🏭

Sanayi Devrimi'nin Etkisi ve Mirası

Oct 3, 2024

Sanayi Devrimi (18. ve 19. Yüzyıl)

Genel Bakış

  • Avrupa ve Amerika'da tarım ve el sanatlarına dayalı ekonomilerin endüstriyel kentleşmiş ekonomilere dönüşümü.
  • "Sanayi Devrimi" terimi ilk olarak Fransız yazarlarca kullanıldı, ancak İngiliz ekonomik tarihçi Arnold Toynbee tarafından popüler hale getirildi.

Sanayi Devriminin Temelleri

  • Tarım Devrimi (18. yüzyıl ortasından 19. yüzyıl ortasına): Tarımsal üretimde önemli artış.
    • Nüfus artışını destekledi ve ticareti artırdı.
    • Çiftlik işçilerine olan ihtiyaç azalması sanayi kasabalarına göçü teşvik etti.

Önemli Gelişmeler

  • Buhar Makinesi: Sanayileşmenin ayrılmaz parçası; fabrikalar, lokomotifler ve gemilere güç sağladı.
    • Yapım ve yakıt için kömür ve demir kullanıldı.
  • Ulaşım Altyapısı: Yol, kanal ve demiryollarının gelişimi Britanya'yı değiştirdi.
    • Bağlantı ve malların uzun mesafelerde taşınma kabiliyeti artırıldı.

Kentleşme ve Yaşam Koşulları

  • Yeni sanayi kasabalarının karakteristik özellikleri:
    • Silüetleri domine eden dumanlı fabrikalar.
    • Aşırı kalabalık ve kirli yaşam koşulları.
    • Sıkı kurallarla yönetilen tehlikeli fabrika ortamları.

Endüstride Mekanizasyon

  • Evde üretim (ev sanayi) yerine geniş çapta fabrika üretimine geçiş.
    • Anahtar icatlar: İplik eğirme makinesi ve güç tezgahı tekstil üretimini devrimleştirdi.
  • Demir Endüstrisi: Henry Bessemer, çeliğin seri üretimi için bir süreç geliştirdi.
    • Çelik, makineler, araçlar, buhar makineleri ve gemiler için vazgeçilmez hale geldi.

Demografik Değişiklikler

  • Kırsal alanlardan kentsel alanlara nüfus kayması:
    • 1750: Britanya’nın %15’i kasabalarda yaşıyordu.
    • 1850: %50’den fazlası kasaba veya şehirlerde yaşıyordu.
    • 1900: %85’u kentsel alanlarda yaşıyordu.
    • Büyük şehirler: Londra (4.5 milyon), Glasgow (760,000), Liverpool (685,000), Manchester ve Birmingham (her biri 500,000).

Britanya'nın Endüstriyel Hakimiyetine Katkıda Bulunan Faktörler

  • Ana kara Avrupa'ya kıyasla ada ulusu olarak nispi barış ve istikrar.
  • Yatırımların askeri alandan sanayi girişimlerine kaydırılması.
  • Yerli kaynakların bolluğu, erken teknolojik gelişmeleri destekledi.
  • Toplum mühendis ve mucitlere saygı duydu ve teşvik etti.
  • Güçlü bir donanmadan ve sömürge imparatorluğundan gelen zenginlik.

Küresel Etki

  • 1900 yılına gelindiğinde Almanya, Fransa, İsviçre, Belçika ve Amerika Birleşik Devletleri gibi diğer ülkeler Britanya'nın endüstriyel değişiklerini taklit etmeye başladı.
    1. yüzyılda küresel endüstriyel liderliğin Britanya'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne geçişi.