馃殤

Perforacja jelita: Przyczyny i leczenie

Apr 27, 2025

Perforacja jelita - Co to jest?

Wprowadzenie

  • Stan chorobowy zagra偶aj膮cy 偶yciu.
  • Wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Definicja

  • Przerwanie ci膮g艂o艣ci wszystkich warstw 艣ciany jelita.
  • Powstaje dziura, co prowadzi do wycieku tre艣ci jelitowej poza 艣wiat艂o jelita.
  • Mo偶e wyst膮pi膰 w jelicie cienkim (m.in. dwunastnica, jelito czcze) lub grubym (m.in. k膮tnica, okr臋偶nica).

Przyczyny

  • Choroba wrzodowa: Cz臋sto w dwunastnicy.
  • Schorzenia wsp贸艂istniej膮ce: Ostre zapalenie uchy艂k贸w, wyrostka robaczkowego.
  • Urazy: Penetracyjne urazy klatki piersiowej lub jamy brzusznej.
  • Leki: Uszkadzaj膮ce 艣cian臋 jelita.
  • Choroby zapalne jelit: WZJG, choroba Le艣niowskiego-Crohna.
  • Niedro偶no艣膰 jelit: Mo偶e prowadzi膰 do martwicy.
  • Nowotwory jelit: Pierwotne lub przerzutowe.
  • Cia艂a obce: Uszkadzaj膮 艣cian臋 jelita.
  • Chemikalia: Rozpuszczalniki chemiczne.
  • Uszkodzenia popromienne: Z radioterapii.
  • Infekcje bakteryjne: Dur brzuszny.
  • Uszkodzenia jatrogenne: Endoskopia, kolonoskopia.

Objawy

  • Nag艂y, silny, k艂uj膮cy b贸l brzucha.
  • B贸l pocz膮tkowo zlokalizowany, p贸藕niej rozlany.
  • Nudno艣ci, wymioty (czasem z krwi膮).
  • Zatrzymanie gaz贸w i stolca.
  • Gor膮czka, dreszcze.
  • Napinanie mi臋艣ni brzucha.
  • Wzd臋cie brzucha.
  • Przyspieszenie t臋tna i oddechu.
  • Blado艣膰 sk贸ry, wzmo偶ona potliwo艣膰.
  • Gro藕ba rozwoju wstrz膮su i niewydolno艣ci wielonarz膮dowej.

Diagnostyka

  • Wywiad lekarski i badanie przedmiotowe: Typowa progresja objaw贸w.
  • Badanie per rectum: Ocena krwawienia.
  • RTG jamy brzusznej: Objaw sierpu pod przepon膮 (wolne powietrze).
  • CT lub USG: W okre艣lonych przypadkach.
  • Badania laboratoryjne: Morfologia, CRP.

Leczenie

  • Interwencja chirurgiczna: Zamkni臋cie otworu w jelicie.
  • Resekcja jelita: W przypadku rozleg艂ych uszkodze艅.
  • Nawodnienie do偶ylne, wyr贸wnanie elektrolit贸w.
  • Leki: Antybiotyki, leki przeciwkrzepliwe.

Dieta po operacji

  • Pocz膮tkowe: Dieta p艂ynna.
  • Stopniowe wprowadzanie p贸艂p艂ynnych pokarm贸w.
  • Powr贸t do tradycyjnych posi艂k贸w zgodnie z zaleceniami lekarza.

殴r贸d艂a

  • Linki do materia艂贸w 藕r贸d艂owych i dodatkowych bada艅.