2024-2025 yılına hoş geldiniz. Geçen senenin 10. bu senenin 11. sınıfı kardeşlerim. Geçen sene 10. sınıflar beni çok mutlu etti.
Bu kanalda en çok abone 10. sınıf vardır diye düşünüyorum. Çünkü en çok izlenen video 10. sınıf videolarıydı. E geçen senenin onları şimdi 11. sınıf oldu.
Biz de ne yaptık? 11. sınıflara konu anlatımlarını böyle tertemiz baştan yapmaya karar verdik. Bundan önceki dersimizde 0. dersi anlattık size arkadaşlar. Atom modellerini bir tekrar ettim. Bor atom modelinden itibaren 11. sınıf konusu diye anlattım.
Şimdi neredeyiz? Modern atom teorisindeyiz arkadaşlar. Yine bakın mantı... mantıklarıyla ispatlarıyla kafana yatıracak şekilde hepsini anlatacağım ne olursun benim tür dikkatli ne atlama böyle videoyu sonuna kadar sürekli izlemeye çalış Tamam mı yani sabret bak konuyu anlayacaksın Ben inanıyorum anlayacağına kanala abone değilsen de hala yeni arkadaşlarımız dahil olacaktır aramıza Abone olursan çok sevinirim.
O zaman ne yapalım? Hadi gelin bakalım. Fazla vakit kaybetmeyelim.
Videomuza başlayalım dedik arkadaşlar. Ve ne diyoruz? Şöyle yapmam lazım. Aynen.
Şimdi oldu arkadaşlar. Birinci dersimize başlıyoruz. Sıfırıncı ders değil.
Sıfırıncı ders bir önceki dersin videosuydu. Şimdi başlayalım. Bakın arkadaşlar. Benim pdf'm burada gördüğünüz gibi. Tamam mı?
Bunları ben böyle... Yine tek tek kendim yazdım sizler için arkadaşlar. Sizlere faydalı olmak adına.
Beni sonuna kadar dinleyin. Bundan önceki dersimde bor atom modelinden bahsetmiştim arkadaşlar. Yörüngeli modeldi.
İşte atomun yaptığı ışımalardan falan bahsetmiştim. bahsetmiştik arkadaşlar. Bir elektron üst enerji seviyesine uyarılıyor. Absorpsiyon yapıyor.
Temel elden uyarılmış hale geçiyor. Geri dönerken de aldığı enerjiyi ışın olarak geri dışarı yayıyordu arkadaşlar. Emisyon yapıyordu.
Bu şekilde karakteristik ışımaları açıklayabiliyorduk. Şimdi neredeyiz? Modern atom teorisindeyiz arkadaşlar. Modern atom teorisinin tek bir sahibi yok.
Bir Heisenberg belirsizlik ikisi. Tabi daha birçok şey var ama müfralatımızın sizden öğrenmenizi istediği şeyleri ben açıklıyorum arkadaşlar sadece. Tamam mı? O yüzden beni pür dikkat dinleyin.
Şimdi Heisenberg belirsizlik ilkesine göre. Heisenberg ne diyor? Bir elektron şimdi Bohr ne demişti?
Bohr bak hataları vardı o yüzden mesela. Bohr demişti ki elektron burada kardeşim. Yörüngede.
Elektronun konumu belirtmişti. Ama ben biliyorum ki arkadaşlar Heisenberg bilimsel olarak bunu ispatlıyor. Bir elektronun aynı anda hem hızının hem de yerinin yani konumunun bilinemeyeceğini biz bugün bilimsel olarak biliyoruz arkadaşlar. Bir elektronun hem hızını hem de konumunu aynı anda hesaplayamayız.
Hızını hesaplarsak konumu konumu hesaplarsak hızı belirsiz çıkar. Çünkü elektronlar çok küçük ve çok hızlı dönüyorlar arkadaşlar. Aynı anda her yerde gibiler.
Bu şekilde olduğunu söylüyoruz. Şimdi dalga tanecik ikilemi dalga tanecik ikilemi dedik. De Broglie'ye ait.
Tamam mı? Bu ne hocam? Şimdi Şimdi arkadaşlar ışık dalgalardan oluşuyor söylemiştik. Işıktan bahsediyorum bakın elektrondan değil. Bu iki tepe noktası arasındaki fark lambda dalga boyudu.
Hatta bizim gözümüz 400 ile 700 nanometre arasındaki dalga boyuna sahip ışıkları görebiliyordu. Arkadaşlar şimdi ışık böyle ama ışığa fotoelektrik olay diye bir şey var. Senin müfredatında yok kafanı karıştırma ama.
Başka bir deney yapıyorsun. Işığın fotonlardan oluşması gerekiyor arkadaşlar. Tanecik olması gerekiyor.
Şimdi bir deney yapıyorsun dalga boyunca. Dalga özelliği gösteriyor. Bir deney yapıyorsun.
Tanecik özelliği gösteriyor. Işık ne? Dalga mı tanecik mi? Hem dalga hem tanecik özelliği gösterir diyoruz.
Zaten kuantum fiziği de bu. Tamam mı? Şimdi de Broglie de şöyle diyor. Len diyor. Acaba elektron da diyor ışık gibi olmasın?
Böyle olabilir mi diyor. Bizim kütahyalı gibi konuşmuyor tabi de Broglie de. Diyor acaba neyse.
Acaba diyor elektronlar da mı ışık gibi? Hem dalga hem tanecik özelliği mi gösteriyor diyor. Arkadaşlar. Arkadaşlar ışık için yapılan deneyleri elektron için yapıyor.
Buna tek yarık çift yarık deneyleri deyip bakabilirsiniz. Ben kafanı ağrıtmayacağım. Ama elektronlar da tıpkı ışık gibi bir deney yapıyorsun.
Dalgalar gibi hareket ediyor. Bir deney yapıyorsun tanecik gibi hareket ediyor arkadaşlar. Yani elektronun dalga özelliği de var. Bakın şöyle düşünme yani bir elektron var böyle hareket ediyor. Böyle dalga gibi düşünme arkadaşlar.
Mesela bir stadyumu hayal et. Orada dalga Meksika dalgası yapıyorlar ya. Ne yapıyor? Herkes yerindeyken ayağa kalkıyor. Doğru mu?
Yani tamamı elektronun bir dalga gibi düşünüyorsun. Yani hani tek tek tanecik gibi düşünme. Böyle yukarı aşağı giden bir şey diye düşünme.
O zaman tanecik olur zaten elektron. Yani elektronun dalga mekaniği ayrıdır arkadaşlar. Tanecik özelliği var mı? Var. Yine Fotoelektrik olaya göre elektron da tanecik özelliği gösteriyor.
Ama tek yarık çift yarık deneylerine göre arkadaşlar bunu araştırabilirsiniz. Yine ne yapıyor? Elektronlar dalga özelliği gösteriyor.
Bunu bileceğiz. Yani elektronlar da tıpkı ışık gibi hem dalga hem tanecik özelliği gösteriyorlarmış. Schrodinger dalga fonksiyonlarıyla neyi gösteriyor?
Bak şimdi. Madem diyor De Broglie buldu. Biz şimdi elektrona yer belirtemiyoruz. Konum belirtemiyoruz. Aynı anda her yerde gibi.
Bir de dalga özelliği var. Bu fizikteki dalga mekaniğini arkadaşlar. Dalga denklemlerini elektronları dalgalar gibi düşünüp onlara uyguluyor.
Ve elektronların bulunma ihtimalini. İhtimallerinin yüksek olduğu orbital adı verdiğimiz bölgeleri bu dalga fonksiyonlarıyla açıklamaya çalışıyor. Yani şöyle bakın bizim elektronu görme ihtimalimiz yok arkadaşlar. Çünkü elektronu görmek için gönderdiğimiz ışık fotonlardan oluşuyorsa o fotonun enerjisi elektrondan daha fazla. Yani elektrona çarpan ışık bizim gözümüze gelecek ki biz onu görelim.
Ama elektrona çarpan ışığın bizim gözümüze gelme şansı yok arkadaşlar. Bakın ne kadar garip bir bilgi değil mi? Yani biz o zaman...
O zaman elektronları ne yapıyoruz? Matematiksel olarak bulunma ihtimallerinin yüksek olduğu bölgeleri hesaplıyoruz. Bunlar üniversitede anlatılıyor. Schrodinger dalga denklemleri böyle Yunanca PC formülüyle gösterilir arkadaşlar. PC denklemleri ama bizi bu denklemler değil bu denklemlerin sonucu ilgilendiriyor.
Bu denklemlerin sonucunda Schrodinger elektronlara biz konum belirtemezsek elektronların bulunma ihtimallerinin yüksek olduğu bölgeleri hesaplarız diyor. Bunları da orbital adını veriyor. Tamam mı?
Bunlar Schrodinger'in... dalga denklemleri sonucunda çıkıyor arkadaşlar. Şimdi yörüngeli orbital arasındaki fark ne öğretmenim? Sen yörüngede elektron buradadır deyip buna konum belirtiyorsun ya. Konum belirttin ama orbital öyle değildir arkadaşlar.
Orbitalde bakın elektron hacimsel bir bölgede herhangi bir yerde olabilir. Çekirdek buysa bakın herhangi bir yerde olabilir. Yani bu bir S orbitali.
Daha sonra söyleyeceğiz arkadaşlar size. Anlatacağız. Şimdi orbitalde elektronlara konum belirtilmez.
Sadece bulunma ihtimallerinin olduğu bölgeler. Burada gösterilir arkadaşlar ve 3 boyutlu hareket eder elektronlar. Ama yörünge dediğimizde bakın 2 boyutta hareket edecektir elektron.
Döndüğünü kabul ediyorsun ve elektronlara burada konum belirtir. İşte bor atom modelinin temel yanlışlarından biri buydu. Yörüngelerde elektronlara konum belirtmesiydi.
Biz Heisenberg belirsizlik ilkesiyle öğrendik ki elektronun konumunu ve yerini aynı anda aynı hassasiyette hesaplayamayız dedik. Ve kuantum sayılarına geçiyorum arkadaşlar. sayıları da şu. Dedik ya Schrodinger dalga denklemleriyle dalga fonksiyonlarıyla elektronların bulunma ihtimallerinin yüksek olduğu bölgeleri hesaplıyor arkadaşlar. Ve Schrodinger'in dalga fonksiyonlarının sonucunda 4 tane kuantum sayısı geliyor.
1. N. Baş kuantum sayısı. 2. L.
Açısal momentum kuantum sayısı. 3. M. L. Manyetik kuantum sayısı. Ve 4. M.
S. Spin kuantum sayısı. Bunlar ne biliyor? biliyor musun?
Bunlar senin koordinat sistemin, adresin. Şöyle düşünebilirsin. Mesela elektronların bulunma ihtimalleri yüksek olan bölgelere yani orbitallere gideceğiz ya biz.
Mesela şehir, ilçe, mahalle, sokak. O sokakta bir yerde olabilir mesela elektron. Öyle düşün yani.
Tamam mı? Bizim adresimiz, bizi elektrona götüren sayılardır bu sayılar arkadaşlar. Bu sayılar neymiş?
Bizi elektronlara götürüyormuş. Kafanda öyle somutla bunları. Bakın ispatlarıyla anlatacağım dedim. Somut anlatacağım dedim.
Böyle düşünmeni istiyorum. Bu sayılar nereden çıktı hocam? Müfriyatında yok.
Müfriyatında yok. Schrodinger'in dalga denklemleri çok ağır denklemlere. Oraya yazıp bakmaya da gerek yok.
O denklemleri çözdüğünde bu sayılar çıkıyor. Var mı sıkıntı? Yani biz aslında elektronları göremezsek o zaman matematiksel olarak hesaplarız diyoruz.
Gel o zaman kuantum sayılarından birincisi olan baş kuantum sayısına başlayalım. Başlamayalım mı? Başlayalım.
Hocam daha bismillah 10 dakika olmuş. Bir suyu dinleyeyim ya. Bir bekle.
Bir bekle. Oraya bakıyorum. Bir bekle. Öğrenemedi Celal Hoca kameranın sol tarafta olduğunu. Bir bekle.
Tamam mı? Hocam su sesi geliyor diyenler var mı aranızda? Yok değil mi? Bak öyle yorum geldi. Çok üzülmüştüm ben ya.
Ne yapalım? Suda mı içmek? Önceki videoda da söyledim bunu.
Şimdi en baş kuantum sayısı. 50. Elektronların bulundukları enerji seviyelerini arkadaşlar artık bu enerji seviyelerine katman da diyebiliriz. Katman da diyebiliriz ama yörünge demeyeceğiz.
Enerji katmanları. Yine çekirdeğe en yakın birinci katman. Çekirdekten uzaklaştıkça hem enerji hem de tabii artık bir tek enerji demeyeceğiz. Enerji bir tek katman sayısına bağlı olmayacak modern atom teorisinde ama çekirdekten uzaklaştıkça işte birinci katman, ikinci katman, üçüncü katman.
Bu elektronların bulunduğu katmanlar ne yapacak arkadaşlar? Arkadaşlar artacak. Öyle düşünün.
Ama artık yörünge demiyoruz. Bakın yörüngeler de değil. Enerji seviyelerinde.
Yani orbitaller de enerji seviyelerinde. Çekirdeği en yakın birinci. Sonra iki üç diye devam ediyor arkadaşlar.
Teorik olarak bakın matematiksel denklemler olduğunu söylemiştim bunların. teorik olarak en değeri birden başlayıp sonsuza kadar değer verebilirim sonuçta kağıt üzerinde bunu yapabilirim arkadaşlar ama periyodik sistemde hepi topu 118 tane element var 118. element olan Seneson'un 118 tane elektronu var. O 118. elektronu yerleştirdiğimizde arkadaşlar. Gerçekte birinci enerji seviyesi, ikinci enerji seviyesi, 3 ve 7'ye kadar.
Yani 7 tane enerji seviyesi var. Gerçekte arkadaşlar. Gerçekte. Ama sonuçta bunlar matematiksel denklemler ya.
Ben diyebilirim abi. Kağıt üzerinde 1000 katlı bir bina da çizebilirim. Matematiksel olarak mümkündür.
Ama pratiğe uygulaman bu imkansızdır. İşte onun gibi. Gerçekte 7 tane katman var. var zaten bizim elimizde arkadaşlar. 118 tane en büyük atomu biz yerleştirdiğimizde 118. elektronun 7. enerji seviyesini dolduruyor.
8. enerji seviyesi boş kalıyor. Ama yok mu? Matematik olarak mümkün.
Sonsuza kadar gidebilirsin. 1000. enerji seviyesi de diyebilirsin. Ama 1000. enerji seviyesinde o kadar elektronu olan bir atom yok arkadaşlar.
Olması da imkansız zaten. Evrende dedik ve geldik. L açısal momentum kuantum sayısı değerine. En 1. değeri.
Ya şöyle düşün. En nereden değer alacak hocam? Birden değer alır.
Çünkü sıfırdan saymaya başlamazsın. 1, 2, 3 diye dersin arkadaşlar. O yüzden birinci enerji seviyesi, ikinci enerji seviyesi diye en birden başlar sonsuza kadar değer alır diye söyleriz. Bakın.
Mümkün olduğunca somut anlatmaya çalışıyorum. Görüyor musunuz? Onun sınıflar.
Beni seversiniz biliyorum. İspatlarıyla anlatacağız her şeyi. Bak şimdi.
Bor modeliyle. Şimdi birazdan onun şablonu var. Bak aha şurada.
Bak. Bak bor modeliyle. Bunlar ne hocam?
Hemen korkma anlatacağım şimdi çok basit. Bizim modern atom türemizi arasındaki temel fark bu. Tabii ki de katmanlardan oluşmuyor artık ama bora göre mesela birinci yörüngedeki bütün elektronların enerjisi aynıydı.
İkinci yörüngedeki hepsi aynıydı. Ama biz artık alt enerji seviyeleri var diyeceğiz arkadaşlar. Bakın mesela ikinci katmanda 2s ve 2p oluyor.
Öyle düşün. Şimdi o zaman her enerji seviyesinde yani her katmanda alt katmanlarda varsa o O zaman bu alt katmanları gösteren kuantum sayısı da kimmiş? Açısal momentum kuantum sayısı L'ymiş arkadaşlar. Şimdi şöyle modern atom teorisine göre her enerji seviyesi birbirinden farklı alt enerji seviyelerinden oluşuyor. Bu alt enerji seviyelerine açısal momentum kuantum sayısı bizlere gösteriyor arkadaşlar.
L açısal momentum kuantum sayısı nasıl değer alıyor hocam? Nasıl değer alıyor? Sıfırdan başlıyor.
n-1'e kadar bütün değerleri veriyorsun arkadaşlar buraya. Tamam mı? Sıfırdan başladın.
n-1'e kadar bütün değerleri verdin. Ne kadar l değeri varsa o kadar da alt enerji seviyesi var dedin. Çok basit bir mantık. Bakın. L sıfırdan başlar.
n-1'e kadar gider arkadaşlar. Sen l'yi sıfır görürsen bundan sonra s katmanı diyeceksin. s alt enerji seviyesi.
1 görürsen p alt enerji seviyesi. 2 görürsen D alt enerji seviyesi, 3 görürsen de F alt enerji seviyesi diyeceksin. Hocam 4 yok mu? Var. 5 yok mu?
Var. Bunlar da var. Ama ben demin sana bir şey söyledim.
Zaten bizim en büyük atomumuzun 118 tane elektronu var. Ve o atomun 118. elektronunu doldurduğumuzda arkadaşlar. L'nin 4 olduğu ben buna gündüz katmanı diyorum. Soyadım gündüz arkadaşlar. G katmanı ben salladım abi bu uydurmasyonu sakın ciddiye almam.
İşte 5 olduğu katman falan boş kalıyor. Gerçekte bak yine söylüyorum. Gerçekte hepi topu. Zaten 118 elektron var en büyük atomda.
O zaman gerçekte sadece S, P, D ve F katmanları doluyor dedik arkadaşlar. L'yi 0 görürsek S, 1 görürsek P, 2 görürsek D, 3 görürsek de F katmanıydı demiş olduk. Teorik olarak n değeri n-1'e kadar değer alsa da gerçekte 0, 1, 2 ve 3 değerlerini alır.
Unutma bak bundan sonra neymiş? L'nin 0 olduğu katman S katmanı. L'nin 1 olduğu katman P katmanı. L'nin 2 olduğu katman D katmanı. L'nin 3 olduğu katman F katmanı.
Buna at kabuğu da denir. At enerji seviyesi demektir arkadaşlar. Hocam ben hiçbir şey anlamadım.
Aman Allah'ım ne oluyor? Diyenleri görüyorum arkadaşlar. Öyle oluyor ilk başta.
Ama oturacak. Bak sakin ol. Sakin ol. Sakin ol falan diye sinirleniyormuş. Yok ya.
Bak sakin. Şimdi arkadaşlar. Birinci katmana bak bakalım.
L nereye kadar değer alacak? N-1'e kadar mı? 1-1 ne yapar?
0. O zaman birinci katmanında bir tek L'ye kadar değer alacak. Senin sıfır olduğu katman var. Buna ne diyeceksin? 1s katmanı diyeceksin.
Bak şu başına yazdığım 1 n değeridir unutma. Biz katmanı yani enerji seviyesini başına yazarız. 1s katmanı bak burada bir tek 1s var.
Bunun l değeri ne? 0 unutma. Şimdi geldim 2. katmana bak n eşittir 2'de.
L ne yapmış? 0 almış 1 almış. Görüyor musun? Niye 1'e kadar almış? 2'yi alır mı?
Almaz. n-1'e kadar değer alır arkadaşlar bu. Bunu birazcık daha büyütmek istiyorum.
Şööö... Şöyle hoca. Büyüt ya.
Bak. Şöyle büyüttüm. N-1'e kadar değer alır. N yerine 2 var bakın.
2-1'den 1'e kadar değer alır. Sen ne diyeceksin? Bak.
İkinci katmanla yani N2 iken 0 olması demek. Bunun 2S katmanı olması demek. Başına yazdığım 2 neydi? N değeriydi. Bak unutma.
Tamam mı? İkinci enerji seviyesindeki S katmanı diyorum. 1 olursa ne oluyordu?
P katmanı oluyordu arkadaşlar. 2P. Bak şuraya not alayım mı? L'nin 0 olduğu S. L'nin 1 olduğu P, L'nin 2 olduğu D.
Gerçekte bunlar vardı. L'nin 3 olduğu da F katmanı. Bak ne kadar basit mantıklarıyla anlatmaya çalışıyorum.
Yani demek ki burada L değeri 0 olan S katmanı varmış. L değeri 1 olan... P katmanı varmış. N-1'e kadar. Yani şöyle düşün.
0'da dahil ettiğimizde zaten 2. katmanında 2 tane alt enerji seviyesi oluyor. 0, 1. 3. katmanında 3 olacak. 4. katmanında 4 olacak. Alt enerji seviyesi.
Yani bak. N eşittir 3'ken L0, 1, 2'ye kadar değer alır. Yani N-1'e kadar.
Yani 3-1'e kadar değer alır. Ben bunu 0 buluyorsam 3. katmandaki 3S. 1 buluyorsam 3. katmandaki 3P. 2 buluyorsam 3. katmandaki 3D'dir arkadaşlar.
Gördünüz mü? Yani burada ne varmış? L'nin 0 olduğu S. L'nin 1 olduğu P.
L'nin 2 olduğu D katmanı varmış. Bakın ne kadar güzel. Bunu bir tablo olarak düşünün. Tabii ki de atomlar artık atomun elektronları yörüngelerde bulunmuyor ama böyle yörüngeli gibi çizip onları böyle enerji seviyesi gibi düşünün siz. Tabii ki de yörünge değil.
Ama böyle tablo şeklinde verince her şey çok güzel anlaşılıyor bence. Bak dördüncü katmanda 0 olursa 4S, 1 olursa 4D, ne D'si lan? 1 olursa P, 4P 2 olursa 4D 3 olursa da 4F F olur arkadaşlar.
Bakın burada netikim. L'nin 0 olduğu S. L'nin 1 olduğu P.
L'nin 2 olduğu D. L'nin 3 olduğu F katmanı var. Hocam niye 3'e kadar değer aldı?
Ya N-1'e kadar değer alıyor ya. 4-1'e kadar değer verebilirsin sen buna. Var mı sıkıntı?
Bak 5. katmana bak. L0 5S. L1 5P. L2 5D. L3 5F.
L4 de var arkadaşlar. N-1'e kadar değer alıyor. alır.
Bu da benim. Şöyle yeşille çizeyim mi? Küçük, masum 5 gündüz orbitelim olsun olur mu?
Bak bunu salladım. Bu gerçekte yok arkadaşlar. Tamam mı? Boş kalıyor ama teorik olarak mümkün.
118. biz elektronun 118 numaralı atomun 118. elektronunu yerleştirdiğimizde 5 gündüz orbitalleri hep boş kalıyor arkadaşlar. Bunlar hiç dolmuyor. Tamam mı?
Gerçekte S, P, D ve F var. Ama kardeşim keyif senin değil mi? Bunlar matematiksel denklem değil mi? mı ya?
Şöyle diyebilir misin? Bininci enerji seviyesinde yani bininci katmanda 999'a kadar değer alır. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 999 dersin. Niye 999?
N-1'e kadar değer alması için. Eee 999 yani 0'da sayarsak 1000 tane alt enerji seviyesi. Abi o kadar büyük atom yok elimizde.
O kadar büyük yok. En büyüğünü koyduğumuzda S, P, D ve F doluyor. O yüzden unutma adın soyadın gibi bil.
L 0 olursa S, 1 olursa P 2 olursa D katmanı oluyor arkadaşlar. Bunları sizlere söyledik ve mesela şöyle yapalım mı? Öğlemenim 6. katmanında mesela N eşittir 6'da.
L ne olur? 0'dan başlar. Bak 1 olur, 2 olur. 3 olur ama 4 5 de olur.
Neden? Çünkü n-1'e kadar değer verebilirim ben buna. 6-1'e kadar değer verebilirim. Şimdi 0 olursa 6s olur.
1 olursa 6p olur. 2 olursa 6d olur. 3 olursa 6f olur. Ama arkadaşlar şimdi bu ne yani? Bu 4 olursa ben mesela 6g diyeyim.
5 olursa 6 ş olsun. Babamın ismi Şaban. Buradan selam gönderiyorum. Babama ithafen burayı koydum arkadaşlar.
6 ş orbiteli olsun. Yani şöyle düşün. Bunlar gerçekte boş.
Gerçekte olan bunlar arkadaşlar. Tamam mı? 1, 2, 3 değerlerini alır.
Ben bunu çok merak ederdim. Yani sonuçta bunu anlattıktan sonra neden bir tek 0, 1, 2, 3 alıyor L? Bunun sebebi bu arkadaşlar.
O yüzden mesela 6. katmanı 6 S, 6 P, 6 D, 6 F, hatta 6 G. Bunlar yok bak sakın ha sonra olmayan şeyleri anlatıyor diye Celal Hoca söylemeyin sağda solda. Bunlar arkadaşlar yok yani boş. Yok dedim ya bakmayın yani var da boş. Tamam mı yani matematiksel olarak...
mümkün. Pratikte yok yani böyle bir şey arkadaşlar. Demiş olduk ve ne yaptık?
Geldik. Çok yaklaştırmıştık. Dördüncü kuantum sayım. ML.
Manyetik kuantum sayısı. Şimdi bak ben ne dedim size? size. İşte adres bunlar. Elektronlara gitmeye çalışıyoruz.
Şehir sonra ilçe. Bak şehrimiz neydi? Bize bunu veren endi. Baş kuantum sayısı. Bizim şehrimiz.
Sonra ilçelere baktık mesela. Alt enerji seviyeleri arkadaşlar. Açısal momentum kuantum sayısı.
Sıfırdan başladı. N-1'e kadar değer aldı. Bunlar da bak ilçeye geldik.
Şimdi o ilçenin içinde yani bu alt enerji seviyelerinde kaç tane orbital var? Bize bunu gösteren sayıda kim biliyor musun arkadaşlar? arkadaşlar.
M-L manyetik kuantum sayısı. Her bir L'de yani açısal momentum kuantum sayısında yani alt enerji seviyesinde kaç tane orbital var? Yani şöyle S orbitalleri kaç tane? P orbitalleri kaç tane? D orbitalleri kaç tane?
F orbitalleri kaç tane? Bize bunu gösteren sayı kimmiş? M-L manyetik kuantum sayısıymış. Gel bakalım şimdi. M-L değeri her bir alt enerji seviyesindeki orbitalleri Orbitel sayısını verir.
Bu benim tanımım. Kitabi tanım orbitellerin uzaydaki yönelimlerini veren kuantum sayısıdır. Ne demek bu şimdi anlatacağım. Arkadaşlar M-L'ye eksi L'den başlıyorsun. Sıfıra geliyorsun.
Artı L'ye kadar bütün değerleri veriyorsun. Bakın sizlere tavsiyem kuantum sayılarından maalesef Matematiksel anlam yüklemeyin. Bunlar kuantum sayıları arkadaşlar.
Matematiksel bir karşılıkları yok. Yani demin anlattık. L'yi sıfır bulman sana şunu gösteriyor.
Hocam S atka bu. L'yi bir bulman P atka bu. Şimdi burada da buna dikkat ederek. Biz şimdi m, l'ye eksi l'den artı l'ye kadar değer veriyoruz arkadaşlar. Mesela şöyle nasıl hocam?
Ne kadar sayı varsa da o kadar orbital var. Şimdi bu orbitalleri de sembolik olarak böyle karelerle, kutucuklarla gösterebiliriz. Mesela hocam l'nin sıfır olduğu s katmanı var ya.
L sıfırken S katmanıydı. ML o zaman eksi L'den bıdı bıdı gelecek sıfıra bıdı bıdı gelecek artı L'ye. E sıfırın eksisi artısı olmaz. Bir tane de yarılır.
Hocam bir tane sayı bulduysan bir tane orbital var demektir. Daha sonra anlatacağız. Her orbitalde iki elektron bulunacak. Bu elektronları da böyle oklarla göstereceğiz arkadaşlar. Tamam mı?
Yani bir tane orbital. Şimdi orbitali çizelim. Böyle kareyle gösterir.
Kitaplarınız böyle yuvarlakla gösterir. Ben yazarken genelde böyle çizgiyle gösterip üzerine böyle elektronları çizelim. Ya da şöyle mesela elektronlar çizeceğiz sonra.
Her bir orbital iki elektron alacak. Unutma yani. Tamam mı? Yani biz neyi gösterdik arkadaşlar? S orbitalinde yani S alt kabuğunda bir orbital varmış.
Bu bir orbital nasıldır biliyor musun? Böyle küreseldir. Bak şöyle.
Elektronlar burada bir yerde bulunabilir. Demin yazmıştık. Hani dedim ya S'nin ne olduğunu açıklayacağım diye. Yuvarlak olduğumu böyle neymiş arkadaşlar?
S orbitaliymiş dedim. Var mı sıkıntı? Bak çok basit. Hocam L1 Diyirken L'nin 1 olduğu P alt katmanı değil miydi? O zaman M'le eksi L'den başlayacak.
Bıdı bıdı bıdı sıfır. Bıdı bıdı bıdı artı 1. Hocam L değeri 1 ise yani P orbitali için eksi 1 sıfır artı 1 değerlerini alır. Kaç tane sayı buldum? Matematiksel bir anlam yüklemiyorum. Sıfır hiçlik değil.
Bir tek bir şey ifade etmiyor burada. Öyle düşün. Matematiksel bir karşılığı yok. 3 tane mi sayı buldun M'le de? Eksi 1 sıfır artı 1. Senin 3 tane orbitalin var demek arkadaşlar.
2-3. Yani bütün P orbitallerinin 3 tane P at katmanlarının arkadaşlar 3 tane orbiteli varmış. Var mı sıkıntı? Ben de bunlara Px, Py ve Pz diyoruz. Normalde iç içe geçmiş.
Yani bir atomun çekirdeğini şöyle düşünün arkadaşlar. Böyle yan yanadır bunlar ama anlaşılsın diye böyle çiziyoruz. Bakın Px orbitalleri böyle elektronlar buralarda bulunabilir.
Buralarda bulunabilir. Mesela çekirdeğe yakın bulunamaz. Py dediğim mesela Y ekseni üzerinde mesela elektronlar buralarda bulunabilir.
bulunabilir. Buralarda bulunabilir. Ama çekirdekli merkezde bulunmaz. Ben çizerken mesela P ortaylarını şöyle loplu çiziyorum. Yani böyle gösteriyor da.
X'e Z yükseğinde böyle loplu ikili görüyorsan bu senin için bir P ortaydır. Yani unutma tamam mı? Yani burada çizilmiş hali var.
Mesela P'ye Z ortayda bakın 3 tane arkadaşlar. Bakın elektronlar burada bulunabilir. Buralarda bulunabilir.
Yani şu çekirdeğe yakın bulunamaz. Yani bu böyle lopludur. Yani unutma yani şöyledir.
Tamam mı? Şöyle olacak. Sınırlarını böyle görün arkadaşlar. İkili oldu mu neymiş? Yani bu 2 lob oldu mu?
Ne oluyormuş arkadaşlar? Px P orbital'i diyoruz. Yani Bütün P'lerde 3 tane orbital var.
Bak biz bunu şematik olarak nasıl çizeceğiz biliyor musun? Bak şuraya yukarı gideyim. Mesela S'lerde 1 tane orbital var diyeceğiz.
Bütün P'lerde 3 tane orbital var diyeceğiz. Böyle çizeceğiz. Sonra bunlara elektron yerleştireceğiz böyle yani. Birazdan onu da göstereceğim. Tamam.
Mesela S'lerde 1, P'lerde 3 olduğunu bulduk. Neden? P'nin L değeri 1. O zaman M'li değeri eksi 1, sıfır, artı 1. Bakın detaylı anlatıyorum ya. Acıcım ama çabuk bitiyor.
Mantığından anlatıyorum çünkü. Mantığından. Bak ezberletip geçmiyorum sana. Şimdi.
L2 oldu mu diye orbiteli olmuyor muydu? O zaman ML-L'den bak. başlayacak.
Gelecek gelecek 0 olacak. Yani x2 x1 0. Gelecek gelecek artı l'ye kadar artı 2'ye kadar bütün değerleri verdin. E hocam 5 tane orbital çizdin ya sen buraya. Evet bu 5 tane orbitalin ismi de arkadaşlar özel isimleri dx'ye dx'ize dyz dx x'ye kare dz karedir.
Yani burada 5 tane sayı bulduysam 5 tane orbital var demektir. Bunların şekilleri de böyle dörtlü oldu mu yani tek tek ezberlemek zorunda değilsiniz. Şunu bilin.
4'lü 4 loplu oldu mu D orbitalidir arkadaşlar. Bakın D orbitalinin L değeri 2'dir. Sana bunları soracak. Öyle düşün. ML'si eksi 2 eksi 1 sıfır artı 1 artı 2'dir.
5 tane orbital var demek yani bu tamam. Bakın burada satürnün halkası gibi böyle bir halka var arkadaşlar. Elektronlar burada bulunabilir.
Mesela böyle oldu mu da D. Bakın dörtlü D. Dörtlü D. Bir de halkalı oldu mu neymiş? D ortalıymış. F ortallerinin tiplerini bilmek zorunda değilsiniz ama.
L3 olursa arkadaşlar F ortali oluyor dedik. O zaman ML-L'den başlayacak. Eksi 3, eksi 2, eksi 1, sıfır. Sıfıra geldi. Ne yapacak?
Artı L'ye kadar değer alacak arkadaşlar. O zaman sıfır da dahil olmak üzere. Ben burada toplam...
7 tane orbital buluyorum. Tamam mı? Şimdi bir alt enerji seviyesinde toplam orbital sayısı 2L artı 1 formülüyle bulunabilir. Nasıl yani? 2L artı 1 O zaman 2 çarpı mesela L3 iken F orbitali ya 2 çarpı 3 artı 1'den ne buldum?
7. O zaman bu şu demek yani 7 tane orbital var. 7 tane orbital var. hani hep ispatlayacağız diyoruz ya arkadaşlar.
Bakın. Şunlar zaten L'nin artı değerleri. Yani 3'ün artı değerleri. Eksi değerleri.
Tamam mı? Yani 2 tane 3'ü çarpacağım. Artı 1 de 0 ekleyeceğim.
Şurada artı 1 yani. Tamam mı? Bu L. Bu L. Eksi L. Artı L. Yani 2 tane L artı 1. Mesela demin yapalım mesela hocam.
L 2 iken D orbiteli ya. D alt kabuklarının 5 tane orbital olur dedik. O zaman 2 çarpı L'si 2 artı 1 yaparsam toplam 5 tane orbital olacak. Orbital.
Mesela F için yapalım. L 1 oldu mu P orteli dedik ya. O zaman 2 çarpı 1 artı 1'den. Ne olur burası arkadaşlar? 3 olur.
3 tane olur. orbital buldum. Eksi bir sıfır artı bir. Öyle düşün.
Mesela burada da iki çarpı L'si sıfır olduğundan artı bir dedik arkadaşlar. L'nin sıfır olduğu S orbitalinde. O zaman buradan bir tek bir gelir. Bir tane orbital var demek yani burada. Tamam mı?
Bir tane orbital var dedik arkadaşlar. Bak unutma küresel oldu mu S alt kabuğu. İki loplu oldu mu P orbitali.
Dörtlü oldu mu da D orbitali. Bir de halkalı oldu mu D orbitali dedik. F orbitallerini zaten sana sormayacak. Sorun mu değilsin arkadaşlar. Gel bak bakalım şimdi sorularımızı çözelim.
Soruları nasıl çözeceğiz? Nasıl zor mu ya? Bak yarım saatte hallettik ha.
28 dakika. Hatta ben 10 dakika falan böyle bir lak lak yaptım. Bu kadar abi. Şimdi bak bir atom aşağıda verilen kuantum sayılarından hangilerine sahip olamaz?
Şimdi sen somut düşün bunu. Birinci katmanda L değeri ne yapıyordu arkadaşlar? N-1'e kadar değer alıyordu.
Yani L'si bir tek 0 olabilir. 0 olmuş mu? Olmuş. L 0 iken M'li ne olabilir arkadaşlar? arkadaşlar.
Eksi L'den artı L'ye kadar. Değil mi? Sıfırın eksi artısı olmaz.
Sıfır olabilir mi? Olur. Yani böyle olur.
Bak N eşittir 2'de. L hangi değerleri alır? Sıfır 1 değerlerini alır.
Nereye kadar? N eksi 1'e kadar değer alır çünkü. 1 alır mı?
Alır. Evet. 1 aldı.
1 aldıysa o zaman M L'ye hangi değerleri alacak? Eksi L'den artı L'ye kadar. Yani eksi 1 sıfır artı 1. Eksi 1 olur mu?
Evet olur. Bak burada arkadaşlar. Eksi 1 olmuş. O zaman bu değeri alır.
Gördünüz mü? Ne kadar basit. En eşittir 3. katmanla.
L hangi değerleri alıyor? 0 1 2 değerlerini alıyor arkadaşlar. Bu 3S.
3P 3T var demek burada. 2 alır mıymış? Alırmış.
Evet. O zaman ML'ye baktım. ML'de eksi L'den artı L'ye kadar.
Yani eksi 2 eksi 1 0 artı 1 artı 2 alıyor mu? Evet. O zaman eksi 1 alır mıymış?
Alırmış. Eksi 1'i de alıyor. Bakın bunu da aldı arkadaşlar.
Şimdi en eşit duruşta. Yani 3. enerji seviyesinde. 0, 1, 2 alıyor demedik mi arkadaşlar?
Bakın 1 alır mı? Alır. Evet 1 alır. Ama L1 olduğunda ML hangi değeri alır arkadaşlar?
Eksi 1, 0, artı 1 değerini alır. Yani eksi 2 değerini alamaz arkadaşlar. ML değeri bu şartlarda. Bu yanlış dedik. N eşittir 2 oldu mu?
L hangi değerleri alıyordu? 0, 1. Yani N eksi 1'e kadar değer veriyorum arkadaşlar. 2 eksi 1'e kadar.
0 oldu mu? Oldu. 0 dedik.
O zaman L 0 iken ML eksi L'den artı L'ye kadar bir tek 0 olmaz mı? Evet arkadaşlar. Bunu da almış. Yani bunu da doğru dedim.
Burada yanlış olan seçeneğim. yani doğru seçeneğim D seçeneği demiş. Oldum.
Var mı bir sıkıntı? Çok basit. Çok basit.
Merak etme. Merak etme. Bak. N eşittir 2 ve L eşittir 1 kuantum sayısına sahip bir alt enerji seviyesinde kaç orbital vardır?
Şimdi N eşittir 2. İkinci enerji seviyesi. L'nin 1 olması demek. Tabii ki de ikinci enerji seviyesinde 0. 1 değerlerini alır.
Ama bana bunu sormuyor. Bana 1 olsun diyor L. Tamam. O zaman M L ne olur arkadaşlar?
L 1 iken ben şunun için yapıyorum yani. O zaman M L bu şu demek. Yani bu 2 P ortali demek.
2 P ortali demek. M, L'de o zaman ne yapıyordu arkadaşlar? Eksi bir sıfır artı bir değerlerini alıyordu. Yani o zaman üç tane M, L değeri bulduysam bir, iki, üç tane sayı buluyordum ben arkadaşlar.
Yani toplam kaç tane orbital oldu? Üç tane orbital oldu. C seçeneğim doğru seçenek demiş oldum.
Umarım anlamışsınızdır arkadaşlar. Sana mesela L'si sıfır olan da kaç tane orbital var deseydi? O zaman da sen şöyle derdin hocam L'si sıfır olan iki S'tir.
O zaman M, L değeri sıfır oldu mu bir tek sıfır olur. Tek orbital vardır. Bir tane orbital vardır derdin. Tamam mı?
Var mı sıkıntı arkadaşlar? Bakın buram buram emek vererek hazırladım size bu pdf'yi. Umarım çok iyi anlamışsınızdır konuyu.
Tek isteğim bu. Şimdi ms spin kuantum sayısı basit. Şimdi bir orbital ile bir orbital ile 2 elektron bulunur. Ama elektronlar eksi yüklüyor arkadaşlar. Bu elektronların birbirlerini itmeleri gerekir.
O yüzden bir elektron bir yöne doğru dönecekse diğer elektron da ters yöne doğru dönmesi lazım. Tamam mı? Aynı yöne mi oldu? Ters yöne doğru dönmesi lazım.
Bu şekilde manyetik alanları nötrleyerek aynı ortalde bulunabilirler. Yani bir elektron bir yöne doğru dönüyorsa diğeri ters yöne doğru dönmesi lazım. Bizde bakın bu sayıların matematiksel bir karşılığı yok. Spin kuantum sayısı ms değeridir.
ms'ye ya artı bir bölü iki deriz ya eksi bir bölü iki deriz. Bir yöne doğru dönen artı bir bölü iki ise diğer yöne doğru dönen eksi bir bölü ikidir. Ama hocam şöyle bir kural kayda var mı?
Yani net. yukarı yönlü bakanların hepsi artı 1 bölü 2'dir diyebilir miyim? Hayır.
Bunu diyemem. Şöyle kuralım şu. Yukarı yönlü bakanlara ben eksi 1 bölü 2 dersem o zaman aşağı yönlü bakanlar artı 1 bölü 2 olur.
Yani biri bir yöne doğru dönen artı 1 bölü 2 ise diğer yöne doğru dönen eksi 1 bölü 2'dir. Onun haricinde bunlar zaten matematiksel denklemler olduğundan hocam bu artı 1 bölü 2'dir. Bu eksi 1 bölü 2'dir. Nereden biliyorsun kardeşim? Burada tek bileceğin senin.
Biri artı 1 bölü 2 ise diğer eksi 1 bölü 2 olacak. olacak neyi temsil ediyor Hani dedik ya matematiksel bir karşılığı yok Biri bir yöne doğru dönüyorsa diğeri ters yöne doğru dönüyor ki bunlar bir arada bununla bilsinler diyoruz ve bu şekilde sizlere en samimi en içten anlatımı yapmaya çalışıyoruz arkadaşlar bakın ne kadar basit şimdi en eşittir 3 bak direkt yazıyorum en eşittir 3 3. neresi istemek L2 ise bana bir tek iki soruyor 0 1 değerlerini alabilir bana onu sormuyor bana büyük L2 olsun güzel o zaman L2 oldu mu D olmuyor muydu? Bakın şuraya yazmıştık. Demin anlatmıştık.
L0 olursa S. L1 olursa P. L2 olursa D.
L3 olursa da F alt enerji seviyesi değil miydi? Güzel. O zaman bana burada 3. enerji seviyesine D'yi soruyor. Arkadaşlar bakın başa yazdığımız değer en değeriydi.
Yani 3D'yi soruyor bana. L2 ise D oluyor. E şimdi o zaman bunun ML değerine bakarsak kaç tane orbital vardı D'lerde?
Ezberleyebilirsin. D'lerin hepsinde 5 tane orbital vardır diyebiliriz. diyebilirsin. Ama böyle göstereyim.
Eksi L'den artı L'ye kadar. Eksi 2. Eksi 1. Sıfır. Artı 1. Artı 2. Hocam ben 5 tane ortal buldum. 5 tane sayı buldum. Neden?
Çünkü eksi L'den artı L'ye kadar artı L'ye kadar değer alıyor benim M L değerim. Güzel. Bak şimdi. Ben.
Her orbital iki elektron alacak demedim mi arkadaşlar? Dedim. O zaman mesela bu beş tane orbitale elektronları şöyle yerleştirirsem. Biri bir yöne doğru bakacaksa bakın oku çizmek.
Yarım ok çiziyorum ben kolay olsun diye. Şöyle yazdım arkadaşlar. Bakın.
Çok güzel. Şimdi şurayı büyüttüm. Toplam D'lerde yani on tane elektron olur.
Arkadaşlar şimdi ben bilmiyorum ama yukarı yönlü bakanlara artı 1 bölü 2 dersem ney ms değeri? Aşağı yönlü bakanlarda eksi 1 bölü 2 olmaz mı? Eksi 1 bölü 2. O zaman şöyle bak yukarı yönlü bakan 1 2 3 4 5. Bunları artı 1 bölü 2 dersek tabii. Şöyle diyelim arkadaşlar.
Artı 1 bölü 2. Artı 1 bölü 2. Aşağı yönlü bakanlarda ne olacak o zaman? Eksi 1 bölü 2. Şöyle yazdım arkadaşlar. Bakın aşağı yönlü bakan eksi 1 bölü 2. Bakın şöyle aşağı yönlü bakan yine eksi 1 bölü 2. Yine şöyle şuradan aşağı yönlü bakan eksi 1 bölü 2. eksi 1 bölü 2. Yine aşağıya bakan eksi 1 bölü 2. Ya uzun uzun yazma ama değecek bir şey yok.
Senden şunu anlatıyorum. Orbital tam doluysa. Yani en fazla diyorsa. Tamam mı?
Sahip bir orbitalde kaç tane yani en fazla kaç tane elektron vardır arkadaşlar? Bunların 5 tanesi 10 tane elektronun 5 tanesi artı 1 bölü 2. 5 tanesi eksi 1 bölü 2'dir. Sonra bana eksi 1 bölü 2 sorduğundan dolayı 5 diyorum arkadaşlar. Doğru seçeneğim C seçeneği demiş oldum. Umarım anlamışsınızdır.
Umarım kafanıza oturmuştur. Şimdi geriye soruları çözmek kaldı. Soruları çözüp videomu bitireceğim. Şimdi dördüncü soru da.
3D ortalığında bulunan bir elektronun alabileceği n, l ve m, l değerlerini soruyor. Bak. n eşittir 3'müş. Nereden anladım? 3D için bak.
Şuraya yazıyorum. 3D. Başına yazdım n değeri.
D oldu mu? L değeri ne yapıyordu? 2 yapıyordu.
Yine hatırlatıyorum. L'nin 0 olması demek s. L'nin 1 olması demek.
P. L'nin 2 olması demek D alt enerji seviyesi. L'nin de 3 olması demek F alt enerji seviyesiydi.
Yani N'i 3, L'si 2. O zaman M'liyesi ne yapıyordu arkadaşlar? Eksi 2, eksi 1 Eksi neden? Artı L'ye kadar yani. Sıfır, artı 1 ve artı 2 değerlerini alabilir. Yani burada ne oldu?
Bakın N'i 3 olacak. Şunlar olabilir. L'si 2 olacak. Şu olabilir. Zaten M'liyede sıfır değerini alabiliyor.
O zaman burada C seçeneğim doğru seçenek demiş. Oldum arkadaşlar. Ve ne yaptım? Geldim 5. soruya. Ne diyor?
4. enerji düzeyi için yargılarından hangileri doğrudur? 4. enerji düzeyi için. Yani en eşittir 4 ise. Bak toplam enerji düzeyini soruyor. 4. enerji seviyesinde L hangi değerleri alır?
0. 1. 2. Kaç tane alt enerji seviyesi var? Onu buluyorum. 3. Nereye kadar? n-1'e kadar. Yani 4-1'e kadar değer alacak.
0 olursa 4s. 1 olursa 4p. 2 olursa 4d. 3 olursa da 4f midir arkadaşlar? Harika.
L sıfır olan orbital 4S'dir. Evet. L'nin sıfır olduğu orbital 4S'dir. Doğrudur. L değeri 2 olan orbital 4F'dir.
Evet. L değeri 2 olan 4F midir? 4D midir?
L değeri 2 olursa D olur. Yani bu yanlış oluyor arkadaşlar. Bakın yanlış dedik.
Alabileceği M'liğe değeri sadece x'i 1 sıfır artı 1 olan orbital 4P'dir. Dikkat et. Şimdi M'liğe x'i L'den artı L'ye kadar değer oluyor.
Bak şuraya yazayım. x'i L'den artı L'ye kadar değer alıyor. O zaman M'liğe değeri S olur. olduğum bir tek 0 olur. Mesela L'si 1 olan P ortalığında eksi 1 0 artı 1 olur.
Çünkü neden? L'si 1. Mesela D'de ne olur arkadaşlar? L2 olduğundan dolayı eksi 2, eksi 1 0 artı 1 artı 2 olur.
Mesela L3 oldu mu ne olur arkadaşlar? O zaman ML değerini dersek F ortalları için eksi 3, eksi 2 eksi 2 eksi 2, eksi 1 0 artı 1 Artı 2 artı 3 toplam 7 sayı 7 orbital demiştik. Yani sadece eksi 1 sıfır artı 1 olan 4P orbital oluyor değil mi arkadaşlar burada?
Dolayısıyla bu da doğrudur. Doğru seçeneğin burada C seçeneği 1 ve 3 demiş oldum. Umarım bak mantıklarıyla anlattım.
Böyle bir anlatım yoktur ha. Ben sana söyleyeyim bak. Çünkü kendi tarzımı kattım.
Sana kim dedi G orbital'i bilmem ne orbital'i diye. Bak hepsini anlatmaya çalışıyorum. 6. soruya geldim. Modern atom teorisine göre yargılarından hangileri doğrudur diyor.
Bak ikinci enerji düzeyinde S ve P olmak üzere iki tür orbital vardır. Hocam birinci öncelik için şuraya yapayım. N eşittir 2 oldu mu?
L 0 ve 1 değer. Yani burada 2S ve 2P ortalleri vardır. L0 ise S1 olursa P demiş olduk. Yani dolayısıyla S ve P ortal türleri var.
Dolayısıyla bu doğrudur. Üçüncü enerji düzeninde toplam 9 tane ortal budur. Allah! bunu şimdi sana uzun yolunu anlatayım.
Sonra kısa yolunu anlatayım arkadaşlar. Bak. N eşittir 3'te.
L hangi değerleri alır? 0, 1, 2. Neden? N-1'e kadar değer alıyor.
Orta elleri çizeceğimden boşluklu yazdım. Burada M, L bir tek sıfır. 0 almaz mı? Eksi L'den artırıya kadar tek orbital. Bak burada M L değeri eksi 1, sıfır, artı 1 ya almaz mı arkadaşlar?
Mavi ile çizdiğim ne oluyor? M L değerler oluyor. Buradaki M L değeri de eksi 2, eksi 1, sıfır artı 1, artı 2 olmaz mı?
Toplamda 5 tane de ne orbitali var? D orbitali var. Yani neydi bu? Mesela sıfır olduğum 3. enerji seviyesinde 3S 1 oldu mu 3P.
2 oldu mu da ne oluyor arkadaşlar? 3D orbiteli oluyor. Toplam kaç tane orbital var? 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. 9 tane orbital vardır demiş. Doğru demiş.
Kısa yolla ne biliyor musunuz? n kare. n kare sana bir enerji seviyesinde yani ikinci enerji seviyesinde arkadaşlar orbital sayısını verir. Orbital sayısı.
Mesela üçüncü enerji seviyesinde toplam üçün karesinden toplam kaç tane Kaç tane orbital var? 9 tane orbital var. Say.
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Kaç tane elektron olur? O da 2n² formülle bulunur arkadaşlar. 2 katı kadar da elektron olacak. Çünkü her bir orbital 2 elektron alacak.
Bu da bana neyi veriyor? Elektron sayısını veriyor. Onu da sorarsa 2n² formülle yaparsın.
Tamam. Bak şunu yaz. Notlarda yazmıyor bu formül. Kafanı karıştırmamak adına soru çözerken çözmeyi tercih ettim. İlk 2n'er seviyesinde d orbitali bulunmaz.
Şimdi arkadaşlar arkadaşlar bakın ikinci enerji seviyesinde sadece 2s ve 2p var. Çünkü l değeri 0, 1. n-1'e kadar değer alabiliyor. Mesela birinci enerji seviyesinde L bir tek sıfır değerini alabilir.
Bu ne demek? Bir S vardı burada bir tek demek. Yani ilk iki enerji seviyesinde D yok. Ama en eşittir 3D. L değeri 2 olunca arkadaşlar D ortalları da geliyor.
Yani üçüncü enerji seviyesinden itibaren D ortalları geliyor. Yani bu bilgi de doğru olmuş oldu. Burada E seçeneğim doğru seçenek dedim. Ve geldim nereye? Yeni soruma bak.
Bir yandan soru çözümü gibi oluyor arkadaşlar. Bakın aşağıda soru yok değil mi? Tamam. Son iki soru dedik.
Modern atom teorisine göre yargılarından hangileri doğrudur? Bakın 3. enerji düzeyinde SPD olmak üzere 3 tür orbital vardır diyor. Ya baba yaz. N eşittir 3'te. L hangi değerler alıyor?
0, 1. 2 n-1'e kadar değer veriyorum. Şimdi 0 oldu mu 3. enerji seviyesinde S var demek. 1 oldu mu 3. enerji seviyesinde P var demek. 2 oldu mu 3. enerji seviyesinde D var demek. Yani S, P ve D orbital türleri var.
Doğrudur. 4. enerji düzeyinde toplam 4 tane orbital vardır. Bak orbital sayısını bana n kare vermiyor muydu?
Hocam o zaman 4'ün karesinden toplam 16 orbital olması lazım. Bakalım mı tek tek? Uzatayım mı videoyu?
Bak. N eşittir 4'te. L 0 olur.
1 olur. 2 olur. 3 olur.
Nereye kadar? N-1'e kadar değer alacak. 0 ise 4. enerji seviyesinde S.
1 ise 4. enerji seviyesinde P. 2 ise 4. enerji seviyesinde D. 3 ise 4. enerji seviyesinde F'tir. M-L.
Değerlerini aşağıya yazıyorum. L-0 ise bir tek 0 değerini alabilir. 1 ise L'si. Eksi 1. 0 artı 1 değerini alabilir.
2 ise eksi 2 eksi 1 0 artı 1 artı 2 değerini alabilir. Bunu üstüne yazayım arkadaşlar. L3 ise ML değeri de F için eksi 3 eksi 2 eksi 2 eksi 1 0 artı 1 artı 2 artı 3 değerini alabiliriz. Say bak. Şimdi her bir sayı bir ortel.
Mesela 1 S'de bir tane ortel var. P'den 3 tane geldi. D'den 1, 2, 3, 4, 5 tane geldi.
F'lerden de bak. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 tane geldi. Bak 7 artı 5. Ne yapar?
12 yapar. Artı 3 15 bir daha 16. Toplam 16 tane orbital olduğunu gördük arkadaşlar. Ama n kare ne kadar basit değil mi? Bildikten sonra çok basit arkadaşlar.
Bu 4 tane orbital var demiş. Yanlış demiş. Birinci enerji düzeninde sadece s orbitali vardır.
Evet. Birinci yani n eşittir 1'de. L bir tek 0 n-1'e kadar değer almıyor muydu?
Yani 1'de bir tek 1s vardır dedik arkadaşlar. Dolayısıyla birinci enerji düzeninde sadece s vardır. 1 ve 3. Burada doğru seçeneğim.
D seçeneği demiş oldum ve geldim. Konu altımının son sorusuna arkadaşlar bakın olayı çözdün değil mi? Oturttun değil mi olayı?
Oturdu değil mi olay arkadaşlar? Bak oturması gerekiyor. Şimdi 4F orbiterinde bulunan bir elektronun alabileceği nl ve ml değerlerini söylüyor. Yazalım şuraya.
4F Başına yazdığım değer n değeri. n eşittir 4. Şimdi bir daha bir daha yazıyorum. Kafana kazı. L sıfır olursa S.
L1 olursa P. L2 olursa D. L3 olursa da F.
Altı enerji seviyesi değil miydi? O zaman L değeri 3 olacak. F'den bahsediyor çünkü bana.
L değeri 3. O zaman M, L değeri L3 ise ne olabilir? Eksi 3, eksi 2. Eksi neden artırıya kadar? Eksi 1, sıfır, artı 1, artı 2 ve artı 3 olabilir arkadaşlar.
Şimdi bakalım N'i 4 olacak bir kere bak. Şunlar olabilir. L'si 3 olacak. Şu olabilir.
Soru çıktı zaten. Artı 2 de alır zaten M, L değeri arkadaşlar. O zaman D seçeneğim, doğru seçenek der ve videomu bitiririm. Şu ne yaptığımıza bak. Yaklaşık 45 dakika olmuş.
Ne yaptığımıza bir bak. Ben böyle küçültüp bakınca duruyor. çok hoşuma gidiyor ya. Baksana arkadaşlar.
Neler anlattım sana. Özel ders gibi aynı. Görüyor musun?
Yani o yüzden ne olursun bak. Bunları ben böyle mantıklarıyla anlatıyorum ya sana. Sen yaparsın. Kendine inan.
Böyle anlamadığın yerlerde sor. Videonun altına yorum at. Özellikle bu yeni videolarda son videoların altındaki yorumlara cevap vermeye çalışıyorum arkadaşlar.
Lütfen ve lütfen kendine inan. Ben şimdi burada kaldım. Diğer dersimizde bu orbitallerin enerjileriyle devam edeceğiz. Elektron dizilimleri falan diyeceğiz arkadaşlar. Sizlere en güzel şekilde de bu konuları anlatacağız.
Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Kendinize iyi bakın. Görüşmek üzere.