı çeken bres Litovsk anlaşmasını imzaladı Üstelik bolşevikler bu anlaşmaya göre Kars Ardahan ve Batum da dahil olmak üzere işgal ettiği bölgeleri Osmanlı'ya geri vermeyi kabul etmişti Bu ani gelişme karşısında açıklama yapan heyet anlaşmayı imzalayan tarafın bolşevikler olduğunu transkafkasya komiserliğinin müzakerelere katılmadığını bu nedenle anlaşmayı tanımadıkları gibi bahsi geçen bölgeleri tahliye etmeyeceklerini bildirdiler 10 Mart günü Osmanlı 3 ordu komutanı vehip Paşa breslov Anlaşması'nın öngördüğü şekilde Ardahan Batum ve Kars bölgelerinin boşaltılmasını istedi Ayrıca Ermeni güçlerinin Erzurum yakınlarındaki halka yönelik saldırılarına bir son vermesini aksi takdir de Erzurum'a ilerlemek zorunda kalacaklarını iletti bu taleplere transkafkasya Meclisi Başkanı checks yanıt vererek bres Litovsk hükümlerini asla kabul etmeyeceklerini belirtti bu yanıtın ardından Osmanlı ordusu 11 Mart 1918 günü Erzurum üzerine yürümeye başladı Erzurum'da yer alan Ermeni çeteleri 24 saat bile dayanamayarak Erzurum tahliye etmek zorunda kaldılar Böylece Erzurum 12 Mart 1918 günü düşman işgalinden Kurtulmuş oldu 14 Mart 1918 günü iki taraf arasında Trabzon'da başlayan müzakerelerde Osmanlı adına konuşan Rauf Bey transkafkasya heyetine hitaben ilginç bir soru sordu Sayın Devlet üyeleri siz neyi ve kimi temsil ediyorsunuz heyetin lideri çeken kelli ise Ekim devriminden bu yana transkafkasya da Rus otoritesinin varlığının sona erdiğini bağımsızlıklarını açıkça ilan etmemiş olsalar bile Egemen bir devlet olarak nitelendirmek istediklerini belirtti Rauf Bey ise bu şartlar altında anlaşma sağlayamayız Siz en iyisi gidin devletinizi kurup öyle gelin anlamına gelen bir konuşma yaptı Ayrıca bres Litovsk anlaşmasını tanımadıkları sürece Osmanlı ordusunun kafkasya'ya doğru ilerleyişinin durmayacağını belirtti Nitekim müzakereler sürerken osmanı ordusu Ermeni çetelerini geri püskürterek kafkasya'ya doğru ilerlemesini sürdürmekteyiz İhsan Paşa komutasındaki Osmanlı Kuvvetleri 23 Mart'ta Adil cevazı 2 Nisan'da ise Van'ı düşman işgalinden kurtardı 5 Nisan 1918 günü delegasyon başkanı çeken kelli bres Litovsk Anlaşmasının mecliste kabul edilmesi için tiflis'e bir telgraf çekti ancak Ermeni üyelerin tamamı Gürcü üyelerin ise Büyük bir kısmı bu anlaşmayı tanımayı kabul etmedi özellikle Ermeniler kendileriyle Osmanlı Devleti arasında bir savaş halinin olduğunu bu yüzden anlaşmanın tanınmasının mümkün olmadığını belirttiler bu duruma kızan Rauf Bey kendilerini daha fazla oyalam amaların Batum Kars ve Ardahan'ın 13 Nisan'a kadar boşaltılmasını emretti ancak Gürcüler Batum şehrini boşaltmadan düş meer bir tek Azerbaycanlı üyeler Müslüman kardeşleriyle savaşmak istemedikleri için bres Litovsk Anlaşmasının kabul edilmesini destekledi ancak Sonuçta Gürcülerin ve Ermenilerin istediği oldu ve 14 Nisan'da transkafkasya komiserliği Osmanlı imparatorluğu'na savaş ilan etti Savaş ilanının ardından Osmanlı ordusu hızlı ilerleme kaydederek aynı gün batuma girdi kısa süren bir direnişin ardından şehir Osmanlı ordusu tarafından kontrol altına alındı Buradan sonra güneye doğru ilerleyen Osmanlı birlikleri Kars şehrini kuşatma altına [Müzik] aldı şehirdeki 3.000 kadar Ermeni Osmanlı ordusunu şehre sokmamak için direnişe başlasa da bu direniş çok uzun sürmeyecek Çünkü transkafkasya üyeleri Osmanlı ordusuna karşı başarılı olamayacaklarını kısa sürede anlamıştı ve önlerinde İki seçenek vardı ya Osmanlı Devleti ile masaya oturup Barış imzalayacak ya da batılı ülkelerden yardım isteyecekler her ne kadar Ermeniler razı olmasa da Gürcistan ve Azerbaycan'ın baskıları sonucu osmanlı'yla Barış imzalama kararı alındı Ancak bunun için Osmanlı devletinin bir şartı vardı transkafkasya komiserliğinin bağımsız bir devlet olması gerekiyordu seyim meclisinde tartışılan bu istek Gürcistan ve Azerbaycan'ın oylarıyla kabul edilirken aynı gün transkafkasya demokratik Federatif Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etti başbakanlığına ise Gürcü Lider akaki çenk eli getirildi yeni Başbakanın ilk işi Osmanlı tarafına bağımsızlık bildirisini ve bres tosk Anlaşması'nın hükümlerini kabul ettiklerini bildiren bir mesaj göndermek oldu ertesi gün ise Ermenilere telegraf Çekerek Kars'ı Osmanlı'ya teslim etmelerini emretti her ne kadar Ermeniler bu durumdan hoşlanmasa da çeneli emriyle geri çekilerek şehri Osmanlı ordusuna teslim ettiler bunu memnuniyetle karşılayan Osmanlı Devleti transkafkasya Cumhuriyeti'ni 28 Nisan 1918 günü resmen tanıdı 11 Mayıs 1918 günü Batum'da taraflar arasında yeni bir konferans düzenlenirken Bu kez gündemde iki devlet arasında yapılacak Barış Anlaşması vardı çeneli yeni anlaşmanın mevcut sınırlar üzerinden yapılmasını isterken Osmanlı heyeti bunu kabul etmeyerek ahal kalaki Ahıska surm malu Erivan ve eçmiyazin Osmanlı'ya devredilmesini istemekteyiz fiilen Osmanlı imparatorluğu'na dahil edilmesini istiyordu transkafkasya tarafına düşünmeleri için birkaç gün süre veren Osmanlı ordusu bu sürenin dolmasının ardından Ermenistan'a doğru yeniden ilerlemeye başladı [Müzik] ertesi gün iki gruba ayrılan Osmanlı Kuvvetleri erivan'a 40 km tiflis'e ise 120 km uzaklıktaydı Gürcüler iyiden iyiye transkafkasya Cumhuriyeti'nin geleceğinin olmadığını düşünmeye başlamıştı 21 Mayıs'ta seyim de toplanan üyeler transkafkasya Cumhuriyeti'nin uzun ömürlü olmayacağı konusunda anlaştılar ertesi gün ise Gürcüler tek başlarına bir araya gelerek bağımsızlığın tek mantıklı seçenekleri olduğuna karar verdiler 26 Mayıs 1918 günü Gürcistan ulusal Konseyi bağımsızlık bildirisini okudu ve Gürcistan demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilan etti yalnızca iki gün sonra Ermeniler Ermenistan Cumhuriyeti'ni Azerbaycan Türkleri ise Azerbaycan demokratik Cumhuriyeti'ni ilan ederek bağımsız birer devlet oldular bu ü yeni bağımsız dev devlet 4 Haziran 1918 günü Osmanlı İmparatorluğu ile Barış Anlaşması imzalayarak aralarındaki çatışmayı nihai olarak [Müzik] sonlandırdı i