Tonguç akademi'den Herkese merhabalar yine bomba gibi bir kimya dersi ile karşınızda olacağız arkadaşlar Peki dersimizin konusu ne olacak metalik ve iyonik bağlardan bahsedeceğiz arkadaşlar yani yepyeni bir ünitenin içerisine birlikte dalış yapıyor olacağız şöyle bakalım programımızda neler varmış hep birlikte programımıza göz atalım Eee kaldırma kuvvetiyle bu ayımızı başlatmış olduk Aslında arkadaşlar metalik ve ionik Bağlar konusunu yapacağız ve ilerleyen haftalarda kovalent bağla da yine konularımı devam ediyor olacağız yine Dop dolu bir program bizi bekliyor gördüğünüz gibi yazılarımızı da atlattık güzelce yepyeni bilgileri edinmeye devam edeceğiz Ve tabii ki güzel bir tatili de hep birlikte hak etmiş [Müzik] olacağız Peki dersimizin içeriğinde neler olacak nelerden bahsedeceğiz şöyle bir denemesine dal alalım bakalım arkadaşlar metalik bağdan ve Daha sonrasında da iyonik bağdan bahsederek başlayacağız derslerimize ve etkileşimler konumuz da bu şekilde devam ediyor olacak ve metalik bağdan bahsederken de elektron Denizi diye çok önemli bir konudan bahsedeceğiz arkadaşlar katyonların elektronların içerisinde nasıl yüzdüğünü anlatıyor olacağız Aslında şimdi burada öğrenme çıktıları olarak karşımıza neler gelecek hangi konuları işleyeceğiz Şimdi iki tane temel başlığımız var zaten metalik bağ ve iyonik bağ diyeceğiz arkadaşlar burada Milli Eğitim bakanlığımızın bizden beklentileri neler Peki Öncelikle metalik bağın oluşumuna yönelik tümevarımsal akıl yürütebilme bizden beklenti arkadaşlar metalik bağın tam olarak nasıl oluştuğu sürecin nasıl gerçekleştiği ve içeriğinde öneminde neler olduğunu biliyor olacağız ardından da iyonik bağın oluşumunu bilimsel gözleme dayalı tahmin edebilme hangi elementler arasında iyonik bağlar oluşur ve iyonik bağlı bileşiklerin özellikleri nelerdir bunları gözden geçiriyor olacağız Peki hangi kelimeler sürekli karşımıza çıkacak neleri biliyor olmamız gerekiyor zaten aslında aşin da olduğumuz bir konu var karşımızda arkadaşlar Eee metalik bağdan bahsedeceğiz elektron deniziyle Bunu zaten harmanlayıp çekimlerden bahsedeceğiz hem metalik bağın hem de iyonik bağın temelinde bu kavramların olduğunu bileceğiz arkadaşlar iyon kavramı üzerine konuşacağız Tabii ki iyonik bağa geçtiğimiz zaman ve iyon dediğimiz zaman da katyonlar Ve anyonlar tabii ki bizim vazgeçilmezimiz olacak önemli Eee kavramlarımız olacak çünkü katyon ve anyonlar arasında oluşan çekimlere Biz iyonik bağını vereceğiz iyonik bağlı bileşiklerin yapısını değer End İrken kristal örgü yapısı üzerine konuşacağız arkadaşlar ve iyonik bileşiklerin bütün fiziksel ve kimyasal özellikleri Aslında bu yapıdan kaynaklanıyor olacak katı haldeki özellikleri buradan geliyor olacak Ve yine kristal örgü yapısını oluşturan birim hücrelerden bahsedeceğiz Bak bu kavramların hepsini anlamlarıyla iyi biliyor olmamız gerekiyor ki konuyu da anlamlandırmak konuyu anlayabilmemiz için hangi bilgilere sahip olmamız gerekiyor Yani Eee varsayılan kabuller neler arkadaşlar bu konuyu öğrenebilmeleri farkları Bilmemiz gerekiyor Yani daha önceki derslerde işlediğimiz o periyodik sistem üzerinde konuşurken Eee grupların ve elementlerin özelliklerini iyi biliyor olmamız gerekiyor metaller ne yapar ametaller ne yapar ve bunlar arasında oluşan bileşikler iyonik bileşikler olduğu için bunların özellikleri Aslında onlarla alakalı olacak Atom numarası bilinen bir elementin hem periyodik sistemdeki grubunu hem de kimyasal özelliklerini yorumlayabilmek kyor ki zaten atom numarasını bulduğumuz zaman periyodik sistemde yer bulma konusunu öğrenmiştik periyodik sistemin tam olarak neresinde olduğunu bilecekti ve buradan yola çıkarak da onun aslında bütün fiziksel kimyasal özellikleri ile ilgili yorum yapabilme şansına sahip olacağız dolayısıyla da elementin periyodik sistemdeki yerini biliyorsak Eğer bu İyonik bağ mı yapar metalik bağ mı yapar ve ilerleyen aşamalarda öğreneceğimiz kovalent bağ mı yapar veya kimlerle hangi bağı yapar bunlarla ilgili bütün yorumları yapma şansına sahip olacağız Bunları biliyor olmamız gerekiyor bakalım metalik bağ diyelim o zaman dersimize bir bununla birlikte başlayalım arkadaşlar metalik bağ deyince aklımıza hemen elektron Denizi gelecek çünkü metalik bağla ilgili bütün tanımı Aslında bu elektron Denizi modeli üzerinden Açıklıyor olacağız Peki nedir bu elektron Denizli dediğimiz şey ya da metalik bağın oluşum süreci şimdi metalik bağı en temelde tanımlayacak olursak hani en basit manasıyla metal atomlarını bir arada tutan etkileşim türüne Biz metalik bağ adını vereceğiz yani Demir mesela oda koşulların neden katı halde Demir atomları neden birbirine böyle sıkı sıkıya tutunmuş durumdalar işte bunu metalik bağ Açıklar aslında Peki daha böyle bilimsel bir tanım yapmaya kalkacak olursak diyeceğiz ki arkadaşlar metal katyonlarının değerlik elektronların oluşturduğu elektron Denizi ile yaptığı etkileşimlerdir ve buradaki oluşan etkileşimlere de elektrostatik çekim Kuvvetleri adını vereceğiz Yani şöyle düşünelim bütün metaller şunu yapıyor arkadaşlar değerlik elektronlarını bulundukları ortama gönderiyorlar böyle salı veriyorlar elektronlar artık serbestçe dolaşabilir hale geliyorlar şimdi bir atomun elektron kaybetmesi ne demek oluyor kendinin artı yüklü hale gelmesi demek oluyor öyle değil mi ki artı yüklü iyonlara da katyon adını veriyorduk Bu yüzden metal atomları elektronlarını değerlik elektronlarını kaybettiği zaman artı yüklü katyonlar dönüşüyorlar e ortamda dolaşan serbestçe dolaşan o negatif yüklü elektronlarla da tabii ki bunlar arasında çekimler oluşuyor işte zıt yüklerin birbirine uyguladığı çekime de biz elektrostatik çekim adını vereceğiz ki metalik bağda tam olarak bunu yapıyor aslında zıt yüklü tanecikler birbirine çekim uyguluyor burada taneciklerden kastımız metallerin katyonları ve serbest halde dolaşan değerlik elektronları şimdi metalik bağının kuvvetli olmasının sebebi ise Yani bu bütün özelliklerin sebebi olmasının e yolunu açan noktada metal katyonları sadece kendi elektronları değil Etrafta bulunan bütün elektronlarla yani diğer metal atomlarından gelen elektronlarla da çekimler oluşturabiliyor dolayısıyla çok fazla sayıda çekim oluşuyor Bu da metalik bağın bütün özelliklerinin temel sebebi oluyor bak hemen görsel üzerinden de şöyle bir değerlendirecek olursak bak şu metal atomlarını gösteriyor gri olanlar tamam mı Dolayısıyla Aslında bunların metal katyonu olduğunu da ifade edebiliriz Çünkü ne dedik değerlik elektronlarını bulundukları ortama bırakıyorlar serbestçe dolaşır hale geliyor şimdi Şuradaki mavi taneciklerin de elektron olduğunu varsay acak olursak bunlar ortamda serbestçe dolaşabiliyor ve çok fazla sayıda oldukları için sanki o elektronlardan oluşan bir deniz var mış gibi oluyor ve metal katyonları da bu denizin içerisinde yüzer pozisyondan Tabii ki hareketsiz bir şekilde katı haldeyken Eee ve her bir metal katyonu kendi etrafında kendisine yakın bulunan bütün elektronlara çekim uyguluyor Çünkü kendileri pozitif yüklü elektronlar ise negatif yüklü E bu kadar fazla çekim olduğu zaman da bu metal atomları bir arada durma şansına sahip oluyorlar veya böyle bir görselde aynı şeyi ifade ediyor Aslında katyonlar mız var ve etrafta dolaşan elektronlar var Bunlar arasında da çekimler var diy diyeceğiz Peki bu metalik bağın Eee ve dolayısıyla da aslında elektron Denizinin metallere kattığı özellikler neler fiziksel özelliklerini ametallerden ya da diğer maddelerden farklı yapan şey ne oluyor arkadaşlar mesela Isı ve elektriği çok iyi iletiyorlar katı haldeyken bile iletebilen bu tamamen elektron denizinden kaynaklanıyor bakın elektrik iletkenliği deyince koşulu şu olacak Bir maddenin elektriği iletmesi için serbestçe dolaşabilen yüklü taneciklere sahip olması gerekecek mesela ilerleyen aşamalarda diyeceğiz ki iyonik bileşiklerin solu çözeltileri de elektriği iletir Çünkü sen iyonik bir bileşiği yani tuzu Aslında suda çözdüğün zaman ortamda serbestçe dolaşabilen iyonlar olmaya başlıyor arkadaşlar yani yüklü tanecikler katyonlar ve anyonlar İşte bu serbestçe dolaşabilen tanecikler iyonlar e elektriğin iletilebilir olmasını sağlıyorlar aynı şey elektron Denizi için geçerli Bu dedik ki buradaki değerlik elektronları ortamda serbestçe dolaşabiliyor İşte bu serbestçe dolaşma elektriğin iletilebilir olmasını sağlıyor yüzeyleri parlaktır Hani ametaller için yüzeyleri mattır diyoruz ama metallerde parlak bir yüzey karşımıza çıkıyor bunun sebebi yine elektron Denizi Çünkü ışığın daha kolay yansıtılmasını sağlayan bir özellik katıyor bu elektronların serbestçe hareket ediliyor olması tel ve levhe haline getirilebilir bakın ametaller ya da tuzlar tel ve levhe haline getirilemiyor yani işlenemiyor Ama bunlar işlenebiliyor dövülebilir biliyorlar bunun seb Sebi yine değerlik elektronları ve elektron Denizi arkadaşlar Çünkü diyelim ki sen çekici aldın eline ve Mir metalin üzerine vurdun Hani ısıttığın ve katyonların artık hareket ettirebilirim bir metal var karşında katyonlar yerini değiştirdiği zaman elektron denizindeki elektronlar da yine ona uygun yeni bir pozisyona kolaylıkla geçebiliyorlar Bu da şekil almalarını sağlıyor arkadaşlar ve aynı zamanda metallerin esnek olabilmesinin sebebi de bu genellikle Hani metal deyince aklımıza direkt gümüş gibi işte altın gibi ya da demir gibi sert metaller gelir ama 1 A grubu metallerini düşündüğümüz zaman oldukça yumuşak metaller olacak karşımıza Arkadaşlar bu esnekliğin sebebi yani o yumuşaklığı veren şey de e elektron denizi olacak bu değerlik elektronlarının kolaylıkla yer değiştirilebiliyor olması olacak peki metalik bağın kuvvetini böyle periyodik sistemde ya da metaller arasında kıyaslamaya kalkacak olursak Eee nasıl bir düzenden bahsedeceğiz arkadaşlar burada Aslında iki tane önemli bilgiye Bakacağız bir metalik bağın Eee oluşumunu sağlayan atomun yarıçapı Bir de Eee oradaki oluşacak iyonların yüküne bakacağız arkadaşlar yani daha doğrusu Aslında bu elektron denizine verilen elektron sayısına bakacağız şimdi Eee çaptan bahsedecek olursak diyorduk ki periyodik sistemde aşağı doğru geldikçe atomun yarıçapı artar Çünkü katman sayısı artar değil mi şimdi atomun yarıçapı ve katman sayısı arttığı zaman şimdi protonları düşünelim çekirdek teler etrafta da dolaşan değerlik elektronları var değil mi bunlarla oluşan çekim kuvvetine Biz metalik bağ diyorduk diyelim ki Şuradaki bir elektron var şimdi çekirdekle arasındaki mesafe çok fazla olduğu için bunun uygulayacağı oluşturacağı çekim kuvveti daha düşük olacak ama lityumu düşün daha küçük çaplı bir atom var bunun Hemen yakınında bulunan bir elektrona yapacağı çekim çok daha güçlü olacak çünkü E çekirdekle arasındaki mesafe çok daha az bu yüzden ne diyeceğiz metalik bağın kuvveti atom yarıçapı ile ters orantılı olacak yani o zaman periyodik sistemden bahsedecek olursak periyodik sistemde bir grupta aşağı doğru gittikçe Çapın arttığını biliyorsak Demek ki metalik bağın kuvvetinin azalmasını bekleyeceğiz Çünkü ne dedik az önce atom yarıçapı ile ters orantılı olması gerekiyor o zaman sodyum ve lityumu birbiriyle kıyaslayacak olursak lityum periyodik sistemde daha yukarıda olduğu için çapı daha küçük Bu da onun e metalik bağının sodyuma göre daha kuvvetli olmasını sağlayacak yani Aynı gruptaki elementleri kıyaslıyorsun yukarı doğru gittikçe artmasını bekleyeceğiz metalik bağın kuvvetinin Peki aynı periyotta sağa sola doğru gittikçe bunu nasıl değişecek şimdi diyeceğiz ki arkadaşlar değerlik elektron sayısı arttıkça bu e elektron denizine verilen elektron sayısı artacak ve aynı zamanda da katyonun yükü artacak şimdi lityumu düşün Eee ortama sadece bir tane elektron veriyor Dolayısıyla art1 yüklü hale geliyor Berilyum iki tane elektron veriyor ve kendisi + 2 yüklü hale geliyor Dolayısıyla Hem daha fazla elektron var hem de daha yüklü bir tanecik var hem de bir de çapı da daha küçük Dolayısıyla arkadaşlar Bunların hepsi bir araya geldiği zaman ne diyeceğiz Tabii ki Berilyum lityuma göre çok daha güçlü çekimler oluşturması gerekiyor o zaman değerlik elektron sayısı ile metalik bağın kuvveti doğru orantılı olacak tabii ki ne kadar fazla değerlik elektronu varsa o kadar güçlü çekimler oluşturmasını bekleyeceğiz Bu da ne demek oluyor Aynı periyotta soldan sağa doğru gittikçe yani Çapın küçüldüğü yönden bahsediyoruz yine aynı zamanda Eee metalik bağan kuvveti artar dememiz gerekiyor O zaman ikisini kıyasladığımızda genelleme yaparsak yukarı ve Sağ sağa doğru gittikçe metalik bağın kuvvetinin arttığını söyleyebileceğim o zaman arkadaşlar Yani aslında metalik aktifliğin veyahut da işte atom yarıçapının azaldığı yönde metalik bağun kuvvetinin arttığını söyleyeceğiz tam bir ters orantı var az önce elektron denizinden bahsettik ya Arkadaşlar şöyle görsellerle sık sık karşılaşacağız kitabımızda da zaten bu var mesela sodyum metaline ait metalik bağan bir görselini çizmeye kalkarsak Ne diyeceğiz arkadaşlar sodyum 1A grubunda olduğu için değerlik elektron sayısı 1'dir o yüzden de yükü + 1 olacak katyonların çünkü sadece bir tane elektron verecek her bir atom Dolayısıyla bu elektron denizinde yer alan elektron sayısı katyon sayısına eşit olmak zorunda olacak ve her bir katyonun da işte etrafındaki elektronlarla yapacağı çekimler karşımızda olacak kalsiyuma ya da magnezyuma bakacak olursak bak çok benzer İki görsel var karşımızda Çünkü ikisi de 2A grubunda Dolayısıyla ikisinin de değerlik elektron sayısı 2 O yüzden İkisi de her bir atom başına iki tane elektron veriyor ortama ve dolayısıyla da her bir e Atom + 2 yüklü hale gelmiş oluyor Bu yüzden de şimdi 9 tane atom çizdik ya etrafına Demek ki 18 tane elektron yerleştirm demiz gerekiyor her bir e atom Çünkü iki tane elektronu ortama veriyor dedik Bu yüzden de hani kıyaslamada da ne diyeceğiz sodyumun Eee metalik bağının kuvveti magnezyumdan daha küçük olmalı mesela zaten aynı periyottan alüminyuma baktığımız zaman o da 3A grubu elementi daha da güçlü etkileşimler oluşturmasını bekleyeceğiz Neden Çünkü + 3 yüklü katyonları oluşturacak ve her bir atom için ü tane değerlik elektronu ortama salınacak ve bu şekilde gördüğümüz gibi bir görsel karşımıza çıkacak arkadaşlar o zaman Eee neye bakmamız gerekiyor metalik bağan görselini oluştururken ya da bir görseli yorumlarken şu görseli gördüğüm anda Demek ki bu bir 3A grubu elementi mii ki + 3 yüklü hale gelmiş ve her bir atom için 3 tane elektronu ortama bırakmış diyeceğim ve katyonun yükü arttıkça da Eee erime noktasının ve dolayısıyla da aslında metalik bağan kuvvetinin arttığını yorumlayacak şimdi metalik bağın kuvvetini metallerin erime noktasıyla değerlendirmeye kıyaslamaya alacak olursak Eee kuvvet arttıkça erime noktası artar mı azalır mı şimdi metal atomlarını bir arada tutan etkileşim olarak Aslında biz metalik bağı tanımlamıştı Dolayısıyla bu Etkileşim ne kadar güçlü olursa metal atomlarını birbirinden koparmak da o kadar zor olacak Yani aslında eritmek o kadar zor olacak Dolayısıyla da metalik bağ kuvveti ne kadar fazlaysa o metalin erime noktası kadar yüksektir diyeceğiz Dolayısıyla Bu ikisi arasındaki ilişkiyi Tabii ki doğru orantılı olarak karşımıza çıkacak o zaman hemen bir örnek yapıştıralım buna şimdi magnezyum potasyum ve kalsiyum metallerinin aynı şartlar altındaki erime sıcaklıklarını kıyaslayınız diyor şimdi bunların periyodik sistemdeki yerlerine şöyle bir gidecek olursak magnezyum bak 12 bunun elektron dizilimi nasıl olacak işte 1 S2 hemen şöyle bir yazalım 1 S2 2 S2 2p 6 olacak ve 3 S2 şeklinde olacak değil mi yani periyodik sistemde Neredeymiş bu 3 periyottan ve de e son katmanında değerlik elektron sayısı 2 olduğu için 2A grubundayım şimdi potasyum için yazacak olursak potasyumun 19 tane elektron olması gerekiyor 1 S2 2 S2 2 P6 3 S2 3 P6 ve 4 S1 şeklindeydi arkadaşlar yani artık 4 periyotta bir elementim var ama 1A grubunda son katmanda sadece bir elektron olduğu için şimdi kalsiyumdan bahsedecek olursak Burası Aynen geliyor sadece 4 S1 ile değil de 4 S2 ile bitiyor Dolayısıyla kalsiyumda gene 4 periyotta Ama bu defa 2A grubunda Yani bunların periyodik sistemdeki konumlarını şöyle bir değerlendirmeye alacak olursak arkadaşlar ne diyeceğiz Demek ki şurası 1A Burası 2A grubu İsa Eğer bizim elimizde şurası potasyum muu Burası kalsiyumu burası da magnezyumu Çünkü burası 3 periyodum Burası da 4 periyodum şeklindeydi ve biz ne dedik periyodik sistemde sağa ve yukarı doğru gittikçe erime noktasının artmasını bekleyeceğiz o zaman bunlar arasında en yüksek erime noktası ve dolayısıyla da en güçlü metalik bağ kuvveti magnezyumda sonra kalsiyumda olacak en düşüğünde potasyumda olmasını bekleyeceğiz O yüzden de Aslında her bir periyodun en düşük erime noktasına sahip olan metalinin 1A grubunda olmasını bekleyeceğiz mesela hemen bir soru daha çözelim o zaman metalik bağ ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır demiş arkadaşlar metal atomları arasında oluşan kimyasal bağdır doğru arkadaşlar e kimyasal bir bağdan bahsediyoruz ve metal atomlarını bir arada tutar kimyasal etkileşimler katyonlar ve anyonlar arasındadır anyon diyor arkadaşlar Biz ne dedik Oysa ki katyonlar la elektron Denizi arasında olması gerekecek anyon ve katyonlar arasında oluşan etkileşimleri Az sonra İyonik bağ olarak tanımlayacağız kimyasal türler arasında güçlü etkileşimler gerçekleşir oldukça güçlü Bu yüzden erime noktaları çok yüksek metalik bağan oluşumunda hareketli e değerlik elektron Denizi oluşur Bu da gayet doğru bir ifade değerlik elektron sayısının artışı metalik bağın kuvvetini artırır Çünkü katyonların da yükünün artmasına sebep olur demiştik Dolayısıyla cevabımız B seçeneğinde yer aldı Haydi biraz da iyonik bileşiklerden iyonik bağdan bahsedelim arkadaşlar iyonik bağı tanımlarken diyeceğiz ki metal ve ametal atomları arasında oluşan ve elektron alışverişine dayanan Bağlara Biz İyonik bağ adını veririz neden metalle ametal arasında oluyor bu bağ peki Çünkü metaller elektron vermeye yatkın olan elementler Ken ametaller ise elektron almaya yatkın elektron almak isteyen taneciklerde öyle değil mi şimdi Dolayısıyla metallerle ametaller bir araya geldikleri zaman Metal ametal elektronlarını verir şimdi metal elektronu verdiği anda neye dönüşecek artı yüklü iyonlara yani katyonlar dönüşecek ametaller ise elektron aldığı için negatif yüklü iyonlar oluşturacak yani anyonlar dönüşecek ve biz iyonik bağı tanımlarken diyeceğiz ki İyonik bağ zıt yükl iyonlar arasında oluşan elektrostatik çekim kuvvetleridir bak ne dedik zıt yükler birbirini elektrostatik çekimlerle çeker Az önce metalik bağı tanımlarken de katyonlar ve elektronlar arasındaki elektrostatik çekimler olarak tanımlamıştı bu defa da anyonlar la katyonlar arasındaki elektrostatik çekimler olarak değerlendireceğiz ve Hani gösterim olarak tanım olarak ne diyeceğiz şimdi lityumla floru değerlendirmeye alacak olursak lityumun Eee değerlik elektron olarak sadece bir tane elektronu var Flora Gelecek olursak da Eee 9 tane Proton olduğu için 9 tane elektronu var ve e 1ci katmanda 2 2ci katmanda 7 elektronu bulunuyor şimdi bunları nasıl bir elektron alışverişi yapması lazım lityum Şu son katmandaki tek elektronunu Flora veriyor arkadaşlar flor bu elektronu aldığı zaman bak 9d proton sayısı hemen şöyle yazalım florun proton sayısı 9d bir elektronu aldığı zaman 10 tane elektron oldu dolayısıyla -1 yüklü bir anyon oluşturdu lityum Eee proton sayısı 3'tü bir tane elektronu verdiği için artık iki tane elektronu kaldı Dolayısıyla + 1 yüklü bir katona dönüştü İşte bu ikisinin birbirine yaptığı çekime de biz İyonik bağ adını vereceğiz ve iyonik bileşiklerin fiziksel özelliklerini belirleyen şey de burada oluşan kristal örgü yapısı olacak arkadaşlar mesela sodyumla Klor arasında oluşan bir bileşik Hani hepimiz sofra tuzu olarak da bildiğimiz sürekli karşımıza çıkan bir maddeden bahsediyoruz Aslında nacl olarak bildiğimiz bir yapı var değil mi karşımızda şimdi bunun iyonik puanın nasıl oluşmasını bekliyoruz sodyum gene bir A grubu elementi 1A grubu metali bir tane elektron verecek ve na ı iyonlarına dönüşecek Klor ise 7A grubunda bir Halojen dışarıdan sadece bir tane elektronu alacak ve -1 yüklü hale gelmiş olacak şimdi bu katyon la bu anyon arasında oluşan çekimlere Biz aslında İyonik bağ diyeceğiz ama şöyle düşünelim ortamda sadece bir tane sodyum ve bir tane klor yok ki başka sodyum ve Klor da var şimdi bir tane daha Klor ve bir tane daha sodyumun olduğunu düşünelim ş Bu ikisi arasında da bir İyonik bağ oluşacak ama bu sodyumla bu Klor arası veya bu klorla bu sodyum arasında da yine aynı şekilde İyonik bağ var gene elektrostatik çekimler oluşacak veya aynı şekilde Şuraya bir Klor buraya bir sodyum koyduğumuz zaman bunlar arasında da aynı şekilde iyonik bağların oluşmasını bekliyoruz aynı şeye devam ettirebiliriz yani ortama yazdığımız sodyum ve korlar arasında sürekli birbirleriyle yaptığı iyonik bağlar Mümkün olacak işte bu E bir örgü yapısına götürüyor bizi bu örgü yapısına da kristal örgü yapısı diyeceğiz ve iyonik yapılı bileşiklerin bütün özellikleri Aslında buradan kaynaklanıyor olacak arkadaşlar şimdi şöyle üç boyutlu olarak düşündüğümüz zaman bak şu sodyumun üstünde altında sağında solunda toplam D tane klor var ama 3üncü boyuta geldiğimiz zaman Aslında arkasında ve önünde de birer tane klor var Dolayısıyla her bir sodyum etrafındaki 6 tane klorla İyonik bağ yapıyor olacak değil mi aynı şeyi Klor için düşünebiliriz bu klorun bu tarafında da bir tane sodyum var önünde ve arkasında da birer tane sodyum var Her bir Klor da 6 tane sodyumla bu Bağları yapacak işte bu şekilde oluşan 6 6 sodyumun 6 tane klorla bağ yaparak sürekli bir örgü yapısı oluşturduğu duruma da biz birim hücre diyeceğiz birim hücre olarak bu görseli kullanıyor olacağız arkadaşlar Hani üç boyutlu bir görsel olarak da değerlendirebiliriz elimizde Klor ve sodyum varsa eğer her bir sodyumun etrafındaki bütün klorla veya her bir klorun etrafındaki bütün sodyumla İyonik bağ yapmış olduğunu düşüneceğiz ve bu yapıda e kristal örgü yapısı olarak yine söylediğimiz gibi adlandırılacak Peki bu bir hücrelerden oluşan kristal örgü yapısı iyonik bileşiklere ne gibi özellikler kazandırıyor Bu arada bütün iyonik bileşiklerin kendine has birim hücreleri ve dolayısıyla da illaki bir kristal örgü yapısı vardır şimdi yüksek erime ve kaynama noktası Arkadaşlar biz iyonik bileşikleri tuz olarak adlandırabileceğimiz yüksek olmasına sebep oluyor Yine Eee birçok iyon arasında bu iyonik bağın oluşmasından kaynaklanıyor metallerden farklı olarak bunların sert ve kırılgan olduğunu söyleyeceğiz metallerde elektron Denizi hareketli olduğu için işlenebilir bir yapı vardı Öyle değil mi yumuşaklık vardı esneklik vardı ama E tuzlarda böyle bir özellik olmayacak arkadaşlar Çünkü burada hareketli tanecik hiç yok Hepsi sabitlenmiş bir şekilde duruyor ve bu hareketsizlik neye sebep oluyor elektriğin katı haldeyken sebep oluyor Az önce ne dedik elektron Denizi serbestçe hareket ediyor ve bu yüzden de e elektriği iletebilir ancak e tuzlar katı haldeyken elektriği iletemez tanecikler O zaman biz bu tanecikleri hareketli hale getirirsek artık elektriği iletebilir hale gelmesini bekleyeceğiz bunu nasıl yaparız gider Biz bir tuzu suyun içerisinde çözersek veya eritip sıvı hale getirirsek artık bu iyonlar birbirinden kopar ve serbestçe hareket etmeye başlar İşte bu hareketlilik de elektrik iletkenliği özelliğine sahip ol olmalarını sağlar Tabii ki E bu hareketli taneciklerin aynı zamanda yüklü olmasından kaynaklanıyor bu elektrik iletkenliği ilerleyen aşamalarda kovalent bağlardan bahsettiğimiz zaman diyeceğiz ki moleküller sıvı halde olsa bile elektriği iletmez Çünkü yüklü tanecikler değildir yüklü tanecik yoksa eğer elektrik iletkenliğin bahsetmemiz de mümkün değil Peki farklı iyonlar arasında oluşacak bileşiklerin formüllerini nasıl yazarız nasıl belirleriz arkadaşlar burada yükler bizim için önemli olacak yükler devre girecek şimdi diyeceğiz ki arkadaşlar Eee Bir bileşiğin toplam yükü 0 olmak zorunda tamam mı bileşik olarak değer isimlendir illaki toplam yük 0 olması gerekiyor şimdi o zaman + 1 yüklü ve -1 yüklü 2 iyon arasında oluşacak bir bileşikten bahsediyorsan bunlardan birer tane gelmesi yeterli o zaman Bileşim formülü naf şeklinde olması gerekiyor Mesela + 1 yüklü ve -2 yüklü iki tane e iyon arasında bir bileşke oluşturmak istiyorsak toplam yükün 0 olmasını nasıl sağlarız + 1 yükü olandan ik tane gelecek ki toplam yük 0 olabilsin değil mi o zaman bu ikisi arasında oluşacak bileşiği şöyle yazacağız Demek ki ik tane sodyum var yani na2 bir de co3 bir tane aldığımız zaman bileşiğin formülü ortaya çıkmış olacak toplam yükü de sıfırlamış olacağız Eğer yük -3 olsaydı bizim Demek ki + 1 yüklü iyondan 3 taneye ihtiyacımız olacaktı o zaman burada na3 po4 şeklinde yazmamız yeterli oluşacak bileşiğin formülünü bulmak için mesela + 2 yüklüğe Gelecek olursak + 2 yüklü bir iyon umuz var ve -1 yüklü bir iyon umuz var ne olması lazım arkadaşlar -1 yüklü olandan iki tane gelecek ki toplamı 0 yapabilirim O zaman kalsiyumdan sadece bir tane ama flordan iki tane gerekiyor ki biz bileşiği oluşturalım İkisi de + 2'ye -2 ise e bire bir gelmeleri yeterli zaten Dolayısıyla C co3 şeklinde yazabiliriz e biri + 2 Diğeri -3 ise o zaman ne olması lazım + 2 olandan 3 tane -3 olandan 2 tane gelecek ki toplamda 0'ı yakalayabilirim Yani şöyle de yazabiliriz Aslında bunun üstündekini bunun altına bunun üstündekini de bunun altına yazmamız gerekiyor o zaman ne yapacağız arkadaşlar dedik ki kalsiyumdan 3 tane lazım altına 3'ü yazdık bak fosfattan da iki tane lazım Eğer ki biz kök durumundaki yani Birden fazla atomdan oluşan bir iyonun altına bir sayı yazmamız gerekiyorsa bunu parantez içerisine alarak yazmak zorundayız yani po 4'ü parantez içerisine alıyoruz Ve onun altına 2 yazıyoruz Demek ki kalsiyum ve fosfat arasında oluşacak Bileşim formülü de buymuş veya + 3'e -1 bak aynı yöntemle devam edeceğiz Demek ki bir tane alüminyuma karşılık 3 tane Flora ihtiyacımız var ki bu bileşik oluşsun veya + 3'e -2 ise aynı burada yaptığımız gibi + 3 olandan 2 tane lazım bize ve -2 olandan da parantez içerisine alarak yazıyoruz Tabii ki 3 tane lazım ki bu bileşik oluşsun ve toplam yük 0 olabilsin ne yaptık Bak bunun üstündekini bunun altına yazdık bunun üstündekini bunun altına yazdık Böylece eşleşmeyi tamamlamış olduk Şimdi ikisi de + 3 ise -3 ise yani Birbir doğrudan zaten Eee sıfırlayabilirsiniz zaman bizim bileşimin formülü ortaya çıkacak diyoruz o zaman Ne yapalım arkadaşlar tabii ki ödevimiz bir geçelim bakalım dinamo Plus artık hepiniz sahipsiniz zaten kitabımıza ve yıl boyunca ödevlendirme elerimi de buradan yapıyor olacağız ve tabii ki takibimi de buradan ilerletiyor olacağız Arkadaşlar şimdi etkileşimin ünitesini baştan sona tamamladık burada artık çözmediği herhangi bir soru kalmadı burayı tamamen bitirdiniz Şimdi geldik Arkadaşlar artık bu konuyla birlikte çeşitlilik temasına geçtik metalik bağı ve iyonik bağı tamamlamış olduk Yani 48' den 54'e kadar şimdi tamamladık İyonik bağ Tabii devam ediyor arkadaşlar 58'e kadar çözülmemiş yani kovalent bağ başlayana kadar çözülmemiş yer bırakmamız gerekiyor 52' den nereye kadar dedik arkadaşlar 58'e kadar her yeri çözüyoruz Peki neler varmış şöyle içeriğimiz de bir bakalım içeriğimizde arkadaşlar g gördüğümüz gibi dolu dolu birçok soru var Eee farklı farklı soru tipleri e Milli Eğitim Bakanlığı'nın kazanımlarına uygun soru tipleriyle karşınızdayız Arkadaşlar bu soruları çözmemiz e oldukça faydalı olacak bizim için farklı farklı soru tipleri nasıl yorumlayacak da buradan görmüş olacağız diyelim ki çözemediğimiz sorular var tabii ki olabilir bu durumda ne yapıyoruz kare kodlar bizim yardımımıza yetişiyor hemen gidiyoruz video çözümüne bakıyoruz ve bir soru tipini daha nasıl çözeceğim gayet iyi bir şekilde öğrenmiş oluyoruz o zaman ödevimizi de aldığımıza göre ne yapıyoruz Tabii ki artık ödüllü sorumuzu cevaplandırılmadığından [Müzik]