💰

Kahalagahan ng Alokasyon at Sistemang Ekonomiya

Jul 7, 2025

Overview

Tinalakay sa leksyur ang kahulugan ng alokasyon, ang mga mahahalagang tanong sa alokasyon at ang apat na uri ng sistemang pang-ekonomiya.

Kakapusan at Alokasyon

  • Ang kagustuhan ng tao ay walang hanggan; ang yaman ay limitado kaya may kakapusan.
  • Kakapusan ay permanenteng kalagayan ng limitadong yaman habang dumarami ang tao.
  • Alokasyon ay mekanismo ng pamamahagi ng yaman upang tugunan ang kakapusan.

Mahahalagang Tanong sa Alokasyon

  • Ano ang produktong/serbisyong dapat likhain?
  • Paano gagawin ang mga produkto/serbisyo? (sino, anong materyales, teknolohiya, halaga)
  • Para kanino gagawin ang mga produkto at serbisyo?
  • Gaano karami ang dapat gawin na produkto o serbisyo?
  • Paano ipapamahagi ang nalikhang produkto o serbisyo?

Sistemang Pang-Ekonomiya

  • Sistema upang ayusin ang produksyon, pagmamay-ari, at paggamit ng yaman ng bansa.
  • Apat na uri ng sistemang pang-ekonomiya: Tradisyonal, Market, Command, Mixed.

Mga Uri ng Sistemang Pang-Ekonomiya

  • Tradisyonal: Batay sa tradisyon, kulturang ninuno, pangunahing pangangailangan lang ang tinutugunan.
  • Market: Malayang pamilihan ang gumagabay; presyo ang batayan ng produksyon at konsumo.
  • Command: Pamahalaan ang may kontrol sa ekonomiya at pagpapasya sa yaman.
  • Mixed: Pinagsasama ang market at command; may kalayaan ang pribado ngunit may pakikialam din ng pamahalaan.

Key Terms & Definitions

  • Kakapusan — permanenteng kalagayan ng limitadong pinagkukunang yaman.
  • Alokasyon — mekanismo ng pamamahagi ng yaman ayon sa pangunahing pangangailangan.
  • Sistemang Pang-Ekonomiya — paraan ng pag-aayos ng produksyon at distribusyon ng yaman.
  • Tradisyonal na Ekonomiya — nakabatay sa kultura, paniniwala, at tradisyon.
  • Market Economy — sistemang gumagana sa malayang pamilihan at pagtatakda ng presyo.
  • Command Economy — sentralisadong kontrol ng pamahalaan sa ekonomiya.
  • Mixed Economy — pinagsamang market at command system, may bahagi ang pamahalaan.

Action Items / Next Steps

  • Balikan ang mga uri ng sistemang pang-ekonomiya sa inyong aklat.
  • Maghanda para sa talakayan sa susunod na aralin tungkol sa distribusyon ng kita.