Algemene Informatie - KNGF Kennisplatform Fysiotherapie

A.1 Inleiding

• De richtlijn is een leidraad voor fysiotherapeuten/oefentherapeuten bij de behandeling van artrose van de heup/knie.
• De richtlijn omvat pre- en postoperatieve fasen rondom gewrichtsvervangende operaties.
• Interventies buiten het competentieprofiel van oefentherapeuten moeten doorverwezen worden naar een fysiotherapeut.
• Bevat informatie over aandoening, zorg en methodisch handelen.
• Er is een verantwoording met literatuur en aanbevelingen.

A.2 Achtergrond artrose

• Meest voorkomende aandoening van het bewegingsapparaat.
• Kenmerkt zich door verlies van gewrichtskraakbeen en veranderingen in subchondraal bot.
• Risico neemt toe met de leeftijd; piek rond 79 jaar.
• Demografische ontwikkelingen voorspellen stijging van artrose.
• In 2015: 927.300 mensen in Nederland met artrose.
• Betekent aanzienlijke zorggebruik en kosten (1,1 miljard euro in 2011).
• Veel patiënten ondergaan gewrichtsvervangende operaties.

Pathofysiologie

• Artrose is multifactorieel bepaald.
• Risicofactoren: leeftijd, etniciteit, genetische aanleg, geslacht, overgewicht.
• Veranderingen in kraakbeen, subchondraal bot en andere gewrichtsstructuren.

Epidemiologie

• Incidentie en prevalentie op basis van huisartsenregistraties.
• Artrose is relatief vaak niet bekend bij de huisarts.
• Kosten gerelateerd aan verminderde arbeidsproductiviteit.

A.3 Klinisch beeld en beloop

• Pijn is het belangrijkste symptoom bij heup-/knieartrose.
• Stijfheid, zwelling en bewegingsbeperkingen zijn kenmerkend.
• Het beloop is langzaam en heterogeen.
• Klinisch beeld en radiologische afwijkingen zijn zwak gerelateerd.

A.4 Prognostische factoren voor beloop

• Onmiddellijke factoren: pijn, spierkracht, radiologische afwijkingen.
• Activiteiten en participatie: beperkingen in dagelijkse activiteiten.
• Persoonlijke en omgevingsfactoren: leeftijd, geslacht, overgewicht, comorbiditeit.
• Comorbiditeit komt vaak voor en beïnvloedt klachten en behandelmogelijkheden.

A.5 Stepped care en de rol van de fysiotherapeut

Stepped Care

• Onderscheid tussen conservatieve zorg en chirurgische behandeling.
• Begin met eenvoudige modaliteiten en schakel over naar complexere zorg indien nodig.
• Multidisciplinaire betrokkenheid is essentieel.

De therapeut

• Belangrijke rol in voorlichting, leefstijladvisering en oefentherapie.
• Samenwerking met huisarts is cruciaal.

Behandelopties

• Voorlichting en leefstijladviezen moeten op maat worden gegeven.
• Oefentherapie moet altijd samengaan met voorlichting.
• Gewichtsvermindering is cruciaal bij overgewicht.
• Hulpmiddelen kunnen helpen bij beperkte mobiliteit.
• Medicamenteuze behandeling begint meestal met paracetamol.
• Chirurgische opties worden overwogen als conservatieve behandelingen niet effectief zijn.