Overzicht
Deze lezing behandelt het leven, de militaire campagnes en de nalatenschap van Alexander de Grote, met de nadruk op zijn veroveringen, veldslagen tegen het Perzische Rijk en de nasleep van de snelle uitbreiding van zijn rijk.
Achtergrond: Oud-Griekenland en Macedonië
- Oud-Griekenland ontwikkelde kunst, filosofie en militaire tactieken, met de grote stadstaten Athene en Sparta.
- Perzische invasies leidden tot beroemde veldslagen zoals Thermopylae en Salamis, gevolgd door de Griekse overwinning bij Plataea.
- Onderlinge strijd tussen Griekse stadstaten maakte hen zwak; Macedonië, onder Philippus II, kwam aan de macht en hervormde het leger.
- Philippus II verenigde Griekenland in de Helleense Liga en plande een invasie van Perzië, maar werd vermoord.
Alexanders Opkomst en Vroege Campagnes
- Alexander, onderwezen door Aristoteles, werd koning op 20-jarige leeftijd, verstevigde zijn heerschappij door opstanden neer te slaan en Thebe te vernietigen.
- In 334 v.Chr. viel Alexander Klein-Azië binnen met een leger van 40.000 man, gebruikmakend van de Macedonische falanx en de elite Metgezellenruiters.
Belangrijke Veldslagen tegen Perzië
- Bij de Slag bij de Granicus versloeg Alexander Perzische satrapen door gedurfd een rivier over te steken.
- De Macedonische falanx, hypaspisten en cavalerie speelden sleutelrollen bij het overwinnen van de Perzische cavalerie en Griekse huurlingen.
- Na het innemen van kuststeden sneed Alexander de Perzische zeemacht af.
- Bij Issus manoeuvreerde Alexander Darius III uit, waardoor Darius vluchtte en zijn familie werd gevangen genomen.
- Het beleg en de val van Tyrus en daarna Egypte (waar Alexander tot farao werd uitgeroepen) consolideerden zijn controle over de oostelijke Middellandse Zee.
Verovering van het Perzische Rijk
- Bij Gaugamela gebruikte Alexander schijnbewegingen om het Perzische centrum te breken; Darius vluchtte en werd later vermoord.
- Alexander werd erkend als heerser in Babylon, Susa en Persepolis (dat hij in brand stak als wraak voor eerdere Perzische aanvallen op Griekenland).
- Hij trok verder naar het oosten om opstanden neer te slaan en achtervolgde de usurpator Bessus, terwijl hij steden stichtte.
Uitdagingen, Muiterij en de Indiase Campagne
- Alexander kreeg te maken met samenzweringen en onenigheid onder zijn officieren, waaronder de executie van Philotas en Parmenion.
- Voortdurende gevechten in Centraal-Azië leidden tot zware campagnes en lokale weerstand.
- Het huwelijk met Roxana hielp zijn heerschappij te versterken.
- Alexander trok India binnen, versloeg koning Porus bij de Hydaspes, maar zijn troepen weigerden verder naar het oosten te marcheren.
Terugkeer en Laatste Jaren
- De terugtocht door de Gedrosische woestijn kostte veel levens door de zware omstandigheden.
- In Susa bevorderde Alexander integratie tussen Grieken en Perzen via massahuwelijken en opleiding van Perzische jeugd.
- Onvrede onder Macedoniërs leidde tot een muiterij bij Opis, die Alexander neersloeg.
- Na de dood van Hephaestion plande Alexander nieuwe campagnes, maar stierf plotseling op 32-jarige leeftijd in Babylon.
Nalatenschap en Verdeling van het Rijk
- Alexander stierf ongeslagen; zijn rijk strekte zich uit van Griekenland tot India maar viel na zijn dood uiteen.
- Zijn generaals, de Diadochen, vochten om de macht; zijn familie werd gedood.
- Het Hellenistische tijdperk verspreidde de Griekse cultuur over het voormalige rijk, met invloed op kunst, wetenschap en bestuur.
Belangrijke Termen & Definities
- Falanx — dichte infanterieformatie van soldaten met lange speren (sarissa's) gebruikt door Macedoniërs.
- Metgezellenruiters — elite Macedonische ruiters vaak geleid door Alexander zelf.
- Satrapie/Satrap — provincie van het Perzische Rijk, bestuurd door een gouverneur.
- Helleense Liga — bondgenootschap van Griekse stadstaten onder Macedonisch leiderschap.
- Proskynese — Perzisch ritueel van neerwerping voor de koning, afgewezen door Grieken.
- Diadochen — Alexanders generaals en opvolgers die vochten om zijn rijk.
Actiepunten / Volgende Stappen
- Bestudeer de belangrijkste veldslagen: Granicus, Issus, Gaugamela, Hydaspes.
- Bestudeer de structuur van het Macedonische leger en belangrijke tactieken.
- Lees over de verspreiding van de Hellenistische cultuur na Alexanders dood.