Witam cię w cyklu lektury w 5 minut zasubskrybuj łapka w górę ten film może zawierać informacje o treści lektur jeśli nie chcesz odbierać sobie przyjemności czytania wyłącz go teraz zostajesz No to lecimy lalka uważana jest za Najwybitniejszy polski tekst realistyczny to powieść ukazująca szeroką Panoramę polskiego społeczeństwa lat 70 XIX wieku kupców mieszczaństwa arystokracji biedoty Natomiast w retrospekcji starego subiekta czytelnik poznaje nie tylko przeszłość głównego bohatera ale również uzyskuje tło historyczne i polityczne do wydarzeń opisywanych w utworze właśnie taką nietypową kompozycję wykorzystał Prus W swoim dziele połączył w nim dwie narracje Główna fabuła prezentowana jest przez klasycznego trzecioosobowego narratora natomiast rozdziały zatytułowane pamiętnik starego subiekta to fragmenty w narracji pierwszoosobowej stanowią refleksje i wspomnienia Ignacego Rzeckiego przyjaciela Stanisława Wokulskiego głównego bohatera lalki bezpośrednia akcja utworu toczy się w latach 1878 i 79 a Jej głównym miejscem jest Warszawa pojawia się również na krótko Paryż i prowincjonalny zasławek lalka to bardzo rozbudowany tekst Autor rozpoczyna go od plotek o Wokulskim i losach firmy Wokulskiego i mincla poznajemy przeszłość głównego bohatera właściciela sklepu galanteryjnego przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie dawniej był między innymi subiektem u hopfera co wydawać się może było początkiem jego trudnej drogi do awansu społecznego i majątkowego w późniejszym czasie wyjechał na wojnę rosyjsko-turecka robiąc interesy na dostawach dla armii carskiej w tym czasie jego sklepem kierował przyjaciel Ignacy Rzecki stary kawaler romantyczny idealista prowadzący pamiętnik który stanowi wspomnienia jego dzieciństwa i młodości właśnie z tych wspomnień wyłania się historia Wokulskiego Pasjonata nauki Powstańca Styczniowego a później również ze łań napir powracający z wojny Wokulski nie chce angażować się w sprawy polityczne ma nadzieję na zdobycie serca Izabeli Łęckiej arystokratki ij ojciec jest na skraju bankructwa We wsparciu finansowym rodziny łęckich Wokulski widzi swoją szansę na zbliżenie się do ukochanej kupuje ich kamienic następnie namawia łęckiego i innych arystokratów do przystąpienia do założonej przez siebie spółki handlowej Izabela jest przerażona i oburzona wizją ślubu z kupcem odczytuje to jako swoistą obrazę wewnętrznie cały czas czuje dystans do Wokulskiego widząc go jedynie w roli doradcy i sługi a nie męża coraz częstsze pobyty Stacha w domu łęckich pozwalają mu zbliżyć się do arystokracji wstrząsająca dla Wokulskiego staje się przypadkowo usłyszana rozmowa Izabeli z jej kuzynem Kazimierzem starskim jest ona prowadzona po angielsku i wynika z niej że Izabela i Kazimierz połączoną romansem który nie wiadomo czy został zakończony ta dwulicowość ukochanej wstrząsa Stanisławem który postanawia wyjechać w interesach do Paryża tam pozna na niezwykłego wynalazcę profesora gista jego badania nad niezwykłymi metalami wytworzenie metalu lżejszego od wody i praca nad metalem lżejszym od powietrza fascynują Wokulskiego który waha się czy aby nie porzucić dotychczasowego życia i nie poświęcić się tak bardzo przecież przez Stacha lubianej nauce jednak pod wpływem wieści o tęskniącej Izabeli idzie Za głosem serca i wraca do Polski ponowne przebywanie w towarzystwie Izabeli w której Stanisław stara się nie dostrzegać skłonności do flirtowania z innymi mężczyznami mu nadzieję na zdobycie ręki ukochanej tym miłosnym zaślepieni zaniepokojeni są najbliżsi głównego bohatera doktor Schuman ukazuje go jako oderwanego od rzeczywistości romantyka przestrzegając że ta miłość prowadzić może do zguby Rzecki głęboko zatroskany losami przyjaciela chce go namówić na związek z Heleną Stawska Wokulski jednak ślepo zapatrzony jest łęcką ofiarowuje jej zaręczynowy podarunek medalion z kawałkiem niezwykłego metalu otrzymanego Gaja ostatecznie złudzenia Wokulskiego rozwiewa podsłuchana przez niego toczona po angielsku rozmowa w czasie podróży pociągiem Stanisław słyszy dialog Łęckiej i starskiego zszokowany jego treścią wysiada na stacji w Skierniewicach gdzie próbuje popełnić samobójstwo przed śmiercią pod kołami pociągu Ratuje go znajomy Kolejarz Wysocki któremu Stanisław wcześniej pomógł po powrocie do Warszawy Wokulskiego dręczy apatia rozważa powrót do nauki myśli nad wyjazdem do Paryża by przyłączyć się do badań Gaj wykreśla ze swego serca Izabelę nie potrafi dla siebie znaleźć miejsca sprzedaje wszystkie swoje dobra i wyjeżdża z Warszawy swój majątek hojnie zapisuje Ochocki młodemu arystokracie oddany nauce pozytywistycznego wyjeździe pojawiają się plotki Jedna z nich sugeruje że Stanisław zginął wysadzony przez siebie w ruinach zamku odwiedzanego niegdyś Zab wierzy że przyjaciel ruszył do Rosji a stamtąd dalej w podróż dookoła świata lalka kończy się śmiercią starego subiekta a czytelnika pozostawia z niewiadomą co do losów głównego bohatera to otwarte zakończenie pozwala nam snuć domysły co do dalszej historii Stanisława lalka to otwór o społeczeństwie polskim doby pozytywizmu w tej rozliczeniowej powieści Prus zdaje się że zadaje pytanie o wpływie pozytywistycznych idei na zmianę mentalności Polaków jego spostrzeżenia są jednak negatywne wspaniały plan naprawy społeczeństwa Przy pomocy pozytywistycznego programu nie przynosi oczekiwanych rezultatów praca u podstaw i praca organiczna nie stanowią fundamentu społeczeństwa polskiego lat 70 XIX wieku pomimo wyraźnego zaznaczania porażek idei pozytywistycznych lalka nie narzuca czytelnikowi opinii i poglądów tekst pozwala samodzielnie interpretować ukazaną rzeczywistość autor chce mówić o rozdarciu pomiędzy idealizmem I realizmem taki właśnie jest Wokulski z jednej strony całkowicie oddany miłości do Łęckiej wzorowanej na romantycznej poezji werterowskim uczuciu doprowadzającym niemal do tragicznego kresu a z drugiej strony to wzorcowy pozytywista wierzący w naukę postęp oddany pracy i ceniący zaangażowanie społeczne ta dwoistość bohatera tworzy z niego człowieka samotnego wśród tłumu niezrozumiane przez najbliższych niezrozumiane nawet przez siebie samego gdyż Wokulski czuje się obco zarówno wśród kupców jak i arystokracji motem do działania dla głównego B wydaje się być miłość do Izabeli ta fascynacja przesłania mu rzeczywistość czyni głuchym na reakcje zaniepokojonych bliskich i drwiny obcych dzieło Prusa jest dobrym obrazem miłości według romantycznego wzorca to tekst ukazujący idealizacji ukochanej staje się również dziełem przynoszącym rewizję romantycznych mitów dotyczących nie tylko sfery uczuć do kobiety ale również myśli politycznej jest utworem ukazującym rozdarcie między ideałami romantyzmu i pozytywizmu prezentuje sukcesy i porażki pozytywistycznych haseł to dzieło idealne do ukazania społeczeństwa polskiego drugiej połowy 19 wieku wewnętrznie podzielonego skłócona zbudować jedności do lalki możemy się odwołać budując obraz bohatera samotnego a jednocześnie oddanego swoim pasjom pracy i miłości więcej informacji o tej i innych lekturach znajdziesz na naszym kanale i na naszej platformie kursowej matura.pl to co widzimy się