Nowe ideologie i ruchy społeczne XIX wieku

Oct 7, 2024

Nowe ideologie i ruchy społeczne

Tło historyczne

  • Początek w pierwszej połowie XIX wieku.
  • Rozwój nowych idei politycznych jak liberalizm, konserwatyzm i socjalizm.
  • Proces demokratyzacji życia politycznego.
  • Przemiana społeczeństwa feudalnego w industrialne.

Ruch robotniczy i zmiany społeczne

  • Powstawanie związków zawodowych i partii politycznych walczących o prawa pracowników.
  • Wzrost aktywności społecznej i politycznej wśród różnych warstw społeczeństwa.

Idee liberalne i narodowe

  • Rozwój idei liberalnych, konserwatywnych i narodowych.
  • Wpływ na różne sceny polityczne w Europie.

Trójpodział władzy

  • Upowszechnienie trójpodziału władzy autorstwa Karola Montesquieu.
  • Przykład: Wielka Brytania z monarchią parlamentarną.

Ruch robotniczy w Europie

  • Wzrost protestów i strajków robotniczych.
  • Powstanie Międzynarodowego Stowarzyszenia Robotników (pierwsza międzynarodówka).

Różnice w ruchu robotniczym

  • Polaryzacja między ideami Marksa a Bakunina.
  • Różnice między socjaldemokracją a komunizmem.

Socjaldemokracja

  • Twórca: Edward Bernstein.
  • Działania reformatorskie w ramach systemu parlamentarnego.
  • Druga międzynarodówka i udział delegatów PPS.

Anarchizm

  • Ważne postacie: Michał Bakunin, Piotr Kropotkin.
  • Idee: likwidacja państwa, wolne społeczeństwa bez granic i religii.

Chrześcijańska demokracja (Chadecja)

  • Papież Leon XIII i encyklika „Rerum Novarum”.
  • Propagowanie solidarności społecznej i współpracy dla dobra ogółu.

Nacjonalizm i jego odmiany

  • Rozwój pozytywnego i negatywnego nacjonalizmu.
  • Pojawienie się szowinizmu i antysemityzmu.

Syjonizm

  • Żydowski nacjonalizm dążący do utworzenia państwa w Palestynie.

Ruch emancypacyjny

  • Walka o równouprawnienie kobiet w zakresie edukacji i dziedziczenia.
  • Sufrażystki walczące o prawa wyborcze dla kobiet.

Prawa wyborcze dla kobiet

  • Pierwsze prawa dla kobiet w Wyoming (1869) i Finlandii (1906).
  • Polska: prawa wyborcze dla kobiet w 1918 r.

Dziękuję za uwagę.