Transcript for:
Renesans i jego wpływ na kulturę

Z tego filmu dowiesz się, jakie poglądy głosili humaniści i jaki był ideał człowieka w epoce renesansu. Opowiem Ci też, dlaczego druk jest uznawany za tak ważny wynalazek w dziejach ludzkości. Zapraszam! W średniowieczu zarówno uczeni, jak i artyści w centrum swoich zainteresowań stawiali Boga i sprawy wiary. Zaczęło się to zmieniać pod koniec wieku XIV we Włoszech. Zaczęto poruszać tematy związane z człowiekiem i jego ziemskim życiem. Taki pogląd stawiający w centrum zainteresowania człowieka nazywamy humanizmem, a jego zwolenników humanistami. Ich motto wywodziło się jeszcze z czasów starożytnych i brzmiało Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce. Co miało podkreślić, że akceptują oni człowieka ze wszystkimi jego wadami i zaletami. W XIV i XV wieku zaczęto chętnie sięgać do dorobku starożytnych Rzymian i Greków. Studiowano dzieła filozofów, a artyści zaczęli wzorować się na antycznych, czyli starożytnych rzeźbach czy architekturze. Nie oznacza to jednak, że ludzie odeszli od wiary chrześcijańskiej. Po prostu doszli do wniosku, że człowiek, jako istota stworzona na obraz i podobieństwo Boga, także jest godny uwagi i zachwytu. W ten sposób zaczął się renesans, okres w kulturze i sztuce europejskiej trwający od końca XIV do końca XVI wieku. Samo słowo renesans wywodzi się z języka francuskiego i oznacza odrodzenie. Ta nowa epoka narodziła się we Florencji, stolicy Toskanii. W tamtych czasach było to jedno z najbogatszych włoskich miast, a wybitni artyści i uczeni skupieni byli na dworze książąt z rodu Medyceuszy. W epoce renesansu uznanie zdobywali ludzie, którzy byli wszechstronni i nie ograniczali się do jednej dziedziny wiedzy czy sztuki. W tym miejscu koniecznie muszę wspomnieć o mieszkającym we Włoszech Leonardzie da Vinci, który oprócz malarstwa, rzeźby i architektury interesował się też techniką i mechaniką, filozofią i poezją, matematyką i astronomią. Co ciekawe, w każdej z tych dziedzin miał duże osiągnięcia. W jego notatkach odnaleźć można chociażby projekty maszyn latających, okrętu podwodnego, pływaków do chodzenia. Zaprojektował on nawet czołg. Pojazd z pancerzem z metalowych płyt, które to z zewnątrz były pokryte drewnem. Wokół pojazdu miały być zamontowane armaty, a całość miała poruszać się dzięki ośmioosobowej załodze, która przez system KORP wprawiałaby tę machinę wojenną w ruch. W szkicach Leonardo da Vinci można odnaleźć także model śmigłowca, który miał być napędzany siłą mięśni czterech lotników. Choć współcześni eksperci twierdzą, że maszyna nie miałaby szans na oderwanie się od Ziemi. Mimo to Leonardo da Vinci znacznie wyprzeżał swoją epokę, wymyślił wiele urządzeń, które ludziom udało się skonstruować dopiero kilka wieków później. Do dziś określenie człowiek renesansu dotyczy osób wszechstronnie uzdolnionych i o szerokich zainteresowaniach. To Erasmus z Rotterdam, wybitny pisarz i polityk. Pasjonat antyku. Napisał rozprawę filozoficzną w tytule Pochwała głupoty, w której wyśmiewa wady ówczesnego społeczeństwa i pokazuje, że to co bywa nazywane głupotą może być mądrością. Głosił, że człowiek z natury jest dobry, a wszelkie zło pochodzi z niewiedzy. Był też przeciwnikiem wojen, gdyż uważał, że człowiek jest stworzony do życia w pokoju. W epocie renesansu żył także pochodzący z Torunia Mikołaj Kopernik, lekarz i astronom. Jako pierwszy dowiódł, że to Ziemia krąży wokół Słońca. Jednym z najważniejszych osiągnięć opóki renesansu było wynalezienie druku. Dokonał tego około 1445 roku Jan Gutenberg, niemiecki rzemieślnik z Moguncji. Wymyślił on system ruchomych czcionek, dzięki któremu stworzenie książki już nie wymagało wielomiesięcznej czy nawet wieloletniej pracy kopisty, który przepisywał ją ręcznie. Drukowanie tekstów w wielu egzemplarzach stało się szybkie, proste i tanie. Dzięki temu książki stały się łatwiej dostępne dla większej liczby ludzi, a tym samym... idee renesansu łatwiej i szybciej rozprzestrzeniały się w XV-wiecznej Europie. Proces powstawania książki wymagał współpracy kilku rzemieślników. Był zatem Zecer, który układał czcionki w odpowiedniej kolejności, projektując w ten sposób układ strony. Drukarz na te czcionki ręcznie nakładał farbę i odbił je na papierze za pomocą prasy drukarskiej, która w rzeczywistości była lekko zmodyfikowaną prasą, jaką używano do wyciskania soku z winogron. Był w końcu introligator, który takie zadrukowane i wysuszone strony układał we właściwej kolejności i zszywał je z okładką. Jako pierwszy druk wymyślili Chińczycy i to już w XI wieku, potem Koreańczycy w wieku XIV, ale mimo to druk nie znalazł tam szerszego zastosowania. Współcześnie dzieła Leonarda da Vinci fascynują różnych twórców kultury. Przykładowo w 2003 roku popularna stała się powieść Dana Brauna pt. Kot Leonarda da Vinci. Na jej podstawie w 2006 roku powstał też film. Historia opowiadała o tajemnicach, jakie rzekomo skrywają największe dzieła sztuki, w tym także obrazy Leonarda da Vinci. Zapamiętaj najważniejsze. Epoka odrodzenia, nazywana również renesansem, to okres w kulturze europejskiej XV do XVI wieku nawiązujący do wzorców kultury antycznej. Humanizm to pogląd powstający w opocę odrodzenia, stawiający człowieka w centrum zainteresowania artystów i myślicieli. Ideałem epoki odrodzenia był człowiek wszechstronnie wykształcony, mający rozległe zainteresowanie umiejętności. Taką osobę określa się dziś mianem człowieka renesansu. Wynalezienie druku przez Jana Gutenberga przyczyniło się do rozpowszechnienia renesansowych idei w Europie. Wybitnymi ludźmi renesansu byli m.in. pochodzący z Włoch malarz, rzeźbiarz, konstruktor i wynalazca Leonardo da Vinci, filozof Erasm z Rotterdamu oraz wynalazca metody druku za pomocą ruchomych czcionek Jan Gutenberg.