Transporti Aktiv: Endocitoza dhe Egzocitoza
Hyrje
- Tematika e mësimit: Endocitoza dhe egzocitoza si forma të transportit aktiv.
- Transporti aktiv përfshin:
- Transportin e molekulave/joneve.
- Endocitozën.
- Egzocitozën.
Endocitoza
- Procesi i futjes së lëndëve të ndryshme në qelizë.
- Lëndët që hyjnë:
- Makromolekula të mëdha që nuk mund të hyjnë me forma tjera transporti.
- Baktere, viruse dhe lloje të tjera qelizore.
- Përfshin:
- Fagocitoza: Futja e lëndëve të ngurta.
- Pinocitoza: Futja e lëngjeve.
- Fagocitoza:
- Fut lëndë të ngurta në qelizë.
- Krijon fshikzën (fagozom) që bashkohet me lisozomën për tretje.
- Pinocitoza:
- Fut lëngje në qelizë.
- Krijon fshikëza më të vogla.
Procesi i Endocitozës
- Lënda shkakton formimin e një selimi në membranën qelizore.
- Fshikza e krijuar bashkohet me lisozomën.
- Enzimat e lisozomës zbërthejnë lëndën në përbërës më të thjeshtë.
Egzocitoza
- Procesi i nxjerrjes jashtë të lëndëve nga qeliza.
- Zhvilluar tek qelizat me funksion sekretues.
- Përdor vakuolat për transport të lëndëve sekrete.
- Shembull: Prodhimi dhe sekrecioni i insulinës nga qelizat e pankreasit.
Krahasimi i Endocitozës dhe Egzocitozës
- Të dyja kërkojnë energji.
- Përdorin vakuolat për transport.
- Endocitoza fut lëndë në qelizë, egzocitoza nxjerr lëndë jashtë qelizës.
- Egzocitoza është e nevojshme për sekretimin e lëndëve si enzimat tretëse.
Përfundim
- Endocitoza dhe egzocitoza janë pjesë thelbësore e transportit aktiv.
- Të dyja janë të rëndësishme për shkëmbimin e lëndëve në qelizë dhe për funksionet metabolike.
Ky ishte përmbledhja për sot. Faleminderit!