💧

Adhezyon ve Kohezyon Kuvvetleri

May 1, 2025

Adhezyon ve Kohezyon Kuvvetleri

Tanımlar

  • Adhezyon: Sıvının başka taneciklerle olan etkileşimidir. Farklı tanecikler arasındaki çekim kuvveti.
  • Kohezyon: Sıvının kendi tanecikleri arasındaki etkileşimdir. Aynı cins tanecikler arasındaki çekim kuvveti.

Sıvıların Özellikleri

  • Sıvılar akışkandır ve sıkıştırıldığında hacmi değişmez.
  • Tanecikler arası etkileşimler önemlidir.

Örnekler

  • Adhezyon Örnekleri:

    • Su damlalarının yüzeyde asılı kalması.
    • Çayın bardağa yapışması.
    • Boya fırçaya yapışması.
    • Balın kaşığa yapışması.
  • Kohezyon Örnekleri:

    • Su damlacıklarının küresel şekil alması.
    • Yüzeye dökülen civanın yapışmaması ve küresel görünüm.

Adhezyon ve Kohezyon Arasındaki Fark

  • Adhezyon kuvveti başka maddeyle etkileşimde büyüksü, yüzey ıslanır.
  • Kohezyon kuvveti büyükse, sıvı damlacık şeklinde kalır ve yüzeyi ıslatmaz.

Kılcallık (Kapiler Etki)

  • Cam boruda sıvı yükselmesi veya alçalması:
    • Adhezyon kuvveti büyükse sıvı yükselir.
    • Kohezyon kuvveti büyükse sıvı alçalır.
  • Kılcal borunun çapı küçüldükçe sıvı daha çok yükselir.

Günlük Hayattan Örnekler

  • Kılcallık Etkisi:
    • Kağıt havlunun suyu emmesi.
    • Çay şekeri çaya değdiğinde yukarıya çıkması.
    • Mumun fitiliyle yanmasını sürdürmesi.
    • Ağaçların suyu yukarı çekmesi.

Deneyler ve Gözlemler

  • Sprey ile yüzeye ıslanmayan bölgeler oluşturulabilir.
  • Cam tüplerde sıvının iç bükey veya dış bükey görünümü adhezyon ve kohezyon kuvvetlerini gösterir.

Sınav Soruları ve Çözümleri

  • Adhezyon kuvveti büyükse yüzey ıslanır, küçükse ıslanmaz.
  • Kohezyon ve adhezyon kuvvetlerini karşılaştırarak sıvı davranışlarını tahmin edebiliriz.

Özet

  • Adhezyon ve kohezyon kuvvetleri, sıvıların yüzeyle ve kendi içinde nasıl davrandığını belirler.
  • Kılcallık etkisi, adhezyon ve kohezyon kuvvetlerinin dengesine bağlıdır.
  • Farklı deneyler ve örnekler ile bu kuvvetler gözlemlenebilir.